44
Kahinlar we ularning wezipiliri, imtiyazliri
We u méni ibadetxanining sherqqe qaraydighan derwazisigha apardi; u étiklik idi. Perwerdigar manga: — Bu derwaza étiklik turidu; u échilmaydu, héchkim uningdin kirmeydu; chünki Perwerdigar, Israilning Xudasi uningdin kirgen; shunga u étiklik qalidu. Peqet shahzade, shahzadilik süpiti bilen shu derwazining karidorida olturup Perwerdigar aldida nan yéyishke bolidu; u derwaznining dalinidin kiridu we shu yoldin chiqidu, — dédi. «u derwaznining dalinidin kiridu...» — démek, shahzade sherqiy derwazining karodorigha hoyla arqiliq dalandin ötüp kiridu. Nan yégendin kéyin u shu yol bilen chiqip kétidu.
U méni shimaliy derwazidin chiqirip ibadetxanining aldigha apardi; men kördum, mana, Perwerdigarning shan-sheripi Perwerdigarning öyini toldurdi; men düm yiqildim. «Perwerdigarning öyi» — pütkül ibadetxanini körsitidu.
Perwerdigar manga shundaq dédi: — Insan oghli, Méning sanga Perwerdigarning öyining barliq belgilimiliri hem qanunliri toghruluq éytidighanlirimning hemmisini köngül qoyup közüng bilen kör, quliqing bilen angla; ibadetxanining kirish yoli we muqeddes jayning chiqish yollirini köngül qoyup ésingde tut. Andin asiylargha, yeni Israil jemetige shundaq dégin: «Reb Perwerdigar mundaq deydu: — Yirginchlik qilmishliringlargha boldi bes, i Israil jemeti! Siler barliq yirginchlik qilmishliringlardin sirt, Manga nan, qurbanliq méyi we qénini sun’ghininglarda, siler yat ademlerni, qelbide xetne qilinmighan, ténide xetne qilinmighanlarni méning muqeddes jayimda, yeni Méning öyümde turup uni bulghashqa kirgüzdunglar; ular ehdemni buzdi. Siler Méning pak-muqeddes nersilirimge mes’uliyet bilen sadiq bolmay, belki muqeddes jayimda özünglarning ornigha mes’ul bolushqa yat ademlerni ishqa qoydunglar».
Reb Perwerdigar mundaq deydu: — Israil arisida turghan yat ademlerdin, yeni qelbide xetne qilinmighan, ténide xetne qilinmighan herqandaq yat ademning Méning muqeddes jayimgha kirishige bolmaydu
10 lékin Israilning Mendin ézip kétishi bilen, Mendin yiraqliship azghan, mebudlirigha intilgen Lawiy jemetidikiler öz qebihlikining jazasini tartidu; «... Israilning Mendin ézip kétishi bilen, Mendin yiraqliship azghan, mebudlirigha intilgen Lawiy jemetidikiler öz qebihlikining jazasini tartidu» — Lawiy jemetidikiler, yeni Lawiylarning muqeddes ibadetxanining xizmiti üchün alahide mes’uliyiti bolghan. Tepsilatliri Tewratning «Misirdin chiqish», «Lawiylar» we «Chöl-bayawandiki seper» dégen qismilardin tépilidu. 11 halbuki, ular yenila muqeddes ornumda, öy derwazilirida nazaretchilik qilidighan we öy xizmitide bolidighan xizmetkarlar bolidu; ular xelq üchün köydürme we bashqa qurbanliqlarni soyidu; ular xelqning xizmitide bolup ularning aldida turidu. «muqeddes ornum» — mushu yerde «muqeddes jay» emes, belki pütkül ibadetxanini körsetse kérek. 12 Emma xelq mebudlirigha choqun’ghanda, ular xelqning shu ishlirida, ularning xizmitide bolghanliqi, shuning bilen Israil jemetini qebihlikke élip baridighan putlikashang bolghanliqi tüpeylidin, shunga Men ulargha qolumni kötürüp qesem ichkenmenki, — deydu Reb Perwerdigar, — ular qebihlikining jazasini tartidu. 13 Shunga ular Men üchün kahinliq wezipisini öteshke Méning yénimgha yéqin kelmeydu, yaki Méning muqeddes nersilirimge, «eng muqeddes» nersilirimge yéqin kelmeydu; ular belki öz xijalitini we yirginchlik qilmishlirining jazasini tartishi kérek. 14 Biraq Men ularni öyning özining mulazimitige, uning barliq xizmitige we uningda qilinidighan barliq ishlargha mes’ul qilimen.
 
Zadok jemetidiki Xudagha sadiq bolghan kahinlar toghrisida
15 Biraq Israil Mendin ézip ketkende, Öz muqeddes jayimgha qarashqa sadiq kahinlar, yeni Lawiylar bolghan Zadokning ewladilir — ular xizmitimde bolushqa yénimgha yéqin kélidu; ular qurbanliqilarning méyini we qénini sunushqa Méning aldimda turidu, — deydu Reb Perwerdigar. 16 Ular muqeddes jayimgha kiridu, Méning xizmitimde bolushqa dastixinimgha yéqin kélidu; ular Méning tapshuruqumgha mes’ul bolidu.
17 We shundaq boliduki, ular ichki hoyla derwaziliridin kirgende, kanap kiyimni kiyishi kérek; ichki hoyla derwazilirida yaki muqeddesxana aldida xizmette bolghanda, ularda herqandaq yungdin bolghan nerse bolmaydu; 18 béshigha kanaptin tikilgen selle, bélining töwinige kanaptin tambal kiyidu; ular ademni terlitidighan héchqandaq nersini kiymesliki kérek. «ular ademni terlitidighan héchqandaq nersini kiymesliki kérek» — «terlitidighan» yaki «ter aqquzidighan» kiyim kahinlar üchün bolmaydu. Oqurmenlerning éside boliduki, Adem’atimiz gunah sadir qilghandin kéyin, Xuda uninggha: «Sen péshanengdin ter aqquzushung bilen néningni yeysen» dep lenet qilghanidi. Xudaning xizmiti Uning iltipati, küch-qudriti bilen qilinmisa bolmaydu; Xudaning nijatida yaki xizmitide ademning öz «tirishchanliqi», yaki insaniyetning gunahini eslitidighan «aqquzghan ter»ining héch orni yoq. 19 Ular xelqning aldigha sirtqi hoyligha chiqqanda, ular xizmet kiyimlirini séliwétip, ularni muqeddes «kichik xanilar»gha qoyup qoyidu; ular xelqning bu kiyimlirining pak-muqeddeslikige tégip kétip ziyan’gha uchrimasliqi üchün bashqa kiyimlerni kiyishi kérek. «Ular xelqning bu kiyimlirining pak-muqeddeslikige tégip kétip ziyan’gha uchrimasliqi üchün bashqa kiyimlerni kiyishi kérek» — oqurmenlerning éside boliduki, Musa peyghemberge chüshürülgen qanun boyiche addiy puqralarning kahinlarning xizmet kiyimlirige tégish hoquqi yoq idi. Ular tegküchi bolsa Xudaning jazasigha uchraytti. Shunga bu belgilime puqralarni qoghdash üchün idi. Biz «qoshumche söz»imizdimu yéngi ibadetxanidiki kahinlar we wezipiliri üstide toxtilimiz. 20 Ular chachlirini chüshürüwetmesliki, yaki chachlirini uzun qoyuwetmesliki lazim; ular peqet qisqa chach qoyushi kérek. 21 Ichki hoyligha kirgende héchqaysi kahin sharab ichmesliki kérek.
22 Ular tul yaki ajrashqan ayalni öz emrige almasliqi kérek; ular Israil neslidin bolghan pak qizni, yaki kahindin tul qalghan ayalni élishqa bolidu. Law. 21:13,14
23 Ular xelqimge pak-muqeddes bilen addiyning perqini ögitidu, ulargha halal bilen haramni qandaq perq étishni körsitidu.
24 Erz-dewalarda ular höküm chiqirish ornida bolidu; ular bularning üstige öz hökümlirim boyiche höküm chiqiridu; Men békitken barliq héyt-bayramlirim toghrisidiki qanun-belgilimilirimni tutidu; ular Méning «shabat kün»lirimni pak-muqeddes dep etiwarlishi kérek.
25 Özini napak qilmasliqi üchün ular ölükning yénigha héch barmasliqi kérek; halbuki, ölgen atisi, anisi, oghli, qizi, aka-ukisi yaki éri yoq acha-singlisi üchün ular özini napak qilishqa bolidu. 26 Özini paklandurghandin kéyin, uninggha yene yette kün sanilishi kérek; 27 u muqeddes jaygha kirgende, yeni muqeddes jayda xizmette bolushqa ichki hoyligha kirgen shu künide, u özi üchün gunah qurbanliqini sunushi kérek, — deydu Reb Perwerdigar. 28 Bu ulargha miras bolidu: — Men Özüm ulargha miras bolimen; siler ulargha Israil zéminidin héchqandaq igilikni teqsim qilmaysiler; Men ularning igiliki bolimen. Chöl. 18:20; Qan. 18:1 29 Ular ashliq hediye, gunah qurbanliqi we itaetsizlik qurbanliqliridin yeydu; Israilda mexsus Xudagha atalghan herqandaq nerse ularningki bolidu. 30 Tunji chiqqan herqandaq mehsulatlarning ésili, barliq we herqandaq «kötürme hediye»ler kahinlar üchün bolidu. Siler arpa-bughdiyinglarning hosulining tunji xémirini kahin’gha teqdim qilishinglar kérek; shuning bilen bext-beriket öyünglerge ata qilinidu. ««kötürme hediye»ler» — Musa peyghemberge chüshürülgen qanun boyiche bezi qurbanliqlardin we Xudagha atalghan bezi bashqa hediyelerdin «kötürme hediye»lerni mexsus kahinlar üchün ayrish kérek idi («Mis.» 25:2-3ni körüng).   Mis. 13:2; 22:29,30; Chöl. 18:11 31 Kahinlar özlügidin ölgen, yaki yirtquchlar boghup qoyghan héchqandaq haywan yaki uchar-qanatlardin yéyishke bolmaydu. Law. 22:8
 
 

44:3 «u derwaznining dalinidin kiridu...» — démek, shahzade sherqiy derwazining karodorigha hoyla arqiliq dalandin ötüp kiridu. Nan yégendin kéyin u shu yol bilen chiqip kétidu.

44:4 «Perwerdigarning öyi» — pütkül ibadetxanini körsitidu.

44:10 «... Israilning Mendin ézip kétishi bilen, Mendin yiraqliship azghan, mebudlirigha intilgen Lawiy jemetidikiler öz qebihlikining jazasini tartidu» — Lawiy jemetidikiler, yeni Lawiylarning muqeddes ibadetxanining xizmiti üchün alahide mes’uliyiti bolghan. Tepsilatliri Tewratning «Misirdin chiqish», «Lawiylar» we «Chöl-bayawandiki seper» dégen qismilardin tépilidu.

44:11 «muqeddes ornum» — mushu yerde «muqeddes jay» emes, belki pütkül ibadetxanini körsetse kérek.

44:18 «ular ademni terlitidighan héchqandaq nersini kiymesliki kérek» — «terlitidighan» yaki «ter aqquzidighan» kiyim kahinlar üchün bolmaydu. Oqurmenlerning éside boliduki, Adem’atimiz gunah sadir qilghandin kéyin, Xuda uninggha: «Sen péshanengdin ter aqquzushung bilen néningni yeysen» dep lenet qilghanidi. Xudaning xizmiti Uning iltipati, küch-qudriti bilen qilinmisa bolmaydu; Xudaning nijatida yaki xizmitide ademning öz «tirishchanliqi», yaki insaniyetning gunahini eslitidighan «aqquzghan ter»ining héch orni yoq.

44:19 «Ular xelqning bu kiyimlirining pak-muqeddeslikige tégip kétip ziyan’gha uchrimasliqi üchün bashqa kiyimlerni kiyishi kérek» — oqurmenlerning éside boliduki, Musa peyghemberge chüshürülgen qanun boyiche addiy puqralarning kahinlarning xizmet kiyimlirige tégish hoquqi yoq idi. Ular tegküchi bolsa Xudaning jazasigha uchraytti. Shunga bu belgilime puqralarni qoghdash üchün idi. Biz «qoshumche söz»imizdimu yéngi ibadetxanidiki kahinlar we wezipiliri üstide toxtilimiz.

44:22 Law. 21:13,14

44:28 Chöl. 18:20; Qan. 18:1

44:30 ««kötürme hediye»ler» — Musa peyghemberge chüshürülgen qanun boyiche bezi qurbanliqlardin we Xudagha atalghan bezi bashqa hediyelerdin «kötürme hediye»lerni mexsus kahinlar üchün ayrish kérek idi («Mis.» 25:2-3ni körüng).

44:30 Mis. 13:2; 22:29,30; Chöl. 18:11

44:31 Law. 22:8