3
Yuhanis in Sarain Atuli ka nikit un osa la
(Matius 3:1-12; Markus 1:1-8; Yuhanis 1:19-28)
1-2 Dedeng na Tiberius daid kaiser le kil bandu se Roma taun hngul lima son. Pontius Pilatus daid gubernur se propinsi Yudea. Herodes daid gubernur se propinsi Galilea. Herodes kaka Filipus, daid gubernur se propinsi Iturea nol propinsi Trakonitis. Nol Lisanias daid gubernur se propinsi Abilene.* Pamarenta Roma la pake atuil Yahudi mesa, ngala Yosefus, le dul sejara deng negara Israel se dedeng na. Un kon dul deng atuil in kil prenta ngas nol oen nenan nas. Undeng na le kit tana noan, Herodes in mo nia ki ngaal didang nga Herodes Antipas. Un ama ka mo, Herodes Tene ka (Matius 2:1-22; Lukas 1:5). Filipus in mo bango nia ki, Herodes Antipas kaka ka. Filipus ama ka kon Herodes Tene; un ina ka ngala Kleopatra, bihaat deng Yerusalem. Un saap nol Salome, Herodias ana ka. Filipus in mo peke 3:19 ki ki, na Filipus didang pait. Un nam Herodes Antipas palin. Un ama ka kon Herodes Tene ka; mo un ina ka ngala, ina Mariamne. Un saap nol Herodias. Oen duas anan na ngala Salome. Mo un kaka Herodes Antipas kat lai-niin un sapa-bihatan, Herodias. (Matius 14:3; Markus 6:17; Lukas 3:19).
Hanas nol Kayafas kon daid tuang tene deng tulu agama Yahudi las se kota Yerusalem.
Lam oras na, Yuhanis, Sakarias ana ka, daad se maan in ete tuun katang nol ingu las. Se na, Ama Lamtua Allah bel Un in hida ngas se Yuhanis. 3 Ming hidi kon, Yuhanis lako se totoang ingu-iung man in dadani nol palun Yordan nas, le tek atuli las noan, “Mi musti hao, le nang soleng mi in kula-sala ngas totoang, halin nam Ama Lamtua Allah kose soleng mi in kula-sala ngas. Hidim mi musti sarani, le halin daid tada noan, mi babanan nol Ama Lamtua son.”
4 Hmunan nu, Ama Lamtua mee-baah Yesaya ka dul son deng Yuhanis noan,
“Muik atuli mes ne maan in muik atuil lo haman tek mumuun noan,
‘Totoang atuli li mana-mana le daek babanan lalan na, halin sium Ama Lamtua in maa kia!
Tao titu lalan na le sodo-sium Una.
5 Boa titu dale hnubun nas.
Tutu leten nas le tatai.
Tao titu lalan hilu las.
Lalan buk-bakin nas taos le doson.
6 Nang le totoang atuil in deng bangsa-bangsa li ngias,
taan haup noan,
Ama Lamtua le bel boa-blingin atuli li deng oen in kula-sala ngas.’ ”✡ Yesaya 40:3-5
7 Atuli hut mamo maa deng ola-ol le nodan Yuhanis sarain one. Mo un baet oen noan, “Hoe! Atuil in nole-lilung daat me! Mi niam tuladang el ul in muik lasong nga! Mi bali le mi putim nal deng Ama Lamtua hukung nga nini lalan in hlak le pesang deng mi in kula-sala ngas se! Loo! Ta nesang lo ka kam, Ama Lamtua nahu hukung bel totoang atuil man pesang baktetebes lo ngas.✡ Matius 12:34; 23:33 8 Mi nangan noan, ‘Auk haup in hukung lo, undeng auk niam upung Abraham in hua-koet’ deken! Ta hapun deng ol le ela la? In ela na tulung nal mi lo, undeng na tao mi le daid atuil niu lo. Ama Lamtua daek nal batu-baut nias le daid upung Abraham in hua-koet. Auk tek mia le! Tulu mi in nuli ka noan, mi bali kudi nang soleng mi in kula-sala ngas son, le muid se Ama Lamtua.✡ Yuhanis 8:33 9 Mi musti daek dais banan nas. Eta lo kam, Ama Lamtua hukung in naih tom mia ka, ngele, banansila el atuli dait soleng kai ina ka deng klaput ta nini taa. Ela son na! Kai ina in muik isin banan lo ka, muik ambak lo! Tiata in banan dui ka, dait soleng hidim pasang tamang lako ai dalen.”✡ Matius 7:19
10 Hidi kon atuil hut mamo kas ketan Yuhanis noan, “Tiata kaim musti tao elola la?”
11 Kon un situs noan, “Eta ku muik kado dua lam, bel mes se atuil in muik kaod lo ngas. Eta ku muik in kaa kam, bating bel atuil man muik in kaa lo ngas.”
12 Hidim atuil in sium bea ngas maas le nodan Yuhanis sarain one. Oen ketan un noan, “Ama guru! Kaim musti tao elola la?”✡ Lukas 7:29
13 Un situs noan, “Mi kom in nole-lilung daat. Mo kilan deng leol neot nia, mi musti daek lolo-lolo tia. Eta sium bea lam mamo dui deng pamarenta la atorang nga deken. Nang le hutu las baen bea muid atorang nga.”
14 Muik tentara at ila lo kon se na. Oen ketan Yuhanis elia, “Etan kami lam, elola la? Kaim musti tao elola la?”
Kon un situs noan, “Boel nuhu-dau atuli las duit tas muid mi in koma ka deken. Nol tukut-klaa atuil dadahut deken. Molam mi musti dalen kolo, nol gaji man mi in sium nol niu na.”
15 Ming un aa ela kon, atuli las totoang kisi apa le hulu-hulu noan, “Idaah! Tamlom mo Yuhanis nia mo Kristus man hmunan nu Ama Lamtua hid son le tunang maa ka le?!”
16 Mo Yuhanis kaing oen noan, “Hii babanan! Mam muik Atuling mes le maa, Un uhu dui deng au. Suma daid Un atulin in loka-loka tuun kon no, auk tatai lo.† In dula dais Yunanin esa ka dul noan, ‘le loat un nahan na talin na tuun kon no, auk tatai lo.’ Un nahin na noan, Yuhanis suma atuil ana tuun, tiata daid Lamtua Yesus ata in loka-loka tuun kon, un nataka kam tatai lo. Auk suma sarain mi nini ui tuun, mo mam Un in dake ka uhu dui deng au. Ta mam Un tao inu mi dalen nas nini Ama Lamtua Koo Niu ka. Nol Un tao niu mia, banansila el atuli in nini ai le loe soleng hlukat ta. 17 Un hukung atuil in tao kula ngas, banansila el atuil in daek klapa ngas nini angin, le huu soleng ael aha ka deng ael beas sa ka. Hidi nam un pesang ael niu ka lako se tongleo dalen, mo loe soleng ael aha kas. Ela kon nol atuil man in tao kula-sala ngas. Mam Kristus hukung one, nini in pasang tamang oen lakos ai man in maet taan lo ka dalen.”
18 Nini ela, Yuhanis tek nuting atuli las dasi mamo-mamo, nol tekas deng Ama Lamtua Dehet Dais Banan na.
19-20 Dedeng na, Yuhanis kon aa langa-langa deng Herodes in tao kula ngas. Un dehet ta elia: Herodes na mo, gubernur se propinsi Galilea. Un in tao kula ka mamo isi son. Tuladang el un nuu nal un palin na sapa-bihatan na, ngala Herodias. Molota un palin na nuli nabale, hidim dai nol Herodias lo bii. Herodes lalan in nuli man tom lo na, man tao Yuhanis le kaing un langa-langa, dadin nam Herodes koon-mali isi nol una la. Tiata Herodes tadu un atulin nas daek Yuhanis le pasang tamang lako bui dalen.‡ Les catatan kaki in ne Lukas 3:1-2. Ngat kon Matius 14:3-4; Markus 6:17-18.
Yuhanis sarain Lamtua Yesus
(Matius 3:13-17; Markus 1:9-11)
21 Hmunan nua, oras oen daek Yuhanis lo bii ka, un sarain atuli hut mamo. Nol un kon sarain Yesus. Hidi kon Yesus kohe-kanas, ti apan na holsai. 22 Kon nam Ama Lamtua Allah Koo Niu ka niu maa se Una. Koo Niu na tuladang el korkifi ka. Hidim muik fala mes deng apan nu tek noan,
“Ku niam, Auk Anang in namnau ka.
Ku tao Auk daleng ngi kolo tutungus.”✡ Dehet deng Apan-kloma ki in Dadi ka 22:2; Buk in Naka-nahalit 2:7; Yesaya 42:1; Matius 3:17; Markus 1:11; Lukas 9:35
Lamtua Yesus upu kia-kaon nas kilan deng ama Yusuf
(Matius 1:1-17)
23 Dedeng Yesus nikit in tek atuli las deng Ama Lamtua lalan in nuli ka ka, nataka le Un umur taun buk tilu. Atuli las tana ka noan, Yesus na mo Yusuf ana. Yusuf upu kia-kaon nas, elia:
Yusuf ama ka ngala, Eli.
24 Eli ama ka ngala, Matat.
Matat ama ka ngala, Lewi.
Lewi ama ka ngala, Melki.
Melki ama ka ngala, Yanai.
Yanai ama ka ngala, Yusuf.
25 Yusuf ama ka ngala, Matatias.
Matatias ama ka ngala, Amos.
Amos ama ka ngala, Nahum.
Nahum ama ka ngala, Hesli.
Hesli ama ka ngala, Nagai.
26 Nagai ama ka ngala, Maat.
Maat ama ka ngala, Matatias.
Matatias ama ka ngala, Semein.
Semein ama ka ngala, Yosek.
Yosek ama ka ngala, Yoda.
27 Yoda ama ka ngala, Yohanan.
Yohanan ama ka ngala, Resa.
Resa ama ka ngala, Serubabel.
Serubabel ama ka ngala, Selatiel.
Selatiel ama ka ngala, Neri.
28 Neri ama ka ngala, Melki.
Melki ama ka ngala, Adi.
Adi ama ka ngala, Kosam.
Kosam ama ka ngala, Elmadam.
Elmadam ama ka ngala, Er.
29 Er ama ka ngala, Yosua.
Yosua ama ka ngala, Elieser.
Elieser ama ka ngala, Yorim.
Yorim ama ka ngala, Matat.
Matat ama ka ngala, Lewi.
30 Lewi ama ka ngala, Simeon.
Simeon ama ka ngala, Yahuda.
Yahuda ama ka ngala, Yusuf.
Yusuf ama ka ngala, Yonam.
Yonam ama ka ngala, Elyakim.
31 Elyakim ama ka ngala, Melea.
Melea ama ka ngala, Mena.
Mena ama ka ngala, Matata.
Matata ama ka ngala, Natan.
Natan ama ka ngala, Daud.
32 Daud ama ka ngala, Isai.
Isai ama ka ngala, Obet.
Obet ama ka ngala, Boas.
Boas ama ka ngala, Salmun.
Salmun ama ka ngala, Nahason.
33 Nahason ama ka ngala, Aminadab.
Aminadab ama ka ngala, Admin.
Admin ama ka ngala, Ami.
Ami ama ka ngala, Hesron.
Hesron ama ka ngala, Peres.
Peres ama ka ngala, Yahuda.
34 Yahuda ama ka ngala, Yakob.
Yakob ama ka ngala, Isak.
Isak ama ka ngala, Abraham.
Abraham ama ka ngala, Tera.
Tera ama ka ngala, Nahor.
35 Nahor ama ka ngala, Seruk.
Seruk ama ka ngala, Rehu.
Rehu ama ka ngala, Pelek.
Pelek ama ka ngala, Eber.
Eber ama ka ngala, Sela.
36 Sela ama ka ngala, Kenan.
Kenan ama ka ngala, Arpaksad.
Arpaksad ama ka ngala, Sem.
Sem ama ka ngala, Noh.
Noh ama ka ngala, Lamek.
37 Lamek ama ka ngala, Metusalak.
Metusalak ama ka ngala, Henok.
Henok ama ka ngala, Yared.
Yared ama ka ngala, Mahalalel.
Mahalalel ama ka ngala, Kenan.
38 Kenan ama ka ngala, Enos.
Enos ama ka ngala, Set.
Set ama ka ngala, Adam.
Adam nam mo, Ama Lamtua Allah ana in koet ta.
*3:1-2 Pamarenta Roma la pake atuil Yahudi mesa, ngala Yosefus, le dul sejara deng negara Israel se dedeng na. Un kon dul deng atuil in kil prenta ngas nol oen nenan nas. Undeng na le kit tana noan, Herodes in mo nia ki ngaal didang nga Herodes Antipas. Un ama ka mo, Herodes Tene ka (Matius 2:1-22; Lukas 1:5). Filipus in mo bango nia ki, Herodes Antipas kaka ka. Filipus ama ka kon Herodes Tene; un ina ka ngala Kleopatra, bihaat deng Yerusalem. Un saap nol Salome, Herodias ana ka. Filipus in mo peke 3:19 ki ki, na Filipus didang pait. Un nam Herodes Antipas palin. Un ama ka kon Herodes Tene ka; mo un ina ka ngala, ina Mariamne. Un saap nol Herodias. Oen duas anan na ngala Salome. Mo un kaka Herodes Antipas kat lai-niin un sapa-bihatan, Herodias. (Matius 14:3; Markus 6:17; Lukas 3:19).
✡3:6 Yesaya 40:3-5
†3:16 In dula dais Yunanin esa ka dul noan, ‘le loat un nahan na talin na tuun kon no, auk tatai lo.’ Un nahin na noan, Yuhanis suma atuil ana tuun, tiata daid Lamtua Yesus ata in loka-loka tuun kon, un nataka kam tatai lo.
‡3:19-20 Les catatan kaki in ne Lukas 3:1-2. Ngat kon Matius 14:3-4; Markus 6:17-18.
✡3:22 Dehet deng Apan-kloma ki in Dadi ka 22:2; Buk in Naka-nahalit 2:7; Yesaya 42:1; Matius 3:17; Markus 1:11; Lukas 9:35