1  † 25:1 Luk 12:35Beɓa kɔ̰ɓe kɨ́ dɔra̰-tɨ titɨ-na̰ kɨ̀ poyta lə nganmandɨ-je kɨ́ dɔgɨ kɨ́ ꞌtilə kəm njèdené* 25:1 Njèdené kinlé to ngɔw nganmandɨ-je kɨ́ dɔgɨ lé al. Dḛ lé ꞌɓa-dé lo taana̰-tɨ lé kɨ́ ɓa ɓɨ dḛ ɓá ree kdɔ taa dingəm lé al. kɨ̀ lampɨ-je lə-dé ji-dé-tɨ. 2 Dḛ kɨ́ mḭ ꞌto njékəmtutɨ al-je ə dḛ kɨ́ mḭ tɔ ɓá ꞌto njékəmtutɨ-je tɔ. 3 Njékəmtutɨ al-je lé dꞌɔw kɨ̀ lampɨ-je lə-dé nal kun ubɨ-é ji-dé-tɨ. 4 Ngà njékəmtutɨ-je kɨ́ mḭ tɔ rəmə, dꞌɔw kɨ̀ lampɨ-je lə-dé kɨ̀ ku ubɨ-je lə-dé ji-dé-tɨ ji-dé-tɨ. 5 Ngà lokɨ njèdené ree kalangɨ al ɓəy lé, nganmandɨ-je lé lay ya kɔ ra-dé adɨ ꞌto ɓi. 6 Beɓa dan lo bapɨ rəmə, ndi dow ɓa boy panè: Ooi! Njèdené lé ree ngá, ə́ ḭi taá ꞌtiləi kəm-é. 7 Beɓa nganmandɨ-je lé lay ya dꞌḭ dɔ ɓi-tɨ, dꞌoo go lampɨ-je lə-dé. 8 Njékəmtutɨ al-je lé ꞌdəjɨ njékəmtutɨ-je ꞌpanè: Adi-ji ubɨ lə-si lé sḛ-sḛ sə-si kdɔ lampɨ-je lə-ji lé dꞌisɨ dꞌoy. 9 Njékəmtutɨ-je lé ꞌpanè: «Á̰-à̰, ubɨ lə-ji lé, jḛ ya kàrè à kasɨ-ji rá ɓá jꞌa kay kadɨ-si wa? Ɔwi ꞌndogi ꞌlə-si ə sotɨ.» 10 Nganmandɨ-je kɨ́ njékəmtutɨ al-je lé, dꞌɔtɨ dꞌɔw adɨ ꞌnà̰y lo ndogɨ ubɨ-tɨ lé ya ɓəy rəmə, njèdené lé ree, adɨ nganmandɨ-je kɨ́ mḭ kɨ́ dꞌisɨ dɔ nja-dé-tɨ lé, dꞌɔw siə kəy lo taana̰-tɨ, adɨ dꞌutɨ takəy ta-dé-tɨ. 11  † 25:11 Luk 13:25Go-tɨ, nganmandɨ-je kɨ́ njékəmtutɨ al-je lé ꞌree, ꞌnɔ̰ boy-boy ꞌpanè: «ꞌƁaɓe, ꞌƁaɓe, ꞌtḛḛ takəy adɨ-ji.» 12 Ngà njèdené lé panè: «Ooi majɨ, mꞌa kidə-si rəsɨ; mꞌgə-si al.» 13 Beɓa Jeju ilə dɔ ta-tɨ kin panè: «Isi kəm dɔ rɔ-si-tɨ, kdɔ sə̰i ꞌgəi ndɔ-é al rəm, ꞌgəi dɔkàdɨ̀-é al rəm tɔ.»

14  † 25:14 Luk 19:11-27Kɔ̰ɓe lə Lubə à tò titɨ-na̰ kɨ̀ ta lə dingəm káre kɨ́ isɨ ɔw mba ə ɓa ngannjékullə-je liə, ə in̰ə nékingə-é ji-dé-tɨ ɓá ɔtɨ ɔw mba. 15 Ḛ adɨ ḛ kɨ́ káre lɔr mbu mḭ, adɨ ḛ kɨ́ rangɨ lɔr mbu joo, ə adɨ njèkungɨ-tɨ mutə lə-dé lɔr mbu káre. Ḛ adɨ-dé kɨ́ go tɔ́gɨ-dé-tɨ, ngá ɓá ɔtɨ ɔw mba. 16 Dow kɨ́ njètaa lɔr mbu mḭ lé, ɔtɨ tajinatɨ nè ya ɔw təl-né ji-é ə ingə kɨ́ rangɨ dɔ-tɨ mbu mḭ ya tɔ. 17 Dow kɨ́ njètaa lɔr mbu joo lé kàrè, ɔw təl-né ji-é, ə ingə kɨ́ rangɨ dɔ-tɨ mbu joo ya tɔ. 18 Ngà njètaa lɔr mbu káre lé, ḛ ɔw ndər ɓe dubɨ-né lɔr lə ꞌɓa-é lé. 19 Lokɨ dɔkaglo dəə dɔ-tɨ n̰a̰ ngá lé, ꞌɓa-dé təl ree kadɨ dꞌɔr go né-je liə dꞌadɨ-é. 20 Dow kɨ́ njètaa lɔr mbu mḭ lé ree rɔ ꞌɓa-é-tɨ, tidə lɔr mbu mḭ kɨ̀ man-é dɔ-tɨ mbu mḭ ya tɔ, ə panè: «ꞌƁa-m, i ꞌadɨ-m lɔr mbu mḭ, ə ḛ kɨ́ rangɨ kɨ́ mꞌingə dɔ-tɨ ə́ ra mbu mḭ tɔ tin.» 21 ꞌƁa-é idə-é panè: «Oiyo! ꞌTo ngonnjèkullə kɨ́ majɨ, njèra né kɨ́ tɔgrɔ-tɨ. Mꞌa kində-i dɔ né-je-tɨ kɨ́ n̰a̰, kdɔ ꞌto njèra né kɨ́ tɔgrɔ-tɨ mḛḛ né-tɨ kɨ́ ndḛ bè. ꞌRee ꞌra sə-m rɔnəl.» 22 Go-tɨ, ngonnjèkullə kɨ́ njètaa lɔr mbu joo lé ree rɔ-é-tɨ panè: «ꞌƁa-m, i adɨ-m lɔr mbu joo, ə ḛ kɨ́ rangɨ kɨ́ mꞌingə dɔ-tɨ ə́ ra mbu joo tɔ tin.» 23 Beɓa ꞌɓa-é idə-é panè: «Majɨ! I ꞌto ngonnjèkullə kɨ́ majɨ, njéra né kɨ́ tɔgrɔ-tɨ, i tɔsɨ kəm-i go né-tɨ kɨ́ ndḛ bè, beɓa mꞌa kində-i dɔ né-je-tɨ kɨ́ n̰a̰. ꞌRee ꞌra sə-m rɔnəl.» 24 Ta tɔl ta-é-tɨ, ngonnjèkullə kɨ́ njèkungɨ-dé-tɨ mutə kɨ́ taa lɔr mbu káre lé ree panè: «ꞌƁa-m, i lé mꞌgə kɨ́ ꞌto dow kɨ́ ꞌnga̰ n̰a̰: Lo kɨ́ i ꞌdubɨ né-tɨ al kàrè, i tətɨ-tɨ rəm, ɓá lo kɨ́ i ilə ko-tɨ al kàrè, i ijə ko-tɨ rəm tɔ. 25 Ma̰ mꞌɓəl adɨ mꞌɔw mꞌdubɨ lɔr lə-i lé nangɨ. Yən! Né lə-i lé ə́n, ə́ ꞌtaa.» 26 Ngà ꞌɓa-é idə-é panè: «I lé ꞌto ngonnjèkullə kɨ́ majɨ al, njèdabɨ! I gə kɨ́ ma̰ lé, lo kɨ́ mꞌdubɨ né-tɨ al kàrè, mꞌtətɨ-tɨ rəm, ɓá lo kɨ́ mꞌilə ko-tɨ al kàrè mꞌijə-tɨ rəm kinlé, 27 lé ꞌa kɔw kilə lɔr lə-m lé lo ngəm né-tɨ kdɔ kadɨ mꞌtəl mꞌree bè rəmə, lé mꞌa taa kɨ̀ man-é dɔ-tɨ.» 28 Beɓa ꞌɓa-é panè: «Ɔti ꞌtaai lɔr kɨ́ ji-é-tɨ ə adi ḛ kɨ́ ɔw kɨ̀ lɔr mbu dɔgɨ lé dɔ-tɨ. 29  † 25:29 Mat 13:12; Mar 4:25; Luk 8:18Kdɔ dow kɨ́ né tò ji-é-tɨ ɓá dꞌa kadɨ-é kɨ́ rangɨ dɔ-tɨ kadɨ isɨ dan majɨ-tɨ mburukɨ-mburukɨ, ngà dow kɨ́ né liə goto lé, kɨ́ ji-é-tɨ ya kàrè dꞌa taa. 30  † 25:30 Mat 8:12; 22:13; Luk 13:28Beɓa ngonnjèkullə kɨ́ kare kɔgɨ bè kinlé, iləi-é ndaa-tɨ, lo-tɨ kɨ́ ndul ndḭ-ndḭ, lo kɨ́ ḛ à nɔ̰-tɨ rəm, à kuso ngangɨ-é-tɨ məgəgə-məgəgə rəm tɔ.»

31  † 25:31 a Mat 16:27; b Mat 19:28Lokɨ Ngon lə dow à ree kɨ̀ riɓa liə kɨ́ n̰a̰ natɨ kɨ̀ malayka-je lé, ḛ à kisɨ dɔ kali riɓa-tɨ liə. 32 Gin dow-je lay kɨ́ dɔnangɨ-tɨ nè ya dꞌa kəw-na̰ nɔ̰̀-é-tɨ, ɓá ḛ à kɔr kəm dow-je gay-gay titɨ-na̰ kɨ́ njèkul né ɔr-né kəm batɨ-je kɨ̀ bin̰ə-je gay-gay kin bè. 33 Ḛ à kɔr batɨ-je kadɨ dꞌa̰ dɔ jikɔl-é-tɨ, ngà bin̰ə-je rəmə, ḛ à kadɨ dꞌa̰ dɔ-ji gəl-é-tɨ tɔ. 34 Bè ngá ɓá Ngar à kidə dow-je kɨ́ dɔ jikɔl-é-tɨ lé panè: «ꞌReei, sə̰i kɨ́ Bɔbɨ-m tɔr ndi-é dɔ-si-tɨ, andi kɔ̰ɓe-tɨ liə kɨ́ ḛ ya ra go-é lo kində gin dɔnangɨ-tɨ nṵ kdɔ ta lə-si. 35 Kdɔtalə sə̰i ɓá ndɔkɨ ɓo ra-m ə́ adi-mi né mꞌuso, kundə ra-m ə́ adi-mi man mꞌa̰y, mꞌto mba ə́ uwəi-mi kɨ rɔ-si-tɨ. 36 Sə̰i ɓá ndɔkɨ kutɨ-m tò dum ə́ adi-mi kubɨ mꞌulə rɔ-m-tɨ, rɔ-m to-m ə́ ɔwi dɔ-m-tɨ, mꞌto dangay-tɨ ə́ ɔwi go-m-tɨ ooi-mi.» 37 Rəmə dow-je kɨ́ njéra né kɨ́ njururu lé dꞌa panè: «ꞌWa! ꞌƁaɓe, ndɔ kɨ́ rá-tɨ ɓá ɓo ra-i ə́ jꞌadɨ-i né uso əse kundə ra-i ə́ jꞌadi man a̰y wa? 38 Ndɔ kɨ́ rá-tɨ ɓá ꞌto mba ə́ jꞌuwəi kɨ rɔ-ji-tɨ əse jꞌoo-i kɨ̀ kutɨ-i dum ə́ jꞌadɨ-i kubɨ ulə rɔ-i-tɨ wa? 39 Ndɔ kɨ́ rá-tɨ ɓá rɔ-i to-i əse ꞌto dangay-tɨ ə́ jꞌɔw jꞌoo-i wa?» 40 Beɓa Ngar à panè: «Ooi majɨ, mꞌa kidə-si rəsɨ; dɔkaglo-je lay ya kɨ́ ꞌrai né-je kinlé kɨ̀ dow káre dan ngan dow-je-tɨ kɨ́ sḛ-sḛ bè kɨ́ ꞌto ngankɔ̰-m-je kinlé, to ma̰ ya tɔ ə́ ꞌrai sə-m tin.» 41 Go-tɨ, ḛ à təl kidə dḛ kɨ́ dɔ-ji gəl-é-tɨ lé panè: «Ɔti rangɨ ta-m-tɨ, sə̰i dow-je kɨ́ Bɔbɨ-m ində ndɔl dɔ-si-tɨ. Ɔwi dan pər-tɨ kɨ́ tò sartagangɨ kɨ́ tokɨ ra go-é kdɔ Sú dḛ kɨ̀ malayka-je liə. 42 Kdɔtalə sə̰i lé, ɓo ra-m kàrè, adi-mi né mꞌuso al rəm; kundə ra-m kàrè, adi-mi man mꞌa̰y al rəm; 43 mꞌto mba kàrè, uwəi-mi kɨ rɔ-si-tɨ al rəm; kutɨ-m tò dum kàrè, adi-mi kubɨ mꞌulə al rəm; rɔ-m to-m əse mꞌto dangay-tɨ kàrè ɔwi go-m-tɨ al rəm tɔ.» 44 Beɓa dḛ dꞌa panè: «ꞌWa! ꞌƁaɓe, ɓo ra-i ndɔ kɨ́ rá-tɨ əse kundə ra-i ndɔ kɨ́ rá-tɨ, ꞌto mba ndɔ kɨ́ rá-tɨ əse a̰ kutɨ-i dum ndɔ kɨ́ rá-tɨ, rɔ-i to-i ndɔ kɨ́ rá-tɨ əse ꞌto dangay-tɨ ndɔ kɨ́ rá-tɨ ɓá jꞌra sə-i al wa?» 45 Ngar à təl kilə-dé-tɨ panè: «Ooi majɨ, mꞌa kidə-si rəsɨ; dɔkaglo-je lay kɨ́ sə̰i ꞌrai kɨ̀ dow káre dan ngan dow-je kɨ́ sḛ-sḛ kin al lé, to ma̰ ya tɔ ə́ ꞌrai sə-m al tin.» 46 Beɓa dḛ kɨ́ dɔ-ji gəl-é-tɨ lé, dꞌa kɔw dan kɔ̰̀-tɨ kɨ́ sartagangɨ, ngà njéra né kɨ́ njururu-je lé, ɓá dꞌa kɔw lo kiskəm-tɨ kɨ́ sartagangɨ tɔ.