19
Paulus pait lako se kota Efesus
1 Apolos bii se kota Korintus ne propinsi Akaya kam, Paulus laok papmes ingu-iung in se leten nas. Kon nam un lako lius se kota Efesus. Se na, un tutnaal atuli at ila lo man parsai se Lamtua Yesus son.
2 Un keket oen noan, “Kaka-pail in namnau me. Lelon mi tade le parsai se Lamtua Yesus sa, mi sium Ama Lamtua Koo Niu ka tam lo ka?”
Oen situn noan, “Loo. Kaim ming net in noan muik Koo Niu lo.”
3 Kon Paulus keket pait noan, “Eta ela lam, oen sarain mi pake sarain in elola ka?”
Oen siut noan, “Oen sarain kaim muid Yuhanis in sarani ka.”
4 Kon nam Paulus tekas noan, “Hii ke! Yuhanis sarain atuli lia, le daid tada noan, oen tenes deng oen in kula-sala ngas son. Mo mi musti nangan elia! Lelo-lelo lam Yuhanis esa man tui atuil Israel las noan, oen musti parsai se Yesus, Atuling man Ama Lamtua le tunang maa ka.”✡ Matius 3:11; Markus 1:4, 7-8; Lukas 3:4, 16; Yuhanis 1:26-27
5 Ming ela kon, oen nodan Paulus le sarain one, halin oen tamas daid Lamtua Yesus atulin. 6 Ta nikit Paulus nene ima ka se oen bon nas le kohe-kanas kon, Ama Lamtua Koo Niu ka, niu lako se one. Hidim oen mulai aa nini dasi bili-ngala, man oen tanas lo. Nol Ama Lamtua kon pake oen le tek deng asa man lako-lako lam dadi. 7 Oen totoang atuli at hngul dua.
Ama Lamtua pake Paulus se kota Efesus
8 Dedeng Paulus daad se kota Efesus sa, taom un taam lako se atuil Yahudi las um in kohe-kanas sa, le tui-tikang atuli las deng Ama Lamtua Allah in prenta ngas. Un kon aa kam buni-buni lo. Un tao ela didiin bulan tilu. 9 Mo muik atuli deeh sium un in tuing nas lo, tiata oen labang una. Oen hode-lokot atuil in se la ngas, le halin tao muid Lamtua Yesus Lalan in Nuli ka deken. Undeng na le, Paulus nol atuli-atuil in parsai ngas, hoen apan deng um in kohe-kanas na. Hidim oen lakos nakbua se hkola mesa. Hkol na lamtua ka ngala Tiranus. 10 Lelo-lelo lam Paulus tui oen se hkol na, didiin taun dua; tiata atuil Yahudi, nol atuil Yahudi lo in se propinsi Asia ngas totoang, ming haup deng Lamtua Yesus Dehet Dais Banan na.
Sakewa anan nas
11 Dedeng na, Ama Lamtua bel Paulus kuasa, le un tao taad herang bili-ngala. 12 Banansila el, eta atuli nodan Paulus kitu in se un bon na ka, tamlom un bota la, le nene laok se atuil ili las sam, atuil in iling nas banan meman. Didiin uikjale kas kon, lalis putis deng atuli las.
13-14 Se na, muik atuil Yahudi las tulu agaman mesa, nol un anan biklobe at itu, oen nam blipa. Tulu agama na, ngala Sakewa. Taom un anan nas lakos se ola-ola, le nulut puting uikjale kas deng atuli las. Oen kon soba-naan le nulut uikjale kas nini Yesus ngala ka, noan, “Ku taan Yesus man Paulus in nahdehe ka, tam lo ka? Nol nia, auk prenta ku nini Yesus ngala ka, le puti deng atuling ni tia!” Nol atuil Yahudi man taan blipa deeh kon, soba-naan le tao ela.
15 Oe mesan na, Sakewa anan nas prenta ela kon, muik uikjale daat mes siut noan, “Auk taan Yesus! Auk kon taan Paulus. Mo mi niam asii la?” 16 Hidim atuling in tom uikjale ka, koon-mali isi. Tiata un haung sapan le tuku-keng nol one. Un pius sait oen kai-batu las nol karut papa oen apan nas, tiata oen lalis dadahut nol lu-lulit deng um na.
17 Dehet na holhising deng baha laok baha, didiin atuil Yahudi tamlom atuil Yahudi lo, in se kota Efesus sas totoang ming hapu. Asii tukun man ming haup dehet na lam, daid herang-herang nol lii isi. Atuli las naka-nahalit Lamtua Yesus, undeng Un bel Paulus kuasa tene. 18 Hidim atuli-atuil man parsai babalu ngas, maas se oen pail-kakan in parsai ngas, le sai oen dalen nas, nol hao oen in kula-sala ngas. 19 Deng atuil nias, muik man taom pake kai-dasi. Tiata oen kat nakbuan oen buku-buk dehet-dais mitang ngas, le loe nulis. Eta kaih osa deng buk nas totoang ngam, duit muti lihu buk lima.* Oen loe oen buku las, le daid tada noan, oen tao muid buku-buk nas isin nas pait lo ka. Duit lil-muti mesa lam, tatai nol tukang mes gaji lelo mesa. Tiata buku-buk man oen in loeng nas osa isi.
20 Hidi nam, atuli las nahdeh Ama Lamtua Dehet Dais Banan na duman-leol se ola-ola. Ta atuil in parsai ngas, mamo tapnaeng. Undeng oen in taan deng Ama Lamtua in Teka-teka ngas sa, muun keko lako.
Atuli tao lobo-lau dadahut se kota Efesus
21 Hidi na kon, Paulus nutus le pait lako Yerusalem. Mo un kom isi le lako muna se propinsi Makedonia, nol propinsi Akaya, halas-sam un lako napiut Yerusalem. Un nangan meman son noan, “Banan dui ka, auk laok meo atuli-atuil in parsai se mana-maan nia ngas muna le. Ta taon elola kon, auk musti laok kota Romang.” 22 Hidim Paulus lok un tapan in leo-leo nol una ngas at dua, Timutius nol Erastus, le lakos muna se Makedonias. Mo un daad nesang buit pait se propinsi Asia.
23 Dedeng na muik dais tene puti, se kota Efesus deng Lamtua Yesus Lalan in Nuli ka. 24 Dais na peke ka elia: se Efesus muik atuil in daek lil-muti mes ngala Demetrius. Taom un daek um in hui-langus ana-ana deng lil-muti, le hee bel atuil Efesus sas halin oen hui-langus se dewi mesa, ngala Artemis. Undeng muik atuli mamo kom isi le sos sa-saa man un in dake ngas, tiata un kat ima-ii mamo isi. Ta un haup duit mamo kose. 25 Oe mesan na, Demetrius haman nakbuan un atulin in dake ngas, nol totoang atuli-atuil in daek lil-muti kas, hidim tekas noan, “Amas nol kaka-paling totoang! Mi taan son noan kit in nuli ki daid banan elia, undeng duit mamo baa maa deng kit in dake kia. 26 Mo halas ni kit net nol matan beas esa, nol ming nini kit hngilan esa son, deng Paulus in tao-tao ngas. Ta un dehet atuil hut mamo kas noan, sa-saa man kit in dakeng nias, muik ambak saa lo. Un tek noan, bangat man kit in dakeng nias, suma dewa tamlom dewi in tipu-dai tuun. Suma atuil in se kota Efesus sias siis man ming haup lo, molam totoang atuil in ne propinsi Asia ngas kon, ming haup un in teka na. 27 Tiata hii babanan ne! Eta atuil mamo kas hii muid se Paulus sam, mam kit nias daid elola la? Taon elola ko, atuli dai sos kit in dakeng nias pait lo ka! Nangan, ta halas ni muik atuli mamo todan-lahing kit dewi uih-lekong, Artemis sia. Atuil se papmes propinsi Asia, lako pes apan-kloma ki suut-suut tas, taom maas le naka-halit una, se un Um in Hui-langus Tene in ne kota Efesus sia. Tiata doha, ta tamlom atuli hosek nolan pait lo, nol dai pait maa se kit mana li lo ka ka.”
28 Ming ela kon, atuil nas holon nam seke tetas. Hidim oen kidu-ahan noan, “Artemis man uhu! Artemis man uih-leko! Kit atuil Efesus si naka-naka se Artemis!” 29 Ming atuil nas kidu-ahan ela kon, atuli las lail deng ola-ola, lakos dil nakbuan se maan na, didiin kota la inu nol atuli. Mo oen totoang nangan hapun lo. Kon oen leo-leo tao lobo-lau lo-lool lalan na, lakos pes se dale epe tene mes deng kota la.† Taom oen pake kota Efesus dale epe tene ka taung in 1) nakbua le huli-bali dasi, 2) kuti drama, nol 3) kuti baa tamlom olahraga tenga las. Dale epe na dulu nal atuli 26.000. Maan na ne leten Pion suut ta, nol un tuladang nga banansila el dale epe in kuti baa hahalas nia ngas. Oen daek nal atuli at dua le pel nolas lakos se na. Oen duas ngalan, Gayus nol Aristarkus. Atuli las daek one, undeng oen duas niam Paulus ima-ii deng Makedonia. 30 Ming ela kon, Paulus le noan lail taam lako se atuil in lobo-laung nas hlala, mo atuil in parsai se la ngas, sao un lo. 31 Muik atuil tene at ila lo se propinsi Asia taan apa banan nol Paulus. Ta oen nahaku atuil le laok tekan noan, Paulus boel taam laok se dale epe tene, man muik atuli hut mamo in lobo-lau na deken.
32 Hidim se epe tene na, muik atuli in nuting le taan dais na tula-peke ka. Muik atuli deeh kidu-ahan le tek noan, “Elia!” Mo tenga las pait tek noan, “Lo, elia!” Molota muik atuli mamo taan dais na tula-peke ka lo. Oen nam suma mudi-muid atuil hut mamo kas tukun. 33 Kon nam, atuil Yahudi las daid in lii, undeng oen nangan noan, tamlom mo atuil hut mamo nas tudu noan, atuil Yahudi las man hode-lokot atuli las deng dais na. Tiata oen tulu atuli mes lako dil se muka-mata la, le daid oen mee-baha. Atuling na ngala, Aleksander. Oen nodan le halin un bela oen noan, dais na atuil Yahudi li in tao-tao lo. Kon nam Aleksander nikit ima ka, le nodan atuli las halin oen lobo deken. Hidim un aa le bela atuil Yahudi las. 34 Mo nikit oen taan noan un na mo atuil Yahudi kon, oen kidu-ahan muun dui pait noan, “Artemis man uhu dui! Artemis man uih-leko! Kit atuil Efesus si naka-halit Artemis!” Oen kidu-ahan ela didiin jam dua.
35-36 Hidi kon, tulu in kil pamarenta deng kota Efesus sa hangu dili, le kaing atuli las halin oen ete. Un tekas noan, “Pali-kaak in deng kota Efesus! Totoang atuli li taan son noan, kit dewi Artemis si hnika-tuladang esa ka niu maa deng apan-dapa kua, le maa se kita lia. Tiata kit atuil Efesus sia, man papa-piaar un nol babanan. Muik atuli mes lo kon man bisa kat lail-niin kit hak in doha kia. Undeng na daid dehet hmunan taung kita, hidim atuli li totoang taan na son. Tiata taon elola le mi kidu-ahan ela lia? Nang le atuli las dehet nole muid oen in koma, mo mi boel haung lobo-lau dadahut eli deken! 37 Mi pel nol atuil at dua nias maas se nia, banansila el oen duas tao sa-saa daat mesa. Molota oen duas naok sa-saa deng Artemis Um in Hui-langus Tene ku lo. Oen kon dehet le tao nahu kit dewin ni, ngala ka lo. Tiata mi le hutun in kula saa bel one la? 38 Nangan babanan no! Kit niam muik maan in nehan dasi. Atuil in nehan dasi ngas kon, natang ne uas. Tiata eta Demetrius le tao dasi lam, oen musti tao muid atorang nga, le kil nol dais na lako se maan in nehan dasi kua. 39 Nol eta muik dais didang man oen le nikit tam, nang le oen man laok ator nol blalan-blalan hadat tas. 40 Doha ta tamlom pamarenta Roma li hutun kula ka bel kita, undeng in lobo-lau nia la. Eta oen nuting le keket dais ni tula-peke ka lam, kit siut elola la? Ta dais ni muik un tula-peken lo!” 41 Tek hidi ela kon, tulu in kil pamarenta na tadu atuli las totoang le bakisan apa. Kon nam oen bakisan apa meman.
✡19:4 Matius 3:11; Markus 1:4, 7-8; Lukas 3:4, 16; Yuhanis 1:26-27
*19:19 Oen loe oen buku las, le daid tada noan, oen tao muid buku-buk nas isin nas pait lo ka. Duit lil-muti mesa lam, tatai nol tukang mes gaji lelo mesa. Tiata buku-buk man oen in loeng nas osa isi.
†19:29 Taom oen pake kota Efesus dale epe tene ka taung in 1) nakbua le huli-bali dasi, 2) kuti drama, nol 3) kuti baa tamlom olahraga tenga las. Dale epe na dulu nal atuli 26.000. Maan na ne leten Pion suut ta, nol un tuladang nga banansila el dale epe in kuti baa hahalas nia ngas.