LUKA
NKHANI ZABWINO ZA JEZU ZAKUNEMBEDWA NA LUKA
1
Luka adalewa kuti thangwe ranyi adanemba bukuli
(Luka 1:1-4)
Wanthu azinji akhafuna kulewa bzinthu bzomwe bzidacitika pakati pathu, ninga momwe iwo adatinembera bzomwe iwo adawona na maso, kuyambira pakutoma, omwe adadzakhala atumiki wa mafala. Na inembo ndidawona kuti bzikhali bwino kuti ndikunemberenimbo, imwe wakulemekezeka Atiyofu, ninga momwe mukhadandiuzira kale bzentse mwabwino pakutoma, kuti mudziwisise cadidi ca mafala yomwe mukhadauzidwa kale.
Kubadwa kwa Juwau Mbatizi na Jezu
(Luka 1:5-2:52)
Pomwe Erodi akhali mambo wa kuJudeya, pakhana baba wa ntsembe m'bodzi, dzina lace Zakaliya. Iye akhali wa dzindza la Abiya, ndipo mkazace akhali Zabere, dzindza la Alau.
Mwamuna na mkazi akhali wakulungama kuna Mulungu. Akhateweza bwino mitemo na bzakutonga bzentse bza Mbuya. Tsono akhalibe wana thangwe Zabere akhabereka lini. Ndipo awiriwo wentse akhadakalamba.
Ntsiku inango, Zakaliya akhali mnyumba ya Mulungu, acimbacita basa lace la ubaba bwa ntsembe thangwe likhali pfoti la dzindza lace. Nakuti ukhali msambo wa azibaba wa ntsembe kumbacita pfoti-pfoti la kutentha ntsembe mNyumba ya Mbuya. 10 Wanthu wentse akhapemba kunja panthawe yakutentha ntsembe yakununcira.
11 Ndipo kabodzi na kabodzi adawoneka anjo m'bodzi wa Mulungu aciima kuboko lace ladidi pamphatso ya ntsembe yakununcirayo. 12 Pomwe Zakaliya adawona anjoyo, iye adadzidzimuka acibva mantha. 13 Tsono anjoyo adamuuza kuti:
Zakaliya! Leka kubva mantha. Mkumbiro wako wabveka. Mkazako Zabere an'dzakubalira mwana wa mwamuna. Un'dzamupasa dzina lakuti Juwau. 14 Iwepo un'dzakomedwa ucikondwa na kubadwa kwace, ndipo wanthu azinji an'dzakomedwambo. 15 Iye an'dzakhala mkulu pamaso paMbuya. Iye an'dzamwa lini vinyu ayai cakumwa cinango cakuledzeresa. Pomwe iye akadzabadwa an'dzakhala wakudzazidwa kale na Mzimu Wakucena. 16 Iye an'dzabweresa pomwe wanthu wa kuIjirayeri kuna Mbuya Mulungu wawo. 17 Iye an'dzabakapita mumzimu na mpambvu ninga mpolofeta Eriya, kuti adzasandulize mitima ya azibaba kuti adzayanjane pomwe na wana wawo, na kudzapfundzisa anyakupanduka kuti adzafambe munjira yakulungama. Na tenepo an'dzakondzerera wanthu kuna Mbuya.
18 Ndipo Zakaliya adam'bvundza anjo ule aciti: “Ningadziwe tani bzimwebzi? Thangwe ine-pano ndine nkhalamba ndipo mkazangu ana magole mazinji.”
19 Anjoyo adamutawira aciti:
Ine-pano ndine Kabiriyeri. Nimbakhala pabodzi na Mulungu. Ndatumidwa kuti ndidzakuuze mafala yabwinoya. 20 Ndipo un'dzakhala bewewe, un'dzalewa-lewa lini pomwe mpaka pantsiku yomwe bzin'dzacitika bzimwebzi thangwe ulibe kubvuma mafala yanguya yomwe yan'dzatewezeka kutsogoloko.
21 Wanthu akhamudikhira Zakaliyayo acidabwa thangwe iye adacedwa mnyumba mwa Mulungumo. 22 Pomwe iye adabula mnyumbamo akhalewa-lewa lini ndipo wanthu adadziwisisa kuti iye adawona cinthu cakudabwisa. Iye akhalewa-lewa na manja basi thangwe akhadasanduka bewewe. 23 Pomwe ntsiku zace za basa zidamala, iye adabwerera kumui. 24 Pakupita ntsiku zimwezo, mkazace Zabere adatenga mimba, ndipo adabisala mpaka minyezi mixanu, acimbalewa kuti: 25 “Ibzi ndibzo Mbuya wandicitira, tsapano palibe cinthu comwe cindipasa manyazi kuna wanthu.”
Anjo adadziwisa kubadwa kwa Jezu
26 Ndipo mwezi wacitanthatu wace, adatumidwa anjo Kabiriyeri kumzinda wa Nazalee dziko la Galileya. 27 Kumweko kukhana dende lomwe likhadabvundziridwa na mwamuna dzina lace Zuze wa dzindza la Davide. Dzina lace akhali Maliya. 28 Pomwe adafika pana Maliyapo adalewa kuti: “Kondwa ndiwe, wankhombo. Mbuya ana iwepo!” 29 Maliya adaneseka kwene-kwene na mafalayo. Ndipo adakumbukira mumtima mwace mamukoyo.
30 Anjo ule adapitiriza kulewa aciti:
Maliya! Leka kubva mantha! Iwepo wasimbidwa na Mulungu. 31 Un'dzatenga mimba ucidzabala mwana omwe un'dzam'cemera kuti Jezu. 32 Iye an'dzakhala mkulu acidzacemeredwa Mwana wa Iye Wakudzulu. Ndipo Mbuya Mulungu an'dzam'pasa umambo bwa babace Davide. 33 An'dzatonga na kuyenderera azukulu wa Jakobi. Umambo bwace bun'dzamala lini.
34 Maliya adabvundza anjoyo aciti: “Kodi bzingacitike tani terepoyo? Nakuti ine-pano ndikanati kuphatidwa na mwamuna.”
35 Ndipo anjo ule adamutawira aciti:
Mzimu Wakucena un'dzakubulukira. Ndipo mphambvu za Iye Wakudzulu zin'dzakugwanankhira ninga mtambo. Na tenepo mwana omwe an'dzabadwayo an'dzacemeredwa Mwana wa Mulungu. 36 Na m'bale wakombo Zabere ana mimba ya minyezi mitanthatu uko iye ni nkhalamba, napo wanthu akhalewa kuti iye ni ngomwa. 37 Nakuti palibe comwe cingatazike kuna Mulungu.
38 Maliya adati: “Ndiri pano ine nyabasa wanu Mbuya. Mbabzicitike ninga momwe mwaleweramo.”
Ndipo anjo ule adayenda.
Maliya adayenda kukawona Zabere
39 Pantsiku zimwezo, Maliya adayenda na kamkulumize kumui omwe ukhali mmapiri ya mzinda wa Juda. 40 Ndipo adafika pamui paZakaliya adamusana na Zabere. 41 Pomwe Zabere adabva mamuko ya Maliya, mwana omwe akhali mmimba mwaceyo adapfukunyuka. Zabere adagwaniridwa na Mzimu Wakucena 42 acilewa na kukuwa aciti:
Wakusimbidwa ndiwe kuposa akazi wentse! Wakusimbidwa pomwe ni mwana omwe un'dzabalayo! 43 Kodi ine-pano ndine yani kuti mai wa Mbuya abwere kudzandiwonambo? 44 Pomwe ndabva mamuko yakoya, mwana omwe ali mmimba mwangumuyu wapfukunyuka na kukondwa. 45 Wakusimbidwa ngule omwe adabvuma kuti bzentse bzomwe Mbuya adalewa bzin'dzacitika.
Maliya adatumbiza Mbuya
46 Ndipo Maliya adalewa kuti:
Mtima wangu uli kutumbiza Mbuya
47 ucikondwera Mulungu Mpulumusi wangu.
48 Thangwe iye adandibvera ntsisi na kubzicesva kwangu ine nyabasa wace!
Kuyambira lero mpaka kutsogolo wanthu wentse an'dzandicemera wakusimbidwa.
49 Thangwe Iye Nyamphambvu wandicitira bzinthu bzikulu kwene-kwene!
Na tenepo dzina lace ndakucena.
50 Ntsisi zace n'zakuyenderera
kuna madzindza yentse yomwe yambamulemekeza.
51 Iye adaimisa boko lace la mphambvu,
acithotha wanthu wakusamwa mmitima mwawo.
52 Adagwesa atongi mmipando yawo
acikwizika wakubzicesva.
53 Adapasa bzinthu bzabwino anyanjala,
acithotha anyakudala cimanja-manja.
54 Iye adakumbuka ntsisi zace
acithandiza Ijirayeri, nyabasa wace,
55 ninga momwe adauzira azibabathu
Abramu na azukulu wace wentse na kuyenderera.
56 Maliya adakhala naye minyezi mitatu, ndipo adabwerera kumui.
Kubadwa kwa Juwau Mbatizi
57 Pomwe zidakwana ntsiku, Zabere adabala mwana wa mwamuna. 58 Wanthu wa pafupi na abale wace adakondwa pomwe adabva kuti Mbuya adamubvera ntsisi. 59 Pomwe zidapita ntsiku zisere, wanthu adabwera kumsinda wakucosa mcikuta, ndipo iwo akhafuna kum'pasa dzina la babace, Zakaliya. 60 Tsono mai wace adatawira aciti: “Ne-ne-ne, bzingacitike lini na pang'onopo. Maka Juwau.” 61 Ndipo iwo adamuuza kuti: “Palibe munthu kudzindza lako omwe ana dzina limweri.” 62 Na tenepo iwo adabvundza na manja babace kuti iye akhafuna kum'pasa dzina lanyi. 63 Ndipo iye adakumbira katabwa kuti anembe. Ndipo adanemba kuti: “Dzina lace ni Juwau.” Na tenepo wanthu wentse adadabwa.
64 Panthawe yomweyo, mulomo wace udafunguka na lirime lace licitsudzuka. Ndipo iye adayamba kusimba Mulungu. 65 Na tenepo wanthu wentse wa pafupi wace adabva mantha. Ndipo nkhaniyo idabveka kumii yentse ya kumapiri ya kuJudeya. 66 Wanthu wentse omwe akhaibva akhanyamala nayo, acimbalewa kuti: “Kodi mwana omweyu an'dzakhala yani?” N'cadidi kuti boko la Mulungu likhana iye.
Zakaliya adatumbiza Mbuya
67 Ndipo babace Zakaliya adagwaniridwa na Mzimu Wakucena acikuza Mbuya aciti:
68 Wakusimbidwa ndiye Mbuya Mulungu wa kuIjirayeri,
thangwe iye adabwera kudzawona wanthu wace aciwapulumusa.
69 Iye watipasa mpulumusi mkulu kudzindza la nyabasa wace Davide,
70 ninga momwe iye adafotokozera kale-kale na mulomo wa apolofeta wace wakucena.
71 Kuti adzatipulumuse kuna anyamadulanthaka
na kuna anyakutinyosa.
72 Kuti abvere ntsisi azibabathu,
kuti akumbuke pomwe cipangano cace cakucena,
73 na kulumbira komwe adacita kuna babathu Abramu.
74 Kuti iye atipulumuse mmanja mwa anyamadulanthaka wathu,
kuti timuphatire basa na kusaya mantha ntsiku zentse za moyo wathu,
75 wakucena na kulungama kuna iye.
76 Na iwe kamwanawe,
un'dzacemeredwa mpolofeta wa Iye Wakudzulu.
Nakuti un'dzabakapita kutsogolo kwa Mbuya kuti ukamukondzere njira zace.
77 Kuti akadziwise wanthu wace cipulumuso pakulekeredwa bzakuipa bzawo.
78 Na ntsisi za Mulungu wathu,
omwe adadzatiwona kucokera kumabva dzuwa;
79 kuti abvunike wale omwe ali mumdima
na wale omwe ali pafupi na impfa;
kuti adzatitsogolere munjira ya mtendere.
80 Ndipo mwanayo akhakula acilimbika mumzimu. Iye adakakhala mudambo mpaka ntsiku yomwe adakawonekera kuIjirayeri.