5
1 Handih tinibon Jesus nadan dakol an tatagun naamung ya immen nah bilid ot e umbun ya inunud nadan disipulos na ot malikkub dah kad-ana.
2-3 Ot tuttuduwana didan kananay
“Hanadan tatagun abuluton dan adida kabaelan an aton di maphod hin maid di baddang Apu Dios ya umamlong da te diday migappat nah pun-ap-apuwana. 4 Hanadan tatagun u-umyung gapuh nanginilaan dan gaga-ihoy inainat da ya umamlong da te alubyagon Apu Dios dida. 5 Hanadan tatagun ipakumbaba day adol da ya umamlong da te diday manawat nah kinalin Apu Dios an ahina idat. 6 Hanadan tatagun pinhod dan abun mangat hi pinhod Apu Dios umat nah naagangan an pinhod nan abun mangan ya nan nauwo an pinhod nan abun uminum ya umamlong da te baddangana dida. 7 Hanadan tatagun homkon day ibbada ya umamlong da te homkon damdaman Apu Dios dida. 8 Hanadan tatagun mangiohhah nomnom da hi pinhod Apu Dios ya umamlong da te diday manibon hiya. 9 Hanadan tatagun mangipaptok hi punlinggopan di ibba dan tagu ya umamlong da te ibilang Apu Dios an imbabalena dida. 10 Hanadan tatagun munholholtap gapuh pangun-unudan dah pinhod Apu Dios ya umamlong da te mipaptok dah pun-ap-apuwana.
11 Dakayun tatagun mapihupihul, mipaholholtap ya mapabahubahul te gapuh pangun-unudan yun ha-oy 12 ya umamlong kayu te ongal di gun-udon yun kiphodan hi langit. Ya nomnomon yun hay ma-ma-at ke dakayu ya athidi damdamay na-na-at handidah profetas.
Hay kialigan nan dilag ya nan ahin
(Marcos 9:50; Lucas 14:34,35)
13 Dakayun mangulug ke ha-on ya mialig kayu nah ahin an mangipaphod hi tamtam di kanon te dakayuy mangipaphod hi pangi-en di tagu. Mu nan ahin ya deket nakaan di kinaahina ya maid moy hilbina ya adinadaman pabangngadon di kinaahina. Ta hidiye nan iwele mot punhinggagattinan di tatagu.
14 Ya mialig kayuh dilag an pat-alanay tapol te dakayuy pangitib-an di tatagu hi maphod an pangi-e. Hay maphod an pangi-e ya umat nah namuttag an boble nah tap-on di bilid an makattibo. 15 Kon tolgan di taguy dilag ta ena italu? Adi, te ipattuk nat madilagan am-in nan wadah bohongna. 16 Athidi bon dakayu an mahapul an ipatibo yuy maphod an pangi-e hi ibbayun tagu ta dayawon dah Ama takun hi Apu Dios hi langit.
Nan Tugun an dinawat Moses ke Apu Dios
17 Adiyu pangaliy immaliyak ta ma-idok di Tugun Moses ya hay intugun handidan profetas, te immaliyak ta ituttuduk di kibalinan dadiye. 18 Kalyok ke dakayun takon di mama-id tun luta ya hay kabunyan ya maid di makaan nah Tugun te takon di ohan kali ya umannung. 19 Ta hidiye nan hay tagun adina un-unudon takon nan kaittayan kediyen Tugun ya tuttuduwanay udum ta adida un-unudon damdamah diyen Tugun ya adi mibilang hi langit. Mu hay tagun un-unudonah diyen Tugun ya tuttuduwanay udum ta un-unudon dah diyen Tugun ya hiyay mibilang an natag-eh langit. 20 Kalyok ke dakayu, mahapul an nahamad di pangun-unud yu kediyen Tugun mu hay pangun-unud nadan muntuttudu kediyen Tugun ya nadan Pharisee, ta ahi nadaman migappat kayuh pun-ap-apuwan Apu Dios.
Hay pumbalinan di bungot
21 Inila yuy nitugun hanadah tatagu handi an kananay ‘Adika pumate.* 5:21 Exodus 20:13 Hay pumate ya mahapul an makastigu.’ 22 Mu kalyok ke dakayud uwanin bokon ya abu hay pumatey makastigu te takon nadan ibobboh-ol day ibbadan tagu ya makastigu da. Hay tagun pihulonay ibbanan tagu ya mieh hinangngab nadan konsehal ta makastigu, ya hay tagun kananah ibbanay ‘Maid di nitagtagguwam’ ya kastiguwon Apu Dios nah apuy. 23 Ya deket wada kayuh simbaan ta eyu ot idat nan iappit yun Apu Dios ya nipaddin ninomnom yun waday numbahulan yuh ibbayu 24 ya mahapul an mibangngad kayu ni-an nah numbahulan yu ta pakawanan dakayu ta ahiyu nuppe idat nan eyu ot idat ke Apu Dios.
25 Deket waday nangidiklamun dakayu ya makihummangan kayun hiya te deket adiyu iathidi ya ie dakayu nah huwes ta nan huwes di mangipakalabut ke dakayu. 26 Kalyok ke dakayun makulug an deket nikalabut kayu ya mahapul an pakabboklaon yuy molta yu, takon di ohan hepeng, ta ahi kayu mipae.
Hay mipanggep hi inayan
27 Dingngol yu bo nan tugun an kananay ‘Adiyu ihuyop di bokon yu inayan.’† 5:27 Deut. 5:18 28 Mu kalyok ke dakayun takon di tibon ya abun di lalakiy babai, mu wadah nomnom nan pinhod nan ihuyop hidiyen babai ya kay na damdama inhuyop. 29 Deket nan wawwan an matayuy humlun hi punliwatan yu ya kudukdulnay duk-iton yu ta iwele yu. Kudukdul nay maid di ohan matayu mu nan e kayu ume nah apuy hi impierno. 30 Deket hay wawwan an takleyuy humlun hi punliwatan yu ya kudukdulnay putulon yu. Kudukdulnay maid di ohan takle yu mu nan e kayu ume nah apuy hi impierno.
Hay mipanggep hi bolhe
(Mateo 19:9; Marcos 10:11,12; Lucas 16:18)
31 Wada bo nan tugun an kananay ‘Deket ibolhen di lalakiy inayana ya mahapul an waday makapyah papel hi pangibolhayana ya pelmaanat idat na nah inayana.’‡ 5:31 Deut. 24:1 32 Mu kalyok ke dakayun hay lalakin mangibolheh inayana yaden ugge inhuyop diyen inayanay udum an lalaki ya mumbahul hiya hin bintanon da nan inayana. Ya mumbahul damdama nan mamintan nah babai te hay panibon Apu Dios nah babai ya nan naunnan inayana ya nanongnan himbale da.
Hay mipanggep hi punsapataan
33 Dingngol yu damdama nan nitugun handidah aammod taku an kananay ‘Aton yu nan insapata yun Apu Dios, adiyu ibahho.’§ 5:33 Numbers 30:2 34 Mu ad uwani ya kalyok ke dakayun adiyu isapatan Apu Dios hin waday hammadon yun kalyon. Adiyu isapatah langit te hidiy pun-ap-apuwana. 35 Adiyu isapatah luta te hidiy pangiuyyadana. Ya adiyu damdama isapatad Jerusalem te hidiyey boblen nan nakattag-en Patul.* 5:35 Psalm 48:2 36 Deket waday hammadon yun kalyon ya adiyu kanan di ‘Takon di mateyak’ te takon di ohan mangitit an buuk ya adiyu kabaelan an pumbalinon hi mabayak. 37 Deket waday kalyon yu ya adi kah-in di isapata yu. Deket makulug ya na-ala ya kanan di ‘Om,’ mu deket adi makulug, na-ala ya kanan di ‘Adi.’ Adiyu e udman hi nalgom an kali te hi Satanas di kalpuwana.
Hay mipanggep hi balo
(Lucas 6:29,30)
38 Dingngol yu ya inila yu nan tugun an kananay ‘Deket kinulap di ohan taguy ohan matan di ibbana ya mahapul an kulapon damdamay ohan matan nan numbahul. Deke bot pinlag di ohan taguy ohan bab-an di ibbana ya mahapul an polagon damdamay ohan bab-an nan numbahul.’† 5:38 Tibon yuy Exodus 21:24, Libiticus 24:20 ya Deut. 19:21 39 Mu kalyok ke dakayun ad uwani ya bokon athidi te gaga-ihoy munhimbabbalo. Deket ampingon day tamel yu ya adiyu ibalo. 40 Deket waday mangidiklamun dakayu ta alan day bulwatiyu ya pakidat yu nan udum an bulwatiyu. 41 Deket waday mangipapilit ke dakayun pah-onon yuy karganah duwan kilometro, takomboy pah-onon yu inggana opat an kilometro. 42 Hin waday mumbagan dakayuh baddang ya idat yuy ibagana ya pabanhan yu nadan bumanon dakayu.
Hay mangulug ya mahapul an pohdonay buhul na
(Lucas 6:27,28,32-36)
43 Dingngol yu handi nan tugun an kananay ‘Pohdon yuy ibbayu‡ 5:43 Libiticus 19:18 ya hingitan yuy buhul yu.’ 44 Mu ad uwani ya kalyok ke dakayun pohdon yuy buhul yu ya idasalan yu nadan mumpaholholtap ke dakayu 45 ta kitib-anan imbabale dakayun Apu Dios an hi Ama takuh langit. Te hi Apu Dios ya lintu nay algo ta pun-algowan am-in di tagu, maphod ya gaga-iho. Ya lintu nay udan an pundanum am-in di tagu, maandong di pangi-eda weno adi. 46 Deket abuna nadan tatagun naminhod ke dakayuy pohdon yu, ya kon matbal kayu? Adi te takon di nadan mapihul an tatagun mun-amung hi buwis ya athidiy aton da. 47 Deket nadan gayyum yu ya abuy pakihumhummangan yu ya umat kayu damdama nadah adi mangulug ke Apu Dios te athidiy aton da. 48 Mahapul an dakayu ke ya makaphod di pangi-eyu umat hi kakinaphod di pangi-en Ama takun hi Apu Dios hi langit.
Hay pamaddangan hi ibba