15
Әйса — һәқиқий үзүм телидур; униң сөзиниң давами
— «Һәқиқий үзүм тели» өзүмдурмән, Атам болса бағвәндур. ««Һәқиқий үзүм тели» өзүмдурмән» — «һәқиқий үзүм тели» болғандин кейин, сахта яки пор-пүчәк үзүм телиму барму? Буниң тоғрисида «қошумчә сөз»имиздә азрақ тохтилимиз. Бағвән мәндики мевә бәрмәйдиған һәр бир шахни кесип ташлайду. Мевә бәргәнлирини болса техиму көп мевә бәрсун дәп, пак қилип путап туриду. «Бағвән мәндики мевә бәрмәйдиған һәр бир шахни кесип ташлайду» — башқа бир хил тәрҗимиси «Мәндики мевә бәрмәйдиған һәр бир шахни бағвән (бараңға) есп қойиду». Лекин 6-айәткә қариғанда тәрҗимимиз тоғра болса керәк. «Мевә бәргәнлирини болса техиму көп мевә бәрсун дәп, пак қилип путап туриду» — «путап туриду» грек тилида «тазилайду» яки «паклайду» билән ипадилиниду. 4-айәтни көрүң.   Мат. 15:13. Әнди силәр мән силәргә йәткүзгән сөзүм арқилиқ аллибурун пак болдуңлар. «... силәр мән силәргә йәткүзгән сөзүм арқилиқ аллибурун пак болдуңлар» — «пак» мошу йәрдә йәнә «путалған» дегән мәнасиниму билдүрүши мүмкин. Бирақ муһим мәнаси «пак» екәнлигигә шүбһиси йоқтур (10:31ни көрүң).   Юһ. 13:10. Силәр мәндә изчил туруңлар, мәнму силәрдә изчил туримән. Шах талда турмай, өзи мевә берәлмәйдиғинидәк, силәрму мәндә изчил турмисаңлар, мевә берәлмәйсиләр.
«Үзүм тели» өзүмдурмән, силәр болсаңлар шахлиридурсиләр. Ким мәндә изчил турса, мәнму шундақла униңда турғинимда, у көп мевә бериду. Чүнки мәнсиз һеч немини қилалмайсиләр. Бириси мәндә турмиса, у керәксиз шахтәк ташлинип, қуруп кетиду. Бундақ шахлар жиғип келинип отқа ташлиниду. Әз. 15:2-8; Мат. 3:10; 7:19; Кол. 1:23. Силәр мәндә изчил турсаңлар вә сөзлирим силәрдә изчил турса, немини тәләп қилсаңлар, силәргә шу иҗабәт болиду. Йәр. 29:12; Мат. 7:7; 21:22; Мар. 11:24; Луқа 11:9; Юһ. 14:13; 16:24; Яқ. 1:5; 1Юһа. 3:22; 5:14. Силәрниң көп меви беришиңлар, шундақла мениң мухлислирим екәнлигиңларни испатлишиңлар билән шан-шәрәп Атамға кәлтүрүлиду. «Силәр мәндә изчил турсаңлар вә сөзлирим силәрдә изчил турса, немини тәләп қилсаңлар, силәргә шу иҗабәт болиду. Силәрниң көп меви беришиңлар, шундақла мениң мухлислирим екәнлигиңларни испатлишиңлар билән шан-шәрәп атамға кәлтүрүлиду» — 7-8-айәткә қариғанда, мухлислар Худаға чиқарған, уни хурсән қилидиған мевә үнүмлүк дуа-тилавәтләрни өз ичигә алиду.
Атам мени сөйгинидәк, мәнму силәрни сөйдүм; мениң меһир-муһәббитимдә изчил туруңлар. 10 Әгәр әмирлиримни тутсаңлар, худди мән Атамниң әмирлирини тутқан вә һемишә униң меһир-муһәббитидә турғинимдәк, силәрму һемишә мениң меһир-муһәббитимдә турисиләр. Юһ. 14:15, 21, 23; 1Юһа. 5:3.
11 Мениң хошаллиғим силәрдә болсун вә шуниңдәк хошаллиғиңлар толуп ташсун дәп, мән буларни силәргә ейттим. 12 Мениң әмрим шуки, мән силәрни сөйгинимдәк, силәрму бир-бириңларни сөйүңлар. Лав. 19:18; Мат. 22:39; Юһ. 13:34; Әф. 5:2; 1Тес. 4:9; 1Пет. 4:8; 1Юһа. 3:23; 4:21. 13 Инсанларниң өз достлири үчүн җенини пида қилиштин чоңқур меһир-муһәббити йоқтур. Рим. 5:7; Әф. 5:2; 1Юһа. 3:16. 14 Силәргә буйруған әмирлиримни ада қилсаңлар, мениң достлирим болисиләр. «Силәргә буйруған әмирлиримни ада қилсаңлар, мениң достлирим болисиләр» — 13-14-айәттә Худаниң муһәббитиниң улуқлуғи аян қилиниду. «Мәсиһниң достлири» униң әмирлирини ада қилғучилардур. Лекин Мәсиһ барлиқ кишиләр, җүмлидин өз әмирлирини ада қилмиғучилар, йәни дүшмәнлири үчүн җенини пида қилғандур.   Мат. 12:50; 2Кор. 5:16; Гал. 5:6; 6:15; Кол. 3:11. 15 Әнди мундин кейин мән силәрни «қул» дәп атимаймән. Чүнки қул ғоҗайининиң немә қиливатқинини билмәйду. Униң орниға силәрни «дост» дәп атидим, чүнки Атамдин аңлиғанлиримниң һәммисини силәргә йәткүздүм. «Әнди мундин кейин мән силәрни «қул» дәп атимаймән» — «қул» яки «чакар».   Юһ. 8:26. 16 Силәр мени таллиғиниңлар йоқ, әксичә мән силәрни таллидим вә силәрни берип мевә бәрсун һәмдә мевилириңлар дайим сақлансун, мениң намим билән Атидин немә тилисәңлар, у силәргә бәрсун дәп силәрни тиклидим. «Силәр мени таллиғиниңлар йоқ, әксичә мән силәрни таллидим вә силәрни берип мевә бәрсун һәмдә мевилириңлар дайим сақлансун...» — «...берип мевә бәрсун» дегән ибарә бәлким, мухлислар Худаға чиқарған, уни хурсән қилидиған мевә болса, пүтүн дунияға берип хуш хәвәр арқилиқ башқиларни Худаниң йолиға кәлтүрүшни өз ичигә алиду, дәп көрсәтсә керәк.   Мат. 28:19; Мар. 16:15; Юһ. 13:18; Әф. 1:4; Кол. 1:6. 17 Силәргә шуни әмир қилимәнки, бир-бириңларни сөйүңлар. «Силәргә шуни әмир қилимәнки, бир-бириңларни сөйүңлар» — грек тилида «Силәргә шуларни әмир қилимәнки, бир-бириңларни сөйүңлар».
 
Дуниядикиләрниң Әйсаға болған нәприти
18 Бу дуниядикиләр силәрдин нәпрәтләнсә, силәрдин авал мәндин нәпрәтләнгәнлигини билиңлар. 1Юһа. 3:13. 19 Силәрму бу дуниядикиләрдин болған болсаңлар, бу дуниядикиләр силәрни өзимизниңки дәп, сөйгән болатти. Бирақ силәр бу дуниядин болмиғачқа, бәлки мән силәрни бу дуниядин айрип таллиғанлиғим үчүн, әнди бу дуниядикиләр силәрдин нәпрәтлиниду. «Силәрму бу дуниядикиләрдин болған болсаңлар, бу дуниядикиләр силәрни өзимизниңки дәп, сөйгән болатти» — грек тилида «Силәрму бу дуниядин болған болса, бу дуния силәрни өзиниңки дәп сөйгән болатти».   Юһ. 17:14; Гал. 1:10. 20 Мән силәргә ейтқан сөзни есиңларда тутуңлар: «Қул ғоҗайинидин үстүн турмайду». Улар маңа зиянкәшлик қилған болса, силәргиму зиянкәшлик қилиду. Мениң сөзүмни тутқан болса, улар силәрниңкиниму тутиду. Мат. 10:24; 24:9; Луқа 6:40; Юһ. 13:16; 16:2.
21 Бирақ мениң намим түпәйлидин улар силәргиму шу ишларниң һәммисини қилиду, чүнки улар мени Әвәткүчини тонумайду. Мат. 10:22; Юһ. 16:3. 22 Әгәр мән келип уларға сөз қилмиған болсам, уларда гуна йоқ дәп һесаплинатти. Лекин һазир гунайи үчүн уларниң һеч баниси йоқтур. Рим. 4:15; 5:20. 23 Кимдәким мәндин нәпрәтләнсә Атамдинму нәпрәтләнгән болиду. 24 Мән уларниң арисида башқа һеч ким қилип бақмиған әмәлләрни қилмиған болсам, уларда гуна йоқ дәп һесаплинатти. Лекин улар һазир әмәллиримни көргән туруқлуқ, йәнила һәм мәндин һәм Атамдин нәпрәтләнди. Юһ. 10:37. 25 Лекин бу ишлар уларға тәвә болған Тәврат қанунида: «Һеч қандақ сәвәпсизла мәндин нәпрәтләнди» дәп пүтүлгән сөз әмәлгә ашурулуши үчүн шундақ йүз бәрди. «Уларға тәвә болған Тәврат қануни» — һәҗвий, кинайилик сөз. 8:17 вә изаһатини көрүң. «Һеч қандақ сәвәпсизла мәндин нәпрәтләнди» — «Зәб.» 34:7, 19 вә 68:5.   Зәб. 34:19; 68:5.
26 Лекин мән силәргә Атиниң йенидин әвәтидиған Ярдәмчи, йәни Атиниң йенидин чиққучи Һәқиқәтниң Роһи кәлгәндә, У маңа гувалиқ бериду. «...Ярдәмчи, йәни Атиниң йенидин чиққучи Һәқиқәтниң Роһи кәлгәндә, У маңа гувалиқ бериду» — мошу айәттин Муқәддәс Роһниң шәхс екәнлиги көрүнүп туриду. Мәсиһ Уни «Атиниң йенидин» әвәтиду; мошу йәрдә Муқәддәс Роһ йәнә «Атиниң йенидин чиқиду» дейилиду. Грек тилида «чиқиду» дегән пеил «һазирқи заман» шәкилдә болғачқа, Муқәддәс Роһниң һәрдайим шу һәрикәтни қиливатқини көрситилиду.   Луқа 24:49; Юһ. 14:26; 16:7; Рос. 5:32. 27 Силәрму маңа гувалиқ берисиләр, чүнки силәр баштин тартип мән билән биллә болдуңлар. Рос. 1:8, 21; 5:32.
 
 

15:1 ««Һәқиқий үзүм тели» өзүмдурмән» — «һәқиқий үзүм тели» болғандин кейин, сахта яки пор-пүчәк үзүм телиму барму? Буниң тоғрисида «қошумчә сөз»имиздә азрақ тохтилимиз.

15:2 «Бағвән мәндики мевә бәрмәйдиған һәр бир шахни кесип ташлайду» — башқа бир хил тәрҗимиси «Мәндики мевә бәрмәйдиған һәр бир шахни бағвән (бараңға) есп қойиду». Лекин 6-айәткә қариғанда тәрҗимимиз тоғра болса керәк. «Мевә бәргәнлирини болса техиму көп мевә бәрсун дәп, пак қилип путап туриду» — «путап туриду» грек тилида «тазилайду» яки «паклайду» билән ипадилиниду. 4-айәтни көрүң.

15:2 Мат. 15:13.

15:3 «... силәр мән силәргә йәткүзгән сөзүм арқилиқ аллибурун пак болдуңлар» — «пак» мошу йәрдә йәнә «путалған» дегән мәнасиниму билдүрүши мүмкин. Бирақ муһим мәнаси «пак» екәнлигигә шүбһиси йоқтур (10:31ни көрүң).

15:3 Юһ. 13:10.

15:6 Әз. 15:2-8; Мат. 3:10; 7:19; Кол. 1:23.

15:7 Йәр. 29:12; Мат. 7:7; 21:22; Мар. 11:24; Луқа 11:9; Юһ. 14:13; 16:24; Яқ. 1:5; 1Юһа. 3:22; 5:14.

15:8 «Силәр мәндә изчил турсаңлар вә сөзлирим силәрдә изчил турса, немини тәләп қилсаңлар, силәргә шу иҗабәт болиду. Силәрниң көп меви беришиңлар, шундақла мениң мухлислирим екәнлигиңларни испатлишиңлар билән шан-шәрәп атамға кәлтүрүлиду» — 7-8-айәткә қариғанда, мухлислар Худаға чиқарған, уни хурсән қилидиған мевә үнүмлүк дуа-тилавәтләрни өз ичигә алиду.

15:10 Юһ. 14:15, 21, 23; 1Юһа. 5:3.

15:12 Лав. 19:18; Мат. 22:39; Юһ. 13:34; Әф. 5:2; 1Тес. 4:9; 1Пет. 4:8; 1Юһа. 3:23; 4:21.

15:13 Рим. 5:7; Әф. 5:2; 1Юһа. 3:16.

15:14 «Силәргә буйруған әмирлиримни ада қилсаңлар, мениң достлирим болисиләр» — 13-14-айәттә Худаниң муһәббитиниң улуқлуғи аян қилиниду. «Мәсиһниң достлири» униң әмирлирини ада қилғучилардур. Лекин Мәсиһ барлиқ кишиләр, җүмлидин өз әмирлирини ада қилмиғучилар, йәни дүшмәнлири үчүн җенини пида қилғандур.

15:14 Мат. 12:50; 2Кор. 5:16; Гал. 5:6; 6:15; Кол. 3:11.

15:15 «Әнди мундин кейин мән силәрни «қул» дәп атимаймән» — «қул» яки «чакар».

15:15 Юһ. 8:26.

15:16 «Силәр мени таллиғиниңлар йоқ, әксичә мән силәрни таллидим вә силәрни берип мевә бәрсун һәмдә мевилириңлар дайим сақлансун...» — «...берип мевә бәрсун» дегән ибарә бәлким, мухлислар Худаға чиқарған, уни хурсән қилидиған мевә болса, пүтүн дунияға берип хуш хәвәр арқилиқ башқиларни Худаниң йолиға кәлтүрүшни өз ичигә алиду, дәп көрсәтсә керәк.

15:16 Мат. 28:19; Мар. 16:15; Юһ. 13:18; Әф. 1:4; Кол. 1:6.

15:17 «Силәргә шуни әмир қилимәнки, бир-бириңларни сөйүңлар» — грек тилида «Силәргә шуларни әмир қилимәнки, бир-бириңларни сөйүңлар».

15:18 1Юһа. 3:13.

15:19 «Силәрму бу дуниядикиләрдин болған болсаңлар, бу дуниядикиләр силәрни өзимизниңки дәп, сөйгән болатти» — грек тилида «Силәрму бу дуниядин болған болса, бу дуния силәрни өзиниңки дәп сөйгән болатти».

15:19 Юһ. 17:14; Гал. 1:10.

15:20 Мат. 10:24; 24:9; Луқа 6:40; Юһ. 13:16; 16:2.

15:21 Мат. 10:22; Юһ. 16:3.

15:22 Рим. 4:15; 5:20.

15:24 Юһ. 10:37.

15:25 «Уларға тәвә болған Тәврат қануни» — һәҗвий, кинайилик сөз. 8:17 вә изаһатини көрүң. «Һеч қандақ сәвәпсизла мәндин нәпрәтләнди» — «Зәб.» 34:7, 19 вә 68:5.

15:25 Зәб. 34:19; 68:5.

15:26 «...Ярдәмчи, йәни Атиниң йенидин чиққучи Һәқиқәтниң Роһи кәлгәндә, У маңа гувалиқ бериду» — мошу айәттин Муқәддәс Роһниң шәхс екәнлиги көрүнүп туриду. Мәсиһ Уни «Атиниң йенидин» әвәтиду; мошу йәрдә Муқәддәс Роһ йәнә «Атиниң йенидин чиқиду» дейилиду. Грек тилида «чиқиду» дегән пеил «һазирқи заман» шәкилдә болғачқа, Муқәддәс Роһниң һәрдайим шу һәрикәтни қиливатқини көрситилиду.

15:26 Луқа 24:49; Юһ. 14:26; 16:7; Рос. 5:32.

15:27 Рос. 1:8, 21; 5:32.