1 Y pa tinamit Cesarea c'o c'a jun achi Cornelio rubi', y riya' jun capitán. Yec'o c'a jun ciento soldados pa ruk'a', y ri jumoc soldados ri' ye quitz'akat ri jumoc soldados ri nibix Italiano chique. 2 Ri Cornelio y ri ye aj pa rachoch can niquiya' wi c'a ruk'ij ri Dios,* Hch. 10.7. y niquixibij c'a qui' chi yemacun chuwech ri Dios. Y riya' can ma nitane' ta chi nuben orar, y can q'uiy c'a yerutola' wi ri winek ri majun c'o quiq'ui. 3 Y pa jun tikak'ij pa tak a las tres, can jabel c'a k'alaj ri xutz'et pa jun achi'el achic' chi c'o jun ángel† Sal. 34.7; 91.11; Hch. 5.19; 11.13; He. 1.14. riche (rixin) ri Dios ri xoc apo riq'ui y xubij chare: ¡Cornelio! xcha' ri ángel ri'.

4 Y ri Cornelio rutzuliben c'a ri ángel, y sibilaj ruxibin ri'. Y xubij chare ri ángel: Ajaf, ¿achique c'a ri nawajo'? Y ri ángel xubij chare: Ri oraciones‡ Sal. 141.2; Stg. 5.16; 1 P. 3.12; Ap. 5.8; 8.3. ri ye'aben yeka chuwech ri Dios, y queri' chuka' can kajnek chuwech chi ye'ato' ri winek ri nic'atzin quito'ic,§ Fil. 4.18; He. 13.16. y rumari' ri Dios yarunataj pe re wacami. 5 Rumari' wacami que'ataka' c'a el achi'a' c'a pa tinamit Jope, chi quebe chusiq'uixic (chroyoxic) ri Simón ri nibix chuka' Pedro chare. 6 Y riya' c'o c'a pa rachoch ri jun achi Simón chuka' rubi', ri Simón ri aj tzacoy tz'um,* Hch. 9.43. y c'o rachoch chuchi' ri mar. Y yac'a tek xtoka ri Pedro awuq'ui, xtubij c'a chawe ri achique rajawaxic chi naben,† Hch. 9.6; 11.14. xcha' ri ángel chare ri Cornelio.

7 Y tek ri ángel ri xch'o ca chare ri Cornelio xbe el, ri Cornelio xerusiq'uij (xeroyoj) c'a ye ca'i' rumozo y jun soldado ri can nuya' wi chuka' ruk'ij ri Dios. Ri soldado jun chique ri can ronojel k'ij yec'o riq'ui ri Cornelio, y niquiben chuka' ri nibix chique. 8 Y ri Cornelio nabey c'a xutzijoj el chique ronojel ri xutz'et, c'ac'ari' xerutek el c'a pa tinamit Jope.

9 Y pa ruca'n k'ij chare ri quichapon wi el bey ri achi'a', xa juba' chic c'a chi ma que'apon ri pa tinamit Jope, achi'el xa pa nic'aj k'ij, yac'ari' tek ri Pedro xjote' c'a el pa ruq'uisbel tanaj (wik) chare ri jay, riche (rixin) chi xberubana' orar.‡ Sal. 55.17; Hch. 11.5. 10 Riya' can sibilaj c'a ninum chic, y can nurayij c'a chi niwa' yan. Y yac'a tek royoben c'a chi nichojmirisex ri xtutij, ri Dios can yac'ari' tek xuben chare ri Pedro chi xuben achi'el jun achic'.§ Hch. 27.17. 11 Riya' xutz'et c'a chi ri caj jakatajnek,* Ez. 1.1; Mt. 3.16; Hch. 7.56; Ap. 19.11. y chila' c'a nika wi pe jun nimalaj achi'el tziek, y ye ximon ri caji' rutza'n. Y ri achi'el tziek nika c'a pe chuwech re ruwach'ulef. 12 Y tek kajnek chic c'a pe, ri Pedro xutz'et c'a chi chupan ri tziek ri' yec'o pe ronojel quiwech chicop. Yec'o ri chicop ri caji' caken, yec'o ri aj xic' tak chicop ri yebe pa cak'ik' y nic'aj chic quiwech chicop ri xa niquikirirej quipan tek yebiyin. 13 Y can yac'ari' tek ri Pedro xrac'axaj chi c'o jun ri nich'o pe chare, y nubij c'a: Pedro, cayacatej. Que'acamisaj la chicop, y que'atija', xuche'ex.

14 Y ri Pedro xubij: Ajaf, riyin ma xquentij ta re chicop re'. Riyin can majun bey ntijon ta chicop achi'el re', ri can ye c'utun chinuwech chi ma ye ch'ajch'oj ta, y can xajan chi yetij,† Lv. 11.4; 20.25; Dt. 14.3; Ez. 4.14. xcha'.

15 Y ri jun c'a ri nich'o pe riq'ui ri Pedro, pa rucamul xubij chic c'a pe chare: Ronojel ri ch'ajch'ojsan chic pe ruma ri Dios, can ch'ajch'oj wi ri', y man c'a tabij ta chi ma ch'ajch'oj ta.‡ Mt. 15.11; Ro. 14.14, 17, 20; 1 Co. 10.25; 1 Ti. 4.4, 5.

16 Oxmul c'a ri xbitej queri', y yac'ari' tek ri nimalaj achi'el tziek ri' xtzolin chic el chicaj. 17 Ri Pedro c'a c'o na c'a chiri', y ma nich'obotej ta c'a chuwech ri achi'el achic' ri xuben. Yac'ari' tek ri achi'a' ri ye takon el ruma ri Cornelio xe'apon, niquicanoj c'a ri rachoch ri achi ri Simón rubi'. Y tek xquil ri jay, ri achi'a' ri ye takon el xe'oc apo chuchi' ri jay, 18 y xquic'utuj c'a apo, wi chiri' c'o wi ri Simón ri nibix chuka' Pedro chare. 19 Y ri Pedro c'a ntajin na c'a chuch'obic rij ri jun achi'el achic', can yac'ari' tek ri Lok'olaj Espíritu§ Jn. 16.13; Hch. 11.12. xubij chare ri Pedro: Yec'o ye oxi' achi'a' ri yatquicanoj. 20 Cayacatej c'a el y caxule' ka quiq'ui, y chuka' ma tuben ta ca'i' ac'u'x chi yabe quiq'ui,* Mt. 28.19; Mr. 16.15; Hch. 15.7. ruma yin c'a riyin ri yin takayon pe quiche (quixin) wawe' awuq'ui.

21 Y ri Pedro can xbeka wi pe quiq'ui ri ye oxi' achi'a' ri ye takon el ruma ri Cornelio, y xubij chique: Yin c'a riyin ri Pedro ri nicanoj. ¿Achique c'a ruma tek yix petenak chinucanoxic? xcha' chique.

22 Y riye' xquibij c'a chare ri Pedro: Jun capitán Cornelio rubi' yoj rutakon c'a pe chi'asiq'uixic (chi'awoyoxic). Y ri achi c'a ri' jun achi choj ruc'aslen, jun achi ri nuxibij ri' chi nimacun chuwech ri Dios. Y quinojel ri winek israelitas sibilaj nicajo', y jabel yech'o chrij.† Hch. 22.12. Y c'o c'a jun lok'olaj ángel ri xoch'o riq'ui ri Cornelio, y ri ángel ri' xubij ca chare chi yarusiq'uij (yaroyoj) riyit, riche (rixin) chi nrac'axaj ri achique xtabij chare. Rumac'ari' xojpe chi'asiq'uixic (chi'awoyoxic). Queri' xquibij ri achi'a' ri ye takon el.

23 Y ri Pedro xerucusaj apo pa jay ri achi'a' ri', riche (rixin) chi yec'oje' na el ri jun ak'a' chiri'. Y pa ruca'n k'ij, ri Pedro can xbe wi c'a quiq'ui ri achi'a' ri ye petenak c'a pa Cesarea. Y yec'o c'a kach'alal ri aj chiri' pa Jope xetzeke' el chrij ri Pedro.‡ Hch. 10.45; 11.12.

24 Y c'a pa ruca'n k'ij chare ri que'el wi pe ri pa Jope, c'ac'ari' xe'apon ri pa tinamit Cesarea. Y ri acuchi (achique) c'o wi ri Cornelio ye rusiq'uin (royon) c'a ri ye rach'alal y chuka' ye rusiq'uin (royon) ri winek ri can sibilaj yerajo', y ye coyoben apo ri Pedro. 25 Y tek ri Pedro xoc c'a apo pa rachoch ri Cornelio, ri Cornelio xberuc'ulu' y xbexuque' chuwech, riche (rixin) chi nuya' ruk'ij. 26 Y ri Pedro xuyec c'a anej ri Cornelio y xubij c'a chare: Capa'e', ma caxuque'§ Ex. 34.14; 2 R. 17.36. ta chinuwech riyin riche (rixin) chi naya' nuk'ij, ruma riyin xa yin jun chuka' winek achi'el riyit.* Hch. 14.14, 15; Ap. 19.10.

27 Ri Pedro y ri Cornelio yetzijon c'a xe'oc apo pa jay. Y yac'a tek xe'oc apo pa jay, yac'ari' tek ri Pedro xutz'et chi ye q'uiy winek ri quimolon qui' chiri'.† Hch. 10.24. 28 Y riya' xubij c'a chique ri winek ri': Riyix can iwetaman c'a chi riyoj israelitas man c'a ya'on ta k'ij chake chi nikaben xa jun kawech iwuq'ui y yojapon ta iwuq'ui pa tak iwachoch, xa ruma chi riyix xa ma yix israelitas ta.‡ Jn. 4.9; Hch. 11.3. Pero ri Dios xuc'ut c'a chinuwech chi ma ruc'amon ta chi nbij chare jun winek chi ma ch'ajch'oj ta,§ Hch. 15.8, 9; Ef. 3.6. xa ruma chi ma israelita ta. 29 Rumari', can xu (xe) wi c'a xe'apon ri achi'a' ri ye itakon el riche (rixin) chi yibequisiq'uij (yibecoyoj) pe, can majun c'a xinbij chi man ta yipe, xa can yac'ari' xipe quiq'ui. Y re wacami nwajo' c'a nwetamaj achique ruma tek xitek nusiq'uixic (woyoxic), xcha' ri Pedro.

30 Y yac'ari' tek ri Cornelio xubij: Pa caji' k'ij ca achi'el re hora re', pa tak a las tres riche (rixin) ri tikak'ij tek riyin majun wa'in nbanon ta, y yitajin chi oración wawe' pa wachoch, yac'ari' tek xuc'ut c'a ri' jun achi'el achi* Hch. 1.10. chinuwech ri nitz'itz'an ri rutziak.† Lc. 24.4. 31 Y xubij c'a chuwe: Cornelio, ri Dios utz rac'axan ri a'oración, y chuka' can kajnek chuwech ri Dios chi yatajin ye'ato'‡ He. 6.10. ri winek ri nic'atzin quito'ic y rumari' yarunataj c'a pe.§ Dn. 10.12. 32 Y que'ataka' c'a el achi'a' c'a pa tinamit Jope riche (rixin) chi yebe chusiq'uixic (chroyoxic) ri Simón ri nibix chuka' Pedro chare, y c'o pa rachoch jun chic achi ri Simón chuka' rubi'. Y ri Simón ri' c'o rachoch chunakajal ri mar, y jun aj tzacoy tz'um. Y tek ri Pedro xtoka awuq'ui, c'o c'a ri xtorubij chawe, xcha' ri ángel chuwe. 33 Rumari' can yac'ari' xintek acanoxic, y matiox c'a chi can xape. Y can chuwech wi c'a ri Dios yojc'o wi konojel re kamolon ki' wawe', y nikajo' c'a nikac'axaj ri xtak'alajsaj chkawech, ronojel ri bin chawe ruma ri Dios, xcha' ri Cornelio chare ri Pedro.

34 Y ri Pedro can yac'ari' xuchop tzij, y xubij: Can kitzij c'a nic'ulun chinuwech chi ri Dios can junan kawech rubanon chake konojel. Ma xu (xe) ta wi c'a ri nic'aj yerajo', y yeretzelaj ta ca ri nic'aj chic. Ma que ta ri' nuben.* Dt. 10.17; 2 Cr. 19.7; Job 34.19. 35 Xabachique ta na ri katinamit, ri Dios yojka chuwech, wi can nikaxibij ki' chi yojmacun chuwech y nikaben ri choj. 36 Y ri Dios can xutek pe ri Jesucristo, Ajaf† Ro. 10.12. kiche (kixin) konojel riche (rixin) chi xutzijoj ri lok'olaj ch'abel ri niya'o colotajic, ri niya'o chuka' uxlanibel c'u'x.‡ Is. 57.19. Y xorutzijoj chique ri kech aj Israel. 37 Riyix ri' noka chi'ic'u'x ronojel c'a ri xbanatej ri tiempo ri' pa ronojel Judea. Ri nabey mul, ya ri Juan ri Bautista ri xtzijon ri ruch'abel ri Dios y xeruben bautizar ri winek. Y c'ari' xbetiquer pe rutzijoxic ri ruch'abel ri Dios ruma ri Jesús chila' pa Galilea.§ Lc. 4.14. 38 Y can iwetaman chuka' chi ri Jesús ri aj Nazaret, ri Dios can xuya' wi pe ri Lok'olaj Espíritu pa ruwi'* Lc. 4.18. y xuya' chuka' pe uchuk'a' pa ruk'a'. Can xerubanala' utzil chique ri winek y xeruc'achojsaj chuka' ri ye chapon ruma ri itzel winek. Queri' ri xerubanala' ri Jesús, ruma can c'o ri Dios riq'ui. 39 Y ronojel ri xerubanala' ri Jesús ri pa Jerusalem y ri pa tak nic'aj chic tinamit ri yec'o pa rucuenta ri Judea, can xkatz'et c'a riyoj† Hch. 2.32. ri yoj apóstoles riche (rixin) Riya'. Y yac'ari' ri nikak'alajsaj chiquiwech ri winek. Ri Jesús xbajix c'a chuwech jun crusin che' riche (rixin) chi xcamisex. 40 Y oxi' k'ij ticamisex wi el, yari' tek ri Dios xuc'asoj pe‡ Hch. 2.24. chiquicojol ri caminaki'. Y xuben chare chi xuc'utula' ri'. 41 Y man c'a chiquiwech ta xabachique winek xuc'ut wi ri', xa can xu (xe) wi chkawech riyoj§ Jn. 14.22; 1 Co. 15.5-8. ri can ruch'obon wi pe ri Dios pa kawi' ri ojer ca, chi can nikak'alajsaj ri ruc'astajbel ri Jesús. Y junan c'a xojwa' xojuc'ya'* Jn. 21.13. riq'ui ri Jesús, tek c'astajnek chic pe chiquicojol ri caminaki'. 42 Y Riya' can xuchilabej c'a ca chake chi nikatzijoj† Mt. 28.19, 20. y nikak'alajsaj chique ri winek chi ri Dios xuben chare chi ya Riya' ri nik'ato tzij‡ Jn. 5.22; 2 Co. 5.10. pa quiwi' ri c'a ye q'ues na y pa quiwi' chuka' ri ye caminek chic el.§ 2 Ti. 4.1; 1 P. 4.5. 43 Can chrij wi c'a Riya' ye ch'onak wi ca quinojel ri profetas ri xek'alajsan ri ruch'abel ri Dios ojer ca tek xquibij chi quinojel c'a ri xqueniman riche (rixin) ri Cristo, can xtiquil cuybel mac* Is. 53.11; Jer. 31.34; Dn. 9.24; Mi. 7.18; Zac. 13.1. pa rubi' Riya'. Queri' quibin ca, xcha' ri Pedro.

44 Y can c'a nich'o na c'a ri Pedro chiquiwech ri winek ri quimolon qui' pa rachoch ri Cornelio, tek ri Lok'olaj Espíritu yari' xka pe pa quiwi' quinojel ri ye'ac'axan riche (rixin). 45 Rumari' ri israelitas, ri quiniman chic ri Dios ri ye rachibilan pe ri Pedro, xsach quic'u'x tek xquitz'et chi ri Lok'olaj Espíritu can nisipex pe chuka' chique ri xa ma ye israelitas ta.† Hch. 11.18; Ga. 3.14. 46 Ri israelitas ri quiniman chic ri Dios yequic'axaj c'a ri xa ma ye israelitas ta ri quiniman chuka' ri Dios, chi yech'o pa nic'aj chic ch'abel ri xa ma ye quich'abel ta‡ Hch. 2.4; 19.6. y niquiya' c'a ruk'ij ri Dios. 47 Y ri Pedro xubij c'a: ¿Can c'o ta cami jun xtibin chi ma queban ta bautizar riq'ui ya' re xquic'ul yan ri Lok'olaj Espíritu achi'el ri xkac'ul chuka' riyoj?§ Hch. 11.17; 15.8, 9.

48 Y ri Pedro xubij c'a chi ri Cornelio y quinojel ri quimolon qui' riq'ui, queban c'a bautizar pa rubi' ri Ajaf Jesús.* Hch. 8.16. Y ri kach'alal ri xeban bautizar, xquic'utuj c'a jun utzil chare ri Pedro chi tic'oje' ka ca'i' oxi' k'ij quiq'ui.