Mak
Nəgkiarien Huvə yame Mak rɨmɨrai
Nəgkiarien kwakwə ye nəkwəkwə e Mak
?Pa rɨmɨrai nəkwəkwə e? Keinein mə pa nhagɨn rɨmɨrai nəkwəkwə e- nəmehuə kupan kape niməhuak kɨmnhani mə Jon Mak rɨmɨrai nəkwəkwə e. In, pəh nien mə yermamə twelef kɨrik kape Yesu Kristo. Mərɨg kamni kɨmə in fren huvə kɨrik kape Pita yame iriu kɨravən ikɨn mɨnə fam. Ol Wok ramni mə in apa kupən, Mak rɨmnor wok iriu Pol, kɨni ai, mɨvən mor wok iriu Banabas.
?Rɨmɨrai ramvən kɨmi pa? Kamni kɨmə Mak rɨmnamarə apa Rom ye nɨpɨg rɨmɨrai nəkwəkwə e. Kɨni tukmə ror in rɨmnamarə iriu Pita, kwasɨg ikɨn kɨshopni Pita. Mak rɨmɨrai nəkwəkwə e rɨvən kɨmi nəməhuak mɨnə apa Rom mɨne yamə mɨne pəh nien mə kwənərəus kapə nəmə Isrel. Kɨtawə kharkun mə ramvən kɨmi nəmə pəh nien mə nəmə Isrel meinai Mak ramhoprai nɨprai norien mɨnə kape nəmə Isrel, kɨni mɨrai nəgkiarien tɨksɨn ye nəgkiarien e kamni kɨmə Arameak, yame nəmə Isrel kwənharkun ta. Mərɨg Mak rukreikɨn nəgkiarien mɨnə a rɨvən ye nəgkiarien kape nəmə Gris, yame nəmə Rom kɨmnhani.
?Narəyen rɨmnhawor pən iran mɨne ye nɨpɨg rɨmɨrai? Ye nɨpɨg Mak rɨmɨrai nəkwəkwə e, nəmə Rom kɨmɨsarmaru ye tanə ehuə yame rarkurao ye tahik e kamni kɨmə Mediterenian. Kapəriə nəgkiarien kɨrikianə əmə, kɨni kasarə ye nəmərinuyen. Ror pən, rɨmar əmə tuk nɨni-ərhavyen nəgkiarien kɨrik rɨtərhav mɨvən ikɨn mɨnə fam. Ye nɨpɨg a, Nəvsaoyen Huvə kape Yesu Kristo rɨmnaiyu aihuaa əmə ye tanə pɨsɨn pɨsɨn mɨnə ye swatuk mɨnə apa Rom.
?Rɨmɨrai nəkwəkwə e tuk naha? Mak rorkeikei mə tukrɨni-ərhav atuatuk nəvsaoyen fam kape Yesu, mə in pa, kɨni rɨmnor naha, kɨni mamhajoun naha. Tukmə ror in rorkeikei mə tukrɨvəhsi-haktə nərɨgien kape nəməhuak mɨnə apa Rom, meinai narmamə khapsaah kɨmɨsor ahas pən kɨmi əriə. Mak rɨmnəvsao pɨk kɨn nɨpɨg əutən yamə mɨne tukrɨpiuə tuk narmamə kape Yesu. Kɨni mɨni-ərhav norien kape Yesu mə In mɨn rɨmnamarə ye nɨpɨg əutən mɨnə.
1
Jon Baptaes raməmɨr ye tɨpəvsɨk mamniərhav nəgkiarien
(Mat 3:1-12; Luk 3:1-18; Jon 1:19-28)
1 In e Nəgkiarien Huvə kape Yesu Kristo, Ji Kughen. 2 Profet kupən kɨrik kape Kughen, nhagɨn e Aesea, rɨmnəvsao kɨn mɨni-ərhav mə, “Kughen rɨmə,
“ ‘Yakamher-pre kɨn yermamə kɨrik tuk nəvsaoyen kɨn kafak nəgkiarien.
In tukror apnəpenə ye swatuk kafam.’* Kughen raməgkiar kɨmi Yesu ye ves e.(Mal 3:1)
3 ‘Yermamə kɨrik ramok-rapomh ye tɨpəvsɨk, mamni mə,
“Taksor apnəpenə ye swatuk kape Kughen, yame in Yermaru kapətawə.” ’ ”(Aes 40:3)
4 Kɨni ai kwən kɨrik, nhagɨn e Jon, rɨmauə ye tɨpəvsɨk, kɨni mor baptaes ye narmamə mə tukror nɨmtətien mə kwəsarar ye nərɨgien kapəriə tuk təvhagə has, kɨni mɨmə, “Taksarar ye nərɨgien kapəmiə, mɨsarakikɨn təvhagə hah, kɨni mɨsor baptaes.” Wok 13:24; 19:4 5 Kɨni ai narmamə fam ye yerkwanu a Judia mɨne Jerusalem khavən mɨsəm in. Mamhani-ərhav-pən təvhagə has kapəriə. Kɨni Jon ror baptaes irəriə ye nu apa Jodan. 6 Jon rɨpəh nɨvəhsi-pənien neipən huvə kɨrik. Kafan kot kɨmnor kɨn tɨki narmɨragh kɨrik, kamni kɨmə kamel. Kɨni kafan kətəut kɨmnor kɨn tɨki kau.† Neipən a rəmhen kɨn kape profet kupən kɨrik, nhagɨn e Elaeja. Kɨni nan nəvɨgɨnien kəvraiyuk əmə mɨne sukapak. 2 King 1:8; Mat 11:8 7 Kɨni in ramni-ərhav pən tuk narmamə mə, “Kwasɨg irak, yermamə kɨrik e tukruə In yerpɨrɨg rapita yo. Yo yakpəh nəmhenien mə to yakənɨmkur kɨni mɨrɨsɨn-ta nərəus ye kafan sandel. Wok 13:25 8 Mərɨg yo yɨmnor əmə baptaes irəmiə kɨn nu; kɨni mərɨg In tukror baptaes irəmiə kɨn Nanmɨn Rhakə.”
Jon rɨmnor baptaes ye Yesu
(Mat 3:13-17; Luk 3:21-22)
9 Ye nɨpɨg a, Yesu rɨmasɨ-pən Nasaret, yerkwanu kɨrik ye Galili. Muə e Jon raməmɨr ikɨn. Kɨni ai Jon rɨmnor baptaes iran ye nu apa Jodan. 10 Nɨpɨg Yesu rɨmneiwaiyu mhekɨmter mɨn ye tame nu, In məm məknekɨn mə napuə rɨmnəkwag. In rəm Nanmɨn kape Kughen rɨsɨ-pən aikɨn meiwaiyu-pə tukun rəmhen kɨn mak ye tanə. 11 Kɨni ai, nəgkiarien kɨrik rɨmasɨ-pən ye rao ye neai mamni mɨmə, “Ik Narɨk yame yakorkeikei. Rɨkik ragien pɨk tuk Ik.” Sam 2:7; Aes 42:1; Mat 12:18; Mak 9:7
Setan rɨmnarkut tuk Yesu
(Mat 4:1-11; Luk 4:1-13)
12 Məknekɨn, Nanmɨn kape Kughen rɨmnəkeikei kɨmi Yesu kɨni mɨkɨr mɨvən apa ye tɨpəvsɨk. 13 Aikɨn, Setan ramarkut mə tukrukrao ye nərɨgien kafan kape nɨpɨg foti. Yesu ramarə iriə nar mɨragh aparu mɨnə. Kɨni mərɨg agelo mɨnə kɨmɨsarha huvə tukun. Sam 91:11-13
Yesu rɨmɨrikakun kafan wok apa Galili
(Mat 4:12-17; Luk 4:14-15)
14 Kɨni kɨrəhsi-pən Jon ye kalabus. Kwasɨg ikɨn, Yesu rɨpivən Galili, mamni-ərhav Nəgkiarien Huvə kape Kughen. Mak 6:17 15 Mɨmə, “Taktəkun ai, rɨnor atuatuk nɨpɨg. Narmaruyen kape Kughen ruauə-ta. Taksarar ye nərɨgien kapəmiə tuk təvhagə hah kapəmiə, mhani nəfrakɨsien ye Nəgkiarien Huvə kape Kughen.” Mat 3:2
Yesu rɨmnokrən kɨn narmamə kuas- narmamə kape nɨviyen kəmam
(Mat 4:18-22 Luk 5:1-11)
16 Kɨni ai, Yesu rɨmnəriwək ye nɨkar lugun Galili, kɨni məm kwərə mir kɨraru, nhagriu e Saemon mɨne naorahini Andru. Iriu kwarukɨn net, meinai iriu yermamə kape nɨviyen kəmam. 17 Kɨni Yesu rɨni-pən tuk əriu mɨmə, “Rauə mɨrakwasɨg kɨn Yo. Pəh yakor əmiru yermamə mir kape nɨviyen narmamə.” 18 Məknekɨn krəpəh kapəriu net, mwarar, mɨrakwasɨg kɨn.
19 Kɨni Yesu rəriwək mɨvən kəskəh əmə mɨn, kɨni məm kwərə mir kɨraru. Kwajikovə mir kape Sebedi. Nhagriu e Jemes mɨne Jon. Kaokwətə ye nəkwai bot kapəriu, kɨni marajir əsɨgɨn net kapəriu. 20 Məknekɨn Yesu rokrən kɨn əriu. Kɨni ai iriu kwərer mwəpəh rɨmriu Sebedi raməmɨr ye nəkwai bot iriə kafan narmamə mɨnə. Kɨni iriu mɨrakwasɨg kɨn Yesu.
Yesu rɨmnəko ta yarmhə ye yermamə kɨrik
(Luk 4:31-37)
21 Yesu mɨne narmamə kafan kɨmnhavən apa yerkwanu kɨrik, nhagɨn e Kapaneam. Kɨni ye Sabat mɨn kɨrik, Yesu rɨvən apa niməhuak kape nəmə Isrel, kɨni mamhajoun narmamə. 22 Narmamə kɨmɨsərɨg kafan nəgkiarien, kɨsakur, meinai kafan nəgkiarien nanmɨn aikɨn, rɨpəh nəmhenien kɨn nəgkiarien kape nəmhajoun kape Loa kape Moses. Mat 7:28-29 23 Ye nɨpɨg a, yermamə kɨrik, nanmɨn has ramərer-pən iran. Kɨni in ruə mɨn ye nofugɨnien kapəriə. Kɨni mok-rapomh kɨn Yesu mɨmə, 24 “!Eh! !Yesu, yemə Nasaret! ?Nakamuə ikɨn e mə takhawor əmawə? Tukmə ror Ik nɨmauə mə takoriah əmawə.” Kɨni mamni mɨn mɨmə, “Yo yakwɨrkun-ta mə Ik e Ik Yemə Imərhakə kape Kughen.” Mak 5:7
25 Mərɨg Yesu rɨmnəgkiar skai pən kɨmi nanmɨn has ai, mɨmə, “!Eh! Pim. Ǝta ye yermamə e.” 26 Məknekɨn, nanmɨn has ai ror nɨprai yermamə rətəmnɨmɨn pɨk kɨni mokrən ehuə, məta iran, mɨvən isok. Mak 9:26 27 Kɨni narmamə mɨnə aikɨn kɨsəm kɨsakur, mɨsaiyoh əriə mɨnə mhamə, “!Eh! ?Rhawor e? Nəgkiarien vi kɨrik e. Kwən e kafan nəgkiarien, nanmɨn aikɨn. Tukmə In rəgkiar kɨmi nanmɨn has mɨnə kasor nəkwan.” 28 Məkneikɨn, nəvsaoyen kape Yesu rɨtərhav markurao ye Galili. Mat 4:24
Yesu rɨmnor huvə narmamə khapsaah
(Mat 8:14-17; Luk 4:38-41)
29 Məknekɨn Yesu mɨne Jemes, Saemon mɨne Andru kɨmnhatərhav ye nimə kape nofugɨnien kape nəmə Isrel mhavən atuatuk ye nəkwai nimə kape Saemon mɨne Andru, 30 mɨsəm kuhu Saemon ramokie-okie mamapɨr. Kɨni kɨrhəvsao-pən kɨn kɨmi Yesu. 31 Yesu rɨvən, mɨvəh kwermɨn, mɨvi haktə, kɨni rhekɨmter. Kɨni ai nokie-okieyen a ror infamien. Kɨni piahwaru ai rɨvən, mɨvəhsi-pən nəvɨgɨnien kɨmi əriə.
32 Kɨni rɨnamenaiyu, narmamə yamə mɨne kɨmnhamhə, mɨne narmamə yamə mɨne nanmɨn has raməmɨr irəriə, iriə mɨnə tɨksɨn kɨmnhakɨr-pə əriə tuk Yesu. 33 Narmamə mɨnə fam a yerkwanu aikɨn, kasofugɨn əriə mɨnə ye kwəruə ye nimə Yesu ramarə ikɨn. 34 Kɨni Yesu ror huvə narmamə khapsaah yamə mɨne kɨmnhavəh nəmhəyen pɨsɨn pɨsɨn. In maməko ta mɨn nanmɨn hah mɨnə ye narmamə, mamni-əhu nanmɨn has mɨnə mə tukhapəh nɨsəgkiarien, meinai iriə kwənharkun-ta In. Mak 3:10-12
Yesu ramniərhav kafan nəgkiarien apa Galili
(Luk 4:42-44)
35 Kəni rɨkwamer kɨn, yenpɨg-enpɨg əgkəp, Yesu rarar mɨvən apa ikɨn narmamə kharkək ikɨn maməhuak. Mat 14:23; Mak 6:46 36 Kɨni ai, Saemon mɨne in mɨnə tɨksɨn khavən masarha-kɨn In. 37 Kɨsəm In, khani-pən tukun mhamə, “Narmamə fam kasarha-kɨn Ik.” 38 Mərɨg Yesu rɨmə, “Nɨkam. Pəh khavən apa yerkwanu pɨsɨn pɨsɨn, ipakə tuk ətawə. Pəh yakni-ərhav nəgkiarien aikɨn, meinai Yo yɨmauə tukun.” 39 Kɨni ai In rəriwək markurao ye Galili, mamni-ərhav Nəgkiarien Huvə kape Kughen ye nimə kape nofugɨnien kape nəmə Isrel. Maməkota nanmɨn hah mɨnə ye narmamə. Mat 4:23; 9:35
Yesu rɨmnor huvə yermamə kɨrik rɨmɨvəh nɨmhəyen əutən kɨrik ye tɨkin
(Mat 8:1-4; Luk 5:12-16)
40 Kɨni yermamə kɨrik yame rɨmɨvəh nɨmhəyen əutən ye tɨkin, in rɨmauə məm Yesu, kɨni mənɨmkur ye nɨmrɨn mamasək. Mamaiyoh kɨn nasituyen, mɨmə, “Tukmə nakorkeikei, nakɨrkun nor-huvəyen yo.” 41 Kɨni Yesu, rɨkin rewaiyu tukun. Mərəhu-pən kwermɨn iran, kɨni mɨmə, “Yakorkeikei mə takhuvə mɨn. !Ǝsanɨn!” 42 Məknekɨn nɨprai yermamə ai rhuvə mɨn, nəmhəyen ai rɨrkək mɨn iran. 43-44 Kɨni Yesu rəgkiar skai pən kɨmin, mɨmə, “Takpəh nəvsaoyen kɨn kɨmi narmamə. Mərɨg takvən mərer ye nɨmrɨ pris, pəh in rəm mɨn ik. Kɨni ik mɨvən, məhuak mɨvəhsi-pən narɨmnar kɨmi Kughen rəmhen kɨn yame Moses rɨmɨni mə takor, pəh narmamə kɨsəm mə naknəsanɨn.” Lev 14:1-32 45 Mərɨg yermamə ai rɨmɨtərhav məvsao kɨn kɨmi narmamə. Ror pən, Yesu rɨmə to rɨpəh mɨn nɨvənien yerkwanu mɨnə məriwək ye nɨmrɨ narmamə, meinai iriə kamhaku-pən pɨk In. Kɨni mərɨg In raməmɨr əmə apa ikɨn ruhiko ikɨn. Narmamə fam khavən masəm In aikɨn.