1 Tek ri Jesús xtane' chi tzij ri ruchapon rubixic chiquiwech ri winek, Riya' xbe pa tinamit Capernaum.* Mt. 8.5. 2 Y chiri' pa tinamit c'o jun achi capitán. Y ri achi ri' c'o jun rumozo ri sibilaj c'a nrajo', pero yawa', y ya xa juba' ma nicom ka. 3 Y tek ri capitán xrac'axaj c'a ri nitzijox chrij ri Jesús, riya' xerutek nic'aj rijita'k tak achi'a' ri c'o quik'ij, achi'a' israelitas, riche (rixin) chi queri' niquic'utuj jun utzil chare ri Jesús chi tipe juba', riche (rixin) chi noruc'achojsaj ca ri rumozo. 4 Y tek ri rijita'k tak achi'a' xe'apon riq'ui ri Jesús, sibilaj c'a xquic'utuj utzil chare. Y xquibij chuka' chare: Can ruc'amon wi c'a chi naben re jun utzil re' chare ri capitán. 5 Ruma chi riya' sibilaj yojrajo' riyoj israelitas, y chuka' xuben jun jay ri nikamol wi ki', riche (rixin) chi nikac'axaj ri ruch'abel ri Dios, xecha'.

6 Y ri Jesús xbe c'a quiq'ui ri rijita'k tak achi'a' ri ye takon pe ruma ri capitán. Y tek ri Jesús y ri ye benak riq'ui xa juba' ma ye'apon chrachoch ri capitán, ri capitán xerutek c'a pe jun ca'i' oxi' ramigo chuc'ulic ri Jesús. Y ri achi'a' ri' xoquibij c'a chare ri Jesús: Ajaf, ri achi ri yoj takayon pe chi'ac'ulic rubin c'a pe: Ajaf, man c'a tatij ta más pokon wuma riyin, ruma riyit nim ak'ij y ma ruc'amon ta (takal ta chuwij) chi yatoc pa wachoch. 7 Y ruma chi yin aj mac, can xinna' ka† Ex. 15.16. chi ma ruc'amon ta (takal ta chuwij) chi yin c'a riyin ri xinapon awuq'ui. Riyit xaxu (xaxe wi) c'a tabij‡ Sal. 33.9; 107.20; Mr. 1.27; Lc. 5.13. jun ch'abel chi nic'achoj ri numozo, y xtic'achoj.§ Dt. 32.39; 1 S. 2.6. 8 Riyin can wetaman wi chi queri' xtibanatej, ruma chi yin jun achi ri nnimaj ri nubij ri aj k'atbel tzij chuwe ri c'o chi nben. Y yec'o chuka' soldados ri ye ya'on pa nuk'a'. Tek nbij c'a chare jun chi tibe, can nibe wi; y wi nbij chuka' chare jun chic chi tipe, can nipe wi chuka'. Y tek nbij c'a chare ri numozo chi tabana' re', can nuben wi chuka', nicha' pe, xecha' ri achi'a' chare ri Jesús.

9 Y ri Jesús can xumey c'a tek xrac'axaj ri rutakon el rubixic ri capitán. Y can yac'ari' xerutzu' ri winek ri ye tzeketel chrij, y xubij c'a chique: Can kitzij nbij chiwe, chi ri achi ri takayon pe rubixic re ch'abel re', can rucukuban wi ruc'u'x wuq'ui. Y majun c'a wech aj Israel ri wilon ta ri can rucukuban ta ruc'u'x wuq'ui,* Ro. 3.1, 3. achi'el ri jun achi ri'.

10 Y tek xetzolin ri winek ri ye takon pe ruma ri capitán, xquitz'et c'a chi ri mozo ri yawa', can majun chic yabil c'o ta chare.

11 Jun chic c'a k'ij, ri Jesús xbe pa jun tinamit ri Naín rubi', y ye benak chuka' ri rudiscípulos riq'ui. Y sibilaj ye q'uiy chuka' winek ri ye tzeketel el chiquij. 12 Tek ri Jesús y ri ye benak riq'ui xa juba' ma ye'oc apo ri pa tinamit Naín, xquitz'et c'a chi c'amon pe jun caminek riche (rixin) chi nbemuk ca. Ri caminek ri' jun ti c'ajol, ral jun malca'n ixok. Ri malca'n ixok ri', xa can xu (xe) wi c'a jun ral c'o, y yari' ri benak chumukic. Y ye q'uiy c'a winek ri ye tz'etonel ri ye benak riq'ui pa mukunic. 13 Y tek ri Ajaf Jesús xutz'et ri ixok ri xcom el ri ral, xujoyowaj ruwech,† Lm. 3.32; Jn. 11.33, 35; He. 2.17; 4.15. y xubij c'a chare: Man c'a catok' ta chic.

14 Y ri Jesús xuchop apo ri rucáxa ri caminek, y ri ye uc'uayon el riche (rixin) ri caminek xepa'e' c'a chiri'. Y Riya' xubij chare ri c'ajol ri': Chawe riyit yich'o wi y nbij chawe chi cayacatej.

15 Y tek ri Jesús xubij queri', ri caminek xyacatej,‡ Lc. 8.54; Jn. 11.43; Hch. 9.40; Ro. 4.17. y xuchop nitzijon pe. Y ri Jesús xujech c'a el ri c'ajol ri' chare ri rute'.

16 Tek ri winek xquitz'et ri xbanatej, xpe jun nimalaj xibinri'il chique. Y xquiya' chuka' ruk'ij ruc'ojlen ri Dios, y niquibila' c'a: Wacami xbec'ulun pe jun nimalaj profeta§ Lc. 24.19; Jn. 4.19; 6.14; 9.17. chkacojol, ri nik'alajsan ri ruch'abel ri Dios. Wacami ri Dios xutek pe jun ri niya'o rutzil chkacojol riyoj ri yoj rutinamit, xecha' ri winek.

17 Y ri xuben ri Jesús chupan ri k'ij ri', xetamex* Lc. 1.68; 19.44. pa ronojel ri Judea, y xbe chuka' rutzijol ri pa tak tinamit ri yec'o pe chunakajal ri Judea.

18 Y ri ye rudiscípulos ri Juan ri Bautista xbequitzijoj c'a chare ronojel ri nuben ri Jesús. Rumari' ri Juan xerusiq'uij (xeroyoj) ye ca'i' chique ri ye rudiscípulos,† Mt. 11.2. 19 y xerutek c'a el c'a riq'ui ri Jesús. Xerutek el riche (rixin) chi xbequic'utuj chare: ¿Can yit c'a riyit ri Cristo ri c'o chi nipe?‡ Ez. 21.27; 34.23, 30; Dn. 9.24-26; Mi. 5.2; Hag. 2.7; Zac. 9.9; Mal. 3.1-3. ¿O xa nikoyobej chic na jun? Queri' xubij el chique. 20 Y ri ye rutakon el ri Juan, xe'apon c'a riq'ui ri Jesús. Y riye' xquibij c'a chare: Ri Juan ri Bautista yoj rutakon pe awuq'ui, riche (rixin) chi nokac'utuj chawe: ¿Yit c'a riyit ri Cristo ri c'o chi nipe? ¿O xa nikoyobej chic na jun? xecha'.

21 Y can ya hora ri' tek ri Jesús xeruc'achojsaj ye q'uiy yawa'i'. Xeruc'achojsaj chuka' winek ri ye chapatajnek ruma nima'k tak yabil y xerelesala' chuka' itzel tak espíritu ri yec'o quiq'ui nic'aj winek, y xuben chuka' chique ri moyi' chi xetzu'un. 22 Y c'ac'ari' ri Jesús xubij el chique ri ye ca'i' rudiscípulos ri Juan: Wacami quixtzolin, y jebe'itzijoj chare ri xitz'et ca y ri xiwac'axaj el re wawe'. Jebe'itzijoj chare achique rubanic tek ri moyi' yecowin yetzu'un el, achique rubanic tek ri winek ye cojo yebiyin el jabel,§ Is. 29.18; 35.5; 42.6. y achique rubanic tek ri ye yawa'i' riq'ui ri yabil lepra yech'ajch'ojir el. Jebe'itzijoj chuka' chare ri achique rubanic tek ri ma ye'ac'axan ta yec'achoj, ri caminaki' yec'astej, y chique ri pobres* Is. 29.19; Sof. 3.12; Mt. 11.5; Lc. 4.18; Stg. 2.5. ntzijoj ri lok'olaj ch'abel ri niya'o colotajic. 23 Y tibij chuka' chare chi can jabel ruwaruk'ij ri winek ri can rucukuban ruc'u'x wuq'ui y ma yirumalij ta ca, xe'uche'ex el y xebe.

24 Y tek ri ye ca'i' achi'a' ri ye rutakon pe ri Juan xebe el, ri Jesús xerubila' c'a utzilaj tak ch'abel chrij ri Juan chiquiwech ri winek ri yec'o chiri'. Y quec'are' ri nubij ri Jesús chique ri winek: ¿Achique ri xbe'itz'eta' riyix pa desierto? ¿La xitz'et cami riyix jun achi chiri', chi xa achi'el jun aj, ri xa nibe quela' y xa nibe chic quela' pa ruk'a' ri cak'ik'?† Mt. 11.7. Ma que ta ri'. 25 ¿Achique c'a ri xbe'itz'eta' riyix chiri'? ¿La xitz'et cami riyix jun achi ri jabel tak tziek ye rucusan? Ma que ta ri'. Ruma ri achi'a' ri ye quicusalon jabel tak tziek y c'o ronojel quiq'ui, riye' can pa tak cachoch reyes yec'oje' wi. 26 ¿Pero achique ri xbe'itz'eta' riyix pa desierto? ¿Xitz'et cami jun profeta ri nik'alajsan ri ruch'abel ri Dios? Can kitzij wi chi ri achi ri xitz'et chiri', can ya wi ri' ri rusamaj. Pero can c'o c'a chuka' jun chic samaj ri ya'on pe chare. 27 Ruma can ya c'a riya' ri' ri tako'n ri natan chupan ri ruch'abel ri Dios ri tz'ibatal ca, tek ri Dios xubij:

29 Y yec'o c'a ye q'uiy winek ye c'utuy tak alcawal§ Lc. 3.12. ri ye banon bautizar ruma ri Juan. Y tek riye' xquic'axaj ri xubij ri Jesús chrij ri Juan, xquibij chi ri Dios can choj wi. 30 Y yac'a ri achi'a' fariseos y ri achi'a' ri yek'axan ri nubij ri ley, riye' can k'alaj chi ma xcajo' ta xquic'ul ri ruch'obon ri Dios chi nuben quiq'ui, ruma ma xcajo' ta chi xeban bautizar ruma ri Juan.

31 Y ri Ajaf Jesús xubij: ¿Achoj riq'ui cami yenjunumaj* Lm. 2.13; Mt. 11.16; Mr. 4.30. wi ri winek ri yec'o re tiempo re'? ¿Y achoj riq'ui ye junan wi? 32 Re winek re' xa ye junan quiq'ui ri ac'ala' ye tz'uyul pa c'aybel. Ri ac'ala' ri' niquirakala' quichi' tek yech'o chiquiwech, y niquibij c'a chupan ri quetz'anen: Xojk'ojoman riq'ui xul chiwech y ma xixxajo ta y ma xixquicot ta. Xkabixaj bix riche (rixin) bis chiwech y ma xixok' ta. Queri' niquibila' ri ac'ala' pa quetz'anen. Y ye queri' re winek re', majun ri nika ta chiquiwech. 33 Ruma tek xpe ri Juan ri Bautista, riya' ma nutij ta† Mt. 3.4; Mr. 1.6; Lc. 1.15. caxlan wey, ma nukum ta chuka' ruya'al uva. Yac'a riyix xibij chi riya' xa c'o itzel espíritu riq'ui. 34 Y tek xinoka riyin ri C'ajolaxel ri xinalex chicojol, riyin ntij caxlan wey y nkum chuka' ruya'al uva. Y riyix nibij chuwe chi xu (xe wi) wa'in nwajo', y nibij chuka' chi yin jun k'abarel, chi yin cachibil ri c'utuy tak alcawal, y yin cachibil chuka' ri aj maqui'. 35 Pero ri runa'oj ri Dios‡ Os. 14.9; Mt. 11.19; 1 Co. 1.23, 24. can nik'alajin pa quic'aslen quinojel ri ye ralc'ual chic, chi can choj wi, xcha' ri Jesús.

36 Y c'o c'a jun achi fariseo ri xsiq'uin (xoyon) riche (rixin) ri Jesús riche (rixin) chi nbewa' pa rachoch. Y tek ri Jesús xapon c'a pa rachoch ri achi ri', xtz'uye' c'a apo ri pa mesa, riche (rixin) ri wa'in.§ Mt. 26.6; Mr. 14.3; Jn. 12.2. 37 Y chupan ri tinamit ri', c'o c'a jun ixok ri itzel ruc'aslen.* Jn. 8.3, 4. Y ri ixok ri' xretamaj c'a chi ri Jesús c'o pa rachoch ri jun achi fariseo, rumari' riya' xapon chiri'. Y riya' ruc'uan c'a apo jun c'ojlibel (frasco), ri banon riq'ui jun abej ri alabastro rubi'. Ri c'ojlibel (frasco) ri' c'o el jun ak'om jubul ruxla' chupan. 38 Y ri ixok ri' xapon c'a riq'ui ri Jesús y xuchop c'a ok'ej.† Zac. 12.10. Y ri ruya'al ri runak' tak ruwech ri ixok ri' xeka ka c'a chrij raken ri Jesús. Riya' yerusula' c'a raken ri Jesús riq'ui ri rusmal tak ruwi'. Ri ixok ri' yerutz'umala' (yerutz'ubala') c'a ri raken ri Jesús, y xuya' chuka' ri ak'om ri jubul ruxla' chrij ri raken. 39 Y ri fariseo ri xsiq'uin (xoyon) riche (rixin) ri Jesús, tek xutz'et ri xuben ri ixok, xuch'ob ka: Wi ta re achi re' kas kitzij wi chi jun profeta ri nik'alajsan ri ruch'abel ri Dios, nunabej ta achique nichapo la raken, y achique chi winek la ixok la'. Ruma la jun ixok la' xa itzel ri ruc'aslen,‡ Lc. 15.2. xcha' ka pa ránima. 40 Yac'a ri Jesús xubij chare ri achi fariseo ri xsiq'uin (xoyon) riche (rixin): Simón, c'o jun ri nwajo' nbij chawe, xcha' chare. Ri Simón xubij chare ri Jesús: Tijonel, ¿achique c'a ri nawajo' nabij chuwe? xcha'.

41 Y ri Jesús xubij chare: Xec'oje' c'a ye ca'i' achi'a' ri c'o quic'as riq'ui jun achi ri niya'o puek pa kajic. Jun chique ri achi'a' ri', wu'o' ciento puek ri nibix denario chare ri ruc'as, y ri jun chic, cincuenta ri ruc'as.§ Mt. 18.2. 42 Pero ruma c'a ri achi'a' ri' ma yecowin ta niquitoj ri quic'as, ri achi ri yayon ri puek chique pa kajic, xubij chi ma tiquitoj ta chic, xa tiq'uis chi queri',* Is. 1.18; 43.25; 44.22. xcha' chique. Y c'ac'ari' ri Jesús xubij chuka' chare ri Simón ri fariseo: Wacami tabij c'a chuwe, ¿achique c'a chique ri ye ca'i' achi'a' ri' ri más najowan riche (rixin) ri achi ri xya'o puek pa kajic?

43 Ri Simón xubij: Riyin nbij chi ya ri más q'uiy ruc'as rubanon riq'ui. Ja' (je), can queri' achi'el ri xabij, xcha' ri Jesús chare ri Simón.

44 Y ri Jesús rutzuliben ri ixok tek xubij chare ri Simón ri fariseo: ¿Natz'et re ixok re'? Riyin tek xinoc pe re wawe' pan awachoch, ma xaya' ta nuya'† Gn. 18.4; Jn. 13.5, 14; 1 Ti. 5.10. ch'ajbel waken. Yac'a re ixok re' xeruch'ej re waken riq'ui ri ruya'al ri runak' tak ruwech, y xeruchakirisaj riq'ui ri rusmal tak ruwi'. 45 Chuka' tek xinoc pe, ma xinatz'umaj (xinatz'ubaj) ta‡ 1 Co. 16.20; 2 Co. 13.12. riche (rixin) chi xaya' rutzil nuwech. Yac'a re ixok re', can yac'a tek xinoc pe tek ruchapon yerutz'umaj (yerutz'ubaj) ri waken. 46 Riyit chuka' ma xak'ej ta aceite§ Sal. 23.5; Ec. 9.8; 1 Jn. 2.20, 27. pa nujolon (nuwi') tek xinoc pe. Yac'a re ixok re', can ya ri ak'om ri jubul ruxla' ri xuyala' chrij ri waken. 47 Rumari' nbij chawe riyit Simón, chi re ixok re' sibilaj nrajo' ri xcuyu ri rumac. Y rumari' ri janipe' chi mac ri ye rubanalon pe xecuyutej yan. Yac'a jun winek ri nuna' chi xa ma q'uiy ta ri rumac ri xecuy, xa ma can ta nrajo' ri xcuyu ri rumac.* 1 Ti. 1.14.

48 Y ri Jesús xubij chare ri ixok: Ri amac xecuyutej yan.† Mt. 9.2; Mr. 2.5; Lc. 5.20; Hch. 13.38, 39; Ro. 4.6-8; Col. 1.12-14.

49 Y ri winek ri xesiq'uix (xe'oyox) ruma ri Simón ri fariseo y junan yec'o riq'ui ri Jesús ri chiri' pa mesa, niquibila' c'a chiquiwech: ¿Achique c'a chi achi‡ Is. 53.3. re'? Ruma can yerucuy chuka' mac, yecha'.

50 Y ri Jesús xubij chare ri ixok: Xac'achoj,§ Mt. 9.22. ruma chi xacukuba' ac'u'x wuq'ui. Wacami c'a, catzolin; ruma xawil yan uxlanibel c'u'x.