13
Uhgɨn təmɨtəpɨn Panəpəs mɨne Sol məmə okuol rəhan uək
1 E niməfaki əpəha Antiok, iəni mɨn əha ikɨn mɨne nəgətun mɨn. Ilah u Panəpəs mɨne Sɨmion u kətəni məmə iətəmi apɨn, mɨne Lusiəs iətəm Saerin, mɨne Manaen u təmepət ilau Herot Antipas u təmətarmənɨg e Kaləli aupən, mɨne Sol. 2 E nian kəti ilah kəmotəpəh nauəniən kəni məutəfaki=pən kəm Iərmənɨg, kəni Narmɨn Rəha Uhgɨn təməni=pən kəm lah məmə, “Iəkolkeikei məmə rəueiu əha onəkotəfəri Panəpəs mɨne Sol məmə ilau okuol uək u iətəm iəmauɨn e lau ohni.” Uək 9:15 3 Kəni nian kəmotəpəh rəkɨs nauəniən məutəfaki, kəni motələhu=pən nəhlmɨlah e rəhn-kapə lau məmə okotəfəri ilau, kəni motahli=pən ilau məmə okian muol uək. Uək 6:6
Panəpəs mɨne Sol kəmuəni pətɨgəm nəghatiən rəha Uhgɨn əpəha Saiprəs
(Eruh map rəha naliuəkiən rəha Pol e naunun nauəuə u.)
4 Kəni Narmɨn Rəha Uhgɨn təmahli=pən ilau məmə okuol uək u, kəni ilau kəmian əpəha e taun Selusiə, kəni ikɨn əha kəmian e negəu kəti mian əpəha e nɨtəni kəti Saiprəs. 5 Nian kəmiaiet=pən e taun Saləmis, kəmian e nimə mɨn rəha nuhapumɨniən rəha nətəm Isrel mətuəni pətɨgəm nəghatiən rəha Uhgɨn. Kəni Jon Mak tatɨtəu=pən ilau mətasiru e lau. Uək 12:12; 15:39
6 Kəni kəmlaliuək əmə mɨhlɨtəlau agɨn e nɨtəni u mətəuarus mɨlietɨgəm=pən e taun Pafos. Ikɨn əha kəmleruh nəuanɨləuɨs kəti rəha Isrel iətəm tatol nati apɨspɨs e nəsanəniən rəha iərmɨs mɨn, kəni in iəni eiuə, nərgɨn u Elimas u nərgɨn kəti mɨn Patisas. 7 Suah u tətaliuək nian tepət ilau Setias Polas u kəpmən asoli rəha nətəm Saiprəs. Setias Polas in teinatɨg, rəhan nətəlɨgiən təuvɨr. Kəni in təmahli=pən nəghatiən məmə Panəpəs mɨne Sol okiəuva mueruh in, mətəu-inu tolkeikei məmə otətəu nəghatiən rəha Uhgɨn. 8 Mətəu suah u Elimas təmətəni rah ilau. (Nɨpətɨ nərgɨn təni məmə iətəmi tatol nati apɨspɨs e nəsanəniən rəha iərmɨs mɨn). Kəni mətalkut məmə otəuhlin nətəlɨgiən rəha Setias Polas məmə otəsəniən nɨpəhriəniən e Iesu.
9 Kəni Sol u kətauɨn lan mɨn məmə Pol,* Nərgɨn u Sol, in nəghatiən rəha nətəm Isrel u kətəni mə Hipru. Nərgɨn u Pol, in nəghatiən rəha nətəm Rom u kətəni mə Latin. Aupən e nauəuə rəha Uək Mɨn, Luk in təmətauɨn e nərgɨn u Pol məmə Sol. Mətəu rəueiu əha təmauɨn ərəg-rəg lan mətəni məmə Pol. Inu nətuəuiniən e uək rəha Pol tatol mətəni pətɨgəm nanusiən təuvɨr kəm Nanihluə mɨn, kəni Luk tətauɨn lan məmə Pol u nərgɨn rəha Nanihluə mɨn. Narmɨn Rəha Uhgɨn təməriauəh e nɨkin, kəni təməsal=pən əhruahru o Elimas kəni məni məmə, 10 “!Ei! Ik nətɨ Setən. Ik tɨkɨmɨr rəha natimnati ərəfin iətəm kotəhruahru. Ik nəkəriauəh əmə e neiuəiən mɨne nərahiən. ?Onəhgɨn nəmanəpəh nəni rahiən suaru pəhriən rəha Iərmənɨg iətəm nətəuhlin? 11 Rəueiu əha Iərmənɨg otol nalpɨniən kəti kəm ik məmə nəhmtəm otəpɨs, onəseruhiən nəhagəhagiən kəti mɨne o nian nəuvein.”
Kəni rəueiu agɨn mɨn təmafu norəuiən mɨne napinəpuiən kəmiəuva muəuveg nəhmtɨn, kəni nəhmtɨn təməpɨs agɨn. Kəni təməhtul mateapən əpnapɨn əmə məmə suah kəti otasiru lan mit. Uək 9:8 12 Nian kəpmən Setias Polas təmeruh nati əha, təni nɨpəhriəniən e Iesu mətəu-inu təmauɨt magiən o nəgətuniən rəha suah mil e Iərmənɨg.
Panəpəs mɨne Pol kəmian Antiok əpəha ikɨn Pɨsitiə
13 Kəni Pol mɨne rəhan mɨn nətəmimi kəmohiet Pafos məhuvən e negəu kəti məhuvən əpəha taun Perka e ikɨn Pamfiliə. Ikɨn əha Jon Mak təməpəh ilah mɨtəlɨg=pən Jerusɨləm. Uək 15:38 14 Kəni ilah kəmohiet Perka məhuvən əpəha taun Antiok əha ikɨn Pɨsitiə. Kəni e nian rəha Sapət, kəməhuvən imə e nimə rəha nuhapumɨniən rəha nətəm Isrel məutəharəg. 15 Nian kəmotətəu nafiniən rəha Lou mɨne Iəni Mɨn, kəni nətəmi asoli rəha nimə əha kəmotahli=pən nəghatiən kəm Pol mɨne Panəpəs motəni məmə, “Piak mɨn. Okəmə itəmah kəti tatos nəghatiən təuvɨr məmə otəni tasiru e nətəmimi, təhtul məni pətɨgəm.”
16 Kəni Pol təməhtul məfəri nəhlmɨn məmə okəsotagətiən kəni məni məmə, “Nətəm Isrel mɨne itəmah Nanihluə mɨn nətəm nəutəfaki=pən kəm Uhgɨn, otətəlɨg-to lak. 17 Uhgɨn rəha nətəm Isrel u təmɨtəpɨn tɨpɨtah mɨn aupən kəni mol ilah kotepət kəni motəskasɨk nian ilah kəməutatɨg əpəha Ijɨp. Kəni e nəsanəniən asoli rəhan, təmiti pətɨgəm ilah e nɨtəni əha. Eks 1:7; 6:6; 12:51 18 Kəni mateh vivi ilah nati əpnapɨn kəmautol noliən tərah mɨn o nu fote nian kəmautan əpəha ikɨn təpiə-məpiə ikɨn. Nam 14:34; Dut 1:31-32 19 In təmol nəuanɨləuɨs mɨn rəha nətəm Isrel kəmotoh kəpmən mɨn rəha nɨtəni səpɨn iətəm kəutatɨg e nɨtəni Kenan, kəni məfən nɨtəni əha rəhalah kəm tɨpɨtah mɨn məmə rəhalah. Dut 7:1; Jos 14:1 20 Natimnati mɨn əha kəmol nu fo-hanrɨt-fifti tɨnuva mɨnuvən rəkɨs.
“Uərisɨg e natimnati mɨn əha, Uhgɨn təməfən kəm nətəm Isrel nətəmi asoli mɨn məmə ilah okotarmənɨg e lah mətəuarus=pa e nian rəha iəni rəha Uhgɨn Samuel. Jaj 2:16; 1Saml 3:20 21 Kəni nətəmimi kəmotətapuəh kəm Samuel o kig, kəni Uhgɨn təməfən Sol kəm lah u nətɨ Kis, təmsɨpən e nəuanɨləuɨs rəha Benjəmɨn. Kəni in təmarmənɨg e lah o nu fote. 1Saml 8:5,19; 10:20-24 22 Kəni nian Uhgɨn təmos rəkɨs Sol, kəni in təmol Tefɨt tuva kig. In təməni pətɨgəm nati kəti təuvɨr lan məmə, ‘Iəmeruh suah kəti Tefɨt nətɨ Jese, in iətəmi əhruahru iətəm nɨkin tatɨtəu=pən rəhak nətəlɨgiən. Kəni in otol natimnati rəfin iətəm iəu iəkolkeikei məmə otol.’ 1Saml 13:14; 16:12; Sam 89:20
23 “Kəni Uhgɨn təmol məmə Iosmiəgəh kəti, inu Iesu, otsɨpən e nəuanɨləuɨs rəha suah u Kig Tefɨt, məmə otosmiəgəh nətəm Isrel təhmen=pən əmə məmə in təməni rəkɨs. 2Saml 7:12-16 24 Mətəu uərisɨg Iesu tətuəuin rəhan uək, Jon təmaupən məni pətɨgəm kəm nətəm Isrel məmə okotəkeikei motəlali e rəhalah noliən tərah mɨn kəni kol bəptais e lah. Mat 3:1-2 25 Nian Jon təmətuva iuəkɨr o noliən naunun e rəhan uək, in təməni məmə, ‘?Nɨkitəmah təhti məmə iəu pəh? Iəu səniəmə iəu u Uhgɨn təməni rəkɨs. !Kəpə! In tətuərisɨg lak iətəm iəu iəsəhmeniən məmə iəkəpeg rəkɨs rəhan put.’† Ioluək rəha iətəmi asoli in tatəpeg rəkɨs put rəha iətəmi asoli rəhan. Uək u in ləhtəni agɨn. Jon 1:20,27
26 “Piak mɨn iətəm nəmotsɨpən e nəuanɨləuɨs rəha Epraham, mɨne itəmah Nanihluə mɨn iətəm nəutəfaki kəm Uhgɨn, otətəlɨg vivi, Uhgɨn təmahli=pa kəm tah nəghatiən u e Iesu məmə in otosmiəgəh itah. 27 Kəni nətəm kəutatɨg Jerusɨləm, mɨne rəhalah nətəmi asoli mɨn kəməsotəhruniən məmə iətəmi əha inəha Iesu, Uhgɨn təmahli=pa məmə otosmiəgəh ilah. Kəni nati əpnapɨn kəmətafin pətɨgəm kəm lah e Sapət mɨn rəfin nəghatiən rəha iəni mɨn rəha Uhgɨn iətəm kəməutəni e Iesu, mətəu ilah kəməsotəhruniən. Kəni motol nəghatiən rəha iəni mɨn tuva mol nɨpəhriəniən lan, mətəu-inu ilah kəmotəni məmə okotuhamu Iesu. 28 Nati əpnapɨn kəməsoteruhiən nati kəti məmə otɨmɨs ohni, mətəu kəmotətapuəh məmə Pailət otuhamu. Mat 27:22-23
29 “Nian kəmol rəfin natimnati iətəm Nəghatiən rəha Uhgɨn təməni məmə okol lan, kəni rəhan mɨn nətəmimi kəmotələs iahu e nɨgi kəməluau motos məhuvən mohtənɨm e nɨpəg kəpiel. Mat 27:59-60 30 Mətəu Uhgɨn təmol in təmiəgəh mɨn e nɨmɨsiən. 31 Kəni e nian tepət tatiet=pən o rəhan mɨn nətəmimi. Nətəmi mɨn əha, ilah Iesu kəməutan aupən əpəha Kaləli mətəuarus=pa Jerusɨləm. Kəni rəueiu əha nətəmi əha kəutəni pətɨgəm kəm piatah mɨn u nəuanɨləuɨs mɨn rəha Isrel, məmə ilah kəmoteh pəhriən Iesu, kəni in təməmiəgəh pəhriən. Uək 1:3,8
32 “Kəni rəueiu əha, itɨmah iəutəni=pɨnə kəm təmah nanusiən təuvɨr əha, məmə nəniəskasɨkiən iətəm Uhgɨn təmol kəm tɨpɨtah mɨn aupən, 33 rəueiu əha, tɨnol rəfin nəghatiən rəhan kəm tah nəuanɨləuɨs mɨn rəhalah nian təmosmiəgəh Iesu e nɨmɨsiən. Təhmen=pən əmə e Nauəuə Rəha Uhgɨn e Nauəuə Rəha Nəpuən Mɨn keiu tətəni məmə,
‘Ik nətɨk. Rəueiu inuva rəham tatə əhruahru.’ Sam 2:7
34 “Uhgɨn təməni əskasɨk rəkɨs e rəhan Nauəuə məmə otəpanosmiəgəh Iesu e nɨmɨsiən, kəni ko təsɨmɨsiən, kəni nɨpətɨn otəsəmnəmɨtiən. Tətəni məmə,
‘Nɨpəhriəniən, oiəkəfɨnə nati təuvɨr agɨn mɨn kəm ik iətəm iəməni əskasɨk rəkɨs kəm Kig Tefɨt aupən.’ Aes 55:3
35 “Kəni e ikɨ pɨsɨn mɨn kəti mɨn e Nauəuə Rəha Uhgɨn, Kig Tefɨt təməni kəm Uhgɨn e Iosmiəgəh məmə,
‘Kəni onəsegəhaniən məmə nɨpətɨ Ioluək Əhruahru rəham otəmnəmɨt məpien.’ Sam 16:10
36 “Nian Tefɨt təmatəmiəgəh, təmol natimnati mɨn iətəm Uhgɨn tolkeikei. Uərisɨg lan tɨmɨs, kəni kəmɨtənɨm ilah tɨpɨn mɨn, kəni nɨpətɨn təməmnəmɨt. 37 Kəni nəghatiən əha, təməsəghatiən e Tefɨt, mətəu təməghati e Iesu məmə in mɨn təmɨmɨs, mətəu Uhgɨn təmol təmiəgəh mɨn, kəni nɨpətɨn təməsəmnəmɨtiən.
38 “Tol lanəha piak mɨn, iəkolkeikei məmə onəkotəhrun məmə rəueiu iətəni=pɨnə kəm təmah məmə e Iesu, Uhgɨn otos rəkɨs noliən tərah mɨn rəhatəmah. 39 Kəni itəmah onəkotəkeikei motəhrun məmə e Iesu pɨsɨn əmə, Uhgɨn təhrun nos rəkɨsiən noliən tərah rəha nətəm kəutəhatətə lan. In otɨtɨs ilah e noliən tərah mɨn rəhalah. Mətəu suaru rəha nɨtəu-pəniən Lou rəha Mosɨs təsəhmeniən o nosmiəgəhiən iətəmimi. Rom 10:4 40 Kəni itəmah onəkotəkeikei məutətəu itəmah məmə nəghatiən rəha iəni mɨn rəha Uhgɨn otəsuva mɨniən e təmah. 41 Kəni in tətəni məmə,
‘Ei, otətəlɨg-to, itəmah nətəm nəutagət əuvsan məutəni rah natimnati rəfin. Onəkotauɨt kəni mohmɨs, mətəu-inu e nian nəutəmiəgəh, oiəkol nati kəti tərah pɨk o təmah iətəm ko nəsotəniən nɨpəhriəniən lan, nati əpnapɨn nəmə iətəmi kəti otəni əhruahru kəm təmah.’ ” Hab 1:5
Nətəmimi kəmotagiən o nəniən təuvɨr
42 Nian Pol mɨne Panəpəs kɨnatiaiet e nimə rəha nuhapumɨniən, nətəmimi kəmotətapuəh o lau məmə, “Əui, onəkiəuva mɨn e Sapət u tətuva, muəni pətɨgəm mɨn nəghatiən əha nəuvein kəm tɨmah.” 43 Kəni nian nətəmimi kəmohiet e nimə, ilah tepət kəmohtəu=pən Pol mɨne Panəpəs. Nətəmi mɨn əha, nəuvein nəuanɨləuɨs mɨn rəha Isrel, kəni nəuvein Nanihluə mɨn kəmotəpəh rəhalah nəhatətəiən kəni məutohtəu=pən noliən mɨn rəha nəfakiən rəha nətəm Isrel.‡ Nanihluə mɨn əha u kəutohtəu=pən nəfakiən rəha nətəm Isrel, kəməhgi=pən ilah.
Kəni ilau kəmuəghati kəm lah mətuəni=pən əskasɨk kəm lah məmə, “Onəkotəkeikei motaskəlɨm nəhatətəiən rəhatəmah e Uhgɨn, məmə in otolkeikei pɨk itəmah mol təuvɨr kəm təmah.”
44 Kəni e Sapət iətəm tətuva, iuəkɨr nətəmimi rəfin e taun asoli əha kəməhuva məmə okotətəu nəghatiən rəha Uhgɨn. 45 Kəni nian nətəmi asoli rəha nətəm Isrel u kəsotolkeikeiən Pol kəmoteruh nɨmənin nətəmimi kəməhuva o nəghatiən rəhan, kəni kɨnəutohtgərah in o lah, kəni mɨnotətuəuin məutəni rah Pol mɨne nati nak in tətəni.
46 Kəni Pol mɨne Panəpəs kəməsuəgɨniən kəmuəni məmə, “Itɨmlau oiəkuəkeikei muəni pətɨgəm nəghatiən u rəha Uhgɨn kəm təmah muaupən, nətəm Isrel mɨn. Kəni itəmah nəmotəpəh nəghatiən rəha Uhgɨn, kəni nəghatiən aru əmə rəhatəmah tətəgətun məmə itəmah nəsotəhmeniən o nosiən nəmiəgəhiən itulɨn. Kəni rəueiu itɨmlau inətian məmə iəkuəni pətɨgəm nəniən təuvɨr u kəm Nanihluə mɨn mətəu səniəmə nətəm Isrel, Uək 3:26; 18:6 47 kəni inu, inu nəghatiən iətəm Iərmənɨg təməfa rəkɨs kəm tɨmlau məmə iəkuol, in tətəni e Nauəuə Rəha Uhgɨn məmə,
‘Iəu iəmol ik məmə onəkuva ik nəhagəhagiən kəti rəha Nanihluə mɨn, məmə nətəni pətɨgəm kəm nətəmimi e ikɨn mɨn rəfin məmə iəkolkeikei məmə iəkosmiəgəh ilah.’ ” Aes 49:6
48 Nian Nanihluə mɨn kəmotətəu nəghatiən əha, nɨkilah təmagiən ohni, kəni mɨnəutəni-əni kəm lah mɨn məmə nəghatiən rəha Iərmənɨg Iesu in təuvɨr pɨk. Kəni nətəmi mɨn Uhgɨn təmɨtəpɨn rəkɨs e lah məmə okotos nəmiəgəhiən iətəm ko təsɨkəiən, ilah kəmotəni nɨpəhriəniən lan.
49 Kəni nəghatiən rəha Iərmənɨg təmaiu mɨtəlau e nɨtəni rəfin əha iuəkɨr e taun əha.
Nətəm Isrel kəmotəhgi pətɨgəm Pol mɨne Panəpəs
50 Mətəu nətəmi asoli rəha nətəm Isrel kəməhuvən moteruh Nanihluə mɨn rəha taun əha, inu nətəmi asoli, mɨne nɨpətan asoli mɨn nətəm kəutəfaki məutohtəu=pən noliən rəha nətəm Isrel. Kəni motiuvi=pa məmə okotol niəməha kəm Pol mɨne Panəpəs. Kəni ilah rəfin kəmotəhgi pətɨgəm ilau əha imalah ikɨn. 51 Mətəu ilau kəmuohrapɨspɨs nɨftəni e nəhlkɨlau təhmen e nəmtətiən kəti məmə Uhgɨn təməuhlin nəmtahn kəm lah kəni ilau kəmiaiet mian e taun əha Ikoniəm. Mat 10:14; Uək 18:6 52 Mətəu nətəmi rəha Iesu əpəha Antiok, Narmɨn Rəha Uhgɨn təməriauəh e lah, kəni ilah nɨkilah təmagiən pɨk.
*13:9 Nərgɨn u Sol, in nəghatiən rəha nətəm Isrel u kətəni mə Hipru. Nərgɨn u Pol, in nəghatiən rəha nətəm Rom u kətəni mə Latin. Aupən e nauəuə rəha Uək Mɨn, Luk in təmətauɨn e nərgɨn u Pol məmə Sol. Mətəu rəueiu əha təmauɨn ərəg-rəg lan mətəni məmə Pol. Inu nətuəuiniən e uək rəha Pol tatol mətəni pətɨgəm nanusiən təuvɨr kəm Nanihluə mɨn, kəni Luk tətauɨn lan məmə Pol u nərgɨn rəha Nanihluə mɨn.
13:17 Eks 1:7; 6:6; 12:51
13:18 Nam 14:34; Dut 1:31-32
13:19 Dut 7:1; Jos 14:1
13:20 Jaj 2:16; 1Saml 3:20
13:21 1Saml 8:5,19; 10:20-24
13:22 1Saml 13:14; 16:12; Sam 89:20
13:23 2Saml 7:12-16
†13:25 Ioluək rəha iətəmi asoli in tatəpeg rəkɨs put rəha iətəmi asoli rəhan. Uək u in ləhtəni agɨn.
13:33 Sam 2:7
13:34 Aes 55:3
13:35 Sam 16:10
13:41 Hab 1:5
‡13:43 Nanihluə mɨn əha u kəutohtəu=pən nəfakiən rəha nətəm Isrel, kəməhgi=pən ilah.
13:47 Aes 49:6