27
Polə vəli Romə
(2 Korɛntə tɩ̀án 11.25-26)
1 Máŋá don wa, yáá tíú Fɛsətisə pɩn nii, sə nə zʋ nɩ́á yuu bori, nə va Yitali nagwanaa wa. Yá ba dàń pɩn Polə də bàń dìə̀ lɩ̀à duən pamana bíí yuu tíú don nə, ʋ yɩrɩ nə yɩ Zwiliyisə. Ʋ yà wulə pamana púlí don wa, ba nə boŋə ‹*Romə-ba pɩ̀ʋ́ nəfarʋ pamana púlí›. 2 Nə dàń tì nɩ́á yuu bori don, kʋ nə nan Adəramitə. Kʋ mʋ̀ yà nə mɛ, sə kʋ twá tɩan tə nə wulə Azi nagwanaa tə vàn nə, kʋ kɩkarɩ kʋ lɛ. Mə kʋ mʋ̀ nə jə nəba kʋ vìí. Bɛɛ don də yɩn lá, ʋ yɩrɩ nə yɩ Arisətarəkə. Ʋ yɩ Tɛsalonikə tíú, Masedwanə nagwanaa tə wa. 3 Kʋ tɩpʋrɩ nə, nə yí Sidon. Romə-ba pamana bíí yuu tíú Zwiliyisə pɩn yuywaŋʋ Polə nə, sə ʋ va ʋ dabara con, sə ba pa wá kʋ tə, ʋ nə pɩ̀à. 4 Nə zàn lá, nə twá Swipərə nagwanaa tə, kʋ nə wulə mʋʋ tətəŋi wa, vàn nə, sə nə ma kwálɩ́ nə tɩ̀àn nə vʋʋ tə yɩrɩ, kʋ nə zɩga nə nə. 5 Nə vəli nə bɛn mʋʋ tə, kʋ nə jə Silisi lʋʋ nii tə yɩra, də Panfili nagwanaa tə, nə va nə yí Mira, Lisi nagwanaa tə wa. 6 Kʋ bwálɩ́ təntə nə, pamana bíí yuu tíú tə nɩ nɩ́á yuu bori, kʋ nə nan Alɛkəzandəri, kʋ vələ Yitali nagwanaa wa. Ʋ dàń ma pa, nə va nə zʋ kʋ nɩ́á yuu bori təntə wa.
7 Nə fwa dɩan də dɩan, də nɩ́á yuu bori tə yɩ kʋ vəli mancɩn mancɩn. Yá nə dí càn zənzən, nə ma va nə bwələ Kənidə. Vʋʋ tə yà cɩ̀gà nə nə, kʋ pa nə wàrɩ̀ yáá nə vəli kʋ vàn təntə yuu. Nə vəli nə twá Kərɛtə nagwanaa tə, kʋ nə wulə mʋʋ tətəŋi wa, jɩgwiə saparʋ con nə kɛ̀eń nə va nə twá Saləmone, nə lɛ. 8 Nə dí càn nə ma kɩkarɩ kʋ, nə va nə yí bwálɩ́ don, ba nə boŋə ‹nɩ́á yuu bwərə yizɩga nəzəŋu›. Kʋ mʋ̀ nii nə Lase tɩfarʋ də yà wulə lá.
9 Nə dɩ́án zənzən, yá nɩ́á yuu bori tə vəli tə dàń yà jə fən zənzən. Kʋ máŋá tə wa də nivori* 27.9 Nagwanaa təntə wa, nivori təntə jə cànà, ba nə yàá də́ bununu cànà tə wa. Kʋ zɩgɩ bununu cànà tə, kʋ jə vələ malakapʋrʋ cànà tə, nə à yə̀ə́ lʋnbwala cànà tə, nɩ́á yuu bori wàrɩ̀ mʋʋ tə yuu wa kʋ vəli. tə lɛ. 10 Kʋ mʋ̀ nə pɩn, Polə dàń ma kwè ba, ʋ swɩ̀n ba con, ʋ wʋ́: «À dabara-ba! À na də, nɩ́á yuu bori tə bá va kʋ yí də yazurə. À na də, nətʋ tə kʋ nə ye nɩ́á tə, kʋ yɩ kʋ pɩ̀à, sə kʋ fwa nəba yoo. Kʋ wá ya càn zənzən. Kʋ tà nɩ́á yuu bori tə də kʋ zɩla tə cɩcɩ nə wá jén, kʋ yɩ də nə tətə mɛ». 11 Kʋ máŋá tə wa, Romə-ba pamana bíí yuu tíú tə yà ken ʋ yala lìù tə nə, ʋ nə pa nɩ́á yuu bori tə vəli, də nɩ́á yuu bori tə tíú nə, ʋ doni Polə sʋ̀ràn tə. 12 Bwálɩ́ tə, nɩ́á yuu bwərə tə nə zɩga lá, waran máŋá wa nɩ́á yuu bori wàrɩ̀ lá nə kʋ zɩga. Lɩ̀à tə zʋnɩ dàń ma sɛ̀e, sə ba zɩgɩ lá nə, ba pìí ba fwa kʋ tə mama, ba nə wàá, sə ba yí nɩ́á yuu bwərə yizɩga tə, ba nə boŋə Fenikəsə, kʋ nə wulə Kərɛtə nagwanaa, kʋ nə wulə mʋʋ tətəŋi wa, tə wa. Kʋ bwálɩ́ tə yáá don yà wulə jɩzən saparʋ də yɩɩ yizwɩa wa. Kʋ yáá don də yà wulə jɩgwiə saparʋ də yɩɩ yizwɩa con. Nə yà pɩ̀à, sə nə ya kʋ bwálɩ́ təntə wa, də waran máŋá tə kɛ̀eń.
Vʋʋ nəfarʋ tə kʋ zàn mʋʋ tə yuu wa yoo
13 Vʋʋ kɩkala wulə kʋ naŋa jɩzən saparʋ con kʋ fuli. Ba dàń yà bʋŋa də, ba pubʋŋa tə pɩ̀à kʋ jì. Kʋ mʋ̀ nə pɩn, ba ma yá nɩ́á yuu bori tə kʋ vìí. Yá ba dàń ga kɩkarɩ, ba boli Kərɛtə nagwanaa mʋʋ tətəŋi wa tə yɩra. 14 Kʋ wà dɩ́án də dwà vʋʋ don, ba nə boŋə Erakilon, nyɩ́ kʋ zàn, kʋ naŋa nagwanaa tə con, kʋ wulə kʋ fuli. 15 Nɩ́á yuu bori tə dɩ̀àn wà vʋʋ tə yí. Kʋ mʋ̀ nə pɩn, nə yá nə pa vʋʋ tə yugu nəba, kʋ jə kɛ̀eń. 16 Máŋá tə wa, nə nə vəli, sə nə twá mʋʋ tətəŋi wa tɩa nəmanbiə don, ba nə boŋə ‹Kəloda›, jɩzən saparʋ con nə lɛ, kʋ yɩn càn zənzən kʋ pa nəba, sə nə ma wànɩ́, nə van nɩ́á yuu bori tə kwa, nɩ́á yuu boribiə tə, nə kə nə con. 17 Nə nə wànɩ́ nə van ka, nə pa ka dɩ̀ kwa nə, nə vwə ka, sə ka dàn ká tʋ, nə ga vwə nɩ́á yuu bori tə tətə tətəŋi wa də ŋoni, sə kʋ dàn ká lwa. Fən də yà jə nəba də dɩɩn don, nə nə wá va, nə bwɩn nə tɩ̀àn kasɩlʋ tə nə, kʋ nə wulə Sirətə nə. Nə dàń ma lɩ nɩ́á yuu bori tə wiən duən, tə yà nə pɩn kʋ vəli tə yɩ bwà bwà. Yá mə nətʋ nə, nə dàń ma vəli bwálɩ́ tə mama, vʋʋ tə nə yugə nəba kʋ kəni lá. 18 Vʋʋ tə zʋzʋgʋ nəba zənzən də dɩ̀àn. Kʋ tɩa tə nə pʋrɩ, nə lɩ nɩ́á yuu bori tə wa galwaran tə, tə nə dù, nə dʋgʋ. 19 Kʋ dɩan batwa dɩɩn nə, ba tətə nə lɩ nɩ́á yuu bori tə yɩra zɩla duən, tə nə pɩn kʋ vəli, də jɩ̀àn ba dʋgʋ mʋʋ tə wa. 20 Dɩan də dɩan yɩcaʋ ba naŋa, kacɩlacɛ ba naŋa. Yá vʋʋ nəfarʋ tə mʋ̀ yɩ kʋ fuli də dɩ̀àn, kʋ pa nə pwìí cʋ̀gʋ̀. Nə kʋ́ʋ̀ ba bʋŋa də, nə mɩɩ kʋ́ʋ̀ wá sìí lʋʋ wa.
21 Nə dɩ́án zənzən nə wà wodiu dí, kʋ fɩra nə ba nəba jə yɩrɩ. Polə dàń ma zàn bara tə tətəŋi wa, ʋ swɩ̀n ba con, ʋ wʋ́: «Á yà mɛ, sə á zìlí à nii tə, sə á kʋ́ʋ̀ dàn ká nan Kərɛtə nə á vìí. Á yà wàá nə ka mɛ mʋʋ kʋ tə wa nətən tə də càn tə tə yáá nə, á cɩ̀. 22 Sɩ́ʋ́n nə, à dàń tə kwè aba, sə á dàn á waa. Á lìù nədʋ tətə mɩɩ ba nan, də kʋ nə tà nɩ́á yuu bori tə cɩcɩ nə wá mɛ mʋʋ tə wa. 23 Yɩɩ tə, ʋ nə tɩ nə tə, ʋ mʋ̀ Yɩɩ təntə, à nə tʋŋa à pɩn wá tə, *malɩka twi à con, tɩtɩn tə nə. 24 Ka swɩ̀n à con, ka wʋ́: ‹Polə, dàn ká pa fən ja mʋ́. Kʋ mɛ, sə n va n nan *Romə-ba pɩ̀ʋ́ nəfarʋ tə yáá con nə. Yá Yɩɩ, n mʋ̀ yɩrɩ nə, ʋ wá lɩ n mʋ̀ də lɩ̀à tə mama, ba nə wulə nɩ́á yuu bori tə wa›. 25 À dabara-ba, kʋ mʋ̀ nə pɩn, à ma wʋ́, á daŋa á jɩ̀àn. À ken à waa Yɩɩ nə də kʋ tə, ʋ nə swɩ̀n tə, kʋ wá tʋn, ndə ʋ nə swɩ̀n kʋ à con nətʋ tə. 26 Nə wá va nə lwá mʋʋ tətəŋi wa tɩa don yuu».
27 Nə dɩan fugə də banɩa tɩtɩn nə, də nə tə wulə mʋʋ tə, ba boŋə Mediterane tə yuu wa, nə vin vʋʋ tə wa. Kʋ tɩtɩkwɩʋn nə, lɩ̀à tə, ba nə pɩn nɩ́á yuu bori tə vəli tə, bʋ́n ba waa con də, kʋ yɩ ndə nə bwələ tɩa don bəbəru. 28 Ba lɩ won don, ba nə ma maŋa nɩ́á, ba dɩlɩ nɩ́á tə wa. Ba nɩ də, tə luŋə yɩ mɛtərə fɩtwa də barpɛ. Ba kʋ́ʋ̀ vəli yáá mancɩn, ba bwé ba dɩlɩ kʋ. Ba nɩ də, kʋ luŋə yɩ mɛtərə sapʋa də nana. 29 Fən yà jə ba, də nɩ́á yuu bori tə nə wá va kʋ bwɩn kapana nə nɩ́á tə wa. Kʋ mʋ̀ nə pɩn, ba dàń ma pɩn nɩ́á yuu bori tə vəli tə mun. Ba dàń yà yɩ ba dànɩ̀, sə tɩa pʋrɩ də yabɩbara. 30 Lɩ̀à tə, ba nə pɩn nɩ́á yuu bori tə, vəli tə dàń yà pɩ̀à, sə ba nan ba yá nɩ́á yuu bori tə. Ba lɩ nɩ́á yuu boribiə tə, ba nə yàá zʋ, ba ma jén tə, ba tún nɩ́á tə yuu. Yá ba ga fwa ndə kʋ yɩ ba pɩ̀à, ba kə nɩ́á yuu bori yɩra wiən† 27.30 Nɩ́á yuu bori yɩra won təntə, ba nə boŋə ‹ankərə›, yɩ ndə gwala nə. Ba nə ken kʋ nɩ́á tə wa, kʋ nə zʋa kʋ yí nɩ́á tə də̀ń, kʋ yàá mʋrɩ lá, kʋ pa nɩ́á yuu bori tə wàrɩ̀ kʋ vəli. tə duən nɩ́á yuu bori tə yáá con də. 31 Kʋ mʋ̀ nə pɩn, Polə ma swɩ̀n Romə-ba pamana bíí yuu tíú tə, də pamana tə con, ʋ wʋ́: «Də lɩ̀à-ba tə nə wà nɩ́á yuu bori tə wa yɩn, á bá wànɩ́ á nan mʋʋ tə wa». 32 Pamana tə dàń ma gwəŋə nɩ́á yuu boribiə tə ŋoni tə, ba ga yá ka, ka tʋ nɩ́á tə wa.
33 Kʋ fwa máŋá mancɩn, də tɩa tə wà pʋrɩ, Polə swɩ̀n ba mama con, sə ba də́ wodiu. Ʋ swɩ̀n ba con, ʋ wʋ́: «Nə jə dɩan fugə də banɩa zə̀n nə, á nə dànɩ̀, á ga ba wodiu də́. 34 À dàń swɩ̀n á con, sə á də́ wodiu. Kʋ mɛ, sə á də́ kʋ, sə á ma á wànɩ́ á jon á tɩ̀àn. Á lìù mama bá kwɩ̀n ʋ yukʋʋ nədʋ də tətə nə».
35 Polə nə swɩ̀n tə sʋ̀ràn təntə kwa nə, ʋ tì dipɛn, ʋ ga kə Yɩɩ lɛ̀eɛ̀e ba mama yáá con, ʋ ja kʋ ʋ fʋ ʋ wulə ʋ də́. 36 Ba də mama jɩɩn dàń pìí tə dàn, ba ga də́ wodiu. 37 Nə yɩn lɩ̀à biələ də sapwɩtwa də fugə də bardʋ (276) nɩ́á yuu bori tə wa. 38 Máŋá tə, ba nə dí wodiu tə, ba sú, ba kòrí mɩna tə nɩ́á yuu bori tə wa, ba dɩlɩ mʋʋ tə wa, sə kʋ dun tə fʋ tə mun.
Nɩ́á yuu bori tə nyʋnyʋgʋ
39 Tɩa nə pʋrɩ, máŋá tə wa, lɩ̀à tə, ba nə pɩn nɩ́á yuu bori tə vəli tə, wà kʋ bwálɩ́ tə lwarɩ. Ba nɩ tɩa bwálɩ́ don, ba nə na də ba wàá kʋ bwálɩ́ tə nə ba cwi. Ba dàń ken ba sírí, sə ba pa nɩ́á yuu bori tə zɩgɩ kʋ bwálɩ́ təntə wa. 40 Ba kʋ̀rɩ̀ nɩ́á yuu bori yɩra won tə, ba dʋgʋ mʋʋ tə wa. Kʋ máŋá təntə tətə wa, ba kʋ̀rɩ̀ ŋoni tə, tə yà nə vwə nɩ́á yuu bori tə danyungulən tə, tə nə kəni nɩ́á yuu bori tə cwəŋə wa. Ba ga kə tapoli nɩ́á yuu bori tə yáá con, sə kʋ pa vʋʋ tə yigu ba. Yá ba dàń ma vəli bwálɩ́ tə con, ba nə pɩ̀à ba zɩgɩ lá. 41 Kʋ máŋá təntə wa, nɩ́á yuu bori tə vəli kʋ bwɩn kasɩlʋ dədolu don nə, kʋ nə wulə navwɩ bələ pwərə wa. Nɩ́á yuu bori tə cən kʋ bwálɩ́ təntə wa. Kʋ yáá con tə dàń yà mʋrɩ kasɩlʋ tə wa, kʋ pa kʋ kʋ́ʋ̀ wàrɩ̀ kʋ sʋsʋga. Yá navwɩ tə dɩ̀àn tə pʋpʋgʋ kʋ kwa con tə mʋ̀.
42 Pamana dàń yà pɩ̀à ba gʋ bàń dìə̀ lɩ̀à tə, sə ba lìù mama dàn ká ye nɩ́á tə wa ʋ jén. 43 Yá *Romə-ba pamana bíí yuu tíú tə də yà nə pɩ̀à, sə ʋ jon Polə tə, ʋ cɩ̀gà ba nə, sə ba fwa kʋ yoo təntə. Ʋ pɩn nii lɩ̀à tə nə, ba nə yə̀ə́ nɩ́á yiu, sə ba dí yáá ba fan ba tʋ nɩ́á tə wa ba ye, ba nan mʋʋ tə wa. 44 Kʋ kwa nə, ba duən tə də wá marɩ daran nə, nə à yə̀ə́ nɩ́á yuu bori tə kɩkaran tə nə, ba jə pú ba kwa. Mə nətʋ nə, kʋ yɩn ba mama tə ma nan mʋʋ tə wa, ba mɩɩ nə.
*27:9 27.9 Nagwanaa təntə wa, nivori təntə jə cànà, ba nə yàá də́ bununu cànà tə wa. Kʋ zɩgɩ bununu cànà tə, kʋ jə vələ malakapʋrʋ cànà tə, nə à yə̀ə́ lʋnbwala cànà tə, nɩ́á yuu bori wàrɩ̀ mʋʋ tə yuu wa kʋ vəli.
†27:30 27.30 Nɩ́á yuu bori yɩra won təntə, ba nə boŋə ‹ankərə›, yɩ ndə gwala nə. Ba nə ken kʋ nɩ́á tə wa, kʋ nə zʋa kʋ yí nɩ́á tə də̀ń, kʋ yàá mʋrɩ lá, kʋ pa nɩ́á yuu bori tə wàrɩ̀ kʋ vəli.