7
Etiyen šelaŋ hoyraykey margaroo jine
1 Sargari juwalkey jineboraa nee: «Takaa woo da no wala?» 2 Etiyen nee: «Arma arey nda ay baabey, wa haŋajer. Irkoy daržantaa bangay ir baaba Ibirahima se waatoo kaŋ a goo Mezopotami za a mana koy goro Karaŋ. 3 De mo a nee Ibirahima se: ‹Fatta ni gandaa nda ni dumoo ra, ma koy gandaa ra kaŋ ay gʼa cebe ma ne.›* 7.3 Sintinoo 12.1. 4 A fatta Kalde borey gandaa ra ka koy goro Karaŋ. No din ra baaboo buuyanoo banda ga, Irkoy nʼa ganandi ka koy gandaa woo ra kaŋ ra sohõ war goo ma goro. 5 A manʼa noo tubu wala ba cee kanandi doo no din ra amma a nee nga gʼa noo gandaa a mʼa tee nga duuraa, nga nda nga hayroo kaŋ ga kaa dumaa ga, a gar a sii nda ize. 6 Takaa woo nda Irkoy šelaŋ ka nee kaŋ nga hayroo ga koy taabuši ganda waani ra, i gʼi daŋ baɲɲataray kʼi žilla jiiri zangu taaci (400). 7 Irkoy nee: ‹Gandaa kaŋ se i ga tee baɲɲa, agay, ay gʼa ciiti. Woo banda ga, i ga fatta, de i gʼay gana nongoo woo ra.›† 7.6–7 Sintinoo 15.13–14. 8 Irkoy na Ibirahima noo amaana kaŋ silbaa ti daŋbanguyanoo. Woo ra Ibirahima na Isiyaka hay kʼa daŋbangu jirbi yaahantoo hane, Isiyaka na Yakuba hay kʼa daŋbangu, Yakuba mo na kaaga woy cindi hinkaa (12) hay kʼi daŋbangu.
9 Kaagey canse ngi armaa Isufi ga kʼa neere a ma koy Misira. Amma Irkoy goo a bande. 10 A nʼa kaa nga zarabey kul ra, a nʼa noo alhormo nda lakkal Firawuuna, Misira kokoyoo do, a nʼa tee jineboro Misira nda nga hugoo kul se. 11 Heray tee Misira kul ra nda Kanaŋ gandaa ra nda zarabiyan beeri, ir baabey si duu ŋaayan. 12 Amma waatoo kaŋ Yakuba maa kaŋ hunay goo Misira, cee jinaa a nʼir baabey sanba. 13 Cee hinkantoo, Isufi na nga boŋ bayrandi nga armey se, de Firawuuna na Isufi dumoo bay. 14 Isufi sanba i ma ciya nga baaba Yakuba nda nga borey kul se, boro woyye cindi guu (75). 15 Yakuba doo ka koy Misira, a buu, nga nda ir baabey. 16 I nʼi ka koy Šekem kʼi daŋ saaraa ra kaŋ Ibirahima nʼa day nda nooru Hamor izʼarey ga Šekem.‡ 7.16 Sintinoo 23.3–16; 33.19; 50.7–13; Žozuwe 24.32.
17 Kaŋ allaahidoo kaŋ Irkoy nʼa zaa Ibirahima se waatoo man, jamaa tonton, de i hanse ka boobo Misira ra, 18 hala waatoo kaŋ kokoy tana huru kokoytaraa ra [Misira] kaŋ si Isufi bay. 19 Nga, a nʼir dumoo zanba kʼ[ir] baabey žilla ka taka tee ngi ize taanawey ma warrandi taray hala i masi huna. 20 Waatoo din ra Musa hayandi, boro no kaŋ nga kunturoo ga kan Irkoy se. A biirandi handu hinza nga baaba hugoo ra. 21 Waatoo kaŋ a warrandi, Firawuuna ize woyoo nʼa zaa kʼa biiri a ma tee nga izʼaru gundoo. 22 Musa aladabu nda Misira borey bayraa kul. Hini beeri goo nga šenney nda nga teegoyey ra.
23 Kaŋ Musa duu jiiri woytaaci (40), a huru binoo ra nga ma koy nga armey guna, Izirayel borey. 24 A dii affoo kaŋ Misira boro goo mʼa tooɲe, a na boraa kaŋ goo ma zarabi faaba ka faasa a se ka Misira boraa kar. 25 A ga hongu kaŋ [nga] armey ga faham kaŋ nga no Irkoy na nga daŋ kʼi hallasi. Amma i mana faham. 26 Subaa ra, a na Izirayel izeyaŋ gar kaŋ goo ma yenje, a ceeci kʼi waafakandi i ma cere noo alaafiya, a nee: ‹Arey, armayaŋ ti war, macin se war ga cere tooɲe?›§ 7.26 Fattaroo 2.13. 27 Boraa kaŋ goo ma nga ceroo tooɲe na Musa tuti ka nee: ‹May ka ni tee boŋkoyni nda ciitikaw ir se? 28 Ni mma baa mʼay halaci sanda takaa kaŋ nda bi nʼna Misira boraa wii?›* 7.27–28 Fattaroo 2.14. 29 Šennoo woo ga, Musa zuru ka koy goro Majaŋ gandaa kaŋ ra a na izʼaru hinka hay.
30 Jiiri woytaaci (40) banda ga, Sinay tondi hondoo saajoo ra almalayka foo bangay a se saabayɲaa foo kaŋ ga dii nuunaa deenoo ra. 31 Kaŋ Musa dii woo, boŋoo haw nda hayaa kaŋ a ga dii a. A man ka guna, a maa ir Koyoo jindoo kaŋ ga nee: 32 ‹Agay ti ni baabey Koyoo, Ibirahima, nda Isiyaka, nda Yakuba Koyoo.›† 7.32 Fattaroo 3.6. Musa kul no ma gaši, a mana yadda ka guna. 33 Ir Koyoo nee a se: ‹Taamey feeri kʼi kaa ni cewey ra, zama nongoo kaŋ ra nʼgoo ma kay manʼti kala labu henanante. 34 Ay dii gurzugaa kaŋ ay jamaa goo ma dii a Misira, ay maa ngi durayroo. Ay zunbu kʼi kaa kabe. Sohõ kaa, ay ga ni sanba Misira.›‡ 7.33–34 Fattaroo 3.5, 7–10.
35 Musa din da kaŋ Izirayel borey nʼa yankar ka nee: ‹May ka ni tee boŋkoyni nda ciitikaw?› Nga din da no Irkoy almalayka bangay a se saabayɲaŋoo ra kʼa sanba kʼa tee boŋkoyni nda feerikaw. 36 Nga no kʼi fattandi ka kayfiyaŋ nda tammaasayaŋ tee Misira gandaa ra, nda teeko Hari Ciraa ra, nda saajoo ra jiiri woytaaci (40). 37 Nga ti Musa kaŋ nee Izirayel borey se: ‹Irkoy gʼay cine annabi foo fattandi war se war armey ra.›§ 7.37 «Irkoy gʼay cine annabi foo fattandi war se war armey ra», Grek šenni ra, almaganaa faa ti «Irkoy ga annabi foo fattandi war se war armey ra kʼa sanba sanda ay takaa», Alhukumoo 18.15, 18. 38 Nga no ka cindi jama margaroo ra saajoo ra, nga nda almalaykaa kaŋ šelaŋ a se Sinay tondi hondoo boŋ nda ir baabey. A duu šenni hunanteyaŋ kʼi noo ir se.
39 Nga, ir baabey mana baa ngi ma yadda a se, i nʼa tuti ka ngi biney yeeti Misira 40 ka nee Haruna se: ‹Koyyaŋ tee ir se kaŋ ga dira ir jine, zama Musa din kaŋ nʼir fattandi Misira gandaa ra, ir si bay haya kaŋ a ti a.›* 7.40 Fattaroo 32.1, 23. 41 Jirbey din ra, i na haw-ize foo tee ka sargari kaa tooroo se, i ɲaali nda ngi kabe teegoyey. 42 Irkoy na banda bere i se kʼi taŋ i ma hayey kaŋ goo beenaa ra gana sanda takaa kaŋ nda a hantumandi annabey citaaboo ra ka nee:
‹Manʼti agay se
war na alman koosu ka sargari kaa
jiiri woytaaci (40) saajoo ra wala, Izirayel hugu-izey?
43 War koy nda tooroo kaŋ maaɲoo ti Molok hukkumoo
nda [war] koyoo Rafaŋ handaraa,
kaŋyaŋ ti hayey kaŋ war nʼi tee ka sujudu i se.
Ay ga war ka koy Babiloŋ se jine.›† 7.42–43 Amos 5.25–27.
44 Seedetaray hukkumoo cindi ir baabey kone saajoo ra. Irkoy šelaŋ Musa se kʼa yaamar a mʼa fasal sanda woo kaŋ a dii a cine. 45 Waatoo kaŋ ir baabey duu a, ngi nda Žozuwe nʼa hurandi ka gandawey dii kaŋ Irkoy nʼi gaaray ir baabey jine. A cindi no din hala Dawda waati. 46 Nga ka duu alhormo Irkoy do ka ceeci ka duu gorodoo‡ 7.46 Hantum fooyaŋ ga tonton ka nee: «Irkoy maaɲoo ga». Yakuba hugoo se. 47 Amma Sulaymaana ka hugu cin a se. 48 Jerantaa si goro nongu ra kaŋ kabe nʼa tee, sanda takaa kaŋ nda annaboo nee:
49 ‹Beenaa ti ay kokoy gorodogoo,
laboo ti taaroo kaŋ ga huru ay cewey cire.›
Ir Koyoo nee: ‹Hugu dumi foo no war cina ya ne,
wala hunanzam doo foo no war gʼa tee ya ne?
50 Manʼti ay kaboo ka hayey wey kul tee wala?›§ 7.49–50 Ezayi 66.1–2.
51 War boŋey ga šendi, war biney nda war haŋawey ga šendi, waati kul war mo, war ga wanji Hundi Henanantaa se sanda war baabey takaa. 52 May ti annaboo kaŋ war baabey manʼa gurzugay? I na borey wii kaŋ ga Boro Šerrantaa kaayanoo bayrandi, boraa kaŋ sohõ war, war tee nga zanbakaa nda nga wiikaa, 53 war kaŋ duu ašariyaa almalaykey kabey ra, amma war mana gaabu a ga.»
Etiyen wiiyanoo
54 Waatoo kaŋ borey kul kaŋ goo hoyraykey margaroo ra maa šenney wey, biney hanse ka tun, i na meeɲama Etiyen ga. 55 Amma woo gar, nga, a too met nda Hundi Henanantaa, a na nga moɲey bakam beenaa here, de a dii Irkoy daržaa nda Isa kaŋ ga kay Irkoy kabe hennaa ga. 56 A nee: «Nga ne, ay ga dii beenaa kaŋ feeri, de Boraa kaŋ tee Adamize goo ma kay Irkoy kabe hennaa ga.» 57 I na jinde jer ka kaati, i na ngi haŋawey daabu, de i tee mee foo ka gum a boŋ. 58 I nʼa gaaray ka koy koyraa dumaa ga, i nʼa warra nda tondi kʼa wii. Seedewey na ngi darbawey jisi arusooga foo jeroo ga kaŋ se i ga nee Sol. 59 I na Etiyen warra nda tondi kʼa wii kaŋ a ga Irkoy cee ka nee: «Ay Koyoo Isa, ay hundoo taa.» 60 A sonbu kanjey ga ka jinde jer ka kaati ka nee: «Ay Koyoo, masi zunuboo woo dii i se.» Kaŋ a na woo har, a faati.
*7:3 7.3 Sintinoo 12.1.
†7:7 7.6–7 Sintinoo 15.13–14.
‡7:16 7.16 Sintinoo 23.3–16; 33.19; 50.7–13; Žozuwe 24.32.
§7:26 7.26 Fattaroo 2.13.
*7:28 7.27–28 Fattaroo 2.14.
†7:32 7.32 Fattaroo 3.6.
‡7:34 7.33–34 Fattaroo 3.5, 7–10.
§7:37 7.37 «Irkoy gʼay cine annabi foo fattandi war se war armey ra», Grek šenni ra, almaganaa faa ti «Irkoy ga annabi foo fattandi war se war armey ra kʼa sanba sanda ay takaa», Alhukumoo 18.15, 18.
*7:40 7.40 Fattaroo 32.1, 23.
†7:43 7.42–43 Amos 5.25–27.
‡7:46 7.46 Hantum fooyaŋ ga tonton ka nee: «Irkoy maaɲoo ga».
§7:50 7.49–50 Ezayi 66.1–2.