1 Y chrij c'a ri Jesús xquimol c'a apo qui' ri achi'a' fariseos, y chuka' ca'i' oxi' aj tz'iba'* Mt. 15.1. ri ye petenak ri pa tinamit Jerusalem. 2 Y tek ri achi'a' ri' xequitz'et chi yec'o chique ri rudiscípulos ri Jesús ri yetajin chi wa'in y xa ma xquich'ej ta quik'a' achi'el rubanic ri niquiben riye', ma utz ta xequitz'et, y rumari' q'uiy c'a ri xquibij chiquij. 3 Ruma ri fariseos y quinojel ri nic'aj chic winek israelitas, xa ya ri ye quibin ca ri cati't quimama', xa yari' ri yequibanala'. Ruma wi xa ma niquich'ej ta q'uiy mul ri quik'a', can ma yewa' ta. 4 Tek yetzolin c'a pe ri pa tak c'aybel, wi ma niquich'ajch'ojsaj ta qui', can ma yewa' ta. Y c'o c'a nic'aj chic ri ye quibin ca ri cati't quimama' ri yequibanala', achi'el ri achique rubanic ri quijosk'ixic ri kumbel tak ya', ri xára, ri ch'ich' tak lek y ri achique chuka' rujosk'ixic niquiben chare ri quiwarabel. 5 Rumari' ri fariseos y ri aj tz'iba' xquic'utuj c'a chare ri Jesús: ¿Achique c'a ruma tek la adiscípulos riyit ma niquiben ta achi'el ri bin ca cuma ri kati't kamama'? Ruma la adiscípulos riyit tek yewa' ma niquich'ej ta quik'a', achi'el rubanic ri nikaben riyoj,† Mt. 15.2. xecha' chare ri Jesús.

6 Yac'a ri Jesús xubij chique ri achi'a' ri': Riyix xa ca'i' ipalej. Xa can jabel c'a rubixic rubanon ca ri Isaías chiwij. Ruma ri Isaías rutz'iban c'a ca ri xbix chare ruma ri Dios, y quec'are' ri nubij:

9 Y ri Jesús xubij chuka' chique: Riyix riche (rixin) chi niben ri achique ye quibin ca ri iwati't imama', can niben chare ri rupixa' ri Dios chi majun rejkalen. 10 Ruma ri ch'abel ri ye rutz'iban ca ri Moisés, nubij: Taya' quik'ij ri ate' atata'.§ Ex. 20.12; Dt. 5.16. Y wi c'o jun nibin pokon tak ch'abel chique ri rute' rutata', can majun chic c'a ri nrajo', xa can ticamisex.* Ex. 21.17; Lv. 20.9. Quec'ari' ri tz'ibatal ca. 11 Yac'a riyix xa ma que ta ri' ri niben y nic'ut. Xa ma niben ta achi'el ri rubin ca ri Dios. Riyix xa ye'itijoj ri alc'ualaxela' chi ma rajawaxic ta chi yequito' ri quite' quitata'. Riyix xa nibij chique ri alc'ualaxela' chi xa tiquibij chique ri quite' quitata':† Mt. 15.5; 1 Ti. 5.8. Riyin ma yicowin ta yixinto' riq'ui ri nic'atzin chiwe, ruma ri c'o wuq'ui xa ntzujun (nsujun) chic chare ri Dios, yixcha' chique. Y riq'ui niquibij queri' chi quitzujun (quisujun) chic chare ri Dios, xa riche (rixin) chi ma yequito' ta ri quite' quitata'. 12 Y riq'ui ri nibij, can nik'alajin wi chi riyix niben chique ri alc'ualaxela' chi majun chic tiquiya' chique ri quite' quitata'. 13 Y riq'ui ri', riyix ibanon chare ri rupixa' ri Dios chi majun rejkalen. Y queri' ibanon xaxu (xaxe) wi riche (rixin) chi niben ri achique quibin ca ri iwati't imama'. Y yec'o chuka' nic'aj chic achi'el re' ri ye'ibanala'. Queri' xubij ri Jesús chique ri achi'a' fariseos y ri ye aj tz'iba'.

14 Can yac'ari' tek ri Jesús xerusiq'uij (xeroyoj) apo quinojel ri winek riq'ui, ri quimolon qui' chiri', y xubij c'a chique: Tiwac'axaj c'a chi'iwonojel re xtinbij chiwe y tik'ax chiwech. 15 Ri nitz'ilobisan riche (rixin) ri winek, ma ya ta c'a ri nutij ka.‡ Hch. 10.14, 15; Ro. 14.17; 1 Co. 8.8; 1 Ti. 4.4. Xa ya ri itzel ri yepe pa ránima ri nitz'ilobisan riche (rixin). 16 Ri c'o c'a rac'axabel, can trac'axaj c'a ri xinbij, xcha' ri Jesús chique ri winek.

17 Y Riya' xeruya' c'a ca ri winek, y xbe pa jun jay. Y ri discípulos xquic'utuj c'a chare chrij ri c'ambel tzij§ Mt. 15.15. ri nich'o chrij ri nitz'ilobisan riche (rixin) jun winek. 18 Y ri Jesús xubij c'a chique: ¿Riyix chuka', can c'a ma jane nik'ax ta chiwech ri nbij? ¿La ma nik'ax ta c'a chiwech chi ronojel ri nutij ka ri winek ma ya ta ri' ri nitz'ilobisan riche (rixin)? 19 Ruma ronojel ri achique nutij ka ri winek, xa ma pa ránima ta nibe wi. Xa chupan nibe wi y c'ac'ari' ntel el. Y riq'ui ri queri' xubij ri Jesús, nik'alajin chi ronojel ri yec'o ca riche (rixin) chi yetij, can ye ch'ajch'oj wi.

20 Y ri Jesús xubij chuka' chi xa ya ri itzel ri yepe pa ránima ri winek, xa yari' ri nitz'ilobisan riche (rixin). 21 Ruma xa pa ránima c'a ri winek yepe wi ri itzel tak na'oj,* Gn. 6.5; 8.21; Mt. 15.19; Hch. 8.22. achi'el tek jun ixok c'o rachijil y xa nuc'om ruwech jun chic achi y achi'el tek jun achi c'o rixjayil y nucanoj jun chic ixok, y achi'el chuka' ri winek yemacun y xa ma quic'ulaj ta qui'.† Ga. 5.19. Y pa cánima chuka' nipe wi ri na'oj tek yecamisan. 22 Pa tak cánima c'a ri winek nipe wi ri jalajoj ruwech itzel tak na'oj, achi'el tek ye'elek', tek niquirayij chi ronojel ta cosa quiq'ui ta riye' c'o wi, yequibanala' etzelal, yek'olon, ri achi'a' y ri ixoki' yequibanala' mac ri sibilaj q'uixbel, itzel niquina' chare jun winek ri utz c'o, yequibila' itzel tak ch'abel chiquij ri nic'aj chic, ri niquina' chi can c'o quik'ij, y ri ma yech'obon ta jabel. 23 Ronojel c'a ri etzelal achi'el ri', pa ránima c'a ri winek yepe wi, y yac'ari' ri nitz'ilobisan riche (rixin). Quec'ari' xubij ri Jesús chique ri rudiscípulos.

24 Y ri Jesús ye rachibilan ri rudiscípulos xel c'a el ri chiri', y xbe c'a quela' pa jun lugar ri nakaj nicanaj chique ri tinamit‡ Mt. 15.21. Tiro y Sidón. Y xc'oje' c'a pa jun jay, ruma ma nrajo' ta c'a chi netamex chi Riya' c'o chiri'. Pero ma riq'ui wi ri', chanin xnabex chi c'o chiri'. 25 Can chanin c'a xnabex pe ruma jun ixok ri c'o jun ral ti k'opoj, ri c'o jun itzel espíritu riq'ui. Ri ixok ri' can xu (xe) wi c'a xrac'axaj pe chi ri Jesús c'o chiri', riya' xpe c'a riq'ui y xoxuque' xomaje' chuwech. 26 Ri jun ixok ri' ma israelita ta.§ Ga. 3.28; Col. 3.11. Riya' jun aj sirofenicia. Pero xoxuque' chuwech ri Jesús riche (rixin) chi xoruc'utuj jun utzil chare chi trelesaj el ri itzel espíritu ri c'o riq'ui ri ral. 27 Yac'a ri Jesús xubij chare ri ixok: Ri rutzil ri Dios ma utz ta chi chare xabachique niya'ox (nya') wi. C'o chi ya ri nuwinak israelitas yento' nabey.* Mt. 10.5, 6; 15.26; Hch. 13.46; 22.21; Ro. 9.4; Ef. 2.11, 12. Ruma ma ruc'amon ta chi nelesex ri quiway ri alc'ualaxela' riche (rixin) chi niya'ox (nya') chique ri tak tz'i', xcha' ri Jesús chare.

28 Y ri ixok xubij c'a chare ri Jesús: Ajaf, can kitzij wi ri nabij. Pero chuka' riyoj utz nikac'ul apo juba' chare ri utzil ri'. Achi'el niquiben ri tak tz'i' chuxe' ri mesa, yequimolola' chuka' ri ruc'aj tak caxlan wey ri yequitzakala' ka ri ac'ala'.

29 Y ri Jesús can yac'ari' xubij chare ri ixok: Ri xabij can queri' wi. Wacami catzolin c'a, ruma ri itzel espíritu xel yan el riq'ui ri awal, xcha' ri Jesús.

30 Y ri ixok xtzolin c'a chrachoch. Y xberila' ri ral cotz'ol pa ch'at. Y chanin chuka' xutz'et chi ri itzel espíritu man c'o ta chic† 1 Jn. 3.8. riq'ui ri ral.

31 Ri Jesús ye rachibilan ri rudiscípulos xel c'a pe chupan ri lugar ri nakaj nicanaj chare ri tinamit Tiro y xbek'ax pe pa Sidón. Y xbek'ax pe chuka' pa Decápolis, c'ac'ari' xoka chuchi' ri choy Galilea. 32 Chiri' c'a c'o wi ri Jesús tek xbeya'ox (xbeya') jun achi chuwech, jun achi ri ma nac'axan ta y ma ntel ta jabel ruch'abel. Y ri ye c'amayon pe, xquic'utuj c'a jun utzil chare ri Jesús chi tuya' ruk'a' pa ruwi'. 33 Ri Jesús xrelesaj c'a el ri achi ri' chiquicojol ri winek y xuju' ruwi' ruk'a' pa tak ruxquin. C'ac'ari' ri Jesús xchuban,‡ Mr. 8.23; Jn. 9.6. y xuya' chuka' apo ruwi' ruk'a' pa ruwi' rak' ri achi ri'. 34 Y ri Jesús xtzu'un chicaj,§ Mr. 6.41; Jn. 11.41. xjik'jo'x (xjik'jo't) ránima* Jn. 11.33, 38. y xubij: Efata. Re tzij re' nubij c'a: Tijakatej.

35 Y ri achi can yac'ari' tek xac'axan y xel ri ruch'abel jabel. 36 Y ri Jesús xuc'om c'a pe ri achi y xuchilabej chique ri winek chi majun achoj chare tiquibij† Is. 42.1, 2. wi ri xbanatej. Yac'a ri winek, ma riq'ui ta chi can bin chique ruma ri Jesús chi majun achoj chare tiquibij wi, riye' xa yari' ri más xquitzijoj. 37 Y ri winek ri' can xquimey‡ Mt. 15.31; Mr. 6.51; 10.26. tek xquitz'et ri xbanatej, y xquibila' c'a: Jabel ri xuben. Nuben c'a chique ri ma ye'ac'axan ta, chi ye'ac'axan; y nuya' chuka' quich'abel ri ye mema', xecha' c'a.