Nauəuə Asim Rəha Uhgɨn Nəmtətiən Vi LUK 1

LUK

Nanusiən Təuvɨr Rəha Iesu Krɨsto Iətəm Luk Təmətei

Nəghatiən əkuəkɨr rəha nauəuə u Luk

?Pəh təmətei nauəuə u? Luk təmətei nauəuə u. Səniən mə in iətəmi tueləf kəti rəha Iesu, mətəu in niəli kəti rəha Pol, in təman pɨk ilau Pol. In səniən mə in iətəm Isrel, in Ianihluə əmə kəti, mətəu in iəfaki kəti. In toktə kəti təmol pɨk skul. In təməhrun vivi natimnati e nəmiəgəhiən rəha Iesu. In təmətei nauəuə mil u: Nanusiən Təuvɨr Iətəm Luk Təmətei, mɨne Uək Mɨn Rəha Aposɨl Mɨn.

?Təmətei tatuvən kəm pəh? Luk təmətei nauəuə u tatuvən kəm rəhan kəti niəli u Teofɨləs. Nɨpətɨ nərgɨn u məmə, “Iətəmimi iətəm tolkeikei Uhgɨn.” Luk təmətei nauəuə u tatuvən kəm suah u, mətəu in təhrun məmə Nanihluə* mɨn tepət okotafin.

?Natɨgiən təhro lanu nian təmətei? Nətəmimi tepət, nɨkilah təhti məmə Luk təmətatɨg Rom uə Sisəriə nian təmətei nauəuə u. E nian əha, nəniən tepət o Iesu təmɨtəlau-təlau.

?Təmətei nauəuə u o nak? Luk təmolkeikei məmə otətei nəniən kəti təm təhruahru kəni məhagəhag e nəmiəgəhiən rəha Iesu. Kəni in təməghati ilah nətəmimi mɨn kəmotaliuək ilah Iesu mauteruh rəhan mɨn noliən mɨne nəniən mɨn. Nian in təmos nəghatiən rəha Iesu o lah kəni Luk təmətei nauəuə u. In tolkeikei məmə otəgətun məmə Iesu in iətəmi pəhriən kəti, mətəu in təməsoliən nati kəti tərah. Kəni in Uhgɨn, mɨne in Iosmiəgəh.

1-2 Teofɨləs, ik iətəmi asoli katɨsiai ik, kəni iəkətei nauəuə u tatuvən kəm ik.

Aupən, Uhgɨn təməni natimnati nəuvein, kəni rəueiu e nian rəhatah, in tɨnol ilah kɨnəhuva mɨnautol nɨpətɨn. Nətəmimi tepət kəməutatɨg e nian əha, mauteruh natimnati mɨn əha e nəhmtɨlah əhruahru, kəni məutəni. Kəni nətəmi nəuvein kəməutətəu rəhalah nəghatiən, kəni məutalkut pɨk məmə okotətei rəkɨs əhruahru natimnati mɨn əha. 3 Kəni iəu iəmɨtəu vivi nəghatiən mɨn əha məmə iəkəhrun əhruahru mə təmətuəuin əhro, kəni iəu rəhak nətəlɨgiən məmə təuvɨr iəu mɨn iəkətei rəkɨs əhruahru natimnati ərəfin mɨn əha məmə onəkafin. Iətətei əhruahru natimnati mɨn u nəukətɨ nəniən mɨne natimnati iətəm kautəhuərisɨg. 4 Iəkolkeikei məmə iəkəni natimnati mɨn əha kəm ik məmə nəkəhrun əhruahru məmə nəniən iətəm kəməni rəkɨs kəm ik, in nɨpəhriəniən.

Agelo təməghati e nairiən rəha Jon Bəptais

5 E nian rəha suah kəti, nərgɨn u Herot Asoli, kig rəha Jutiə, e nian əha pris kəti nərgɨn u Səkaraea. In kəti mɨn e pris mɨn u kətəni nərgɨ lah məmə, Pris mɨn rəha Apia. Aupən rəkɨs, suah u Apia tatsɨpən e pris u Eron. Rəhan pətauəhli nərgɨn u Ilesəpet, kəni in mɨn tatsɨpən e pris u Eron. 6 Kəni ilau kuəhruahru e nəhmtɨ Uhgɨn, nian rəfin kətuɨtəu=pən vivi noliən rəha Lou rəhan mɨne nəghatiən mɨn rəhan, kəni məsuərəkɨniən kəti. 7 Nati əpnapɨn kuəhruahru, mətəu ilau nətɨlau tɨkə. Ilesəpet, in təseməkiən mətəuarus mɨnəpətauəhli kəni ilau pəti kɨnuauəhli.

8 Kəni nian tɨnuva əhruahru, məmə pris mɨn rəha Apia okəhuvən e Nimə Rəha Uhgɨn motol rəhalah natimnati mɨn. Kəni Səkaraea, in mɨn təmuvən mə tol pɨsəpɨs rəha Uhgɨn.

9 E noliən rəha pris mɨn, ilah kəmotatu e kəpiel əkəku mɨn mə otəgətun pəh mə otol nati e Nimə Rəha Uhgɨn məmə otuvan nati pien-pien tuvən kəm Uhgɨn. E nian ilah kəmotol lanəha in təməgətun Səkaraea. 10 Kəni e nian in təmuvən imə mətuvan nati pien-pien, nətəmimi tepət kəmautəhtul ihluə mautəfaki.

11 Kəni agelo kəti rəha Uhgɨn təmietɨgəm=pən ohni mətəhtul əha e nəven maru ikɨn, əha kətuvan nati pien-pien ikɨn. 12 Kəni nian Səkaraea təmeruh, kəni narmɨn təmiuvɨg mətərəmrumɨn mɨnəruru əfəməh nati, kəni nəgɨniən təməriauəh e nɨkin.

13 Mətəu agelo təməni=pən kəm in məmə, “Səkaraea, səgɨniən, mətəu rəueiu Uhgɨn tɨnətəu rəham nəfakiən. Kəni rəham pətauəhli Ilesəpet otos nətɨn kəti iərman. Kəni onəkəkeikei mauɨn e nərgɨn məmə Jon. 14 Kəni onəkətəu təuvɨr magiən mɨn, kəni nətəmimi tepət okotagiən o nairiən rəhan, 15 mətəu-inu in otuva iətəmi asoli e nəhmtɨ Iərmənɨg. Kəni in otəsəmnɨm agɨniən wain mɨne nəmnɨmiən əskasɨk mɨn. Kəni Narmɨn Rəha Uhgɨn otəriauəh lan, nian otətatɨg əhanəh e nərfɨ rəhan mamə, matuvən əmə lanəha nian rəfin. 16 Kəni in otiuvi=pa nətəm Isrel tepət okohtəlɨg=pa o Iərmənɨg, Uhgɨn rəhalah.

17 “Uərisɨg Iərmənɨg otuva, mətəu in otaupən muva mətan e narmɨn mɨne e nəsanəniən təhmen e Elaijə məmə in otəuhlin nətəlɨgiən rəha tatə mɨn kohtəlɨg=pən mɨn o rəhalah kəlkələh mɨn, kəni in otəuhlin mɨn nətəm kəutəhti nəuia Uhgɨn okotos mɨn neinatɨgiən rəha nətəmi kotəhruahru. E noliən əha, in otol əpenə-penə o nəmiəgəhiən rəha nətəmimi o nuvaiən rəha Iərmənɨg.”

18 Kəni Səkaraea təməni=pən kəm agelo məmə, “?Oiəkəhro lanu məhrun məmə nati u otuva mol nɨpəhriəniən lan? Mətəu-inu iəu inauəhli rəkɨs, kəni rəhak pətan mɨn tɨnəpətauəhli.”

19 Kəni agelo təməni=pən kəm in məmə, “Iəu, nərgək u Kapriel, kəni iəu iətəhtul e nəhmtɨ Uhgɨn e nian ərəfin. Kəni in təmahli=pa iəu məmə iəkuva məghati kəm ik, kəni məni=pɨnə nanusiən təuvɨr u. 20 !Ətəlɨg-to lak! Naməm otekəu kəni onəsəghatiən mətəuarus=pa nəkeruh nɨpətɨ nəghatiən u, mətəu-inu nəməsəniən nɨpəhriəniən e rəhak nəghatiən. Nati u in otuva mol nɨpəhriəniən lan e nian əhruahru rəhan.”

21 Kəni e nian əha, nətəmimi kəməutəhtahnin Səkaraea, nɨkilah təhti məmə təhro tɨnan tɨnuvəh əha e Nimə Rəha Uhgɨn. 22 Mətəu nian in təmuva ihluə, mətəu tɨnəruru nəghatiən, kəni ilah kəmotəhrun məmə in təmeruh nati kəti təhmen e nəməhlairiən əpəha imə. In təməghati əmə e nəhlmɨn kəm lah, məsəghatiən mətəu namɨn təmekəu.

23 Nian rəhan uək rəha pris e Nimə Rəha Uhgɨn təmol naunun, kəni in təmɨtəlɨg=pən lahuənu. 24 Kəni təsuvəhiən, rəhan pətauəhli təməpəh məuɨg e iəpəou. Kəni e məuɨg faif, pətauəhli u in təmətəhluaig əmə lahuənu, 25 kəni in təməni məmə, “Inu uək rəha Iərmənɨg. Aupən ikɨn, nətɨk tɨkə kəni iətaulɨs. Mətəu rəueiu u, Uhgɨn tɨnol təuvɨr kəm iəu, kəni nɨkin tagiən məmə iəkələs nətɨk, kəni iəu oiəsaulɨs mɨniən e nəhmtɨ nətəmimi.”

Agelo təməni pətɨgəm mə Iesu otair

26 Nian Ilesəpet iəpəou tɨnatɨg lan mɨnos məuɨg sikɨs, Uhgɨn təmahli=pən rəhan agelo, nərgɨn u Kapriel, məmə in otuvən e nɨtəni Kaləli e taun kəti nərgɨn u Nasərɨt. 27 In təmos nəghatiən kəti matuvən rəha pətan mɨtə kəti iətəm təruru əhanəh iərman, mətəu kɨnəni rəkɨs məmə okitipən mə rəha suah kəti, nərgɨn u Josɨp. In mipɨ Kig Tefɨt tərah. Kəni pətan əha, nərgɨn u Meri. 28 Kəni agelo təmuvən miet=pən, kəni məni=pən kəm in məmə, “Təuvɨr, Meri. Uhgɨn təmələhu rəhan nəuvɨriən kəm ik, kəni in mətatɨg itəlau min.”

29 Mətəu Meri tɨnəruru əfəməh nəghatiən əha, kəni nɨkin tɨnəhti pɨk məmə nɨpətɨ nəghatiən əha təhro lanu. 30 Kəni agelo təməni=pən kəm in məmə, “Səgɨniən, Meri, mətəu-inu Uhgɨn təməni rəkɨs məmə in otətuati e rəhan nəuvɨriən kəm ik. 31 Kəni inəha, ik onəkəpəh məuɨg e nətɨm kəti, kəni onəkələs iərman. Kəni onakauɨn e nərgɨn mə Iesu. 32 In otuva iətəmi asoli kəni in iətəmi keikei, kəni okauɨn lan məmə Nətɨ Uhgɨn Ilɨs Agɨn. Kəni Iərmənɨg Uhgɨn otol in tuva Kig təhmen=pən əmə e tɨpɨn tərah Tefɨt. 33 Kəni in otarmənɨg e nətəmimi mɨn rəfin nətəm kautsɨpən e Jekəp, kəni rəhan narmənɨgiən otatɨg itulɨn matuvən naunun tɨkə.”

34 Kəni Meri təməni=pən kəm agelo məmə, “?Iəsəhruniən məmə oiəkəhro lanu mələs suakəku kəti nəmə iəsɨtəu-pəniən iərman kəti?” 35 Kəni agelo təməni=pən kəm in məmə, “Narmɨn Rəha Uhgɨn otuva matɨg lam, kəni nəsanəniən rəha Uhgɨn Ilɨs Agɨn otəuveg ik. Kəni in ko, suakəku asim ko onəkələs, okauɨn lan məmə in nətɨ Uhgɨn. 36 Kəni iətəni=pɨnə kəm ik məmə ik kəti Ilesəpet tɨnamki-amki rəkɨs e nətɨn kəti iərman, nati əpnapɨn in tɨnəpətauəhli rəkɨs. Kəmətəni lan məmə ko təseməkiən, mətəu rəueiu əha tɨnəpəh rəkɨs məuɨg sikɨs e nətɨn. 37 Natimnati mɨn u tatɨtəu=pən əmə nəghatiən rəha Uhgɨn məmə, ‘Uhgɨn təhrun noliən natimnati ərəfin, kəni nati kəti təsiəkɨsiən ohni.’ ” 38 Kəni Meri təməni=pən məmə, “Əuəh, iəu pətan iol əhruin əmə rəha Iərmənɨg. Pəh in otol lak nati nak iətəm ik nɨnəni rəkɨs.” Kəni agelo təpəh in, kəni mɨtəlɨg.

Meri təmuvən məmə otəsalpən e Ilesəpet

39 Uərisɨg lan təsuvəhiən, kəni Meri təmiet iman ikɨn kəni maliuək uəhai mətuvən e taun e nɨtəuət e Jutiə mə otəsal=pən e Ilesəpet, 40 kəni in təmuvən e lahuənu rəha Səkaraea, kəni muvən imə mətəni təuvɨr kəm Ilesəpet. 41 Kəni nian Ilesəpet təmətəu nəghatiən rəha Meri, suakəku u iətəm tətatɨg e nərfɨn təmauɨt, kəni Narmɨn Rəha Uhgɨn təməri e nɨki Ilesəpet. 42 Kəni in təmagət əfəməh məmə, “!Uhgɨn tɨnol təuvɨr ohnik tapirəkɨs nɨpətan ərəfin, kəni in tɨnol təuvɨr mɨn kəm suakəku u onəkələs! 43 Nɨkik tagiən. Kəni təhro Uhgɨn təmol nati təuvɨr asoli kəm iəu, məmə mamə rəha Iərmənɨg rəhak tuva məsal=pa lak. 44 Iətəni lanu mətəu e nian iəmətəu rəham nəghatiən, kəni suakəku u e nərfək təmagiən mauɨt. 45 Uhgɨn otol təuvɨr kəm ik mətəu-inu nəməni nɨpəhriəniən e nəghatiən u Iərmənɨg təməni tɨnuva lam məmə otol nɨpəhriəniən lan.”

Nəpuən rəha Meri

46 Kəni Meri təməni məmə,

“E nəmiəgəhiən rəfin rəhak, iatləfəri nərgɨ Iərmənɨg ilɨs,

47 Kəni nɨkik tətagiən pɨk o Uhgɨn Iosmiəgəh rəhak,

48 mətəu-inu iəu pətan iol əhruin əmə u iəu nati əpnapɨn əmə, mətəu nɨkin tətəhti iəu.

Kəni rəueiu mɨne matuvən, nətəmimi rəfin okotəni məmə Uhgɨn təmol təuvɨr kəm iəu;

49 mətəu-inu Uhgɨn u nəsanəniən rəhan in iahgin,

in təmol nati apɨspɨs mɨn təuvɨr pɨk agɨn kəm iəu,

kəni in nərgɨn tasim.

50 In tatolkeikei nətəmimi mɨn u kəutɨsiai in, inu nətəmimi e nəuanɨləuɨs aupən ikɨn mətəuarus=pa nəuanɨləuɨs mɨn nətəm kəutəhuva əhanəh.

51 In təmol nati apɨspɨs mɨn e nəsanəniən e nəhlmɨn.

In təməhgi-atiti nətəm kəutəfəri ilah e nətəlɨgiən rəhalah.

52 In tatosiahu narmənɨg mɨn e rəhalah narmənɨgiən,

kəni in tətəfəri nətəmi mɨn u rəhalah nətəlɨgiən teiuaiu.

53 Nətəmi nəumɨs tatus ilah, in tətaugɨn ilah e nauəniən təuvɨr,

Kəni nətəmi rəhalah nautə tepət, in tahli pətɨgəm ilah, kəni nati tɨkə e nəhlmɨ lah.

54 Uhgɨn təmasiru e nəuanɨləuɨs mɨn rəha Isrel u rəhan iol əhruin mɨn,

kəni təməsaluiən e rəhan nolkeikeiən e 55 Epraham mɨne rəhan mɨn nəuanɨləuɨs,

matuvən əmə lanko naunun tɨkə məmə inəha təməni kəm tɨpɨlah mɨn nuvəh.”

56 Kəni Meri təmatɨg ilau Ilesəpet mətəuarus=pən məuɨg kɨsɨl, kəni in təmɨtəlɨg=pən əpəha iman ikɨn.

Nairiən rəha Jon Bəptais

57 Kəni nian əhruahru rəha Ilesəpet tɨnuva məmə otemək lan, kəni təmələs nətɨn iərman. 58 Kəni nətəmimi nətəm kəutatɨg iuəkɨr ohni mɨne rəhan mɨn nəuanɨləuɨs, kəmotətəu nanusiən əha məmə Iərmənɨg təmol nəuvɨriən asoli kəm in, kəni ilah kəməhuva motol kətiəh ilah min məmə okotagiən pəti.

59 Nian suakəku əha tɨnos nian eit, ilah kəməhuva məmə okotəhgi=pən. Kəni iuəkɨr kotauɨn e nərgɨn məmə iahuni rəhan tatə Səkaraea, 60 mətəu rəhan mamə təni məmə, “Kəpə. Okauɨn e nərgɨn məmə Jon.”

61 Kəni ilah kəmotəni kəm in məmə, “?Onak? Rəham nərgɨn u Jon tɨkə.”

62 Kəni kəmotəghati e nəhlmɨlah məutətapuəh o Səkaraea mə in otəkeikei məni-to mə okauɨn e nərgɨn mə pəh. 63 Kəni in təmətapuəh o nati kəti mə otətei rəkɨs nati kəti lan, kəni in təmətei=pən məmə, “Nərgɨn u Jon.” Nian kəmoteh, narmɨlah təmiuvɨg pɨk.

64 Kəni e nian əmə əha, namɨ Səkaraea tɨnɨmətɨg kəni tɨnəhrun nəghatiən mətəni-vivi Uhgɨn. 65 Kəni nətəmimi rəfin u kəutatɨg iuəkɨr kəmotəgɨn. Kəni nətəmimi kəmotəni pɨk natimnati mɨn u tɨtəlau-təlau əha ilɨs e nɨtəni Jutiə. 66 Kəni nətəmimi mɨn ərəfin nətəm kəmotətəu nanusiən əha, kəni məutətəlɨg lan, məutətapuəh məmə, “?Suakəku əha, otuva iətəmi əhro?” Kəməutəni lanəha mətəu-inu kəmoteruh əmə məmə nəsanəniən rəha Iərmənɨg tətatɨg lan.

Səkaraea təməni pətɨgəm nəghatiən Uhgɨn təməfən kəm in

67 Kəni Narmɨn rəha Uhgɨn təməri e nɨki Səkaraea, tatə rəha Jon, kəni in təməni pətɨgəm nəghatiən iətəm Uhgɨn təməfən kəm in. Kəni təməni lanu məmə,

68 “Pəh kotəni-vivi Iərmənɨg, u in Uhgɨn rəha nətəm Isrel,

mətəu-inu in təmuva məmə otasiru e rəhan mɨn nətəmimi,

kəni in təmos rəkɨs ilah e nəhlmɨ tɨkɨmɨr mɨn rəhalah.

69 Uhgɨn u təməfəri iosmiəgəh əsanən iətəm otosmiəgəh kitah.

Iosmiəgəh u təmsɨpən e nəuanɨləuɨs rəha iol əhruin rəhan u Tefɨt.

70 Kəni in təhmen=pən əmə e nəghatiən iətəm Uhgɨn təməni rəkɨs kəm tah nəghatiən rəha iəni mɨn rəhan aupən.

71 In təməni-əskasɨk rəkɨs məmə otosmiəgəh itah o tɨkɨmɨr mɨn rəhatah mɨne nətəmimi rəfin nətəm kəutəməki e tah.

72 In tətləfəri iosmiəgəh əha məmə otol nəuvɨriən u in təməni kəm kəha tərah mɨn,

kəni təsaluiən e rəhan nəghatiən iətəm in aru təməni e rəhan nəniəskasɨkiən rəha nasiruiən,

73 inu nəniəskasɨkiən iətəm in təməni kəm kəha Epraham.

74 In təmləfəri iosmiəgəh əha məmə otosmiəgəh itah,

kəni mələs rəkɨs itah e nəhlmɨ tɨkɨmɨr mɨn rəhatah

məmə nian mɨn rəfin e nəmiəgəhiən rəhatah,

kitah okotəhrun noliən rəhan uək e nəhmtɨ Uhgɨn, kəni məsotəgɨniən,

75 kəni kitah okotasim, kəni nəmiəgəhiən rəhatah otəhruahru e nian mɨn rəfin.

76 “Kəni ik, nətɨk, okauɨn lam məmə ik iəni rəha Uhgɨn Ilɨs Agɨn,

mətəu-inu ik onəkaupən e Iərmənɨg məmə onəkol əpenə-penə rəhan suaru.

77 Ik onəkəni pətɨgəm kəm rəhan mɨn nətəmimi məmə Uhgɨn otosmiəgəh ilah nian in otafəl rəkɨs rəhalah təfagə tərah mɨn.

78 In otol mətəu-inu, in tolkeikei itah matol təuvɨr kəm tah.

E nolkeikeiən rəhan, Krɨsto otuva o tah təhmen=pən e mɨtɨgar tətəri e neai,

79 mətasiəgəpɨn itah nətəmimi kəutatɨg e napinəpuiən mɨne əpəha ikɨn nɨmɨsiən tatoh itəmi ikɨn,

kəni matit vivi nəhlkɨtah e suaru rəha nəməlinuiən.”

80 Kəni suakəku təmepət e nɨpətɨn, kəni narmɨn rəhan təsanən. Kəni nian rəfin in tətatɨg əpəha ikɨn təpiə-məpiə ikɨn mətəhtahnin nian rəhan otuva iətəm otətuəuin uək lan kəni nətəm Isrel okoteruh.

*^ Nanihluə, Ianihluə — Afin-to e tiksɨnəri.

1:1-2 Uək 1:1

1:9 Eks 30:7

1:15 Nam 6:2-3

1:17 Mal 3:1; 4:5-6; Mat 17:11-13

1:19 Dan 8:16; 9:21

1:27 Mat 1:16,18

1:31 Aes 7:14; Mat 1:21-23

1:33 2Saml 7:12,13,16; Aes 9:7

1:37 Mat 19:26; Job 42:2; Jer 32:17

1:46 1Saml 2:1-10

1:50 Sam 103:13,17