1 Ca₂jme₃lióg₃ táng₃ Jesús ca₂tsɨ́'₃ dsa₂ të₂le₃ quian'₅₄ jág₁ a₂jáng'₅ léi₄, le₂la₂:

2 ―Lë́₅ guei'₅₄ i₂juɨ́g₃ ja₁gon₂ Diú₄ juɨ₁lia'₂ jan₂ rag₅₄ i₂ca₂jmo₃ co₂jŋia₅₄ caun₂ má₃ a₂ca₂jmo₃ jmɨg₄ ja₁jen'₂ gu₂ chi'₂ ja₁ŋi'₅₄. 3 Jaun₂ ca₂chein₃ dsa₂ i₂jme₂ti₃ ta₁ ne₅₄ a₂dsɨ₃quiáin₂ dsa₂ i₂ma₂lë́₅ jág₁ ja₃lén₂ ja₃guë́'₃. La₁ dsa₂ 'éi₂ në́₃ tsá₃ ma₃ca₂gue₃ ja₃léin₂. 4 Jaun₂ ca₂chein₃ táng₃ i₂sián'₂, jaun₂ ca₂tsɨ́'₃ 'éi₂: “Chei'₅₄ 'nia'₂ dsa₂ i₂ma₂lë́₅ jág₁ ja₃lén₂ jmɨg₄, ma₂lë́₅ bá₄ co₂jŋia₅₄ má₃. Ca₂jme₁dsiang₂₃ bá₄ ca₁juɨ₅ 'on'₅₄ quiáng₃; ma₂lë₅ bá₄ co₂jŋia₅₄ ca₂le₃jë́₃. Jaun₂ juɨ₁ja₂léin₂ bá₄ jmɨg₄ quió'₅ chi'₂ quiáng₃.” 5 La₁ tsá₃ juɨ₅ ca₂tón'₃ dsa₂ i₂jme₁ma₂lë́₅ jág₁ rë₂té₄ 'éi₂. Juɨ₅ siá'₂ bá₄ i₃léin₂: jan₂ ŋó₃ juɨ₅ ja₁nau₂ quió'₅ bá₄; jan₂ guë'₂ ŋó₃ i₃dsiá₃ 'ma'₅₄. 6 Rɨn'₅₄ dsa₂ 'éi₂ në́₃, ca₂jŋai'₃ bá₄ dsa₂ i₂jme₂ti₃ ta₁ ne₄ rag₅₄ 'éi₂, ca₂cuë₃, ca₂jme₃dsiog₂₃ bá₄. 7 Jaun₂ në́₃, ca₂rë₃'né₃ rag₅₄ 'ŋio₅ lɨn₃, jaun₂ ca₂chein₃ 'lióg₂ quiáin₅ ca₂i₁jme₁dsiain₂₃ dsa₂ 'éi₂ qui₂ca₂i₁dsɨ́'₄ 'lióg₂ 'né₅, co₂dsia₅ ca₂'éin₂ go₄ dsa₂ 'éi₂. 8 Jaun₂ ca₂juá'₂ rag₅₄ ca₂tsɨ́'₃ dsa₂ i₂jme₂ti₃ ne₅₄: “Ca₂le₃jë́₃ ma₂lë́₅ co₂jŋia₅₄ a₂jen'₂ gu₂ chi'₂ quiáng₃ a₂nio₃ jmɨg₄, la₁ dsa₂ i₂jme₁lë́₄ jág₁ rë₂té₄ 'éi₂, tsá₃ ma₃ca₂tɨ́in₂ ja₃léin₂. 9 O₂nó'₅ 'nia'₂ në́₃, o₂nau₂ jë₄ calle juë'₂ ja₁i₂nio₄ guë́₄ dsa₂ juɨn₅, o₂chei'₅₄ ca₂le₃jɨ́n₃ dsa₂ i₂jeng'₂ juɨ₁ja₂léin₂ jmɨg₄ jë₁jen'₂ gu₂ chi'₂ quiáng₃.” 10 Jaun₂ ca₂'uɨn₂ bá₄ dsa₂ 'éi₂ në́₃ ca₂i₁lein₅₄ jë₄ calle, jaun₂ chi₂ca₂liain'₃ ca₂le₃jɨ́n₃ dsa₂ i₂ca₂jein'₂ lia'₂ dsa₂ dsen₃ lia'₂ dsa₂ 'lɨn'₅₄ në́₃; jaun₂ ca₂can'₂ bá₄ dsi₂néi₂ ca₂lë₃, quian'₅₄ dsa₂ 'éi₂.

11 ’Jaun₂ guë́₄ ca₂'í₃ rag₅₄ dsi₂néi₂ ca₂i₁jɨin₁₂ dsa₂ i₂tion'₅₄ 'éi₂, jaun₂ ca₂jɨ́in₂ jan₂ i₂'en₅₄ jë₄ jaun₂, tsá₃ jme₁rë₂lɨin₅₄ jua'₅₄ a₂qui'₂ 'mɨ'₂ a₂quɨ́'₅ dsa₂ dsɨ₂léin₂ ja₁niog₅ jmɨg₄ jen'₂ gu₂ dsa₂. 12 Jaun₂ ca₂tsɨ́'₃ dsa₂ 'éi₂, ca₂juá'₂: “A₂mei₅₄, ¿'a₂ bá₄ lia'₂ në₂'ú'₃ 'ne₂ ja₁lá₃ të₃ tsá₃ rë₂lɨng'₅₄ con'₂ dsi₂ten₅₄ a₂gog'₅₄ ja₁niog₅ jmɨg₄ jen'₂ gu₂ dsa₂?” Jaun₂ tei₄ bá₄ ca₂nau₂ dsa₂ 'éi₂, tsá₃ 'e₂ ŋi₅ ŋag₃. 13 Jaun₂ bá₄ ca₂juá'₂ rag₅₄ ca₂tsɨ́'₃ dsa₂ i₂tion'₅₄ jme₂ti₃ ne₄ mesa: “Quéin₂ 'nia'₂ gu₂-tag₄ i₂në₅, dsein₅₄ ca₁'né₄, qui₂dsɨin₅ 'nia'₂ güɨg₂, 'liain'₅₄ jë₄ qui₁né'₃ ja₁quɨ'₂-'o₃, qui₃quɨ́g'₃ jan₅₄.” 14 Ia₁ juɨn₅ lɨn₃ dsa₂ i₂rë₂té₄, la₁ me'₂ bá₄ i₂rë₂quion'₅₄.

15 Jme₁co₂lág₂ jaun₂ ca₂i₃len₃ dsa₂ fariseos ca₂i₁jmo₅₄ jág₁ 'a₂ lia'₂ join₅₄ Jesús juɨ₁lia'₂ bá₄ 'ŋiái₃ ca₂jon₄ jág₁ 'lia'₂, ia₁jaun₂ cuɨn₃ jmɨg₄ a₂bóg'₂ dso₄. 16 Jaun₂ ca₂chein₃ táng₃ i₂lɨn₅₄ dsa₂ quiáin₅ quian'₅₄ i₂lɨn₅₄ dsa₂ i₂quian'₅₄ Herodes, a₂ca₂i₁chi'₄ Jesús:

―Të₅, ne₄ bá₄ jnia'₅₄, a₂dsón'₂ bá₄ juá'₂ 'ne₂ lia'₂ tí₅ jág₁, qui₂jme₂tɨ́ng'₁ dsa₂ juɨ₅ dse₃ quió'₅ Diú₄, jaun₂ tsá₃ can'₂ 'ne₂ jág₁ jua'₅₄ a₂quian'₅₄ o₂i₁ dsɨ₅ 'e₂ a₂'ag₅ dsa₂, ia₁ tsá₃ gang'₃ jmag'₅₄ juɨ₁lia'₂ dsa₂ dsen₅₄ në́₃. 17 Jaun₂ 'niog₂ jnia'₅₄ jua'₅₄ 'ne₂ 'a₂ lia'₂ dsɨ₂jiog₅ 'au'₂: ¿Dsióg₅ guë'₂ jua'₅₄ a₂caun₂ qui₅₄ 'lia'₅₄ a₂ca₂tɨ́n₂ dsɨ₂tan₅₄ César? ¿'Nió'₅ qui₅₄, o₃ tsá₃ qui₅₄ 'e₂?

18 La₁ ca₂rë₃lí'₄ bá₄ Jesús a₂dsɨ₂jiog₅ dsɨ́₅ dsa₂ 'éi₂ 'lɨg'₅₄, jaun₂ ca₂juá'₂:

―¡'Nia'₂ dsa₂ i₂lë₁co₂jmo₅ o₁ne₁! ¿'E₂ lë₃ 'niog'₂ 'nia'₂ jo'₅₄ jniá₂ juɨ₁lia'₂ tsán'₂ dsa₂ jan₂ já'₂ quian'₅₄ liá₂? 19 'Ë₄ de'₂ 'nia'₂ caun₂ cu₄ 'ua'₂ juɨ₁lia'₂ a₂quí₅ dsa₂ 'lia'₅₄ a₂ca₂tɨ́n₂ dsɨ₂tan₅₄.

Jaun₂ ca₂o₃can₅ dsa₂ caun₂ cu₄ denario. 20 Jme₁ma₂në₂jág₃ Jesús, jaun₂ ca₂ŋɨ́i'₃ dsa₂ 'éi₂:

―¿'Ein₂ dsɨ₂ne₄ chi₁ton₅ ja₁lá₃? ¿'Ein₂ guë'₂ quió'₅ letra në́₃?

21 Jaun₂ ca₂ŋag₃:

―Quió'₅ gui'₅₄ emperador César.

Jaun₂ ca₂juá'₂ táng₃ Jesús:

―Jang'₅₄ guë'₂ 'nia'₂ jaun₂ ne₄ César con'₂ a₂ca₂tɨ́n₂ César; ne₄ Diú₄ në́₃ jang'₅₄ 'nia'₂ con'₂ a₂ca₂tɨ́n₂ Diú₄.

22 Dsa₂ 'éi₂ në́₃, jme₁ca₂nág₂ jág₁ në₅, ca₂i₃gó'₃ dsɨ́₅. Ca₂téin₂ bá₄ ca₂juë'₂ Jesús, ca₂i₃lein₃ bá₄.

23 Jmɨg₄ jaun₂ ca₂o₃lén₂ i₂lɨn₅₄ dsa₂ saduceos ca₂o₃jɨin₅₄ Jesús. Ia₁ tsá₃ 'én₂ dsa₂ 'éi₂ a₂jen'₅₄ táng₃ dsa₂ jë₁ma₂dsain₃. Jaun₂ jág₁ në₅ ca₂ŋɨ́i'₃ Jesús ca₂juá'₂:

24 ―Të₅, le₂la₂ ca₂juá'₂ Moisés: në₁jua'₂ ca₂jon₃ jan₂ dsa₂ ŋe'₂ të₃ tsá₃ ca₂can₃ 'io₅₄ quiáin₅ guein₂, tion₅₄ 'nió'₅ jén'₂ gu₂ dsó₂ rɨn'₅₄ dsa₂ ŋe'₂ i₂ca₂jon₃ quian'₅₄ 'io₅₄ 'nág₂ 'éi₂, ia₁jaun₂ guein₂ i₂le₃chan₂ quiáin₅, lé₂ co₂'nió'₄ tsɨ₁jon₂ 'lag₄ rɨin'₅₄. 25 Dse₃ jaun₂. Jë₄ quián₂ jnia'₅₄ la₂, jme₁chan₂ guion₃ dsa₂ ŋe'₂ i₂lɨ́n₅ rɨn'₅₄. Ca₂jen'₂ gu₂ i₂le₂'uɨg₅₄, la₁ ca₂join₃ bá₄, të₃ tsá₃ guein₂ ca₂can₃ 'io₅₄ quiáin₅. Jaun₂ ca₂të₁'ŋiá₄ bá₄ 'io₅₄ 'nág₂ 'éi₂ o₄gú₃ dsó₂ rɨin'₅₄ i₂jë₁ca₂të́₂ on₃. 26 La₁ ján₃ bá₄ le₂jaun₂ ca₂i₃ŋɨ́i₂, ca₂join₃ bá₄ ján₃. Jaun₂ ca₂guá₂ táng₃ 'io₅₄ 'éi₂ quian'₅₄ i₂jë₁ca₂të́₂ ún₂ dsó₂; ján₃ bá₄ le₂jaun₂ ca₂lë₃ quian'₅₄ 'éi₂. Jaun₂ le₂në₅ bá₄ ca₂lë₃ quian'₅₄ ta₁guion₃ dsó₂ 'éi₂ con'₂ i₂jme₁lë́₄ rɨn'₅₄, ca₂dsain₃ bá₄ të₃ tsá₃ guein₂ ca₂can₃ 'io₅₄. 27 Jaun₂ ca₂jon₃ bá₄ 'io₅₄ jme₁ca₂jon₃ në́₃.

28 Jaun₂ në́₃, jmɨg₄ jë₁ma₂të́₂ rë₁jen'₅₄ 'lag₄, ¿'ein₂ bá₄ quián₅ lé₂ 'io₅₄ 'éi₂? Ia₁ ta₁guion₃ bá₄ guë'₂ dsa₂ ŋe'₂ ca₂guá₂ quiain'₅₄.

29 Jaun₂ ca₂ŋag₃ Jesús:

―Tsá₃ le₂jaun₂ lia'₂ ŋɨ́'₂ 'au'₂ 'nia'₂, ia₁ tsá₃ cuɨn'₂ 'nia'₂ 'a₂ lia'₂ juá'₂ Si₂, on₃ guë'₂ cuɨn'₂ 'nia'₂ 'a₂ lia'₂ lë́₅ juɨ₅bí₂ quió'₅ Diú₄ në́₃. 30 Jë₁ma₂të́₂ jmɨg₄ a₂jen'₅₄ 'lag₄, on₃jua'₅₄ a₂le₃chain₂ jua'₅₄ a₂qui₃jéin'₂ guë́₄ gu₂, on₃ guë'₂ në₅ tóin'₃ guë́₄ jua'₅₄ a₂qui₃cuɨin₃ chi'₂ quiáin₅ a₂jéin'₂ gu₂, ia₁ i₂lén₂ juɨ₁lia'₂ lɨ́n₅ ángeles i₂tion'₅₄ guei'₅₄ i₂juɨ́g₃ bá₄ 'éi₂ jmɨg₄ jaun₂. 31 La₁ juɨ₁lia'₂ a₂jen'₅₄ táng₃ 'lag₄, ¿tsa₁ ma₂'í'₂ 'nia'₂ ne₄ Si₂ juɨ₁lia'₂ a₂ca₂juá'₂ 'ŋiog₅ Diú₄ jme₁ca₂juá'₂: 32 “Jniá₂ bá₄ lɨ́ng₅ Diú₄ quián₅ Abraham, quián₅ Isaac, quián₅ Jacob në́₃?”* Éxodo 3:6. A₂lɨ́in₅ Diú₄ quián₅ dsa₂ jén'₃ bá₄, on₃jua'₅₄ rë'₂ Diú₄ quián₅ 'lag₄.

33 Jme₁ca₂nág₂ dsa₂ jág₁ në₅, ca₂i₃gó'₃ dsɨ́₅ 'a₂ lia'₂ jme₂tag₅ Jesús.

34 Jme₁ca₂rë₃ŋi₅ dsa₂ fariseos ca₂lɨ́'₃ bá₄ táng₃ Jesús jág₁ a₂ca₂tsɨ́in₂ quian'₅₄ dsa₂ saduceos, jaun₂ ca₂ŋɨi'₂ ca₂jmo₃ jág₁. 35 Jaun₂ jan₂ rɨin'₅₄ i₂lɨ́n₅ të₅juá'₅, jme₁'nio₃ jme₁jo₅₄ quian'₅₄ jág₁, jaun₂ ca₂ŋɨ́i'₃ Jesús:

36 ―Të₅, ¿'e₂ 'Éi'₃ Juá'₅ a₂dsen₅₄ guë́₄ con'₂ guë́₄ ca₂le₃jë́₃ Si₂ 'Éi'₃ quió'₅ Diú₄?

37 Jaun₂ ca₂ŋag₃ Jesús:

―“Jme₁'nió₄ Te₁gui'₅₄ Diú₄ quiáng'₂, ca₂le₃jë́₃ 'au'₂, ca₂le₃jë́₃ jme₂dsí₂ quiáng'₂, ca₂le₃jë́₃ 'a₂ lia'₂ niog₅ ŋɨ́'₂ dsei'₂.”† Deuteronomio 6:5. 38 A₂në₅ bá₄ 'Éi'₃ Juá'₅ a₂le₂'uɨg₅₄ a₂dsen₅₄ guë́₄ con'₂ guë́₄ ca₂le₃jë́₃. 39 Jë₁ca₂të́₂ tɨn₃ 'Éi'₃ në́₃, mei'₂ tsá₃ co₂rë₂ quian'₅₄ a₂le₂'uɨg₅₄: “Jme₁'nió₄ dsa₂ mɨ₂güɨ́g₃ rɨ́ng'₂ juɨ₁lia'₂ 'nióg'₃ 'ŋiag'₂.”‡ Levítico 19:18. 40 Tɨn₃ 'éi'₃ në₅ bá₄ lë́₅ 'uɨg₅₄ cho'₅₄ ca₂le₃jë́₃ 'Éi'₃ quió'₅ Moisés quian'₅₄ ca₂le₃jë́₃ jág₁ a₂ca₂'ë́₂ dsa₂ i₂chen₄ quián₅ Diú₄ ma₂lɨ́g'₂.

41 Të₃ tion'₅₄ dsa₂ fariseos le₁ŋɨi'₂, 42 jaun₂ ca₂ŋag₃ Jesús ca₂juá'₂:

―¿'A₂ lia'₂ lɨ́n'₂ 'nia'₂? ¿'Ein₂ tsɨ₁jon₂ quián₅ lɨ́n₅ I₂rë₂'ɨ́n₁ quián₅ Diú₄?

―Tsɨ₁jon₂ David ―ca₂ŋag₃ dsa₂ 'éi₂.

43 Jaun₂ ca₂juá'₂ táng₃ Jesús:

―¿'A₂ lia'₂ jaun₂? Ia₁ 'ŋiog₅ bá₄ guë'₂ David ca₂juá'₂ lia'₂ con'₂ jme₁ca₂'í₃ Jme₂dsí₂ Jŋió₅ të₂dsɨ́₅, ca₂të₃ “Te₁gui'₅₄.” ¿'A₂ lia'₂ lë́₅ jaun₂? Ia₁ 'ŋiog₅ bá₄ guë'₂ David ca₂juá'₂:

46 Jaun₂ të₂le₃ ne₄ juɨ₅ guë́₄ jaun₂, tsá₃ ma₃'ein₂ ca₂tiá₂ dsɨ́₅ jua'₅₄ a₂ŋag₃ guë́₄ 'e₂ ŋag₃.