11
Zihani mënë gualdí lduꞌu raiꞌ shtiꞌdzë më
1 Iurë rialdí lduꞌu hiaꞌa, iurní nadápaꞌa segurë de quë guëdë́ꞌnaꞌa recibir ra cusë lo quë nadzulézaꞌa. Rialdí lduꞌu hiaꞌa nanú ra cusë nanadë rnádiꞌiaꞌa lúhiꞌ. 2 Ra shtadë guëlú hiaꞌa naguquëreldë guahietë, bëquebi Dios na raiꞌ mënë zaꞌquë purquë gualdí lduꞌu raiꞌ shtiꞌdzë më.
3 Rialdí lduꞌu hiaꞌa shtiꞌdzë më; por ni rdëꞌë hiaꞌa cuendë de quë Dios bëntsaꞌu lëꞌë guë́ꞌdchiliu sulë con diꞌdzë shtë́niꞌ. Ra cusë narná hiaꞌa lúhiꞌ guctsaꞌuin, lë́dëdiꞌi por cusë narná hiaꞌa, sino nadë más por shtiꞌdzë Dios guctsaꞌu rahin.
4 Gualdí lduꞌu Abel shtiꞌdzë Dios; bë́ꞌniꞌ ofrecer lu Dios tubi ofrendë mejurë quë ofrendë shtë Caín. Bëquebi Dios Abel na më zaꞌquë, por ni Dios bëcaꞌa Abel nu bëꞌnë më recibir ofrendë shtë́hiꞌ. Aunquë Abel hia gútiꞌ, perë todavía ziaglaꞌguë ruadíꞌdziꞌ lu hiaꞌa por medio fe shtë́hiꞌ.
5 Enoc gualdí lduꞌi shtiꞌdzë Dios; por ni Dios biaꞌa lëꞌë Enoc gubeꞌe; gútidiꞌiꞌ. Ra mënë adë bëdzélëdiꞌi rall Enoc lu guë́ꞌdchiliu purquë Dios biaꞌa lë́ꞌiꞌ. Ra Sagradas Escrituras rniꞌi shcuendë Enoc de quë antsë guziáꞌaiꞌ gubeꞌe, Dios bëquitë ldúꞌiꞌ con Enoc. 6 Sin galrialdí lduꞌu, nídiꞌi mudë guëquitë lduꞌu Dios con lëꞌë hiaꞌa. Primërë napë quë tsaldí lduꞌu nguiu shtiꞌdzë Dios parë tsabiꞌguë nguiu lu Dios. Napë quë tsaldí lduꞌu hiaꞌa nabani më nu de quë guëneꞌe më premi caꞌa ra narguili lëꞌë më.
7 Noé gualdí lduꞌi shtiꞌdzë Dios nu bëzuꞌbë diáguiꞌ shtiꞌdzë Dios purquë más antsë bëtsëbë Dios lë́ꞌiꞌ; guniꞌi Dios lu Noé lo quë naguër gac, cusë ni tubi adë chu gunádiꞌi luhin antsë. Noé bëzuꞌbë diáguiꞌ nu bëntsáꞌuhiꞌ tubi barcu ruꞌbë parë gac salvar grë ra shfamíliꞌ. Gualdí ldúꞌiꞌ shtiꞌdzë më; gúquiꞌ rëspëti parë shtiꞌdzë më. Zni bëꞌnë Noé juzguë grë ra mënë shtë guë́ꞌdchiliu nanadë gualdídiꞌi lduꞌu shtiꞌdzë më. Mudë ni Dios bëꞌnë recibir Noé ziquë nguiu justë purquë gualdí lduꞌi shtiꞌdzë më.
8 Nu Abraham por galrialdí lduꞌi, iurë Dios gunaꞌbë lë́ꞌiꞌ, bëzuꞌbë diáguiꞌ; bërúꞌuiꞌ parë tsáhiꞌ lugar catë guniꞌi Dios guëdëꞌë më ládziꞌ ziquë herenci. Abraham bërúꞌuiꞌ ládziꞌ sin quë adë rdë́ꞌëdiꞌiꞌ cuendë ca lu tsáhiꞌ. 9 Abraham gualdí lduꞌi; guquëréldiꞌ ladzë catë bëꞌnë Dios prometer, perë Abraham gúquiꞌ ziquë më zitu parë lugar ni. Nabániꞌ ziquë mënë naná de viajë, lë́dëdiꞌi laꞌni hiuꞌu. Lo mizmë bëꞌnë Isaac nu Jacob nu zac lëꞌë raiꞌ bëꞌnë raiꞌ recibir mizmë promësë nabëdëꞌë Dios lu Abraham. 10 Abraham guléziꞌ stubi ciudá parë guëquëréldiꞌ, lugar nanapë cimientë naná dchiꞌchi; ciudá ni Dios bëzáꞌahin según guc lduꞌu më.
11 Nu zac Sara gualdí lduꞌi shtiꞌdzë Dios nu bë́ꞌniꞌ recibir pudërë parë gápiꞌ shíniꞌ aunquë náhiꞌ demasiadë më gushë. Gúpiꞌ tubi meꞌdë purquë gualdí ldúꞌiꞌ Dios gunë më cumplir lo quë nabëꞌnë më prometer lúhiꞌ. 12 Zni Abraham hia më gushë sin esperansë gápiꞌ shíniꞌ, perë gúquiꞌ shtadë guëlú shtë mënë zihani, mënë zihani ziquë mbelëguiꞌi lu gubeꞌe nu ziquë iuꞌlli nananú ruaꞌ nisëduꞌu. Jamás adë chu gúnëdiꞌi gan guëlabin.
13 Grë ra mënë ni guti raiꞌ sin quë adë bë́ꞌnëdiꞌi raiꞌ recibir ra cusë nabëꞌnë Dios prometer, perë gualdí lduꞌu raiꞌ shtiꞌdzë më nu guná raiꞌ lu ra cusë ni delantë. Por fe bëꞌnë raiꞌ recibir lo quë nabëꞌnë më prometer nu bëquitë lduꞌu raiꞌ. Mudë ni bëquebi raiꞌ de quë na raiꞌ ziquë më zitu parë guë́ꞌdchiliu rëꞌ, de quë lidchi raiꞌ cuezë stubi guë́ꞌdchiliu. 14 Pues grë ra naruadiꞌdzë zni, rquebi raiꞌ de quë todavía quëguili raiꞌ stubi lugar parë guëquëreldë raiꞌ. 15 Si talë ra mënë ni nihunë rall llgabë por ladzë catë bëruꞌu raiꞌ, pues niabrí raiꞌ ngaꞌli 16 perë guc shtuꞌu raiꞌ lugar más mejurë, quiere decir, tubi lugar lu gubeꞌe. Por ni Dios nádiꞌi ziquë nartú lúhiꞌ sino rquitë lduꞌu më con lëꞌë raiꞌ purquë gunaꞌbë raiꞌ lëꞌë më Dios shtë raiꞌ nu bëꞌnë më preparar tubi ciudá catë guëquëreldë raiꞌ.
17 Gualdí lduꞌu Abraham shtiꞌdzë Dios; por ni iurë Dios bëzú tubi prëbë lúhiꞌ, bëdchininú Abraham lúniquë shíniꞌ Isaac parë gúniꞌ ofrecer Isaac lu bëcuꞌguë ziquë tubi ma. Na Abraham dispuestë gúniꞌ ofrecer lúniquë shíniꞌ lu Dios aunquë antsë guniꞌi Dios lu Abraham tubi promësë; 18 guniꞌi Dios shcuendë Isaac: “Por shínil gápël cantidá llëbnil”. 19 Pues Abraham guc bë́ꞌaiꞌ de quë Dios napë pudërë parë guëcuaꞌñi më ra tëgulë. Zni rac guëníꞌiaꞌa cumë figurë de quë Abraham bë́ꞌniꞌ recibir stubi vueltë lëꞌë shíniꞌ ladi ra tëgulë purquë parë Abraham hia guti shíniꞌ.
20 Gualdí lduꞌu Isaac shtiꞌdzë Dios; por ni Isaac gunáꞌbëiꞌ lu Dios bendición nanaguër guëdchini parë shíniꞌ, Jacob nu Esaú. 21 Nu zac Jacob gualdí lduꞌi shtiꞌdzë Dios; por ni iurë hia mërë gátiꞌ, bë́ꞌniꞌ bendecir cadë shinilláguiꞌ naná shini José. Bëꞌnë Jacob adorar lëꞌë më mientras rquíꞌchiꞌ tubi bastunë. 22 Nu José gualdí lduꞌi shtiꞌdzë Dios; por ni iurë mërë gátiꞌ, guníꞌiꞌ lu ra më israelitë de quë napë quë guëruꞌu raiꞌ de ladzë Egipto nu bëdëꞌë José ordë lla guëcaꞌchi ra mënë baꞌcu shtë́hiꞌ.
23 Ra shtadë Moisés gualdí lduꞌu raiꞌ; por ni iurë gulë meꞌdë, adë bëdzë́bëdiꞌi raiꞌ lu rëy lo quë nagunibëꞌa rëy. Guná raiꞌ lu meꞌdë, nachaꞌngu meꞌdë. Bëcaꞌchi raiꞌ lëꞌë meꞌdë por tsunë mbehu.
24 Gualdí lduꞌu Moisés shtiꞌdzë Dios; por ni iurë lë́ꞌiꞌ náhiꞌ nguiu ruꞌbë, adë në́diꞌiꞌ nacáꞌaiꞌ lë shtsaꞌpë rëy shtë Egipto 25 sino quë guniꞌi ldúꞌiꞌ sac zíhiꞌ con los de más sáhiꞌ ra mënë israelite. Adë guc shtúꞌudiꞌi guëquitë lduꞌu Moisés por duꞌpë tiempë ra cusë mal shtë guë́ꞌdchiliu, cusë nanapë quë tsalú. 26 Más bien guniꞌi Moisés, mejurë gúniꞌ sufrir por Cristo naná zeꞌdë despuësë quë niapë Moisés grë ra tesurë shtë Egipto. Zni guc; gunáhiꞌ ra cusë naguër gac ziquë tubi premi naguëdëꞌë Dios cáꞌaiꞌ.
27 Por galrialdí lduꞌi Moisés bërúꞌuiꞌ guëꞌdchi Egipto; adë bëdzë́bëdiꞌiꞌ llanë shtë rëy; guagláꞌguiꞌ firmë igual ziquë el quë narná lu Dios aunquë adë chu rnádiꞌi lúhiꞌ. 28 Gualdí lduꞌu Moisés shtiꞌdzë Dios; por ni bëzuꞌbë diáguiꞌ rëglë shtë Pascu; gunibëꞌa Moisés de quë guëllëꞌë rënë shtë lliꞌli, nu guëtiaꞌa mënë rënë ni ruaꞌ puertë parë iurë tëdë ianglë shtë galguti, adë gátidiꞌi primërë shini nguiu shtë ra më israelitë.
29 Por galrialdí lduꞌu, ra israelitë gualdí lduꞌu raiꞌ shtiꞌdzë Dios; por ni gudëdë raiꞌ Nisëduꞌu Llni si fuërë cumë ziquë guiuꞌu bidchi, perë iurë ra mënë egipcios guc shtuꞌu tëdë rall nisëduꞌu, pues bëldaꞌu nisë rall; guti rall.
30 Ra israelitë gualdí lduꞌu raiꞌ shtiꞌdzë më; por ni bëdëꞌë raiꞌ vueltë alrededurë guëꞌdchi Jericó gadchi dzë nu gulaguë luꞌ shtë guëꞌdchi. 31 Rahab gualdí lduꞌi shtiꞌdzë Dios; na Rahab tubi naꞌa mal, perë adë gútidiꞌiꞌ juntë con ra nadë bëzuꞌbë diáguëdiꞌi purquë Rahab bë́ꞌniꞌ recibir con bien ra mënë israelitë naguagldaꞌchi guëꞌdchi Jericó.
32 ¿Pë más guëníꞌiaꞌa iurneꞌ? Nídiꞌi tiempë parë guadiꞌdza shcuendë Gedeón, nu Barac, nu Sansón, nu Jefté, nu David, nu Samuel, nu los de más ra nabiadiꞌdzë shtiꞌdzë Dios guahietë. 33 Por galrialdí lduꞌu, bëꞌnë raiꞌ gan lu enemigu shtë raiꞌ; gunibëꞌa raiꞌ tubi manërë justë; bëꞌnë raiꞌ recibir cusë zaꞌquë nabëꞌnë Dios prometer. Bëtaꞌu raiꞌ ruaꞌ león; 34 bësëaldë raiꞌ guiꞌi dushë; bëruꞌu raiꞌ lu peligrë niaguini mënë lëꞌë raiꞌ con spadë. Ra naná nápëdiꞌi fuersë, gupë raiꞌ fuersë ruꞌbë. Guc raiꞌ mënë fuertë lu guërru, nu bësëlluꞌnë raiꞌ suldadë naná mënë zitu. 35 Guzac ra naꞌa bëꞌnë rall recibir ra tëgulë shtë raiꞌ stubi vësë más; guashtë́ tseꞌlë raiꞌ ladi ra tëgulë.
Sëbëldá mënë guti lu galnë́; bëquë́ guiaꞌa rall libertá parë gunë raiꞌ gan tsashtë́ raiꞌ ladi ra tëgulë të guëquëreldë raiꞌ stubi vidë mejurë. 36 Stubi tantë mënë guzac zi raiꞌ. Bëꞌnë mënë burnë lëꞌë raiꞌ, nu bëdëꞌë mënë hiaguë nu bëldiꞌbi mënë lëꞌë raiꞌ con cadënë parë tsa raiꞌ lachiguiꞌbë. 37 Guti raiꞌ lu guëꞌë nu bëriuguë raiꞌ guëruldë raiꞌ con cierrë; [bëtëꞌdë mënë prëbë lu raiꞌ të gunë rall duldë.] Gudini mënë lëꞌë raiꞌ con spadë; canzë́ raiꞌ sin lidchi raiꞌ; prubi raiꞌ. Zeꞌdë raiꞌ gutë raiꞌ guiꞌdi ladi ra ma ziquë guiꞌdi ladi lliꞌli u guiꞌdi ladi chivë. Bëzac zi mënë lëꞌë raiꞌ; nu bëꞌnë rall maltratar lëꞌë raiꞌ. 38 Ra mënë shtë guë́ꞌdchiliu adë guná záquëdiꞌi lu raiꞌ, perë lëꞌë raiꞌ lasac raiꞌ más quë guëdubi guë́ꞌdchiliu. Ra mënë ni guquëreldë raiꞌ lachi, nu lu dani; guquëreldë raiꞌ laꞌni cuevë nu laꞌni guëru shtë guë́ꞌdchiliu.
39 Grë ra mënë ni gualdí lduꞌu raiꞌ shtiꞌdzë Dios, nu Dios laꞌni Sagradas Escrituras quëgluáꞌaiꞌ na raiꞌ mënë zaꞌquë, perë sin quë adë guëtë́ꞌdëdiꞌi, adë bë́ꞌnëdiꞌi rall recibir lo quë nabëꞌnë më prometer 40 purquë Dios napë më lugar mejurë parë grë hiaꞌa. Guniꞌi më ra mënë ni adë gúnëdiꞌi rall recibir fin shtë salvaciuni hashtë despuësë. Sulamëntë con lëꞌë hiaꞌa gac raiꞌ completamente mënë sin ni tubi duldë delantë lu Dios.