28
Se nusa Malta
1 Kaim totoang niu lakom nol slamat se tuu ka, halas-sam kaim taan noan, nusa na nusa Malta. 2 Nusa na atulin nas sodo-sium kaim nol babanan. Undeng ulan nol metes isi, tiata oen suni ai tene mes se onan na, hidim oen tadu kaim le laok malam ai. 3 Paulus kon nami-naim hulung kai teben, le taos laok se ai la. Mo nikit un dodan kai teben nas laok se ai la dapa kon, suknahkitu lam, ul lasong mes puit maa, undeng tahang nal ai la in otot ta lo. Hidim ul na sau didi se Paulus ima ka.
4 Nikit atuil Malta las net ul lasong na naling didi se Paulus ima ka kon, oen tek apa noan, “Atuling ni, taon elola ko atuil in keo atuli. Meman un kuhit deng tasi len na son, undeng na un ulat. Mo hmate ka nulut muid un nabale! Lole asii man daek dadaat tam, un musti lepa-haal esa.” 5-6 Atuil nas nangan noan, taon elola ko nesang lom, Paulus ima ka hale, nol nahkiut tuun nam bet un lea mate.
Molam Paulus hiti soleng ul na lako ai dalen. Nol un kon haup ili ana bubuit lo kon. Hidim atuil nas natang nesang buit son, mo saa mes daid nol Paulus lo. Ta oen nangan noan, “Tamlom mo, un niam dewa la!”
7 Gubernur ra uma las nonool oen dale epe tene kas katang lo deng maan na. Gubernur na ngala Publius. Un maa sodo-sium kaim se onan na, hidim un nusi kaim le lakong daad se un uma. Un papa-paiduil kaim se un um didiin lelo tilu.
8 Dedeng na, gubernur ra ama in hua ka hed otot, nol tai suli. Kon Paulus laok ngat un se un kamar ra. Hidim Paulus nene ima ka laok se atuling in heda na, le kohe-kanas belen. Kon nam un banan meman. 9 Nikit atuli las net gubernur ra ama ka banan son kon, atuli-atuil in ili tenga las maas se Paulus le nodan un tao banan one, kon un tao banan one. 10 Hidi na kon, atuil nas tulu bel oen in nodan mamo ka, nini in kil bel kaim sa-saa mamo isi.
Paulus nol un tapan nas saek lui deng nusa Malta le lakos se Italias
11 Kaim daad se nusa Malta bulan tilu, didiin oras angin tuan nol len tene ka ete. Dedeng na kon, muik lui ina mes deng Aleksandria, nauh se nusa na. Lui na ngala ka, Aan Hduan,* Muid atuil in se la ngas agama la lam, aan hduan nas ngalans Kastor nol Poluks. Atuil lui ina ngas taom hui se dewa dua nas. undeng se klanga ka, muik patung dewa aan hduan. Kon nam, kaim saek lui na, le lail napiut lakom Romam. Tiata, kaim mana le saek lui la kon, atuil Malta las kil bel kaim sa-saa in kaa se lalan, nol sa-saa teng pait man kaim parlus se lui dapa.
12 Kaim lail mau-mau didiin lakom lius se kota Sirakusa, ne nusa Sisilia. Kaim nauh se lang lelo tilu. 13 Deng na, kaim lail muid onan Sisilia, kon kaim lakom lius se kota Regium. Ola ka, aing lote la huu muun, tiata kaim lail napiut nol hlapat. Bingin dua ka, kaim lakom lius se kota mes onan, ngala Putioli. 14 Se na, kaim nium nang soleng lui na, le lakom nuting Lamtua Yesus atulin in se lang ngas. Kaim tutnaal nol oen kon, oen nodan kaim le daad nolas. Tiata, kaim daad tahang se lang minggu mesa. Hidi na kon, kaim laok iin tuun lakom Romam. 15 Dedeng Lamtua Yesus atulin in se Roma ngas ming noan, kaim le lakom eluam kon, oen maas sod kaim se lalan hlala. Tenga las tutnaal kaim se pasar Apius; tenga las pait tutnaal kaim se mana mesa, ngala Um in Hani Tilu.† Pasar Apius katang deng Roma ka, nataka le kilu buk itu. Nol Um in Hani Tilu la katang nga, kilu buk limas tilu. Nikit Paulus ngat net oen kon, un nodan mamo-mamo se Ama Lamtua Allah, nol un dalen na kuat-tes pait.
Paulus in se Roma ka
16 Kaim lakom lius se Romang kon, [tentara las tamang atuil bui kas lakos bui dalen.]‡ a: In dula dais Yunanin man blaan dui ngas teng dul in mo kurung dalen nia ki lo. Mo oen tamang Paulus lo. Oen nang un le seb uma mesa. Se na, un daad nol tentarang mesa, man doh un didi. Oen but Paulus ima halin na nol tentarang in doha ka ima halin na, nini ranteng.✡ Dehet deng Aan in Nutus sas 28:20
17 Hidi nal lelo tiul kon, Paulus nodan blala-blalan Yahudi in se la ngas, le maa tutnaal nol una. Nikit oen maas nakbua kon, un tekas noan, “Kaka-paling totoang! Auk maang se nia, undeng atuil Yahudi las tene-tenen nas daek auk se Yerusalem. Hidim, oen sao auk lakong se pamarenta Roma la ima. Molota, auk tao kula saa lo. Auk tao sa-saa man labang nol kit bangsa li esan lo. Nol auk kon labang kit atorang hadat man kit in simun son deng kit upu kia-kaon nas lo. 18 Pamarenta las pres auk dasi li se lua son. Mo oen haup auk in kulan mes lo kon, man tatai le hukung tele au. Undeng na, ta oen le sao auk son. 19 Mo undeng atuil Yahudi las tene-tenen nas sium pamarenta la in nutus le sao au ka lo, tiata tade tam tade lo ko, auk musti nol auk dasi li maa se maan in nehan dasi tene kia. Auk tao ela, mo auk nangan le klaa nol atuil man bangsa mes nol au ngas lo.✡ Dehet deng Aan in Nutus sas 25:11 20 Dais na, man tao auk le haman nakbua kaka-palis totoang se maan nia. Le halin kit nahdeh nol apa deng asa man atuil Yahudi li in nata-natang nga: kit totoang nahlae se Lahing man Ama Lamtua Allah in tunang maa, le halin bel boa-blingin kit bangsa Israel lia ka. Ni man tao oen le, oen but auk nini ranteng nia.”
21 Kon nam oen siut un noan, “Maa lius leol neot nia, kaim haup surat deng propinsi Yudea, man tek deng ku dasi la lo. Ela kon nol kaka-pail in maa deng ua ngas, dehet tahan saa lo deng kaka Paul. 22 Mo kaim kom in hii asa man kaka in parsai ka, undeng kaim ming son se ola-ol noan, atuli las hutun soleng asa man partei Kristen na in tui ngas. Mo in toma ka elola lam, kaim tanan lo bii. Tiata kaka dehet bel kamin le.”
23 Hidi kon, oen kom leo-leo le huil lelo mesa, halin oen tutnaal apa pait. Lius un lelon na kon, atuli hut mamo maas nakbua se Paulus uma. Kon un nahdehes deng Ama Lamtua Allah in prenta ka. Un kat bango mamo deng upung Musa buku la, nol deng Ama Lamtua mee-baah tenga las in dula ka, le halin kil nol oen in nangan na lako bus el in parsai se Lamtua Yesus. Un dehet deng oskaong nga, lako pes lelo-maun.
24 Nikit oen ming hidi Paulus in dehet ta kon, tenga las daid in parsai, mo tenga las pait parsai lo. 25 Oen labang apa mes nol mesa, didiin atuli deeh le pait. Mo Paulus tekas noan, “Meman mi in kaen apa nia, tom nol asa man hmunan nu Ama Lamtua Allah Koo Niu ka, in tek upung Yesaya ka, 26 man noan,
‘Ku laok tek bangsa ni noan,
“Mam mi ming Auk in teka ki tutungus,
mo mi nangan tanan lo tetetas!
Mi net asa man Auk in dake ngas tutungus,
mo mi toe muid bubuit lo kon.”
27 Undeng bangsa ni dalen na didi isi.
Ta oen hngilan nas dai ming pait lo son!
Nol oen matan nas kon hut didi son!
Nang le halin oen ming bakun tia;
Nol nang le halin oen matan nas net deken tia.
Hidim nang le halin oen dalen nas tema napiut.
Didiin oen taan lalan in pait maa bus el Au ka lo.
Tiata, taon elola le Auk tao banan oen pait ta?’ ”✡ Yesaya 6:9-10
28 Hidim Paulus hep un in dehet ta noan, “Elia pali-kaka me! Mi musti tana noan, halas ni Ama Lamtua Allah tade, le bel boa-blingin bangsa-bangsa man Yahudi lo kas kon, undeng oen tade le hii-ming se Un son.” 29 [Paulus dehet hidi ela kon, atuil nas pait. Mo oen in nangan na bakisan tiata oen kaen apa muun isi.]§ Bango ni muik ne in dula dais Yunani blaan deeh lo.
30 Paulus daad se um in seba na, didiin taun dua. Un sium totoang atuil in maa nuting le tutnaal nol una ngas nol dael kolo.
31 Nini ela lam, un haup dola le dehet oen deng Ama Lamtua Allah in prenta ka, nol tui oen deng Lamtua Yesus Lalan in Nuli ka. Un dehet langa-langa nol in lii lo, nol muik tatahan in tukan-palan una lo.
Ama Teofilus man in banan. Auk in dehet ta, pes se ni sii tuun tia.
Nodan mamo.
Deng au, Lukas.
*28:11 Muid atuil in se la ngas agama la lam, aan hduan nas ngalans Kastor nol Poluks. Atuil lui ina ngas taom hui se dewa dua nas.
†28:15 Pasar Apius katang deng Roma ka, nataka le kilu buk itu. Nol Um in Hani Tilu la katang nga, kilu buk limas tilu.
‡28:16 a: In dula dais Yunanin man blaan dui ngas teng dul in mo kurung dalen nia ki lo.
✡28:16 Dehet deng Aan in Nutus sas 28:20
✡28:19 Dehet deng Aan in Nutus sas 25:11
✡28:27 Yesaya 6:9-10
§28:29 Bango ni muik ne in dula dais Yunani blaan deeh lo.