យូហាន
ច្រាគ់ សារ ដាគ់ ឡឹង យីស៊ូ
សារ អន់តគ់ រ៉ះ
វគ័ យូហាន ឃឺ អុះ យ៉ាកុប គន វគ័ សេបេដេ។ អ៊ែ អូ ត្រគ់ វគ័ យូហាន ឡាក់ ប៉ាំងហុំ ប៉ាណូស ណោះ អុះ។ បក់ អន់ដា ឃឹត ផា អ៊ែ ច្រាគ់ សារ ពឹង ផាប់ អា រ៉ាំងវ៉ាង សាណាំ ៨០-៩៥ គ.ស. បក់ អន់ដា ណាវ្គ ឃឹត ផា អ៊ែ ច្រាគ់ អន់ទ្រួល ឡឹង សាណាំ ៧០ គ.ស.។ កាណុង ផាប់ អា យូហាន អូ ទី រ៉ះ សិច អ៊ែ ទៅ អុះ អ៊ែ ក្រាន័ កា ផា «សឹះ ឡាក់ យីស៊ូ ប៉ិច ចៃ»។
សារ ដាគ់ អា ឡាម៉គ់ អាន ហះកា ទី ណី ជ្រុ ក្វា ឡឹង ពូ។ ត្រគ់ អាន ម៉ោញៗ អៀង ទង ទឹប ឃឹត ចាជ្រែប កាខាក់ អ៊ែ ត្រគ់ ឡោម ប៉រ់ ប៉ាង៉ាត័ ប៉ាលឹង ប៉្រ័ះ ប៉្រគ័ អន់ ពុត ពៀក អ្លុ ហ្លង់។
សារ យូហាន ប៉ិច កា ពូ អ្លុ ហ្លង់
យូហាន ប៉ិច រ៉ះ ឡឹង ណី ជ្រុ ឡឹង សារ ឡាក់ យីស៊ូ ប៉្រគ័ ទិណោ័ះ ភឿ អន់ មួត បក់ សឿ ប៉្រ័ះ អន់ អន់ឌែ សឿ ហ៊ែង ខាក់។ អ៊ែ រ៉ះ ដឹង សារ អន់ដា ឡាក់ ប៉្រគ័ អន់ អន់ហ្នាល់ តាំបាង ផា យីស៊ូ ឡាក់ បក់ ប៉្រ័ះ ប៉្រើ ជឹរ តង័ ប៉ាណូស អ៊ែ កា គន ប៉្រ័ះ ប៊កកាតយ័។
ប៉ានឹរ យូហាន កាប
ផះ យូហាន រ៉ះ ប៉ាឡាក់ អន់ ពូ ហ្លង់ ឡឹង ណី សារ យីស៊ូ អ្វៃ កោប អ៊ែ កាប ពួយ សារ ពឹង ផាប់ ប៉ានឹរ ប៉្រ័ះ សាញ៉ា សាន់ដាប់ កាប ឡឹង សារ សាញ៉ា រែវ ពុត លូ ពួយ ខំឃឹត ហៃ ប៉ប័ គុន សុនសាត ក្រិក ពឹង រ៉ាំងហាវ ណោះ។ កាប ប៉ាន់ដឹប ផា «ប៉ានឹរ ប៉្រ័ះ» ឃឺ យីស៊ូ។ អ៊ែ ឡាក់ គន ប៉្រ័ះ ពឹ អ៊ែ ប៉ាំងកើត កាណាគ័ ញ៉ា ទិណោ័ះ ញន អ៊ែ។ អ៊ែ អ្លុ ឡឹង ពុត ពៀក ពឹ អ៊ែ គ្រឹប នែវ លូ អ៊ែ កើត ប៉ាណូស ភឿ តាំបាង អន់ ប៉ាណូស ពិន អន់ហ្នាល់ ប៉្រ័ះ ឡាក់ ពឹ អ៊ែ។
«ដារ់ កាំឡត់» (ពៀគ គុល «មង») ឃឺ ដារ់ ឡាក់ យីស៊ូ តាំបាង សារ ដាគ់ កេង ឃឺ ដារ់ អ៊ែ តោ័ ពឹង អ៊្លង គឹង។
«អាញុ រ៉ីស» លើ «អាញុ រ៉ីស លើយ» ឃឺ អាញុ រ៉ីស ម៉ះ ប៉្រ័ះ ប៊កកាតយ័ ទៅ ឡាក់ យីស៊ូ អន់ កា មួត បក់ សឿ ម៉ឹង អ៊ែ។ យូហាន កាប ផា «អាញុ រ៉ីស» ទី ណី វ៉ឹច លូ «សារ រ៉ាំងហៃ រ៉ាំងខ្យា ម៉ះ ប៉្រ័ះ» ឡាក់ ម៉ាថាយ ម៉ាកុះ លូ លូកា ឌុ កាប។
«សារ តាទឹច» ឃឺ យីស៊ូ តាំបាង សារ តាទឹច អន់ ប៉ាណូស អន់ហ្នាល់ ឃឺ អ៊ែ តាំបាង អន់ ពូ អន់ហ្នាល់ ប៉្រ័ះ ពឹ។ កាប៉ាច់ ទិ សារ ឡាក់ ប៉្រគ័ អន់ ប៉ាណូស ក្លះ ឡាច់ ឡឹង ប៉្រ័ះ ប៊កកាតយ័ យូហាន ផា «សារ ព្លូង»។ ទឹល នីណោ័ះ ប៉្រ័ះ បឺគ សាតាំង ឡាក់ ម៉ៃគ ព្លូង លើ បក់ ប៉ាន់តោ័ ប៉ាណូស ខង អ៊ែ ប៉ាណាំ ប៉ាណូស អន់ ឡាច់ ចាំងហាយ្គ ឡឹង ប៉្រ័ះ ប៊កកាតយ័ ឡាក់ តាំងឡា អាញុ រ៉ីស លូ តាំងឡា សារ តាទឹច។
«តាតារ» ឃឺ អាញុ រ៉ីស ម៉ះ ប៉្រ័ះ ប៊កកាតយ័ ទៅ លូ ម៉ះ យីស៊ូ ឡាក់ បក់ តង័។ កាប៉ាច់ «សារ ម៉ាម៉ាំង» ប៉ិច កាប ឡឹង សារ យច លើ ពុត អ៊ក បឺគ ឡាក់ ប៉្រគ័ អន់ ប៉ាណូស អ្វៃ ចាំងហាយ្គ ឡឹង ប៉្រ័ះ ប៊កកាតយ័ លូ អូ អ្លុ ចឹង ទី អាញុ រ៉ីស ឡឹង ប៉្រ័ះ។
«អង់កក់ តេះ» លើ «ប៉ាណូស» ប៉ានឹរ កាប នីអៀ ទី ណី តាងៗ អន់ដា ទី ណី ផា ប៉ាណូស ឡាក់ អ្វៃ ពឹង អង់កក់ តេះ អា អន់ដា ប៉ិច កាប ឡឹង សារ អូ ដាគ់ គ្រឹប នែវ ឡាក់ អ្វៃ កាណុង ពុត ពៀក ប៉ាណូស កាខាក់ អ៊ែ សារ កាង័ កល់ ម៉ះ ប៉ាណូស បក់ អូ ចៃ អន់ហ្នាល់ យីស៊ូ។
ផិនកាន កាណុង សារ វគ័ យូហាន ច្រាគ់
សារ ប៉ានឹរ ប៉្រ័ះ កើត ប៉ាណូស (១:១-១៨)
សារ យូហាន ឡាក់ ប៉ាំងហុំ ពូ លូ សារ សឹះ យីស៊ូ ឡាក់ អន់ទ្រួល ឡឹង ពូ (១:១៩-៥១)
យីស៊ូ ប៉្រគ័ សារ អំរ៉ាញ អឺញ កេង ខាក់ ពឹង កាំឡាំង មួត ប៉ាសុន (២:១-១២:៥០)
យីស៊ូ ប៉ាំងហៀន សឹះ អ៊ែ អ្វៃ ពឹង មឿង យេរូសាឡឹម (១៣:១-១៧:២៦)
យីស៊ូ តោ័ លូ រ៉ីស សឹត លូ តាំបាង ឡាកោ អន់ មួត សឹះ អ៊ែ ប៉ប័ (១៨:១-២០:៣១)
យីស៊ូ ឡាំ តាកាន មួត សឹះ ប៉ាគ់ ខេត កាលីឡេ (២១:១-២៥)។
១
សារ ប៉ានឹរ ប៉្រ័ះ កើត ប៉ាណូស
១ សាគ់ ប៉ាន់ដា កាខាក់ ទី ប៉ានឹរ ប៉្រ័ះ ប៉ានឹរ ប៉្រ័ះ កា អ្វៃ អន់ឌូ លូ ប៉្រ័ះ ប៊កកាតយ័ ប៉ានឹរ ប៉្រ័ះ ណោះ ហង ឡាក់ ប៉្រ័ះ ប៊កកាតយ័។ ២ ប៉ានឹរ ប៉្រ័ះ អ្វៃ អន់ឌូ លូ ប៉្រ័ះ ប៊កកាតយ័ ឡឹង សាគ់ ប៉ាន់ដា។ ៣ ទិ កាណាគ័ ញ៉ាៗ គ្រឹប នែវ កើត ពឹះ ញន កា ប៉ានឹរ ប៉្រ័ះ អូ ទី កាណាគ័ ញ៉ា កើត អ៊ែ ទៅ អុះ ផា ប៉ានឹរ ប៉្រ័ះ អូ ប៉ាំងកើត។ ៤ ប៉ានឹរ ប៉្រ័ះ ប៉្រគ័ អន់ គ្រឹប កាណាគ័ ញ៉ាៗ ទី អាញុ អ្វៃ រ៉ីស អាញុ រ៉ីស ម៉ះ អ៊ែ ណោះ ឃឺ តាតារ ឡាក់ តាគ់ តាតារ ពុត ប៉ាណូស ពឹង អង់កក់ តេះ។ ៥ តាតារ ណោះ តាគ់ តាតារ កាណុង សារ ម៉ាម៉ាំង ហះកា ម៉ាម៉ាំង អូ ដាម័ សារ តាតារ អុះ។
៦ ទី ប៉ាណូស ម៉ោញ ដូវ ឡាក់ ប៉្រ័ះ ប៊កកាតយ័ ប៉្រើ ពឹះ សិច អ៊ែ យូហាន។ ៧ អ៊ែ ពឹះ ប៉្រគ័ ផាញ៉ាន រ៉ះ ឡឹង សារ តាតារ ភឿ អន់ ប៉ាណូស ទិឌូ សឿ សារ តាតារ ញន កា អ៊ែ។ ៨ ហះកា វគ័ យូហាន អូ ត្រគ់ តាតារ ណោះ អុះ ឃឺ អ៊ែ ក្រាន័ កា រ៉ះ ឡឹង សារ តាតារ។ ៩ ប៉ានឹរ ប៉្រ័ះ ឡាក់ តាតារ តាទឹច ផះ ពឹះ ពឹង អង់កក់ តេះ ភឿ តាគ់ តាតារ ប៉ាណូស ទិឌូ។ ១០ ប៉ានឹរ ប៉្រ័ះ ជឹរ អ្វៃ ពឹង អង់កក់ តេះ អង់កក់ តេះ កើត ញន កា អ៊ែ ហះកា ប៉ាណូស អ្វៃ ពឹង អង់កក់ តេះ អូ អន់ហ្នាល់ អ៊ែ អុះ។ ១១ អ៊ែ ជឹរ អ្វៃ អន់ឌូ លូ ប៉ាសុន អ៊ែ ទៅ ហះកា ប៉ាសុន អ៊ែ ណោះ អូ ទី ហាប់ អ៊ែ អុះ។ ១២ ហះកា មួត បក់ ហាប់ អ៊ែ ឃឺ មួត បក់ សឿ អ៊ែ អ៊ែ អន់ អន់ឌែ កេះ គន ប៉្រ័ះ ប៊កកាតយ័។ ១៣ មួត ទិណោ័ះ កេះ គន ប៉្រ័ះ ណោះ អូ ត្រគ់ កើត ឡឹង ឡាកោ ប៉ាំងឡៃ ប៉ាណូស លើ កើត ញន ពុត ប៉ាណូស ប៉ិច អុះ ឃឺ កើត ញន កា ប៉្រ័ះ ប៊កកាតយ័។
១៤ ប៉ានឹរ ប៉្រ័ះ កើត ប៉ាណូស កេះណោះ ពឹះ អ្វៃ អន់ឌូ លូ ពិន។ ញឹន ទី ប៉ប័ សារ អំរ៉ាញ អឺញ ម៉ះ អ៊ែ ឡាក់ ពឹ អ៊ែ អន់ ញន កា អ៊ែ គន ដឹង ម៉ោញ ម៉ះ ប៉្រ័ះ ប៊កកាតយ័។ គន ប៉្រ័ះ អ៊ែ ដាគ់ ពុត កា ពិន កាខាក់ លូ រ៉ះ ដឹង សារ តាទឹច។ ១៥ វគ័ យូហាន រ៉ះ ឡឹង សារ គន ប៉្រ័ះ ណោះ លូ កាប ផា «អ៊ែ អា ហង ឡាក់ អាញ់ ទី រ៉ះ ផា "បក់ ពឹះ អន់តីគ ឡឹង អាញ់ អ៊ែ ទី អំរ៉ាញ លឺន ឡឹង អាញ់ ខង អ៊ែ អ្វៃ អន់ទ្រួល ឡឹង អាញ់"»។ ១៦ ញន កា អ៊ែ ប៉ាញ័ ដឹង សារ ដាគ់ អ៊ែ កា ដាគ់ ពុត កាខាក់ កា ពិន ទិឌូ។ ១៧ ប៉្រ័ះ ប៊កកាតយ័ អន់ ចាបាប់ អ៊ែ ពឹង វគ័ ម៉ូសេ ហះកា ពុត ដាគ់ លូ សារ តាទឹច តាំបាង ពឹង យីស៊ូ បក់ ប៉្រ័ះ រ៉ើស អន់ ប៉្រគ័ សាដាច់។ ១៨ អូ ទី ពឿ ឃើយ ប៉ប័ ប៉្រ័ះ ប៊កកាតយ័ អុះ ទី ដឹង ប៉្រ័ះ ម៉ោញ ដូវ ឡាក់ អ្វៃ អន់ឌូ លូ ពឹ អ៊ែ ឃឺ គន អ៊ែ ណោះ ហង ប៉្រគ័ អន់ ពិន អន់ហ្នាល់ ប៉្រ័ះ ប៊កកាតយ័។
សារ វគ័ យូហាន រ៉ះ សារ យីស៊ូ
១៩ មួត ម៉ៃគ ណាំផា សុនសាត អ៊ីស្រាអ៊ែល ប៉្រើ មួត ក្រាគ់ រ៉ាម៉ះ ប៉្រ័ះ លូ មួត លេវី ឡឹង មឿង យេរូសាឡឹម ឡាំ ប៉ាគ់ យូហាន ភឿ អំប៉ញ់ ផា «ពឿ អីស អា ?» ២០ អ៊ែ អូ ទី អោន សារ ញ៉ា អុះ អ៊ែ រ៉ះ ត្រង់ៗ កា អន់ឌែ ផា «អាញ់ អូ ត្រគ់ បក់ ប៉្រ័ះ រ៉ើស ប៉្រើ ប៉្រគ័ សាដាច់ អុះ»។ ២១ ពូ អំប៉ញ់ អ៊ែ ផា «ទឹល នីណោ័ះ ពឿ អីស អា ? អីស អា វគ័ អេលីយ៉ា ប ?» អ៊ែ តើល ផា «អូ ត្រគ់ អុះ»។ ពូ អំប៉ញ់ អ៊ែ ណាវ្គ ផា «អីស អា ហង ប រ៉ាគឹយ ប៉្រ័ះ ពិន ក្យាគ់ ពែ ?»* ១:២១ ប៉រ់ ហៃ សារ អន់ ចាបាប់ លឺក ទី ពៀរ (ចោទិយ/កថា) ១៨:១៥-១៨ អ៊ែ តើល ផា «អូ ត្រគ់ អុះ»។ ២២ ពូ អំប៉ញ់ អ៊ែ ណាវ្គ ផា «ពឿ អីស អា ? ញឹន ប៉ិច អ្លុ អន់ហ្នាល់ ខង ញឹន ចឹង សឹត រ៉ះ កា មួត បក់ ប៉្រើ ញឹន ពឹះ អំប៉ញ់ អីស ឡាកោ អីស ទៅ ពឿ អីស ផា អីស អា ?» ២៣ វគ័ យូហាន តើល ផា «អាញ់ អា ឃឺ ប៉ានឹរ ប៉ាណូស ម៉ោញ ដូវ ឡាក់ អ្វៃ កាប ម៉ៃៗ ពឹង ស៊្រែ តីស ផា "ហគ់ តាម៉ង់ ទ្រង ហាប់ ពឹ តាំងឡា ពិន"† ១:២៣ សារ អា ឡាច់ ឡឹង អេសាយ ៤០:៣។ ត្រគ់ ឡាក់ កា សារ រ៉ាគឹយ ប៉្រ័ះ សិច អេសាយ ទី ច្រាគ់ រ៉ះ ពែ ហង»។ ២៤ មួត បក់ ពូ ប៉្រើ ឡាំ ប៉ាគ់ វគ័ យូហាន ណោះ បក់ អន់ដា ឃឺ កាំឡាំង មួត ផារ៉ាស៊ី។ ២៥ អន់ឌែ អំប៉ញ់ វគ័ យូហាន ណាវ្គ ផា «ផា អីស អូ ត្រគ់ បក់ ប៉្រ័ះ រ៉ើស ប៉្រើ ប៉្រគ័ សាដាច់ អូ ត្រគ់ វគ័ អេលីយ៉ា លូ អូ ត្រគ់ រ៉ាគឹយ ប៉្រ័ះ ឡាក់ ប៉្រ័ះ សាញ៉ា ពែ ទឹល នីណោ័ះ ញ៉ា ត្រគ់ អីស ប៉ាំងហុំ ពូ នីអៀ ?» ២៦ វគ័ យូហាន តើល ផា «អាញ់ ប៉ាំងហុំ ពូ លូ ទៀក ហះកា កាណុង កាំឡាំង អន់ដីស ទី ម៉ោញ ដូវ ឡាក់ អន់ដីស អូ អន់ហ្នាល់។ ២៧ អ៊ែ ចឹង ពឹះ អន់តីគ ឡឹង អាញ់ អ៊ែ ទី អំរ៉ាញ កេង ខាក់ យ៉័ះ អាញ់ តាឡេះ កឺប កា អ៊ែ កា អូ ឃឺ លូ អំរ៉ាញ អ៊ែ សាំ»។ ២៨ សារ អា កើត ពឹង ស្រុក បេតថានី គែង ហាង តោ ទៀក ទ្រូង យដាន់ ត្រង់ ហះ ចារ វគ័ យូហាន ប៉ាំងហុំ ពូ។
២៩ ប៉ាគ់ ដារ់ តាយ៉ាង័ វគ័ យូហាន ប៉ប័ យីស៊ូ ចាក ឡាំ ប៉ាគ់ ចារ អ៊ែ អ៊ែ កាប ផា «ហៃ តោ អ៊ែ តោ ហង ឡាក់ គន ចៀម ប៉្រ័ះ ប៊កកាតយ័ ឡាក់ អ្យក់ ឡាច់ សារ យច ឡឹង ប៉ាណូស ទិឌូ ‡ ១:២៩ សុនសាត អ៊ីស្រាអ៊ែល ឃើយ អ្យក់ គន ចៀម ពុះ រ៉ាម៉ះ ប៉្រ័ះ ប៊កកាតយ័ ប៉ិច កា អ៊ែ អូ អ្យក់ យ៉ូ សារ អន់ឌែ យច។ ។ ៣០ ឃឺ អ៊ែ អា ហង ឡាក់ អាញ់ រ៉ះ កា អន់ដីស ពែ ផា "បក់ ពឹះ អន់តីគ ឡឹង អាញ់ អ៊ែ ទី អំរ៉ាញ លឺន ឡឹង អាញ់ ខង អ៊ែ អ្វៃ អន់ទ្រួល ឡឹង អាញ់"។ ៣១ អាញ់ អូ អន់ហ្នាល់ អ៊ែ អុះ ហះកា អាញ់ ប៉ាំងហុំ ពូ លូ ទៀក អា ភឿ អន់ ប៉ាសុន អ៊ីស្រាអ៊ែល អន់ហ្នាល់ អ៊ែ»។ ៣២ វគ័ យូហាន រ៉ះ ផា «អាញ់ ប៉ប័ ប៉ាង៉ាត័ ប៉ាលឹង ប៉្រ័ះ ដាគ់ កាខាក់ ជឹរ ឡឹង ប៉្លៃង ឡាក់ កា អន់តើប រ៉ាក់ សាណាង័ ឡើះ អ្វៃ ពឹង អ៊ែ។ ៣៣ អាញ់ អូ អន់ហ្នាល់ អ៊ែ អុះ ហះកា ប៉្រ័ះ ប៊កកាតយ័ ឡាក់ ប៉្រើ អាញ់ ពឹះ ប៉ាំងហុំ ពូ លូ ទៀក អ៊ែ រ៉ះ កា អាញ់ ផា "ផា អីស ប៉ប័ ប៉ាង៉ាត័ ប៉ាលឹង អាញ់ ដាគ់ កាខាក់ ជឹរ ឡើះ អ្វៃ ពឹង បក់ អ៊ែ ចំ ឃឺ បក់ អ៊ែ ណោះ ហង ចឹង ប៉ាំងហុំ ពូ លូ ប៉ាង៉ាត័ ប៉ាលឹង អាញ់"។ ៣៤ អាញ់ កា ទី ប៉ប័ តាទឹច អាញ់ កា រ៉ះ ប៉ាឡាក់ ផា ឃឺ អ៊ែ អា ហង ឡាក់ គន ប៉្រ័ះ ប៊កកាតយ័ § ១:៣៤ គន ប៉្រ័ះ ប៊កកាតយ័ ហ្លា ពូ ច្រាគ់ លូ តី ម៉ោញ ចំលួន ផា៖ បក់ ប៉្រ័ះ ប៊កកាតយ័ រ៉ើស ។ »។
សារ យីស៊ូ ជៀក ពូ ចាក ពួយ អ៊ែ
៣៥ ប៉ាគ់ ដារ់ អន់តីគ ណាវ្គ យូហាន កា អ្វៃ ហះ ចារ ទៅ ណោះ ហង សឹះ អ៊ែ ពៀរ ដូវ កា អ្វៃ អន់ឌូ លូ អ៊ែ ដេល។ ៣៦ អ៊ែ ហៃ ប៉ប័ យីស៊ូ ផះ ចាក តាត់ ទ្រង ណោះ អ៊ែ កាប ផា «ហៃ តោ គន ចៀម ម៉ះ ប៉្រ័ះ ប៊កកាតយ័»។ ៣៧ ផះ មួត សឹះ ពៀរ ដូវ កាតាំង អ៊ែ កាប នីណោ័ះ អន់ឌែ កា ចាក ពួយ យីស៊ូ ឡូត។ ៣៨ ប៉ាគ់ យីស៊ូ កាលែង ហៃ គែង អង់កក់ ប៉ប័ អន់ឌែ ពៀរ ដូវ ចាក ពួយ អ៊ែ អំប៉ញ់ ផា «អន់ដីស ឡាំ ណាំង ញ៉ា ?» អន់ឌែ តើល ផា «រ៉ាប៊ី !» (ព្រែ ផា «ណៃឃូ») «អីស អ្វៃ ប៉ាគ់ ចំ ?» ៣៩ យីស៊ូ តើល អន់ឌែ ផា «ចុ ចាក ពួយ អាញ់ អន់ដីស ចឹង ប៉ប័»។ អន់ឌែ កា ចាក ពួយ ប៉ប័ ចារ យីស៊ូ អ្វៃ អន់ឌែ កា អ្វៃ អន់ឌូ លូ យីស៊ូ ដេល ដារ់ ណោះ ខង ផះ ណោះ ឃឺ អ៊ែ មង ប៉្វាន់ កាង៉ាច កេះ។ ៤០ មួត សឹះ ពៀរ ដូវ ឡាក់ កាតាំង វគ័ យូហាន កាប លូ ចាក ពួយ យីស៊ូ ណោះ ទី ម៉ោញ ដូវ សិច អ៊ែ អន់ត្រេ ឡាក់ អុះ ស៊ីម៉ូន ពេត្រុះ។ ៤១ អ៊ែ ឡាំ រ៉ះ លូ ម៉ី អ៊ែ ស៊ីម៉ូន ផា «ញឹន ណាំង ប៉ប័ មេស៊ី កេះ»។ (មេស៊ី អា ព្រែ ផា «បក់ ប៉្រ័ះ រ៉ើស អន់ ប៉្រគ័ សាដាច់»។) ៤២ អ៊ែ កា ជៀក ស៊ីម៉ូន ឡាំ ប៉ាគ់ ចារ យីស៊ូ។ យីស៊ូ ហៃ ស៊ីម៉ូន លូ កាប ផា «អីស សិច ស៊ីម៉ូន ឡាក់ គន យូហាន គឹត អៀ គែង ម៉ាត់ ត្រគ់ អន់ សិច អីស កេផះ ឡគ»។ (កេផះ អា កាប ពួយ សុនសាត ក្រិក ឃឺ ពេត្រុះ ព្រែ ផា «អំហ្មោ»។)
៤៣ ប៉ាគ់ ដារ់ តាយ៉ាង័ យីស៊ូ ប៉ិច ឡាំ ប៉ាគ់ ខេត កាលីឡេ។ អ៊ែ ប៉ប័ ភីលីប អ៊ែ ជៀក ផា «ចុ ចាក ពួយ អាញ់»។ ៤៤ ភីលីប ឃឺ ប៉ាណូស ឡឹង ស្រុក បេតសៃដា ឡាក់ កា អន់ត្រេ លូ ពេត្រុះ ដេល។ ៤៥ ភីលីប ឡាំ រ៉ះ កា ណាថានែល ផា «ប៉ាណូស ឡាក់ វគ័ ម៉ូសេ ច្រាគ់ រ៉ះ កាណុង ផាប់ ចាបាប់ ប៉្រ័ះ ពែ លូ មួត រ៉ាគឹយ ប៉្រ័ះ ច្រាគ់ រ៉ះ ដេល កិញអៀ អា ញឹន ប៉ប័ កេះ សិច អ៊ែ យីស៊ូ ឡាក់ គន យូស៊ែប អ៊ែ ពឹះ ឡឹង តេះ ណាសារែត»។ ៤៦ ណាថានែល តើល ភីលីប ផា «ញ៉ា ឃើយ ទី ដេល ប សារ ដាគ់ កើត ឡាច់ ឡឹង តេះ ណាសារែត ?» ភីលីប ផា «ចុ ឡាំ ហៃ ពួយ អាញ់»។ ៤៧ ផះ យីស៊ូ ប៉ប័ ណាថានែល ឡាំ ប៉ាគ់ ចារ អ៊ែ អ៊ែ កាប ផា «ប៉ាណូស អា ឃឺ សុនសាត អ៊ីស្រាអ៊ែល តាទឹច ហង ឡាក់ អូ អ្លុ តាគ់ អំប៉្រគ័ អុះ»។ ៤៨ ណាថានែល អំប៉ញ់ លូ យីស៊ូ ផា «ណៃឃូ ញ៉ា ត្រគ់ អីស អន់ហ្នាល់ អាញ់ ?» យីស៊ូ តើល ផា «អាញ់ ប៉ប័ អីស ផះ អីស អ្វៃ ហះ អង់រឺម តើម ហ្រា អន់ទ្រួល ឡឹង ភីលីប បើ ឡាំ រ៉ះ កា អីស»។ ៤៩ ណាថានែល តើល អ៊ែ ផា «ណៃឃូ អីស ឃឺ គន ប៉្រ័ះ ប៊កកាតយ័ ឡាក់ សាដាច់ សុនសាត អ៊ីស្រាអ៊ែល តាទឹច ហង»។ ៥០ យីស៊ូ រ៉ះ កា អ៊ែ ផា «ញ៉ា អីស សឿ ញន កា អាញ់ រ៉ះ កា អីស ផា អាញ់ ប៉ប័ អីស អ្វៃ ហះ អង់រឺម តើម ហ្រា ណោះ ប ? អីស ចឹង ប៉ប័ សារ អំរ៉ាញ អឺញ កេង ខាក់ ក្វា ឡឹង អា ណាវ្គ»។ ៥១ កេះណោះ អ៊ែ រ៉ះ ណាវ្គ ផា «អាញ់ ប៉រ់ រ៉ះ កា អន់ដីស តាទឹច ផា អន់ដីស ចឹង ប៉ប័ ប៉្លៃង តាលុះ ព្វឹង ទឹប ទី មួត ប៊យ ប៉្រ័ះ ប៊កកាតយ័ ជឹរ ហាវ អ្វៃ អំប៉ាំង ប៉ាណូស អាញ់»។
*១:២១ ១:២១ ប៉រ់ ហៃ សារ អន់ ចាបាប់ លឺក ទី ពៀរ (ចោទិយ/កថា) ១៨:១៥-១៨
†១:២៣ ១:២៣ សារ អា ឡាច់ ឡឹង អេសាយ ៤០:៣។
‡១:២៩ ១:២៩ សុនសាត អ៊ីស្រាអ៊ែល ឃើយ អ្យក់ គន ចៀម ពុះ រ៉ាម៉ះ ប៉្រ័ះ ប៊កកាតយ័ ប៉ិច កា អ៊ែ អូ អ្យក់ យ៉ូ សារ អន់ឌែ យច។
§១:៣៤ ១:៣៤ គន ប៉្រ័ះ ប៊កកាតយ័ ហ្លា ពូ ច្រាគ់ លូ តី ម៉ោញ ចំលួន ផា៖ បក់ ប៉្រ័ះ ប៊កកាតយ័ រ៉ើស ។