□16:2 «Ular silǝrni sinagoglarning jamaǝtliridin ⱪoƣlap qiⱪiriwetidu» — yuⱪiriⱪi baxⱪa izaⱨatlarda eytⱪinimizdǝk, Yǝⱨudiy hǝlⱪi birsini «sinagogtin qiⱪiriwǝtsǝ», keyin uning bilǝn ⱨeqⱪandaⱪ bardi-kǝldi ⱪilmay, bǝlki uningƣa tehimu ziyankǝxlik ⱪiliximu mumkin.
■16:2 Yⱨ. 9:22, 34; 12:42.
□16:4 «... waⱪit-saiti kǝlgǝndǝ» — demǝk, Yǝⱨudiy hǝlⱪidin wǝ keyin baxⱪilar tǝripidin bolƣan ziyankǝxliklǝr kǝlgǝndǝ.
■16:4 Yⱨ. 13:19; 14:29.
■16:7 Luⱪa 24:49; Yⱨ. 14:26; 15:26.
□16:9 «U ularni gunaⱨ toƣrisida bilgüzidu» — yaki «U ularni ɵz gunaⱨi toƣruluⱪ bilgüzidu» yaki «U ularni gunaⱨning nemǝ ikǝnlikini bilgüzidu». Degǝndǝk üq tǝrjimisi boluxi mumkin, lekin omumiy mǝnisi asasǝn ohxax.
□16:11 «bu dunyaning ⱨɵkümdari» — Xǝytan, Iblis. «...Ularni ahirǝt soriⱪi toƣrisida bilgüzidu, qünki bu dunyaning ⱨɵkümdari üstigǝ ⱨɵküm qiⱪirildi» — 9-11-ayǝttiki «U (Muⱪǝddǝs Roⱨ)... gunaⱨ toƣrisida... ⱨǝⱪⱪaniyliⱪ toƣrisida... wǝ ahirǝt soriⱪi toƣrisida...bilgüzidu....» degǝnlǝrning üstidǝ «ⱪoxumqǝ sɵz»dǝ azraⱪ tohtilimiz.
■16:11 Yⱨ. 12:31; 14:30; Əf. 2:2; Kol. 2:15.
□16:12 «Silǝrgǝ eytidiƣan yǝnǝ kɵp sɵzlirim bar idi; lekin silǝr ularni ⱨazirqǝ kɵtürǝlmǝysilǝr» — muhlislar ⱪandaⱪ sɵzlǝrni kɵtürǝlmǝydu? Bu toƣruluⱪ «ⱪoxumqǝ sɵz»imizdǝ azraⱪ tohtilimiz.
□16:13 «Qünki U ɵzlükidin sɵzlimǝydu, bǝlki nemini angliƣan bolsa, xuni sɵzlǝydu» — «U (Mukǝddǝs Roⱨ)... nemini angliƣan bolsa» — demǝk, Muⱪǝddǝs Roⱨning Huda wǝ Uning Kalamidin angliƣini. «Muⱪǝddǝs Roⱨ,... nemini angliƣan bolsa, xuni sɵzlǝydu wǝ kǝlgüsidǝ bolidiƣan ixlardin silǝrgǝ hǝwǝr beridu» — bu muⱨim wǝdǝ toƣruluⱪ «ⱪoxumqǝ sɵz»imizdǝ azraⱪ tohtilimiz.
■16:13 Yⱨ. 12:49; 14:26
□16:15 « Muⱪǝddǝs Roⱨ mǝndǝ bar bolƣanni tapxuruwelip, silǝrgǝ jakarlaydu» — Bu muⱨim wǝdǝ toƣruluⱪ «ⱪoxumqǝ sɵz»imizdǝ azraⱪ tohtilimiz.
■16:15 Yⱨ. 17:10.
□16:16 «yǝnǝ bir’az waⱪit ɵtkǝndin keyin, meni ⱪayta kɵrisilǝr, qünki mǝn Atamning yeniƣa ketimǝn» — bǝzi kona kɵqürmilǝrdǝ muxu yǝrdǝ «qünki mǝn Atamning yeniƣa ketimǝn» degǝn sɵz tepilmaydu. Lekin bizningqǝ 17-ayǝt uning ǝslidǝ barliⱪini ispatlaydu.
■16:16 Yⱨ. 7:33.
□16:19 «Mening «Az waⱪittin keyin, meni kɵrmǝysilǝr; yǝnǝ bir’az waⱪit ɵtkǝndin keyin, meni kɵrisilǝr» — Mǝsiⱨning muxu deginidǝ kɵzdǝ tutⱪini, bizningqǝ, uning ɵlümi, dǝpnǝ ⱪilinixi wǝ ɵlümdin tirilip muhlisliriƣa ɵzini ayan ⱪilixidin ibarǝt.
■16:23 Yǝr. 29:12; Mat. 7:7; 21:22; Mar. 11:24; Luⱪa 11:9; Yⱨ. 14:13; 15:7; Yaⱪ. 1:5; 1Yuⱨa. 3:22; 5:14.
□16:25 «Silǝrgǝ bularni tǝmsillǝr bilǝn eytip bǝrdim. Biraⱪ xundaⱪ bir waⱪit keliduki, u qaƣda silǝrgǝ yǝnǝ tǝmsillǝr bilǝn sɵzlimǝymǝn, ata toƣruluⱪ silǝrgǝ oquⱪ eytimǝn» — tǝmsillǝrdin bolƣan birnǝqqǝ misallar 10-babtin («ⱪoylarning ixiki» wǝ «yahxi padiqi» toƣruluⱪ) 13-babtin (ularƣa «put yuyux» toƣruluⱪ tǝmsil wǝ ɵlgǝ) 15-babtin («ⱨǝⱪiⱪiy üzüm teli» toƣruluⱪ) wǝ 21-ayǝttin («tuƣutta bolƣan ayal» toƣruluⱪ) tepilidu.
■16:27 Yⱨ. 17:8.
■16:28 Yⱨ. 13:3.
□16:29 «Mana sǝn ⱨazir oquⱪ eytiwatisǝn, tǝmsil kǝltürüp sɵzlimiding!» — muhlislarning ⱨǝⱪiⱪiy qüxǝngǝn-qüxǝnmigini 31-ayǝttin kɵrünidu.
□16:30 «ⱨeqkimning sǝndin soal sorixining ⱨajiti yoⱪ» — mǝnisi bǝlkim Mǝsiⱨning ularning ɵzidin sorimaⱪqi bolƣan soallirini tehi sorimay turupla, ularning sorimaⱪqi bolƣinini alliⱪaqan bilgǝnlikini kɵzdǝ tutidu.
■16:30 Yⱨ. 21:17.
□16:32 «ⱨǝmminglar meni yalƣuz taxlap ⱨǝrbiringlar ɵz yolliringlarƣa tarⱪilip ketisilǝr» — «ɵz yolliringlarƣa» yaki «ɵzünglarningkigǝ» (demǝk, ɵz ɵyünglarƣa). «Matta» 26:56, «Mar.» 14:50ni kɵrüng.
■16:32 Zǝk. 13:7; Mat. 26:31; Mar. 14:27; Yⱨ. 8:29; 14:10.
■16:33 Yǝx. 9:5; Yⱨ. 14:27; Rim. 5:1; Əf. 2:13; Kol. 1:20.