12
Tele beèh Càŋ
1 Dé beèh né baga; dàm bɔ̀ɔ́ mé lɔ naá giì temé cén yoòr Càŋ kwaá njií dɔɔ́ŋ né béh beè kaáŋ sie, te béh ŋene weh beè bɔɔ̀n, yo taré béh. Sâ njií mé nde né gò beèh ki, béh gè lòm mé ceér seèn nɔɔ́ŋ. Mɔ sam, veên né cící kela, à béh gá ndé ŋgwéh. Béh té doò hómó, yoòr beèh né cí. 2 Béh lèmè lòm mé Yeésò. Temé beèh dɔɔ́ŋ né gi beè seèn; toò bɔ̂ jomo gi né bú ndɔ. À lé naâ cio ké te toû yoló, à gèh cio fegùlì hèllè dùlà ŋgwéh. Lòù sam, ye vɔ́gɔ́-temé nyî né ter, wa Càŋ nde né nyí haá ma. Kènê à baá ké teèn kwarè kɔgɔ Càŋ, à né te be gaâ seèn den den.
3 Bí jɔ̀gɔ̀ kè njí ke bú ye. Bɔ̀ vevenê bɔ̀ lé naâ bú gèr feh keéh; mé njéh mene à lé naâ yoló. Bí yóló ménâ ndɔ, bí té gùr. 4 Bèh lɔ mé bí bɔ̀ veên né lege dɔɔ́ŋ, nuaá mé lɔ naâ teèn kuú le ŋgweé teèn sam. Sâ bí té gùr. 5 12:5-6 Job 5:17; Prov. 3:11-12Bí kɔ́ cú, ye Càŋ né bí ndɔgɔ́ wa? À mé bí tueé né faá tele tueé njií né mé ŋuna seèn nɔ, ye:
Huaán mò,
mɔ Nùà Dueè né wò njèh mé gèr mene feh,
ŋgwé lòm bú be fà.
À né mene wò lòù nde, té gùr ndɔ.
6 Né môn:
Càŋ njèh mé núr mene feh yeé bɔ̀ yíé-temé bɔ̀ seèn.
Nuaá mé Càŋ kɔ né ye hên baá ŋuna nyî dɔɔ́ŋ,
à né yeé bú ménâ lobo.»
7 Bí gèr yolo né dé njèh maân. Càŋ mé njéh feh keéh né ye, bí né bɔ̀ ŋuna nyî. Huaán mé tele bú lòbò bèh né teèn wa? 8 Mɔ bí gèr beè Càŋ ŋéné ŋgwéh, faá huaán ŋene yeé beè teleè nɔ, sâ bí bɔ̀ ŋunà Càŋ sam. Sâ bí né bɔ̀ huaán kùkùn. 9 Wanɔɔ́ŋ béh né gi kɔɔ́ ye, bɔ̀ tele beèh dé ká doô né yeé béh seé mé gèr mene feh, béh né sòn bɔɔ̀n ŋgweé; sé tagá Tele beèh ké te vulúu wa? Mè tueé bí, béh ŋgwé kélá sòn dé seèn, te béh kwa yɔ̀ŋ.
10 Bɔ̀ tele beèh dé ká doô feh tena weh yeé béh gèr lòù; bɔ́ né mé béh faá bɔ́ gwaán nê nɔ bɔɔ́ keéh. Dé Càŋ, à mé gèr nyegé seér né béh lòù, ye te béh yuo ŋagásé faá nyí nɔ. 11 Dé yulâ, mɔ gèr kwa aá nùàr, né yeé yulá. Nùàr cu sâ túé ndé ŋgwéh ye nyegé seér né nyí lòù. Kɔ nde kela sa baá, nùàr nde ye ŋené kɔɔ́, ye kàmbér lé nyegé seér naâ nyí lòù wa. Te dene seèn nde ye kweéh seér, temé die bú lè ndɔ.
Bèh lòù sɔgɔ̂
12 12:12 Es. 35:3Sâ mɔ né mân, bí tòrò be torò, bí cou nyegé gule ndɔ, 13 12:13 Prov. 4:26bí bèlè lòm ceér dé dilî, te gule mé né sɔgɔ dɔɔ́ŋ lòù mbɔ̀gɔ̀ sér cú, à taré seér lòù.
14 Bí lègè lòm tég, te dɔlê cer mgbè lètenè biì mé bɔ̀ nùàr dɔɔ́ŋ. Bí den lom jolosé ndɔ. Mɔ sam, nùàr a, té ndèm mbaá kwá kú, ye nyí nde né Càŋ Dueè mé njolo ŋené. 15 12:15 Deut. 29:18Mɔ bí bagasé kè nyégé ŋgwéh, nuaré déì nde né fùgò beè Càŋ liím. Bí né lom bagasé ke nyegé, te cén déì lètenè biì nyure veên ŋá cú, à jin bɔ̀ mbaábɔn.
16 12:16 Gen. 25:29-34Bí té njolo cì, te nuaré déì lètenè biì yàgà ndé cú, à bɔ̀ njèh jejoloò faá Esayû nɔ sèb cú ndɔ. Esayû lɔ naâ ménâ, à lɔ naâ dene beì seèn yoòr go sɔm; lɔ naâ mé yáb; 17 12:17 Gen. 27:30-40te ká jomo à nde ye gwaán den, ye tele a, bei né nyí, kúlú nyí kulù; tele lé naâ berɔ́ŋ ndɔ. À né mene mé yímé mene yueé fɔɔ́n, ceér mé à nde cu né kweéh seér lé teèn ná cû. Ŋgweéh bí né gi ménâ kɔɔ́ mà.
18 12:18-19 Ex. 19:16-22; 20:18-21; Deut. 4:11-12; 5:22-27Bí kwarè tòr mé bɔ́ sé naâ mé be kema sam. Bɔ̀ huaán *Iserálà lɔ naâ tà-kpù weè ké te tòr Sinayî ŋené, mé mgbátág cibî teèn líér, léláŋ fu tarê. 19 Tàŋ* 12:19 Tɔ̀gɔ̀ dé koô mé hueh faá tàŋ nɔ. lé naâ ké teèn mbamé, mé hueh nùàr mene. Mɔ bɔ̀ huaán Iserálà baá hueh doô ŋgweé, njií ye bɔ́ a, kú lòm mé veéh dé kuû. Bɔ́ né Càŋ bɔŋ, ye bú a: Té mé béh ménâ túé njí cû.» 20 12:20 Ex. 19:12-13Lòù sam, hueh doô lé naá loôm mé gècên mene tueé taré, ye bɔ́ a: Né mene nùàr, né mene nyam, njií mé cor kema tòr hên dɔɔ́ŋ, bɔ́ tɔ̀bè wúlá sɔ̀m bú tɔbè ma. 21 12:21 Deut. 9:19Lé naá loôm bɔ́ taré yɔgɔ́ dé gècên. Músì mé feh seèn lé naá giì môn tueé, ye: Baá nyí yoòr hemé; veéh baá nyí lòù bené seér ma.
22 Dé biì môn sam, bí né dé biì te tòr dé Siyɔ̂ŋ,† 12:22 Siyɔ̂ŋ né yilí Jerusalem déì (1 Chr. 11:4-5) bèh mé lɔɔ́ Càŋ làŋ né teèn: né Jerusalem dé ké te vulúu; bɔ̀ cìlì Càŋ né lom teèn mgbɔ́ŋ. 23 Bí bɔ̀ ndoón ‡ 12:23 Huaán dé toò jɔ̀gɔ̀. den bilí né kɔɔ́, bí né kùrmò juɔbé. Yilí bɔ̀ sâ bɔ̀ né gi ter te mvù Càŋe nyagá den. Bí baá gi dé biì ká yoòr Càŋ; ju felè nùàr dɔɔ́ŋ tena nde né bú. Bí bɔ̀ càŋ bɔ̀ didilí bɔ̀ mé baá gi tê den né kɔɔ́. 24 12:24 Gen. 4:10Bí baá ká yoòr Yeésò. Càŋ lé ŋgɔ̀ŋ feê kɔɔ́ naâ mé bú. Húɔ́m seèn bí yuɔb den né kɔɔ́. Ŋgulí kela né cí mé húɔ́m Ábèl.
25 12:25 Ex. 20:22Sâ bí kè keè, bí té sòn nuaá mé né bí tie ndɔgɔ́ doô bèrɔ̀ŋ, wanɔɔ́ŋ bɔ̀ jɔ̀gɔ̀ bɔ̀ lɔ naâ tie duagá, bɔ́ berɔ́ŋ sòn nuaá mé né bɔ́ ká te tàbè tueé, bɔ́ ŋene gèr mé njéh. Sâ mɔ béh né sòn nuaá mé tueé né dé ké te vulúu ŋgeén, sâ béh nde né te ju mvelé yuo wa? 26 12:26 Agg. 2:6Lɔ sâ hueh seèn lɔ naá giì tàbè jilí. À né cu béh déì tueé kwaá ndɔ, ye nyí nde cu né tàbè mbei cén jilí, wa dé sâ tàbè kɔɔ́ jìlì lòm ndé cú, jilí bilí nde aá mé vulú mene ma. 27 Dé mé à tueé né ye mbei cén” hên, feh kwaá gi aá, ye bɔ̀ njií mé Càŋ lé si giì naâ dɔɔ́ŋ nde né loù sâ jilí nyoló gií, te bɔ̀ dé ndeèr ndeè ter le lom kɔɔ́.
28 Sâ béh vrà lòm Càŋ mé terreb. Lòù sam, à béh haá né lò mé dé seèn jìlì nyì ndé ŋgwéh. Béh sén yí lòm bú teèn faá à gwaán nê nɔ, béh léb toò seèn leèb, béh veéh bilí bú. 29 12:29 Deut. 4:24Mè tueé bí, Càŋ beèh né lom we mé ŋgie yeé njèh dé mvûŋ.
12:5 12:5-6 Job 5:17; Prov. 3:11-12
12:12 12:12 Es. 35:3
12:13 12:13 Prov. 4:26
12:15 12:15 Deut. 29:18
12:16 12:16 Gen. 25:29-34
12:17 12:17 Gen. 27:30-40
12:18 12:18-19 Ex. 19:16-22; 20:18-21; Deut. 4:11-12; 5:22-27
*12:19 12:19 Tɔ̀gɔ̀ dé koô mé hueh faá tàŋ nɔ.
12:20 12:20 Ex. 19:12-13
12:21 12:21 Deut. 9:19
†12:22 12:22 Siyɔ̂ŋ né yilí Jerusalem déì (1 Chr. 11:4-5)
‡12:23 12:23 Huaán dé toò jɔ̀gɔ̀.
12:24 12:24 Gen. 4:10
12:25 12:25 Ex. 20:22
12:26 12:26 Agg. 2:6
12:29 12:29 Deut. 4:24