11
Habaru goonɗinol
1 Goonɗinol Alla, tabbintinde keɓol ko neɗɗo tammi non, laawol anndude goongaaji ɗi neɗɗo hi'ataa. 2 Ngam maggol Alla yardi he maamiraaɓe meeɗen.
3 Ngam en ngoonɗini waɗi paamuɗen ko he haala makko o tagiri dow e ley. Ko hi'etee fuu tagiraama he ko hi'ataake.
4 *Haabiila, ngam goonɗinii waɗi o ittani Alla *sadaka ɓurɗo *sadaka *Kayinu. Ngam o goonɗinii waɗi Alla jaɓi sadakaaji makko, famtini mo ko o dartiiɗo. Goonɗinol makko ngool waɗi baa nii ko o maayi, omo he waajaade.* 11.4 Daaru Fuɗɗorde 4.3-10.
5 Enok, ngam goonɗinii Alla waɗi ƴencinaa dow ngam to meeɗu maayde sam. Neɗɗo fuu hi'aay mo kaden, ngam Alla ƴencinii mo. Se goonga duu, dewte ceedanake mo, mbi'i illa o ƴencinaaka, omo weli Alla.† 11.5 Daaru Fuɗɗorde 5.21-24. 6 Neɗɗo fuu waawtaa weli Alla, nde nii joomum goonɗinaay. Neɗɗo fuu ɓadii Alla, tilay goonɗina ko Alla no ɗon, omo moƴƴana tefooɓe mo duu.
7 Nuhu, ngam goonɗinii waɗi o ɗowtani Alla cappiiɗo mo dow fii, garoowo mo o hi'aay. O waɗi ko Alla wi'i mo. O seki laana ndiyam kaan ngam o danna koreeji makko. O holli ko himɓe ngaɗi hakke. Ngam goonɗinol makko ngool, o laatii dartiiɗo to Alla.
8 *Ibrahim, ngam goonɗinii Alla waɗi, o jaɓi ko Alla wi'i, o yaha nder leydi ndi kam fodi hokka mo. *Ibrahim dilli, tawi anndaa to fa'i. 9 Ngam o goonɗinii Alla waɗi o hoɗi ley *hukumuuru makko nder leydi ndi o fodanaa ndiin. Isiyaaku he Yakuuba duu njooɗii ley hukumuuji mum'en hano no *Ibrahim jooɗori nder mayri. Nii waɗi ko Isiyaaku e Yakuuba ndoni kam'en duu fodoore ndeen. 10 *Ibrahim waɗi ɗum ngam o haaɓi o hi'aay huɓeere duumiine nde Alla diidi, nyiɓani mo ndeen.
11 *Ibrahim, ngam goonɗinii waɗi heɓi ɓeyŋu baa nii ko naywi. Saratu, deekiiko duu no dimaro. O tabbintinii ko Alla no yottinan haala mum. 12 Ngam majjum waɗi he nayeejo gooto oo, naywuɗo faa no heɗi maayde, jippotooɓe ɗuɓɓe ƴuwi. Dimma maɓɓe no fota dimma koode kammu, naa taasiiri daane maayo ndi limataako.‡ 11.12 Daaru Fuɗɗorde 15.15.
13 Himɓe ɓee fuu maaydi goonɗinol Alla, ɓe keɓaay podooje ɗe Alla waɗi ɗeen. Amma ɓe kolliri ɗe to woɗɗi, ɓe nani belɗum. Ɓe njaɓi ko ɓe weerɓe nder duuniyaaru.§ 11.13 Daaru Fuɗɗorde 23.4. 14 Haaluɓe iri haalaaji ɗii kolli ko kam'en no tefa leydi halal mum'en. 15 Nde nii ɓe miccitakeno leydi ndi ɓe ndillunoo nder mum, nden ɓe keɓiino laawol soƴƴaade. 16 Amma ɓe ndekii hakkillo maɓɓe dow nokkuure ɓurne wodde, nokkuure wonnde dow. Ngam majjum waɗi, ɗum semtinaaki to Alla, Alla noddiree Alla maɓɓe, ngam o siryanake ɓe huɓeere gom.
17-18 *Ibrahim, ngam goonɗinii waɗi, o sakkani Alla ɓiyiiko wakkati Alla sii'iino goonɗinol makko. Baa nii ko Alla waɗani mo fodoore nde nder mum o wi'i : Har Isiyaaku jippotooɓe maaɗa ɓee ƴuwata.* 11.17-18 Fuɗɗorde 21.12 *Ibrahim hosi sakkude ɓiyum bajjo. 19 *Ibrahim tabbintinii ko Alla no waawi ummintinde maayɗo, ngam majjum waɗi eɗen mbaawi wi'ude ko Alla hokkiti *Ibrahim ɓiyum, hano maayɗo ummitii.
20 Isiyaaku, ngam goonɗinii waɗi, o eeli Alla barkinɗina Yakuuba e Isuwa dow ko warata yahde yeeso.
21 Yakuuba, ngam goonɗinii Alla waɗi, wakkati o ɓadinoo maayde, o barkinɗini ɓiɓɓe Yusufu ɗiɗo ɓeen gooto gooto. O tuugi dow sawru makko, omo teddina Alla.† 11.21 Aayaare ndee no tokka gerekankoore nder Fuɗɗorde 47.31.
22 Yusufu, ngam goonɗinii Alla waɗi, wakkati ɓadinoo maayde, haali dow burtaaki ɓiɓɓe *Isra'el nder leydi Misira. O tinndini ɓe, no ɓe ngaɗirta ɓanndu makko.
23 Saarooɓe *Muusa, ngam ngoonɗinii Alla waɗi ɓe cuuɗi *Muusa lebbi tati gaɗa dimeeki mum. Ngam ɓe ngi'ii *Muusa no cukalel lobbel, ɓe kulaay tilsinoore laamiiɗo oon.
24 *Muusa, ngam goonɗinii Alla waɗi, wakkati mawnunoo, salii wi'ee ko ɓii-Firawna debbo rimi mo. 25 *Muusa ngam goonɗinii Alla waɗi suɓii wondude he himɓe Alla nder torraaji mum'en, baa nii ko omo waawi wuurude mbuurnam mbelɗam nder wakkatiyel seɗɗa. 26 O hi'i ko o yennee no *Almasiihu yenniroytee, no ɓurani mo heɓude njawdi Misira fuu. Ngam gite makko ngalaana no ndeki dow mbarjaari ndi o heɓoyta.
27 *Muusa, ngam goonɗinii Alla waɗi o hulaay tikkere laamiiɗo Misira, o dilli Misira. O darii nokkuure worre, hakkillo makko no fukkii hano neɗɗo gi'uɗo Alla mo neɗɗo fuu hi'aay. 28 Ngam o goonɗinii Alla waɗi o waɗi himɓe *Isra'el puɗɗi waɗude *Juulɗe dimɗinol Isra'ilankooɓe. O wi'i ɓe, ɓe mbicca ƴiiƴam he dammbule cuuɗi maɓɓe to maleykaajo ittoowo yonki oon waru afo dimaaɗo maɓɓe fuu.
29 Ɓiɓɓe leydi *Isra'el, ngam ngoonɗinii waɗi, he koyɗe maɓɓe, ɓe njaaɓi dow leydi njoorni ɓe pedditi maayo Maaliya. Amma wakkati ɓiɓɓe Misira tefunoo peddita, ɓe njoolii nder maggo. 30 Ɓiɓɓe leydi *Isra'el, ngam ngoonɗinii waɗi, wakkati ɓe ngaɗunoo balɗe jeɗɗi iɓe piiloo huɓeere Yeriko, birniyol huɓeere ndeen saami. 31 Rahab, debbo pijoowo oon, ngam goonɗinii Alla waɗi wardaaka he tottitiiɓe Alla. Seyo e jam, o jaɓɓori ɓiɓɓe *Isra'el horuɓe leydi makko.
32 Ɗume mbi'anmi kaden ? Wakkati oo heƴataa kam mi haala, mi senndodira haalaaji dow Gideyon, Barak, Samson, Yefta, Daawda, Samuwiila, naa dow annabiiɓe gom. 33 Ɓe fuu, ngam ɓe ngoonɗinii Alla waɗi, ko ɓe koni leyɗe ɗuɗɗe, ɓe nyaami ɗe. Ɓe laamorii dartinaaku, ɓe keɓi podooje ɗe Alla waɗani ɓe, ɓe maɓɓi kunndule muusuuji ladde. 34 Ɓe keli baawɗe hiite haaɗunge, ɓe kisi coppol takubaaje belɗe. Ɓe tampuɓe amma ɓe ngartii semmbenteeɓe. Ɓe laatii suusuɓe nder koni, ɓe ndiiwii konuuji garɗi he maɓɓe. 35 Rewɓe gom, ngam ngoonɗinii waɗi maayɓe maɓɓe gom ummintinaa. Himɓe gom torraama faa ɓe kosi maayde, amma ɓe calii tettineede ngam ɓe maaya, ɓe ummintinee nyannde darŋal no ɓurani ɓe. 36 Woɓɓe duu njennaama, ɓoccaama. Ɓe nanngaama, ɓe kaɓɓiraama callali, ɓe uddaama. 37 Nder maɓɓe, woɓɓe paɗɗaama kaaƴe faa maayi. Woɓɓe taƴaa, cenndaa ɗiɗi, woɓɓe mbardiraama takubaaje. Woɓɓe no wakkati fuu nder perol, iɓe ɓorno guri be'i naa baali. Ɓe teetaama huune fuu ko ɓe njogii. Ɓe torraama, ɓe ngaɗaama ko metti fuu. 38 Iɓe piilo nder laddeeji e ley baamle, iɓe njooɗoo nder lowi, nder gayɗe. Duuniyaaru nduu fotaay baa to ɓe ngarta ɓe njooɗoo nder mum.
39 Himɓe ɓee fuu, manaama ngam ɓe ngoonɗinii Alla, amma nder maɓɓe walaa keɓuɗo fodoore Alla. 40 Ngam Alla siryanake en goɗɗum nafoojum sanne, waɗi ɓe mbaawaa heewtude huune ndee, nde hanaa min keewti nde non.