Baluwa ya
Yakubu
Chilongole
Chitabu cha Yakubu nachandichigwa na munhu yumwe nayachemigwe Yakubu. Yakubu hanji nayali mng'holoze Yesu, nayali chilongozi wa chilundo cha mwaluko cha wanhu walingumkunda Kilistu na nayawele yumwe wa chitala cha Yelusalemu (Madito 15:13). Mtumigwa Paoli nakamchema ayu kota izengo lya chilundo cha wanhu walingumkunda Kilistu kuli Galatiya (Wagalatiya 2:9). Wasomile wangukunda kota chitabu cha Yakubu nachandichigwa kung'hali kufika mhela wa makumi gahano, Yesu loyavumbuche. Kwa vila Yakubu nayali chilongozi wa chilundo cha wanhu walingumkunda Kilistu ako Yelusalemu, hanji nakandika chitabu achi loyawele yochikala ako Yelusalemu.
Yakubu nakandika chitabu achi kwa “Nhanzi kumi na mbili”, zisambaluche muisi yeng'ha (1:1). Ulanguso kuli chitabu cha Yakubu ndo cha walingumkunda Kilistu weng'ha hanga heye nakalonga, “Nhanzi kumi na mbili”, hanji yangoneka kota Yakubu nakandika ng'hatu kwa Wayahudi walingumuwinza Kilistu. Kwa vila chitabu achi changuganigwa chiwafichile wanhu wenji walingusoma, mina yangulonga kuli mbuli nyinji, Yakubu heye kangulola kihwana kwa makundo na madito. Makundo ga kukomya galajilwa kwa madito (2:17). Kahi kanguwakanya kwa chinhu cha kuleka kuwaganilila wanhu wawele na lufufu (2:1-4), na kahi kanguwalonjela kota nawelolele kwa chila chinhu chowalingulonga (3:1-12).
Gali mgati
Yakubu kanguwalamsa walingusoma (1:1).
Hamba kanguwakangaza nhumbula wanhu walingumkunda Kilistu, kwimilila howafichigwa na magazo (1:2-27).
Hamba kangulonga vila makundo vyogalingulajilwa kwa madito (2:1-26).
Yolawa baho kangulonga ndaze ulonzi vyouwa na ludali (3:1-12).
Kahi Yakubu kangusima luhala lwa Nguluwi vyoluwele lutanganiche kusinda luhala lwa isi yeng'ha (3:13-4:10).
Kahi kanguwakanya walingusoma weyuse kuli mbuli ya kidaya (4:11-5:6).
Yakubu kangugwisa chilasi kuli chitabu achi kwa malajizo gali vinji kuli sula ya 5:7-20.
1
1 Heni Yakubu, chitumagwa wa Nguluwi na wa Mkulu Yesu Kilistu, ndanguwalamsani hemwe nhanzi kumi na mbili, zisambaluche kuli isi yeng'ha!.
Makundo na luhala
2 Wang'holozangu, msangalale mhela homfichigwa na nongwa zinjizinji, 3 kwa vila mvizela kota kujezigwa kwa makundo ga hemwe kwangigala kwimilila. 4 Mlole kota kwimilila kwa hemwe kowafichiza mbaka mwiso, kowadita mkangale leka muwe mwenele kwa chila chinhu ne kwisilwa na chinhu choneche. 5 Ila wone yumwe wa hemwe kahela luhala, lelo, kanguganigwa yamlande Nguluwi, yalinguwapa wanhu weng'ha kwa winji na kwa isungu, na heye kopegwa. 6 Ila kanguganigwa kulanda kwa makundo ne kuwa na lunwinwi wa chinhu choneche. Munhu yawele na lunwinwi ndo kota nhigu ya bahali iwele kukundujizwa na kutagangwa na mbeho. 7 Munhu kota ayo yaleche kijesa kota kobochela chinhu choneche kulawa kwa Mkulu. 8 Munhu yawele na majesa meli, kanguyegayega mnzila ya heye kuli vinhu vyeng'ha yalinguvikola.
Uzunwa na lufufu
9 Mng'holozo yawelengukunda na yawele mzunwa, kangulapigwa yasangalale mhela Nguluwi hoyomwinula, 10 na heye yawele na lufufu kangulapigwa yasangalale mhela Nguluwi hoyomdulisa. Mina yawele na lufufu kokwaga kota uluwa wa kisolo. 11 Isanya isomozaga na ivuche lyake ling'hang'hale na mizuchila jangukala bee! Na uluwa wangugwa hasi na kunoga kwesa kwangwiha. Hiho, yawele na lufufu kobagamizwa hoyowa mli mijito ya heye.
Majezo
12 Kabweda munhu yalingupona yokundigwa kuli majezo, hoyoleka kwa kusumya, kopegwa chonolo cha ukomu Nguluwi yalagane na hewo walingumgana. 13 Wone munhu yajezigwe yaleche kulonga, “Ndangujezigwa na Nguluwi.” Mina Nguluwi halingujezigwa kwa wihe, na heye halingumjeza munhu yoneche kwa wihe. 14 Chila munhu kangujezigwa hoyokwejigwa na kugwila kuli maya ga heye gehile. 15 Maya gehile hogokangala, gangigala wihe, nawo wihe houkangala, hamba wangigala kubagama.
16 Wang'holozangu ndiwaganile, mleche kuhadigwa! 17 Chila ndolendole inojile na yenele na haipunguche yangudulika kulawa kilanga kwa Mhaza, mlumba vimulimuli vyeng'ha viwele kuulanga na jiza hambe yagaluche na kahela ulajilo woneche wa kulajila kota kogaluka. 18 Kwa igano lyake yuye, nakatugalila ukomu unyale kukolela ulonzi wa heye wa kukomya, na katudita tuwe honhu ha mwaluko hali vilumbigwe vya heye vyeng'ha.
Kuhulika na kuuditila mijito usenga wa Nguluwi
19 Wang'holozangu ndiwaganile, mvizele mbuli ayi! Chila munhu yaleche kukawila kuhulika ila yakawile kulonga na kuzudila. 20 Kwa vila wanhu wawelenguzudila howeza kudita ganojile hali Nguluwi. 21 Lelo, mgaleche gehile na wihe womlinawo, mbochele kwa nhumbula iholile ula ulonzi unyalilwe mnhumbula za hemwe, ali lyoweza kuwalohola hemwe. 22 Mleche kihada mwemwe yeka kwa kuhulichiza ulonzi hela, ila mgaditile mijito. 23 Yoneche yalinguhulichiza ulonzi awo ila halingudita choyalingulonga, kewhana na munhu yalingilola kumeho hali chilolelo, 24 kochilola yuye, hamba kanguluta na baho kangisemwa vyoyali. 25 Ila munhu yalingulola goya malajizo ga kugongomanya, galinguwapa wanhu kilejeha, munhu yalingulutilila kudita ago, na haiwele kuhulika hela, ila kangibatilila, munhu ayo Nguluwi komwinula kuli chila chinhu choyalingudita.
26 Wone munhu yochijesa mnhumbula kota kangumfugamila Nguluwi, ila kangulemwela kuulemeza umyango wa heye, kangihada yuye na kumfugamila kwa heye hakulingumtanza chinhu. 27 Kumfugamila Nguluwi Mhaza wa hetwe kunojile na kulihela nongwa hali heye ndo aku, kuwatanza wana walekwa na wadala wafililwe na walume wawo kuli magazo gawo na kilolela gwegwe baho uleche kujeligwa wavu na mbuli zihile za isi ayi.