1 Udaunaꞌan Jesus makon padyaupai-kizi wiizai iti patominapa-kidaniinao tuma. 2 Sookapa-karu Kamoon dono utominapa-kidan pidannao synagogue ii. Iriba pidannao naꞌiainao abatan ukuwaa, tuukiaꞌo idaꞌan manawun ĩdiꞌitinpan. “Naꞌiki dii uaitapan ipai wuruꞌu?” ĩkian. “Kanom taanii uꞌati uaitapa-kinaa nii? Naꞌapa dii ushaꞌapatan umanawun kidaꞌo aimaakan, aonaꞌo watukapauzon? 3 Aonaa carpenter mani uruu, Mary daniz? Aonaa James, Joseph, Judas naꞌiki Simon inawuzu mani wuruꞌu uruuz? Aonaa mooko udadakoonao mashaapan daꞌaꞌa?” Aonaa ĩmishidan, naꞌiki aonaa ĩnyukunuu-atin wuruꞌu ushaꞌapaapanii kidaz. 4 Jesus kian ĩꞌati, “Tominkaru prophetinnao naubaa-kao baꞌoran wiizai ii kida, mazan pawiiziꞌi, aonaa uiribannao naꞌiki baꞌoran pidannao naubaan uruu!” 5 Uruu idi aonaa Jesus shaꞌapatan umanawun kidaꞌo aimaakan naꞌii, soo masakaudaꞌu karikaonan, upishatan karinainao pakaꞌu idi naꞌapain ukakuda ĩdyaun. 6 Tuukii manawun udiꞌitinpan ĩdauꞌu ĩmamishidakan idi paugaru.

Udaunaꞌan Jesus makon naa ipai wiizai kida kawanaꞌati; naꞌii ukakinaopan ipai pidannao. 7 Udapadan 12 patominapa-kidaniinao baokopa paꞌidaꞌati. Udaunaꞌan udyuudan naa ĩmakon dyaꞌutam kida. Utaan maꞌozaka-karu ĩꞌati, ĩkodita-kida-kinaa nii oiaꞌo doronai kida.

8 Udaunaꞌan ukian ĩꞌati, “Manaꞌa paꞌi unaꞌakaꞌanaꞌa aimaakan kida utuma umakon an, soo uwadookori paꞌan. Aonaa unaꞌakaꞌanaꞌa wanyukunui, oo usaakon, oo upuraatan kida. 9 Pukaiwada pudazkidi. Aonaa punaꞌakaꞌa naa baꞌoran pushooton.” 10 Jesus kian ĩꞌati kapam, “Naꞌiam udapaapa-kao kaiman, naꞌii usookadin uruu kabaun diꞌii atii udobataꞌazon kawanaꞌati baꞌoran wiizai iti. 11 Ukaawan an naꞌiaꞌoram wiizai diꞌiti, ĩmadapaapakan an unao kaiman oo ĩmaabataꞌazookan an ukuwaa, udobata naꞌiki uparaudaꞌaka imiꞌi ukidiba iki kida, ĩaitapa kizi papatakaꞌuta-kao nii.” 12 Uruu idi ĩmakoꞌokan kidaꞌa naa ĩkakinaopaanan pidannao ĩtanawatin kiziꞌi naa paꞌoian kida ai.

13 Ĩkodita-kidan iriba oiaꞌo doronainao kida pidannao ai, naꞌapain iriba ĩramaudan pidannao olive oil* olive oil: oil toma-kariwai olive aka diꞌiki. Putukapa kaarita tokon ii, Parada-karu Mashaꞌapannaada-kinao diꞌii. idi naꞌiki ĩkakudan ĩdyaun.

14 King Herod abatan Jesus kaunamanaan ipai amazada kawanaꞌati. Pabiꞌi kida pidannao kian, “John Chikaawunuupauzo kakudaꞌoraz powaa iti! Uruu idiꞌo wuruꞌu kainaꞌa umaꞌozakan ushaꞌapata-kinaa nii umanawun kidaꞌo aimaakan.” 15 Baꞌorainao kian, “Uruu Elijah!” Baꞌoran kian, “Uruu prophet, kotuaꞌo Tominkaru prophetin kawanuꞌo.” 16 Herod abatan idizu, ukian, “Uruu John Chikaawunuupauzo! Õdukuta-kidaniꞌi naa shaꞌatii ukanau, mazan kainaꞌa ukakudan powaa iti.”

17 Kaikapaꞌo daꞌi wuruꞌu John zowiauzo-kaoaz. Herod dyuudan John zaamata-kao, udodota-kao naꞌapain utaraa-kao. Herod shaꞌapatan wuruꞌu kaikapaꞌa Herodias aipan atiꞌo, uzaamataniaz paudaiaro nii, paꞌinawuzu Philip daiaroz. 18 John Chikaawunuupauzo aonaa umashaadan pakadakotinan Herod ati kaikapaꞌa: “Aonaa Tominkaru kashaapan pidan zaamatan paꞌinawuzu daiaro!” 19 Uruu idiꞌi naa Herodias toꞌora-kizaitapan John, oaipan pazowii-kidanuzu. Mazan Herod kazannaatapa uruu. 20 Herod tarian John ai, uaitapan idi kaimanaꞌo naꞌiki umanawunuꞌo pidan uruu. Unaꞌapan idi utaapan uruu kaiman. Unaudapa paabatapan John paradan paꞌati, panyukunuu kasharutinpan puꞌu padamata tuukii, ipai John paradan kawanaꞌati paꞌati.

21 Herod shakatan kamoo kaawan donoꞌo naa, Herodias kian, “Aizii turuaꞌo nii õkaunaatinan John ati.” Naꞌapain, Herod dapadan ipai umanawun-tinpainao pidannao, soldyaa zowaunaanao kida naꞌiki kazowautapainao pairibannao Galilee Baara ii. 22 Herodias dani mawuusa morotan naꞌiki okonaupan naa. Tuukii Herod naꞌiki upidanannao konaukii-kidanuzo. Uruu idiꞌi naa King Herod kian oꞌati, “Naꞌiaꞌoram aimaakan puaipan, õtaan nii puꞌati. Pupishaa õꞌai! 23 Mishiꞌo õparadan, õtaan nii puꞌati kanom puaiapanii, turuu õtaan puꞌati pazikon an õshaꞌapauz.”

24 Naꞌikiꞌo mawuusaba koditan opishaaꞌanan padaro kaikapaꞌa: “Kanom turuu õpishaan uꞌai?” Odaro kian, “John Chikaawunuupauzo zowau, pukii.” 25 Kadimanaꞌo idaꞌan okiwaꞌakan king diꞌiti. Okian, “Õaiapa putaan õꞌati aizii daꞌaꞌa John zowau paraapi nazoꞌo.” 26 Uruu idi tuukii king kashaꞌoran, mazan aonaꞌa naa turuu upanaꞌadan paparadan: ipai pidannao abatan wuruꞌu upishaanuz oroo. 27 Sariapa udyuudaꞌakan soldyaa naꞌanan John zowau taraa-kizai iki. Soldyaa makoꞌokan udukutaꞌakan naa John kanau. 28 Udaunaꞌan ukaawa-kidan naa paraapi idaꞌanaz utaan naa zun atiz. Udaunaꞌan zun taan naazu padaro ati.

29 John tominapa-kidaniinao abatan idiꞌi naa uzowii-kao, ĩnankan naa John nanaa, ĩdidan naa kapamazu.

30 Jesus dyuudaniinao kaawan uꞌidaꞌati powaa ati, naꞌapain ipai ĩkowaadan pakakinaopan dauꞌu pidannao, naꞌiki kanom pashaꞌapata. 31 Iriba pidannao kaawa-kaawan Jesus idaꞌati, baokoinao kiwa-kiwan puꞌu kapam, aonaa kowas naꞌapam naa ĩaroopan. Uruu idi Jesus kian ĩꞌati, “Wamako amazada iti pidannao ai, usookapa kizi masakaudaꞌu naꞌii.” 32 Uruu ĩmakoꞌokan naa baza iti kanawa idaꞌan pidan aonaa-kizi itinapu. 33 Upuꞌu iriba pidannao tukapan ĩmakon, naꞌapain ĩaitapa ĩdyaun. Uruu idi ipai pidannao makon kadimanaꞌo idaꞌan wiizai kida iki unaawa an. Ĩkaawan kiwiin Jesus makopa-kizi iti.

34 Jesus maaratinan kanawa diꞌiki, utukapa iriba pidannao, tuukii ukashaꞌoran ĩdauꞌan, utukapan idi kaznizonao kawan ĩdyaun, aonaꞌoraz ĩkataapikin. Uruu idi dobata ukakinaotan ĩdyaun. 35 Wachuupun idiꞌi naa, utominapa-kidaniinao kian uꞌati, “Wachuupuꞌunan naa wuruꞌu, naꞌiki daꞌaꞌorazu amazadaꞌaꞌo karikaonan wuruꞌu waunaouz. 36 Pudyuudaꞌa naa shoman wuruꞌu pidannaouz, maonapaꞌo zakapu oo wiizai kida diꞌiti ĩtoriiꞌan kizi pawanyukunuu nii.”

37 “Unao mishiꞌoraiman taa ĩwanyukunuu nii.” Jesus kian.

Ĩpishaan uruu, “Puaiapa shaꞌa watoriankan ĩwanyukunuu nii 8 kauzu kaudin-karu winipinaa idaꞌan?”† 8 kauzu kaudin-karu winipinaa: Greek paradan idaꞌan 200 denarius atiꞌo.

38 Uruu idi Jesus pishaan ĩdyaun, “Naꞌapaudaꞌum bread kainaꞌa uꞌidaꞌa? Utukapanaka.”

Ĩawunuutankan daunaꞌan, ĩkian uꞌati, “Kainaꞌa bakaꞌiaudaꞌu breadnao naꞌiki dyaꞌutam kopaunao sodi kida.”

39 Udaunaꞌan Jesus dyuudan patominapa-kidaniinao sakanata-kidan pidannao, katoontinapa kida koꞌoriꞌo pinidi paawa an. 40 Uruu idi pidannao sakanatan katoontinapa kida, baudaꞌapaꞌo idaꞌa 100, baꞌoran idaꞌa 50. 41 Jesus zaamatan wuruꞌu bakaꞌiaudaꞌuꞌoraz breadnao naꞌiki dyaꞌutamaꞌoraz kopaunao, uawunuupan aokazi iti patoriinpan tuma, “Kaimanaꞌo pugaru Tominkaru, putaan idi wawanyukunuu nii.” Udushowan naa wuruꞌu bread kidaz, udyuudan naa patominapa-kidaniinao taanuzu ipai pidan kawanaꞌati. Naꞌapa kapam ubuutan wuruꞌu kopau kidaz ipai ĩkawanaꞌati. 42 Ipai pidannao aroopan abaapa kida. 43 Udaunaꞌan Jesus tominapa-kidaniinao zawadan 12 dazowan kida wanyukunui waꞌakun. 44 Daonaioranao paa-kariwaiz naꞌapain, uikoda mani 5000 ĩdyaun.

45 Sariapa uruu daunaꞌan aka Jesus dyuudan patominapa-kidaniinao kiwiitan paꞌuaꞌati baza itinapu kanawa idaꞌan Bethsaida iti. Uruu unaꞌan zii, udyuudaꞌazon idi pidannao kiwan padapu iti kida. 46 Pidannao kiwan daunaꞌan, umakon naawazi paawa iti. Naꞌiaꞌa naa utoriinpan. 47 Kamoo tipitanin, karishii zikon iaꞌa naa kanawa, Jesus naꞌian zii paꞌan unaawa ii pabaꞌorantin. 48 Utukapa aonaa patominapa-kidaniinao kaꞌiitan papooratan kanawa kadiman, awaru pootan idi ĩdyaun pakanaapu iki.

Aizii wakankanaanin ukaawan ĩꞌidaꞌati, chiꞌikapa wunu paawa an. Uwazoo-wazooan puꞌu ĩdyaun, 49 ĩtukapa uchiꞌikapan wunu paawa an. “Maꞌachai!” ĩkian patarian biiꞌi.

50 Ipai ĩtarian tuukii ĩtukapan idi uruu. Sariapa Jesus paradan, ukian ĩꞌati, “Manaꞌa utariaꞌanaꞌa. Õgaru wuruꞌu!” 51 Udaunaꞌan upaidinaꞌakan naa ĩtuma kanawa zoꞌiti. Sariapa awaru mashaadaꞌakan, tuukii manawun ĩdiꞌitinpan udauꞌu. 52 Ushaꞌapanum kauꞌan aonaa zii ĩaitapan manawun kanom shaꞌapaꞌo 5000 pidannao paa-kao donoꞌoraz, dadara ĩzaamatan aimaakan panyukunuu iti.

53 Ĩtaraukan karishii wakadapu itinapu Gennesaret Baara iti. Naꞌii ĩkoꞌidan pakanawan karishii danomaꞌa. 54 Ĩmaaratinan kanawa diꞌiki, sariapa pidannao aitapaꞌakan Jesus. 55 Uruu idi ipai pidannao makoodanaan wiizai kawanaꞌati kida, ĩnaꞌakan karinainao pawiizi baara idaꞌan kida paabata-kizi iti naꞌiam Jesus kaawan.

56 Jesus makon an naꞌitim karikaonan, wiizai, donoi, oo zakapu kida iti, pidannao naꞌakan nii karinainao uꞌidaꞌati, naꞌapain ĩpishaan uruu tuukiaꞌo idaꞌan ĩaipan upishata-kidan pakamichan danoma karikaonan karinainao ati. Ipai pishatainao ukamichan kakudan powaa iti.