21
«Qilich» heqqide
We Perwerdigarning sözi manga kélip mundaq déyildi: —
I insan oghli, yüzüngni Yérusalémgha qaritip, «muqeddes jaylar»ni eyiblep, Israil zéminini eyiblep bésharet bérip, Yeni Israil zéminigha mundaq dégin: — Perwerdigar mundaq deydu: «Mana, Men sanga qarshidurmen; qilichimni ghilaptin sughurup, sendin hem heqqaniylar hem rezillerni üzüp tashlaymen.
Men sendin hem heqqaniylar hem rezillerni üzüp tashlimaqchi bolghinim üchün, qilichim barliq et igiliri, yeni jenubtin shimalghiche bolghan hemmeylen bilen qarshilishishgha ghilaptin chiqidu; shuning bilen barliq et igiliri Menki Perwerdigarning Öz qilichimni ghilaptin sughurghanliqimni tonup yétidu; qilich ghilapqa qaytidin yénip kirmeydu.
Emdi uh tartqin, i insan oghli; ich-baghring échishqudek derd-elem bilen ularning köz aldida uh-zar qil. We shundaq boliduki, ular sendin: «Némishqa uh tartisen?» dep sorighanda, sen ulargha: «Bolghan shum xewer tüpeylidin! Mana, u kélidu! Barliq yürekler érip, barliq qollar boshap kétidu, barliq rohlar zeipliship, barliq tizlar süydük bilen chiliq-chiliq höl bolup kétidu; mana u kéliwatidu! U yétip keldi! — deydu Reb Perwerdigar» — dégin. «barliq tizlar süydük bilen chiliq-chiliq höl bolup kétidu» — démek, qorqunchtin shundaq bolidu. Bashqa birxil terjimisi «barliq tizlar sudek ajiz bolup kétidu».   Yer. 6:24; 49:23; Ez. 4:17; 7:17
We Perwerdigarning sözi manga kélip shundaq déyildi: —
I insan oghli, bésharet bérip mundaq dégin: — Reb Perwerdigar mundaq deydu: — Mana, bir qilich, bir qilich, bislan’ghan, parqiritilghan! 10 U zor qirghinchiliq üchün bislan’ghan, uni yaltirashqa parqiratqan; Öz oghlumning shahane hasisi herqandaq addiy tayaqni kemsitkenliki tüpeylidin, xushal bolup kétishimizge toghra kélemdu? «U zor qirghinchiliq üchün bislan’ghan, ... Öz oghlumning shahane hasisi herqandaq sddiy tayaqni kemsitkenliki tüpeylidin, xushal bolup kétishimizge toghra kélemdu?» — oqurmenler köp xil terjimiliri bilen uchrishishi mumkin. Bu jümlining eyni tékistini chüshinish tes. «Öz oghlum» mushu yerde belkim Yehuda yaki Yehudaning padishahi Zedekiya bolushi mumkin. Zedekiya özini «yéngilmes» dep hésablighini bilen, uning Xuda mexsus teyyarlighan qilichni «bir tal yaghach tayaq»tek asanla bir terep qilishi hergiz mumkin emes.
11 U qilichni parqiritilishqa, qol bilen tutushqa békitken;
Qilich bilen’gen, parqiritilghan,
Qetl qilghuchining qoligha tutquzushqa teyyarlan’ghandur!
12 Nale-peryad kötürüp pighan chekkin, i insan oghli,
Chünki qilich Méning xelqimge qarshi chiqqan;
U Israilning barliq shahzadilirige qarshi chiqqan;
Ular Öz xelqim bilen teng qilichqa tapshurulghan;
Shunga yanpishinggha qattiq urup qoyghin! «shunga yanpishinggha qattiq urup qoyghin!» — «yanpashqa urush» qattiq derd-elemning ipadisi idi.   Ez. 6:11; 7:27
13 Chünki sinaq keldi; emdi bu «shahane hasa » bashqa yaghachlarni kemsitkini bilen, u beribir tügishidu emesmu?! — deydu Reb Perwerdigar. Yesh. 1:5; Yer. 6:28-30
14 — Emdi sen, i insan oghli, bésharet bergin, chawak chalghin! Qilich ikki qétim, üch qétim urup qirsun! U qirghuchi qilich, ularni her tereptin qorshiwalghan zor qetl qilghuchi qilichtur! «bésharet bergin, chawak chalghin!» — «chawak chélish» belkim peyghemberning Xudagha wekil bolup, Xudaning bu ishlarni toghra dégenlikini ipadilishi idi.
15 Ularning yüreklirini érisun dep, ulardin nurghunliri putliship ketsun dep, Men ularning barliq derwazilirigha tehdit salghuchi qilichni qaritip qoydum. Way! U chaqmaqtek parqiritilghan, u qirishqa sughurulghan; «ularning yüreklirini érisun dep, ... Men ularning barliq derwazilirigha tehdit salghuchi qilichni qaritip qoydum. Way! U chaqmaqtek parqiritilghan, u qirishqa sughurulghan» — oqurmenler bashqa nechche xil terjimiliri bilen uchrishishi mumkin. Ibraniy tilida bu ayettiki bezi sözning menisini peqet perez qilishqila bolidu.   Ez. 21:32 16 i qilich, ong terepke ötkür bol! Sol terepke burulup chap! Bisingni qeyerge qaratqan bolsa shu yerge chap! 17 Menki Perwerdigar Öz qolum bilen chawak chalimen, Öz qehrimni töküp pighandin chiqimen; Menki Perwerdigar shundaq söz qildim.
 
Xudaning Babilning padishahini Yérusalémgha hujum qilishqa qaritip qoyidighanliqi
18 We Perwerdigarning sözi manga kélip shundaq déyildi: —
19 Sen i insan oghli, Babil padishahining qilichining méngishigha teyyarlan’ghan ikki yolni békitip qoyghin; ikkilisi bir zémindin chiqidighan bolsun; Yérusalém shehirige mangidighan yolning béshida bir yol belgisini tiklep qoyghin; 20 yeni qilichning yétip kélishi üchün Ammoniylarning Rabbah shehirige bir yol hemde Yehudagha, yeni istihkami mestehkem Yérusalém shehirige yene bir yolni békitip qoyghin; 21 chünki Babilning padishahi acha yolda, yeni ikki yolning béshida pal achquzidu; u oqlarni silkiydu, «köchme mebudlar»din soraydu, jigerni tekshüridu. «köchme mebudlar» — ibraniy tilida «terafim»; kichik, qol bilen kötürgili bolghan «qolayliq butlar». «jigerni teküshürüsh» — kona zamandiki palchiliqning bir usuli idi. Bilishimizche ular bir haywanni soyup, andin üchey-qarni qatarliqlarni tekshürüp, körgen alametler boyiche bir qarargha kéletti.
22 Emdi sépilni bösküchi bazghanlarni tikleshni, qan töküshke perman qilishni, jeng élan qilip towlashni, derwazilargha urulghuchi bazghanlarni tikleshni, sépilgha chiqidighan dönglüklerni yasashni, poteylerni qurushni, Yérusalémni muhasirige élishni körsitidighan pal uning ong qoligha chüshidu; Ez. 4:2; 17:17 23 gerche bu pal ulargha yalghan körün’gini bilen, ular ichken qesemler tüpeylidin, Yehudadikilerni changgiligha alsun dep padishah ularning qebihlikini ésige keltüridu. «gerche bu pal ulargha yalghan körün’gini bilen, ... Yehudadikilerni changgiligha alsun dep padishah ularning qebihlikini ésige keltüridu» — pütün bu ayetning eyni tékistni chüshinish tes. «Ichken qesemler» belkim Zedekiya Néboqadnesargha ichken qesemlerni körsitidu. Néboqadnesarning meslihetchiliri bu palni yalghan dep qarighini bilen, Xuda Yérusalémni jazalansun (Néboqadnesarning changgiligha chüshsun) dep qet’iy békitken bolghachqa, Néboqadnesar beribir Rabbah shehirige emes, belki Yérusalémning asiyliqini ésige keltürüp uninggha hujum qilishni qarar qilidu.
24 — Shunga Reb Perwerdigar mundaq deydu: Silerning asiyliqinglar ashkarilinip, barliq qilmishliringlarda gunahliringlar körün’gechke, qebihlikinglarni eske keltürgininglar tüpeylidin — yeni özünglar pash qilinip eske élin’ghininglar tüpeylidin, siler qolgha élinisiler. 25 Emdi sen, i Israilning munapiq hem rezil shahzadisi, qebihlikingning jazalinish waqti-saiti toshqinida, köridighan küning kélidu! «i Israilning munapiq hem rezil shahzadisi» — «rezil shahzade» Zedekiya padishahni körsitidu. Ezakiyal peyghember uni «padishah» dégüsi kelmeydu. «qebihlikingning jazalinish waqti-saiti toshqinida, köridighan küning kélidu!» — ibraniy tilida «qebihlikingning jazalinish waqti-saiti toshqinida, köridighan küning keldi!» déyilidu. Démek, köridighan künining yéqin kelgenlikini tekitileydu.
26 Reb Perwerdigar mundaq deydu: — Sellini uningdin éliwet, tajni éliwet; ishlar öz pétida turiwermeydu; pes turghanni égiz qil, égiz turghanni pes qil; 27 uning textini örüwet, örüwet, örüwet! Uning hoquqining Igisi kelmigüche, u yene mewjut bolmaydu; Men uni Uninggha teqdim qilimen. «Uning hoquqining igisi kelmigüche, u yene mewjut bolmaydu; Men uni uninggha teqdim qilimen» — bu ayetning menisi, Zedekiyadin kéyin, Dawut padishahning ewladi, Israil hem alemning tégishlik padishahi Qutquzghuchi-Mesih kelgüche Israilning textige öz xelqidin bolghan héchkim padishah bolup olturmaydu. «Yar.» 49:10-tiki bésharetnimu körüng.
 
Ammon xelqi toghruluq bésharet
28 Emdi i insan oghli, bésharet bérip mundaq dégin: — Reb Perwerdigar Ammoniylar we ularning mazaqliri toghrisida mundaq deydu: «Bir qilich, bir qilich qetl qilishqa sughurulghan; u ademni yewétishke, chaqmaqtek yaltirashqa parqiritilghan!» — dégin! «Bir qilich, bir qilich qetl qilishqa sughurulghan; u ademni yewétishke, chaqmaqtek yaltirashqa parqiritilghan!» — Ammoniylar özlirining mushu qilichini Israillarni soyush üchün sughurghan (kéyinki ayetletni körüng). Biraq axirida u özlirining béshigha chüshidu.
29 Chünki palchilar sen qilich toghrungda quruq alamet körünüshlerni körüp, sen üchün yalghandin bir pal salidu; rezillerning köridighan küni kelgende, qebihlikning jazalinish waqti-saiti toshqanda, bular séni shu qirilghan rezillerning boyunliri üstige qoshup yatquzidu!
30 Bu qilichni öz ghilapigha qayturup sal!
Men séning üstüngge özüng yaritilghan jayda, yeni sen törülgen jayda höküm chiqirip jazalaymen.
31 Shuning bilen Men üstüngge qehrimni töküp yaghdurup,
Ghezipimning oti qilip püwleymen;
Men séni qatilliqqa mahir yawuz ademlerning qoligha tapshurup bérimen;
32 Sen otqa yéqilghu bolisen;
Séning qéning öz zéminingde tökülidu;
Sen qaytidin eslenmeysen;
Chünki Menki Perwerdigar söz qilghan.
 
 

21:7 «barliq tizlar süydük bilen chiliq-chiliq höl bolup kétidu» — démek, qorqunchtin shundaq bolidu. Bashqa birxil terjimisi «barliq tizlar sudek ajiz bolup kétidu».

21:7 Yer. 6:24; 49:23; Ez. 4:17; 7:17

21:10 «U zor qirghinchiliq üchün bislan’ghan, ... Öz oghlumning shahane hasisi herqandaq sddiy tayaqni kemsitkenliki tüpeylidin, xushal bolup kétishimizge toghra kélemdu?» — oqurmenler köp xil terjimiliri bilen uchrishishi mumkin. Bu jümlining eyni tékistini chüshinish tes. «Öz oghlum» mushu yerde belkim Yehuda yaki Yehudaning padishahi Zedekiya bolushi mumkin. Zedekiya özini «yéngilmes» dep hésablighini bilen, uning Xuda mexsus teyyarlighan qilichni «bir tal yaghach tayaq»tek asanla bir terep qilishi hergiz mumkin emes.

21:12 «shunga yanpishinggha qattiq urup qoyghin!» — «yanpashqa urush» qattiq derd-elemning ipadisi idi.

21:12 Ez. 6:11; 7:27

21:13 Yesh. 1:5; Yer. 6:28-30

21:14 «bésharet bergin, chawak chalghin!» — «chawak chélish» belkim peyghemberning Xudagha wekil bolup, Xudaning bu ishlarni toghra dégenlikini ipadilishi idi.

21:15 «ularning yüreklirini érisun dep, ... Men ularning barliq derwazilirigha tehdit salghuchi qilichni qaritip qoydum. Way! U chaqmaqtek parqiritilghan, u qirishqa sughurulghan» — oqurmenler bashqa nechche xil terjimiliri bilen uchrishishi mumkin. Ibraniy tilida bu ayettiki bezi sözning menisini peqet perez qilishqila bolidu.

21:15 Ez. 21:32

21:21 «köchme mebudlar» — ibraniy tilida «terafim»; kichik, qol bilen kötürgili bolghan «qolayliq butlar». «jigerni teküshürüsh» — kona zamandiki palchiliqning bir usuli idi. Bilishimizche ular bir haywanni soyup, andin üchey-qarni qatarliqlarni tekshürüp, körgen alametler boyiche bir qarargha kéletti.

21:22 Ez. 4:2; 17:17

21:23 «gerche bu pal ulargha yalghan körün’gini bilen, ... Yehudadikilerni changgiligha alsun dep padishah ularning qebihlikini ésige keltüridu» — pütün bu ayetning eyni tékistni chüshinish tes. «Ichken qesemler» belkim Zedekiya Néboqadnesargha ichken qesemlerni körsitidu. Néboqadnesarning meslihetchiliri bu palni yalghan dep qarighini bilen, Xuda Yérusalémni jazalansun (Néboqadnesarning changgiligha chüshsun) dep qet’iy békitken bolghachqa, Néboqadnesar beribir Rabbah shehirige emes, belki Yérusalémning asiyliqini ésige keltürüp uninggha hujum qilishni qarar qilidu.

21:25 «i Israilning munapiq hem rezil shahzadisi» — «rezil shahzade» Zedekiya padishahni körsitidu. Ezakiyal peyghember uni «padishah» dégüsi kelmeydu. «qebihlikingning jazalinish waqti-saiti toshqinida, köridighan küning kélidu!» — ibraniy tilida «qebihlikingning jazalinish waqti-saiti toshqinida, köridighan küning keldi!» déyilidu. Démek, köridighan künining yéqin kelgenlikini tekitileydu.

21:27 «Uning hoquqining igisi kelmigüche, u yene mewjut bolmaydu; Men uni uninggha teqdim qilimen» — bu ayetning menisi, Zedekiyadin kéyin, Dawut padishahning ewladi, Israil hem alemning tégishlik padishahi Qutquzghuchi-Mesih kelgüche Israilning textige öz xelqidin bolghan héchkim padishah bolup olturmaydu. «Yar.» 49:10-tiki bésharetnimu körüng.

21:28 «Bir qilich, bir qilich qetl qilishqa sughurulghan; u ademni yewétishke, chaqmaqtek yaltirashqa parqiritilghan!» — Ammoniylar özlirining mushu qilichini Israillarni soyush üchün sughurghan (kéyinki ayetletni körüng). Biraq axirida u özlirining béshigha chüshidu.