22
Akabu xa geree
(Yudaya Mangɛe II 18:2-27)
Ɲɛ saxan naxa dangi, gere yo mu lu Arami nun Isirayila tagi. A ɲɛ saxan nde ra, Yudaya mangɛ Yehosafati naxa goro Isirayila mangɛ yire. Isirayila mangɛ naxa a fala a xa mixie bɛ, «Wo a kolon a Ramoti, naxan na Galadi bɔxi ma, won tan nan gbe a ra. Won naxa siikɛ a rasuxude Arami mangɛ yi ra.» Isirayila mangɛ Akabu naxa a fala Yudaya mangɛ Yehosafati bɛ, «Won birin na a ra sigafe Ramoti Galadi bɔxi ma?» Yehosafati naxa a yaabi, «Iyo, i tan yo n tan yo, won birin keren. Won ma ɲamae nun won ma soe fan a birin keren.»
Yehosafati naxa a fala Isirayila mangɛ bɛ, «N bara i maxandi, won xa Alatala sago fen yi fe kui yakɔsi.» Isirayila mangɛ naxa namiɲɔnmɛ kɛmɛ naani malan, a e maxɔrin, «A lanma ka a mu lanma won xa siga Ramoti gerede Galadi bɔxi ma?» E naxa a yaabi, «Wo te, Ala fama e sade i sagoe mangɛ.» Kɔnɔ Yehosafati naxa mangɛ maxɔrin, «Alatala xa namiɲɔnmɛ nde mu na be, won nɔma naxan maxɔrinde?» Isirayila mangɛ naxa Yehosafati yaabi, «Xɛmɛ keren peti nan be, won nɔma Alatala maxɔrinde naxan saabui ra, kɔnɔ a mu rafan n ma, barima a xunnakanɛ fe nan gbansan falama n ma fe ra. A mu xunnakeli fe yo falama n bɛ. A xili Mike. Yimila xa di na a ra.» Yehosafati naxa a fala, «A mu lanma mangɛ xa na wɔyɛn mɔɔli fala.» Na kui, Isirayila mangɛ naxa a xa batula keren xili, a a fala a bɛ, «Fa Yimila xa di Mike ra n bɛ keren na.»
10 Isirayila mangɛ nun Yudaya mangɛ Yehosafati nu dɔxɔxi e xa kibanyie kui, mangɛ donmae ragoroxi e ma. E nu na lonyi ma, Samari taa sode dɛ ra. Namiɲɔnmɛe nu na e xa masenyie tife e bɛ. 11 Kenaana xa di Sedekiya nu bara feri wure daaxie yailan, a fa a fala mangɛe bɛ, «Alatala xa masenyi nan ya: ‹Wo Aramikae bɔnbɔma yi ferie nan na han e sɔntɔ.›» 12 Namiɲɔnmɛ birin nu na masenyi mɔɔli falama e bɛ. E naxa a fala, «Wo te Ramoti Galadi bɔxi ma. Wo xunnakeli nan sɔtɔma, Alatala fama nɛ e sade mangɛ sagoe.»
13 Xɛɛra naxan siga Mike xilide, na naxa a fala a bɛ, «I bara a to, namiɲɔnmɛ birin bara lan e xa fe fanyi fala mangɛ bɛ. I fan xa kata, wo xui xa lu keren, i xa fe fanyi fala mangɛ bɛ.» 14 Mike naxa a fala, «Alatala ɲiɲɛ na a ra. N Marigi Alatala na naxan yo masen, n na nan falama.»
15 A to mangɛ yire li, mangɛ naxa a fala a bɛ, «Mike, a lanma ka a mu lanma muxu xa siga gere sode Ramoti Galadi bɔxi ma?» Mike naxa a yaabi, «Wo te, wo xunnakeli nan sɔtɔma. Alatala fama nɛ e sade wo sagoe.» 16 Kɔnɔ mangɛ naxa a fala a bɛ, «N ɲan bara a fala i bɛ sanya wuyaxi, i xa i kali nɔndi yati nan falade n bɛ Alatala xili ra.»
17 Mike naxa a yaabi,
«N bara Isirayila birin to,
e yensenxi geyae fari,
alɔ xuruse rabɛɲinxie.
Alatala xa masenyi nan ya:
Marigi mu na yi ɲama bɛ.
Kankan xa gbilen a xɔnyi bɔɲɛsa kui.»
18 Isirayila mangɛ naxa a fala Yehosafati bɛ, «N mu a fala xɛ i bɛ, a mu nɔma fe fanyi masende n ma fe ra, fo fe ɲaaxi tun?»
19 Na tɛmui Mike naxa a fala e bɛ, «Yakɔsi, wo wo tuli mati Alatala xa masenyi ra. N bara Alatala to a xa kibanyi kui, a xa malekɛ gali nu tixi a yirefanyi ma nun a kɔɔla ma. 20 Alatala naxa a fala, ‹Nde wama sigafe xaxili kobi rasode Isirayila mangɛ Akabu xunyi, a xa sa Ramoti gere Galadi bɔxi ma alako a xa faxa?› Nde naxa a yaabi xaxili nde ra, nde fan naxa a yaabi xaxili gbɛtɛ ra. 21 Na kui ɲinnɛ nde naxa mini, a ti Alatala ya i, a a fala, ‹N tan nɔma nɛ a ra.› Alatala naxa a maxɔrin, ‹I nɔma di?› 22 A naxa a yaabi, ‹N sigama nɛ, n fa wule fala mangɛ bɛ a xa namiɲɔnmɛe saabui ra.› Alatala naxa a fala a bɛ, ‹I fama nɛ a nɔde, na sɔɔnɛyama nɛ. Siga, i xa sa na raba.› 23 Yakɔsi, Alatala bara wule sa i xa namiɲɔnmɛe dɛ i. Ala bara natɛ ɲaaxi tongo i xa fe ra.»
24 Na tɛmui, Kenaana xa di Sedekiya naxa a maso, a Mike dɛ ragarin, a fa a fala, «Alatala Xaxili minixi kira mundun na n ma n xa wɔyɛn i bɛ?» 25 Mike naxa a yaabi, «I fama na tode, i i gima i nɔxunde fende tɛmui naxɛ.» 26 Isirayila mangɛ naxa a fala, «Wo Mike xanin taa mangɛ Amon nun mangɛ xa di Yowasi xɔn ma. 27 Wo xa a fala e bɛ, ‹Mangɛ naxɛ, a wo xa yi xɛmɛ sa geeli kui, a wo naxa donse so a yi ra, fo taami xare nun ye, han n sa fama tɛmui naxɛ xunnakeli kui.›» 28 Mike naxa a yaabi, «Xa i sa gbilen xunnakeli kui, n ma masenyi mu kelixi Alatala ma.» A man naxa a fala ɲama ya xɔri, «Ɲama birin, wo xa wo tuli mati n ma masenyi ra a fanyi ra!»
29 Isirayila mangɛ nun Yudaya mangɛ Yehosafati naxa te Ramoti Galadi bɔxi ma. 30 Isirayila mangɛ naxa a fala Yehosafati bɛ, «I xa so gere kui mangɛ donma ragoroxi i ma.» Isirayila mangɛ tan naxa mangɛ dugi ba a ma, a sɔɔri donma gbansan nagoro a ma, a siga gere sode. 31 Arami mangɛ nu bara a fala a xa sɔɔri tongo saxan nun firinyi bɛ, naxee findixi sɔɔri ragise xa sɔɔrie yareratie ra, «Wo xa katɛ birin naba wo xa Isirayila mangɛ gbansan nan fen, wo a faxa.» 32 Sɔɔri ragise xa sɔɔrie yareratie to Yehosafati to, e naxa a maɲɔxun tɛmunde Isirayila mangɛ nan a ra. E naxa e xun ti a ra, e xa sa a gere. Yehosafati naxa a malimae xili. 33 Sɔɔri ragise xa sɔɔrie yareratie naxa a kolon Isirayila mangɛ xa mu a ra, e fa gbilen a fɔxɔ ra.
34 Na tɛmui sɔɔri nde naxa xali woli na ki tun. Tanbɛ naxa sa Isirayila mangɛ sɔxɔ a kanke makantase lenbee tagi. Mangɛ naxa a fala a xa sɔɔri ragise ragima bɛ, «Gise mafindi, i xa n namini gere fari ma, barima n bara maxɔnɔ.» 35 Gere naxa xɔrɔxɔ na lɔxɔɛ ki fanyi ra. Mangɛ nu tixi a xa sɔɔri ragise kui, a ya rafindixi Aramikae ma. A naxa faxa na nunmare ra, a wuli gbegbe nu na a xa sɔɔri ragise kui. 36 Soge goro tɛmui, yaamari naxa fi, «Birin xa gbilen e xɔnyi, birin xa siga e xa bɔxi ma.»
37 Mangɛ faxa na ki nɛ, a naxa ragata Samari taa kui. 38 E to mangɛ xa sɔɔri ragise kui ixa Samari ye yire, baree naxa Akabu wuli makɔn, langoe ginɛe fan naxa e maxa naa, alɔ Alatala a masen ki naxɛ.
39 Akabu xa taruxui dɔnxɔɛ, nun a fe naxan birin naba, nun a banxi tixi ki naxɛ sili ɲinyie ra, nun a taa naxee ti, na birin sɛbɛxi Isirayila mangɛe xa taruxui kui. 40 Akabu naxa ragata a benbae fɛ ma. A xa di Axasiya naxa findi mangɛ ra a ɲɔxɔɛ ra.
Yehosafati findife Yudaya mangɛ ra
(Yudaya Mangɛe II 20:31-21:1)
41 Asa xa di Yehosafati findi Yudaya mangɛ ra, Isirayila mangɛ Akabu xa mangɛya ɲɛ naani nde nɛ. 42 Ɲɛ tongo saxan nun suuli nu na Yehosafati bɛ, a to nu findima mangɛ ra Darisalamu. A nga nu na Sili xa di Asuba nan na. 43 Yehosafati naxa ɲɛrɛ a baba Asa xa kira xɔn ma, a mu a makuya Alatala xa kira ra. 44 Kɔnɔ kuye batufe yire itexie ma, na mu dan Yudaya bɔxi ma. Mixie mu tagan sɛrɛxɛ bafe ra naa, a nun surayi ganfe sɛrɛxɛ ra. 45 Lanyi nu na Yehosafati nun Isirayila mangɛ tagi.
46 Yehosafati xa taruxui dɔnxɔɛ, nun a xa gere ki fanyi, na sɛbɛxi Yudaya mangɛe xa taruxui kui. 47 A naxa tɔnyi dɔxɔ langoe xa wali ma kuye batudee, naxee nu na kabi a baba Asa waxati. 48 Mangɛ nu na Edon, Yudaya mangɛ gomina nde nan ti naa. 49 Yehosafati naxa kunkuie yailan Tarasisi, alako e xa siga xɛɛma fende Ofiri, kɔnɔ kunkuie naxa kana Esiyon Geberi. 50 Na kui Akabu xa di Axasiya naxa a fala Yehosafati bɛ, «N ma mixie nun i i xa mixie birin xa siga na wali rabade kunkuie kui.» Kɔnɔ Yehosafati mu tin na fe ra. 51 Yehosafati naxa bɛlɛ a benbae fɛ ma, a ragata a benba Dawuda xa taa kui. A xa di Yehorami naxa ti mangɛ ra a ɲɔxɔɛ ra.
Isirayila mangɛ Axasiya
52 Akabu xa di Axasiya naxa findi mangɛ ra Samari, Isirayila bɔxi xun ma, Yudaya mangɛ Yehosafati xa mangɛya ɲɛ fu nun solofere nde ra. A bu nɛ mangɛya kui ɲɛ firin Isirayila xun ma. 53 A naxa fe raba, naxan mu rafan Alatala ma, a naxa a ɲɛrɛ a baba nun a nga xa kira xɔn ma. A naxa fe raba alɔ Nebati xa di Yerobowami, naxan a niya Isirayila birin xa yunubi raba. 54 A naxa Bali kuye batu, a a xinbi sin a bɛ. Na kui a naxa Isirayila Marigi Alatala raxɔnɔ, alɔ a baba a raba ki naxɛ.