13
Rucúdzuʼë didzaʼ Jesús ca naca queëʼ tu bönniʼ guz
(Mr. 4:1-9; Lc. 8:4-8)
Laʼ dza níʼisö birúajëʼ Jesús niuʼ yuʼu, ateʼ yöjchöʼë raʼ nísadoʼ. Tuʼ bilaʼdxín bönachi zián ga zoëʼ Jesús, gurenëʼ tu lëʼe bárcodoʼ, en guröʼë niʼ, ateʼ bönachi zián naʼ gulaʼcuáʼ luyú bidxi raʼ nísadoʼ naʼ. Níʼirö Jesús bë́ʼlenëʼ légaquiëʼ didzaʼ, zián le busédinëʼ légaquiëʼ. Bucúdzuʼë didzaʼ, rnnëʼ:
—Buliʼyútsöcaʼ, birúajëʼ tu bönniʼ guz, söjë́siëʼ xisedoʼ. Tsanni niʼ söjë́siëʼ, bal-la xisedoʼ naʼ gulasi raʼ nöza, ateʼ bilaʼdxinbaʼ biguínnidoʼ, en gulë́ʼajbaʼ xisedoʼ naʼ. Gulasi iaʼzícaʼrö xisedoʼ naʼ luyú ga röʼö guiö́j, ga naʼ röʼö látiʼsö yu, ateʼ laʼ gulaʼlentë, tuʼ cabí rö́ʼödaʼ yu niʼ. Níʼirö cateʼ budzáʼa gubidza, lë naʼ bësiëʼ laʼ gulaʼcuáditë, en gulaʼbidxi, tuʼ cabí dë ga ilún luí. Gulaʼlén iaʼzícaʼrö xisedoʼ naʼ ga buluʼlén lubá yötsiʼ, ateʼ gulaʼzxö́n lubá yötsiʼ naʼ, en bilaʼröli lë naʼ bësiëʼ, en gulún ditaj le. Gulasi iaʼzícaʼrö xisedoʼ naʼ ga naca luyú bëbu, ateʼ buluʼnödzaj. Bal-la lë naʼ bësiëʼ buluʼnödzaj iaʼtú gayuáʼtërö caʼ. Iaʼzícaʼrö buluʼnödzaj iaʼtsónnalalaj caʼ, ateʼ iaʼzícaʼrö buluʼnödzaj iaʼchí uruáʼ caʼ. Nu zoa nagui, en riyöni, ral-laʼ uzë́ nagui.
Le të́ʼëni ilún le bucúdzuʼë Jesús didzaʼ
(Mr. 4:10-12; Lc. 8:9-10)
10 Níʼirö bilaʼdxinëʼ bönniʼ usëda queëʼ Jesús ga zoëʼ, en gulaʼnábinëʼ Lëʼ, taʼnnë́ʼ:
—¿Bizx que ruíʼilenuʼ bönachi didzaʼ yuguʼ le rucúdzuʼu didzaʼ?
11 Bubiʼë didzaʼ Jesús, en rëʼ légaquiëʼ:
—Dios ruʼë libíʼiliʼ lataj tséajniʼiliʼ le nagachiʼ ca rinná bëʼë Lëʼ yehuaʼ yubá, pero bönachi ni bitiʼ të́ʼëni ilaʼyéajniʼi. 12 Nu siʼ xtídzëʼë, Dios unödzjëʼ que iaʼlatiʼ, ateʼ gátaʼdaʼarö que, pero nu bitiʼ siʼ le, laʼs dui le dë que udúa. 13 Que lë ni naʼ ruíʼilenaʼ légaquiëʼ didzaʼ yuguʼ le rucúdzuʼa didzaʼ, tuʼ tuʼyúëʼ pero bitiʼ taʼléʼenëʼ. Taʼyönnëʼ pero bitiʼ tuʼzë́ nágagaquiëʼ, en bitiʼ taʼyéajniʼinëʼ. 14 Caní raca quégaquiëʼ para gaca ca naʼ gunnë́ʼ Isaías, bönniʼ bëʼë didzaʼ uláz queëʼ Dios, gunnë́ʼ:
Le nácatë yö́niliʼ pero bitiʼ tséajniʼiliʼ.
Uyuliʼ ináʼaliʼ pero bitiʼ iléʼeliʼ.
15 Caní raca tuʼ nazidi ládxiʼdoʼgaca bönniʼ ni,
en bitiʼ bi riyaza icja nágagaquiëʼ.
Nadzudiʼ guiö́j lógaquiëʼ,
para cabí ilaʼléʼenëʼ len guiö́j lógaquiëʼ naʼ.
Bitiʼ uluʼzë́ nágagaquiëʼ,
en bitiʼ uluʼzéajniʼi ládxiʼgaquiëʼ,
en bitiʼ uluʼhuöáquiëʼ quiaʼ nedaʼ
para gaca unaʼ légaquiëʼ.
16 ’Naʼa, bicaʼ ba libíʼiliʼ, tuʼ riléʼe guiö́j loliʼ, en riyöni nágaliʼ. 17 Le nácatë reaʼ libíʼiliʼ, zián bönniʼ guluʼë didzaʼ uláz queëʼ Dios en yuguʼ bönniʼ tsahuiʼ gulë́ʼënnëʼ ilaʼléʼenëʼ le riléʼeliʼ libíʼiliʼ pero bitiʼ bilaʼléʼenëʼ le. Gulë́ʼënnëʼ ilaʼyönnëʼ le riyö́niliʼ libíʼiliʼ pero bitiʼ bilaʼyönnëʼ le.
Riguíxjöʼë Jesús le bucúdzuʼë didzaʼ
(Mr. 4:13-20; Lc. 8:11-15)
18 Gunnë́ʼ caʼ Jesús:
—Buliʼzë́ nágaliʼ ca naca le bucúdzuʼa didzaʼ que bönniʼ guz. 19 Nútiʼtës nu riyöni didzaʼ ca rinná bëʼë Dios yehuaʼ yubá, en bitiʼ réajniʼi le, raca que didzaʼ riyöni nu naʼ ca guca que xisedoʼ naʼ gulasi raʼ nöza. Laʼ zaʼtë tuʼ xihuiʼ, en rugúa didzaʼ naʼ guyúʼu icja ládxiʼdaʼahuëʼ bönniʼ naʼ. 20 Xisedoʼ naʼ gulasi luyú ga röʼö guiö́j ruluíʼi ca raca queëʼ bönniʼ riyönnëʼ didzaʼ naʼ, en laʼ ruzëtë náguiëʼ lu yöl-laʼ rudzeja queëʼ, 21 pero ca naʼ bitiʼ ridíaʼ xisedoʼ naʼ tuʼ cabí dë ga gun luí, lëscaʼ caní raca queëʼ bönniʼ ni. Cateʼ idxín tu le usacaʼ ziʼ lëʼ, ateʼ ilaʼbía náʼgaca bönachi lëʼ tuʼ nazíʼ lu nëʼë didzaʼ naʼ, laʼ gácatë chopa ládxëʼë. 22 Xisedoʼ naʼ gulasi ga naʼ buluʼlén lubá yötsiʼ ruluíʼi ca raca queëʼ bönniʼ naʼ riyönnëʼ didzaʼ naʼ, pero ruíʼi ládxëʼë yuguʼ le dë yödzölió ni, ateʼ nazíʼ yëʼë bönniʼ naʼ, tuʼ ruíʼi ládxëʼë yuguʼ yöl-laʼ tsahuiʼ que. Yuguʼ lë ni taʼröli didzaʼ naʼ, en tun ga bitiʼ gun dxin lu icja ládxiʼdaʼahuëʼ. 23 Xisedoʼ naʼ gulasi luyú bëbu ruluíʼi ca raca queëʼ bönniʼ riyönnëʼ didzaʼ naʼ, en réajniʼinëʼ le, ateʼ run dxin didzaʼ naʼ lu icja ládxiʼdaʼahuëʼ. Nácagaca bal-la bönachi ca xisedoʼ naʼ buluʼnödzaj iaʼtú gayuáʼtërö caʼ. Nácagaca iaʼzícaʼrö bönachi ca xisedoʼ naʼ buluʼnödzaj iaʼtsónnalalaj caʼ, ateʼ nácagaca iaʼzícaʼrö bönachi ca xisedoʼ naʼ buluʼnödzaj iaʼchí uruáʼ caʼ.
Tu guíxiʼdoʼ cané le naláʼ ca riláʼ yöla zxoaʼ xtila
24 Iaʼtú le bucúdzuʼë didzaʼ Jesús, ateʼ rëʼ légaquiëʼ:
—Ca gaca cate idxín ni le rinná bëʼë Dios yehuaʼ yubá naca ca guca que xisedoʼ dxiʼa le guzëʼ tu bönniʼ ga naca lu xiyúëʼ. 25 Tsanni naʼ tasiëʼ bönniʼ nacuʼë lidxëʼ, bidxín tu nu bitiʼ riléʼe xan yuʼu naʼ dxiʼa, ateʼ yöjöza lu xiyúëʼ xisedoʼ guíxiʼdoʼ cané le naláʼ ca naca yöla zxoaʼ xtila, ateʼ böaj xilataj. 26 Cateʼ gulén zxoaʼ xtila naʼ, en gurö́ʼö do que, ga naʼ dxía xuiʼi, níʼirö gulaca bëʼ guíxiʼdoʼ cané naʼ. 27 Níʼirö bilaʼdxinëʼ bönniʼ huen dxin ga zoëʼ bönniʼ xan laʼ yëla naʼ, en tëʼ lëʼ: “Xan, channö guzuʼ xisedoʼ dxiʼa lu yu quiuʼ, ¿nacxi guca gulaʼlén guíxiʼdoʼ cané naʼ?” 28 Xan yu naʼ gudxëʼ légaquiëʼ, rnnëʼ: “Tu bönniʼ bitiʼ riléʼenëʼ nedaʼ dxiʼa benëʼ caní.” Níʼirö gulaʼnábinëʼ huen dxin queëʼ lëʼ, taʼnnë́ʼ: “¿Ba rë́ʼënuʼ tséajtuʼ tsöjö́lajtuʼ guíxiʼdoʼ cané naʼ?” 29 Xángaquiëʼ rëʼ légaquiëʼ: “¡Bitiʼ caʼ! Nadx caʼ cateʼ iládzuʼliʼ guíxiʼdoʼ cané naʼ, iládzuʼlentëliʼ caʼ yöla zxoaʼ xtila. 30 Gácarö dxiʼa güíʼiliʼ lataj ilaʼzxö́ngarö tsözxö́n cateʼ idxinrö dza tsöjtúbiruʼ le, ateʼ níʼirö guíaʼ nupa uluʼtubi le: Buliʼtubi zíʼalö guíxiʼdoʼ cané naʼ, en guliʼgugaʼ tsöjxili huéaj para uzéguiʼruʼ le, ateʼ níʼirö utúbiliʼ zxoaʼ xtila lu yuʼu quiaʼ.”
Rucúdzuʼë didzaʼ Jesús ca naca que xisé mostaza
(Mr. 4:30-32; Lc. 13:18-19)
31 Iaʼtú le bucúdzuʼë didzaʼ Jesús, ateʼ rëʼ légaquiëʼ:
—Ca gaca ga idxín le rinná bëʼë Dios yehuaʼ yubá, gaca ca raca que tu xisé mostaza, le guzëʼ tu bönniʼ ga naca lu xiyúëʼ. 32 Le nácatë xisé mostaza naʼ nácatërö cuidiʼ ca yúguʼtë xisedoʼ iaʼzícaʼrö, pero cateʼ chinadúz, rizxö́ntërö ca yúguʼtë guixiʼ cuan, en rizxö́n ca naca tu yaga, ateʼ taʼdxinbaʼ biguínnidoʼ, en tunbaʼ xicáʼagacabaʼ lu niʼa nëʼe.
Rucúdzuʼë didzaʼ Jesús que cúa zi que yöta xtila
(Lc. 13:20-21)
33 Iaʼtú le bucúdzuʼë didzaʼ Jesús, ateʼ rëʼ légaquiëʼ:
—Ca gaca ga idxín le rinná bëʼë Dios yehuaʼ yubá gaca ca le run cúa zi que yöta xtila, le buchíxinu tu nigula len tsonna libixi yöjza zxoaʼ xtila, ateʼ guyazxa idútë cúa naʼ.
Le rë́ʼëni gun le rucúdzuʼë didzaʼ Jesús
(Mr. 4:33-34)
34 Yúguʼtë lë ni bucúdzuʼë didzaʼ Jesús, le bë́ʼlenëʼ bönachi nacuáʼ niʼ didzaʼ, en bitiʼ bi didzaʼ bë́ʼlenëʼ légaquiëʼ le cabí bucúdzuʼë didzaʼ. 35 Caní benëʼ para gaca lë naʼ buzúajëʼ lu guichi tu bönniʼ bëʼë didzaʼ uláz queëʼ Dios, gunnë́ʼ:
Guʼa didzaʼ yuguʼ le ucúdzuʼa didzaʼ.
Inníaʼ yuguʼ le nagachiʼ cateʼ niʼ gusí lo siʼ gutaʼ yödzölió.
Riguíxjöʼë Jesús le bucúdzuʼë didzaʼ que guíxiʼdoʼ cané
36 Níʼirö buzenëʼ Jesús bönachi nacuáʼ niʼ didzaʼ, en gusö́l-lëʼë légaquiëʼ, ateʼ guyuʼë yuʼu. Níʼirö bilaʼdxinëʼ bönniʼ usëda queëʼ ga zoëʼ, en tëʼ Lëʼ:
—Gudíxjöiʼi netuʼ le rë́ʼëni inná lë naʼ bucúdzuʼu didzaʼ que guíxiʼdoʼ cané le naláʼ ca naca yöla zxoaʼ xtila.
37 Bubiʼë didzaʼ Jesús, ateʼ rëʼ légaquiëʼ:
—Bönniʼ razëʼ xisedoʼ dxiʼa nacaʼ nedaʼ, Bönniʼ Guljëʼ Bönachi. 38 Laʼ yëla naʼ naca yödzölió ni, ateʼ xisedoʼ dxiʼa naʼ tuʼluíʼi ca nácagaca nupa nabábagaca ga rinná bëʼë Dios. Guíxiʼdoʼ cané naʼ le naláʼ ca naca yöla zxoaʼ xtila tuʼluíʼi ca nácagaca nupa néquiguequi que tuʼ xihuiʼ. 39 Nu naʼ bitiʼ riléʼe dxiʼa xan laʼ yëla naʼ, en yöjöza guíxiʼdoʼ cané naʼ, tuʼ xihuiʼ caz naca. Dza uluʼtubëʼ naʼ ruluíʼi ca gaca dza údxi que yödzölió ni, ateʼ nupa naʼ tuʼtubi nácagaca gubáz láʼayi queëʼ Dios. 40 Ca naʼ guca, buluʼtubëʼ guíxiʼdoʼ cané naʼ, en buluʼzéguiʼë le lu guíʼ, lëscaʼ caní gaca cateʼ údxi que yödzölió ni. 41 Nedaʼ, Bönniʼ Guljëʼ Bönachi, isö́l-laʼgacaʼ-nëʼ gubáz láʼayi quiaʼ, ateʼ uluʼbéajëʼ ga rinná bëʼë Dios yúguʼtë nupa tun ga tun dul-laʼ luzë́ʼeguequi, encaʼ nupa tuáʼ döʼ. 42 Yuguʼ gubáz láʼayi naʼ ilaʼguʼë bönniʼ tuáʼ döʼ naʼ lu guíʼ gabila. Niʼ ilaʼbödxëʼ, en uluʼtíl-la láyiʼgaquiëʼ. 43 Níʼirö ilaʼyëpi yösa beníʼ bönachi tsahuiʼ, en ilácagaquiëʼ ca gubidza ga niʼ rinná bëʼë Dios yehuaʼ yubá. Nu zoa nagui, en riyöni ral-laʼ uzë́ nagui.
Rucúdzuʼë didzaʼ Jesús que tu yöl-laʼ tsahuiʼ nagachiʼ
44 Lëscaʼ caní bucúdzuʼë didzaʼ Jesús, rnnëʼ:
—Le rinná bëʼë Dios yehuaʼ yubá naca ca tu yöl-laʼ tsahuiʼ nagachiʼ tu laʼ yëla. Cateʼ bidzö́linëʼ tu bönniʼ le, bucáchëʼë le leyúbölö ga naʼ bigachiʼ, ateʼ lu yöl-laʼ rudzeja queëʼ guyijëʼ, yöjë́tiʼë yúguʼtë le dë queëʼ ateʼ gúʼuëʼ laʼ yëla naʼ para gataʼ yöl-laʼ tsahuiʼ naʼ queëʼ.
Rucúdzuʼë didzaʼ Jesús que tu bugá le nazácaʼdaʼ
45 Gunnë́ʼ caʼ Jesús:
—Ca ral-laʼ së ládxiʼliʼ le rinná bëʼë Dios yehuaʼ yubá naca ca benëʼ tu bönniʼ ráʼuëʼ, en ruútiʼë, en riguiljëʼ bugá nazácaʼgaca. 46 Cateʼ bidzö́linëʼ tu bugá le nazácaʼdaʼ, guyijëʼ, yöjë́tiʼë yúguʼtë le dë queëʼ, ateʼ gúʼuëʼ bugá naʼ.
Rucúdzuʼë didzaʼ Jesús que tu yöxaj böla
47 Lëscaʼ caní gunnë́ʼ Jesús:
—Ca gaca ga ridxín le rinná bëʼë Dios yehuaʼ yubá, gaca ca run tu yöxaj böla le taʼchiljëʼ bönniʼ lu nísadoʼ, le röjxíʼ zián böla izáʼa. 48 Cateʼ chibidzáʼ yöxaj naʼ, buluʼbéajëʼ le luyú bidxi raʼ nísadoʼ naʼ, ateʼ gulaʼböʼë niʼ, en gulaʼguʼë-baʼ yuguʼ böla dxiʼa tu lu gaʼböra, pero gulaʼrúʼunëʼ-baʼ yuguʼ böla cáʼasö. 49 Lëscaʼ caní gaca cateʼ údxi que yödzölió ni. Ilaʼrúajëʼ gubáz láʼayi queëʼ Dios, ateʼ uluʼbéajëʼ quez yuguʼ bönachi tsahuiʼ, ateʼ uluʼcuítiëʼ légaquiëʼ ladaj bönachi tuáʼ döʼ.
50 ’Níʼirö ilaʼguʼë bönachi tuáʼ döʼ naʼ lu guíʼ gabila. Niʼ ilaʼbödxëʼ, en uluʼtíl-la láyëʼë.
Yöl-laʼ tsahuiʼ le naca gula, en le naca cubi
51 Níʼirö Jesús gunábinëʼ yuguʼ bönniʼ usëda queëʼ, rnnëʼ:
—¿Ba réajniʼiliʼ yúguʼtë lë ni?
Buluʼbiʼë didzaʼ, tëʼ Lëʼ:
—Ön, Xan.
52 Jesús gudxëʼ légaquiëʼ:
—Cateʼ tu bönniʼ yudoʼ usedi chinazíʼ lu nëʼë le rinná bëʼë Dios yehuaʼ yubá, náquiëʼ ca tu bönniʼ xan yuʼu, rubéajëʼ ladaj yöl-laʼ tsahuiʼ queëʼ le naca cubi, en le naca gula, le nácagaca tsahuiʼ le ruziʼë xibé.
Le benëʼ Jesús lu yödzö Nazaret
(Mr. 6:1-6; Lc. 4:16-30)
53 Cateʼ budxi bucúdzuʼë Jesús yuguʼ didzaʼ ni, buzë́ʼë niʼ. 54 Cateʼ budxinëʼ ladzëʼ, busédinëʼ bönachi nacuáʼ lu yuʼu ga tuʼdubëʼ bönniʼ judío, en tuʼsëdëʼ queëʼ Dios, ateʼ buluʼbáninë, taʼnnë́ʼ:
—¿Gazxi caz guzëdëʼ bönniʼ ni yöl-laʼ réajniʼi ni? ¿Nacxi caz naca, runëʼ yuguʼ yöl-laʼ huáca ni? 55 Náquiëʼ bönniʼ ni zxíʼinëʼ bönniʼ gubëdxi yaga, ateʼ xinë́ʼë lënu María. Náquiëʼ bö́chiʼgaquiëʼ Jacobo, en José, en Simón, en Judas. 56 Lëscaʼ nigula zanëʼ nacuáʼlennu rëʼu ni. ¿Gazxi caz guzëdëʼ yúguʼtë lë ni?
57 Que lë ni naʼ gulaca chopa ládxiʼgaquiëʼ, ateʼ buluʼcáʼanëʼ Lëʼ. Níʼirö Jesús gudxëʼ légaquiëʼ:
—Yúguʼtë bönachi tun bal tu bönniʼ ruʼë didzaʼ uláz queëʼ Dios, pero bönachi uládz queëʼ, en bönachi nacuáʼ lidxëʼ bitiʼ tun lëʼ bal.
58 Que lë ni naʼ bitiʼ benëʼ Jesús zián yöl-laʼ huáca niʼ, tuʼ cabí taʼyéajlëʼë Lëʼ.