1 Né³² né³, ca³chó³² cáun² jmáɨ¹ hi³ jmɨ́¹ zian² jan² tsá² tsáun¹, tsá² jmáɨ² Lá¹; tsá² zian² juú² Betania bí¹ tsá² hí³ la³ má²quionh³ tá¹ gon³ tsá²mɨ³ raɨnh²¹, Má²réi³ jɨ³ mɨ́¹ Marta. 2 Má²réi³ raɨnh²¹ Lá¹ tsá² jmɨ́¹ tsáun¹ hí³ bíh¹ ca³sé³ jmɨ́² má²ró³² ta³ Tɨ³² Juo¹³ dí², hi³ jáun² ca³ma³quiéin² tsú² siáh³ cun³quionh³ jñú² chí¹ hnga². 3 Hi³ jáun² né³, tá¹ gon³ bíh¹ tsá²mɨ³ má²tún² raɨnh²¹ hí³ ca³zen³ jáɨ¹³ ñí¹con² Jesús, hi³ juáh³ la³ lá²:

―Tɨ³², rá²tsáun¹ bíh¹ há²mei²¹ joh² hnú².

4 Jáun² jmɨ́¹ ca³náɨ³² Jesús jáɨ¹³ jáun² né³, ca³juáh³ la³ lá²:

―Ha³ tiá² jún³ yáh³ tsú² cun³quionh³ mɨ́¹uɨ́³ jáun²; quí¹ cun³quionh³ mɨ́¹uɨ́³ jáun² dá² lɨ́¹³ lɨ³jnia² pí³ quioh²¹ Dió³² bíh¹, hi³ ja³bí¹ la³ jáun² lɨ³jnia² siáh³ pí³ quioh²¹ Jon² Dió³².

5 Uá¹jinh¹ jmɨ́¹ hnio³ lɨ́n³² bíh¹ Jesús mɨ́¹ Marta la³ má²quionh³ raɨnh²¹, jɨ³ Lá¹ nɨ́² siáh³, 6 cu³ jáun² ca³cuá³ bíh¹ tsú² cónh³í¹ tun³ jmáɨ¹ ñí¹ jmɨ́¹ cuá³ jáun² la³ cun³ jmɨ́¹ ca³lɨ³ ñi³² hi³ rá²tsáun¹ Lá¹. 7 Jmɨ́¹ lɨ²¹ jáun² né³ ca³záɨh³ dí² tsá² haɨn²¹ hí³ tɨ³ con², hi³ ca³juáh³:

―Ma³tsáu¹³ cónh³í¹ cu³ jéin³² tɨ³ hué¹³ Judea.

8 Jáun² tsá² haɨn²¹ hí³ tɨ³ con² tsú² né³ ca³juáh³:

―Tɨ³², já² tá¹la³ nɨ́² bí¹ jaun³² cánh³² jmɨ́¹ hnió³ tsá² *judíos tsá² ná¹ñí¹ zian² hué³² jáun² hi³ jngah³ hnú² cun³quionh³ quɨ́n¹, ¿hí¹ siáh³ ma³ siáh³ hnáuh² nú² cuóh¹³ ñí¹ jáun²?

9 Hi³ jáun² Jesús né³ ca³ngáɨ³:

―¿Haun¹³ juáh¹³ quia³tún³ o¹rá¹ hu²¹ cú² jmáɨ¹ dúh¹? Jáun² né³, nɨ́¹juáh³ ngɨ³² tsú² ta³ jma², tiá² hính³² yáh³ tsú², quí¹ jniá³ bíh¹ joh¹ hi³ zia³² hngá¹máh³ lá²; 10 tɨ³la³ nɨ́¹juáh³ jan² tsá² ngɨ³² já¹niéi² né³, hinh³² bíh¹ tsú², quí¹ cun³ñí¹ hi³ tiá² joh¹ zia³² yáh³ ñí¹con² tsú².

11 Hi³ ca³juáh³ siáh³ Jesús la³ lá²:

―Lá¹ há²mei²¹ quiú¹³ dí² má²rá²cuóun¹ bíh¹, tɨ³la³ ñí¹ñí²¹ jná¹³ tsú² má¹ná¹.

12 Jáun² tsá² haɨn²¹ hí³ tɨ³ con² tsú² né³, ca³juáh³:

―Tɨ³², nɨ́¹juáh³ la³ má²rá²cuóun¹ tsú², la³ jáun² má²lin¹ hi³ má²lan¹³ bíh¹ tsú².

13 Tɨ³la³ Jesús dá² jmɨ́¹ hnió³ juáh³ hi³ má²jun² bíh¹ Lá¹; tɨ³la³ tsá² haɨn²¹ hí³ tɨ³ con² dí² né³, lɨ́¹ jmɨ́¹ ná¹lɨ́n²³ hi³ hí³ dí² dí¹juáh²³ hi³ hú¹tá¹ tson² rá²cuóun¹ bíh¹ tsú². 14 Jáun² jmɨ́¹jáun² ca³juáh³ Jesús hú¹tá¹ cú²na²¹ jáɨ¹³ cú²jueh³², hi³ ca³juáh³ la³ lá²:

―Má²jun² bíh¹ Lá¹. 15 Jlánh¹ hiún² tsɨn³² jná¹³ quí¹hliá² tiá² jmɨ́¹ cuon¹ jná¹³ ñí¹ jáun² jmáɨ¹ jáun², hi³ jáun² ta³né³² má²zia³² lánh³ rón³² lɨ́¹³ cháh¹ hnoh² cáun² tán¹ honh² ñí¹con² jná¹³. Jáun² ma³tsɨ́¹neh²¹ dí².

16 Hi³ jáun² Tú¹ma²¹ tsá² téh²³ tsú² hí³ dún² gon³ né³, ca³záɨh³ tsá² ñí¹ hná¹ jáun² la³ lá²:

―Ma³tsáu¹³ uá²jaɨ³² jnoh¹, hi³ jáun² hiá¹ tsáu¹³ dí² cu³tsa³² quiúnh¹ tsú².

17 Jmɨ́¹ cá¹chó²¹ jáun² Jesús né³, ca³lɨ³ ñi³² hi³ quiún³ jmáɨ¹ máh³ la³ má²tí³ hi³ ja³haun³ Lá¹. 18 Ñí¹ má²janh² juú² Jerusalén bíh¹ jmɨ́¹ nio¹ juú² Betania, míh¹ tiá² cun³ hnɨ³² kilómetros jmɨ́¹ tí³ tɨ³ la³ uóunh³. 19 Jáun² né³, juóun³² bíh¹ tsá² judíos jmɨ́¹ la³ má²ca³cha³táunh¹ hñú¹³ mɨ́¹ Marta quionh³ Má²réi³ raɨnh²¹, hi³ ja³jɨen³ dí² tsú² cun³ñí¹ hi³ jun³ jáun² Lá¹ raɨnh²¹ tsú². 20 Jmɨ́¹ ca³lɨ³ ñi³² mɨ́¹ Marta hi³ má²cuá¹ja³² Jesús, jáun² cua³han³ dí² hi³ ca³ñí¹hen¹³ dí² tsú²; tɨ³la³ Má²réi³ né³ ca³ta³cua¹³ bí¹ ñéih³. 21 Jáun² mɨ́¹ Marta ca³záɨh³ Jesús la³ lá²:

―Hnú² Tɨ³² Juóu³² jná¹³, sá¹jmɨ́¹ hi³ ñíh³ hnú² ñí¹ lá² dúh¹, tiá² jmɨ́¹ jun¹ yáh³ renh² jná¹³. 22 Tɨ³la³ jná¹³ ño¹ má¹ná¹, hi³ uá¹jinh¹ la³ tɨ³ ta³né³², cun³ cué³² bíh¹ Dió³² lɨ³ua³ cáun² hi³ mɨ́h¹³ hnú².

23 Jáun² Jesús ca³juáh³:

―Jenh¹³ bí¹ renh² hnú².

24 Hi³ jáun² mɨ́¹ Marta né³ ca³ngáɨ³:

―Ján³, ño¹ bíh¹ jná¹³ hi³ jenh¹³ tsú² ñí¹ cá¹táuh³ jmáɨ¹, nɨ́¹ má¹tɨ³ ñí¹ jenh¹³ la³jɨ́n³² tsá² má²cá²tsan³.

25 Jmɨ́¹jáun² ca³juáh³ siáh³ Jesús:

―Jná¹³ bíh¹ jmu¹ hi³ jenh¹³ tsú², jɨ³ hi³ lɨ́¹³ zian² tsú² siáh³. Nɨ́¹juáh³ tsá² taunh² ta²¹ jná¹³, uá¹jinh¹ jún³ tsú², cun³ jenh¹³ bí¹ tsú²; 26 hi³ la³jɨ́n³² bíh¹ tsá² zian² ta³né³², cun³ jmɨ́¹lɨ́h³ bíh¹ tiá² jún³ nɨ́¹juáh³ hi³ taunh² ta²¹ jná¹³. ¿Táunh¹³ hnú² ta²¹ jáɨ¹³ lá²?

27 Jáun² tsá²mɨ³ hí³ ca³ngáɨ³ la³ lá²:

―Ján³ Tɨ³², taunh³² bíh¹ jná¹³ ta²¹ hi³ hnú² bíh¹ lɨ́n³ Cristo Jon² Dió³², Tsá² ca³tɨ²¹ hi³ já³² ñí¹ hué²¹ lá².

28 Jmɨ́¹ má²lɨ́²juáh³ jáun² mɨ́¹ Marta la³ nɨ́² né³, ngah³ hi³ ca³ñí¹tieh¹ Má²réi³ raɨnh²¹ ta³ máɨh³, hi³ ca³juáh³ la³ lá²:

―Ó³² zenh² Tɨ³², hi³ jáun² dí¹té²³ tsú² hnú².

29 Jáun² la³ cun³ jmɨ́¹ ca³náɨ³² Má²réi³ ca³náu² hi³ ngau³ hi³ ca³ñí¹jɨen¹³ Jesús. 30 Quí¹ tiá² jmɨ́¹ má²hi³² yáh³ Jesús já¹ juú² jmɨ́¹jáun², la³ cun³ rón³² ñí¹ ca³jenh² jáun² mɨ́¹ Marta bíh¹ tsú² jmɨ́¹ zenh¹. 31 Hi³ jáun² jmɨ́¹ ca³jɨ́e³ tsá² judíos tsá² jmɨ́¹ já¹jɨen³ hí³ Má²réi³ hi³ la³juɨ³² ca³náu² hi³ cua³han³, jáun² ja³taunh²¹ uá²jaɨ³² cu³chin¹, quí¹hliá² ca³lɨ́n¹³ dí² hi³ má²ngau³² ho³ tá²hón³² bíh¹ tsú² hi³ já¹háu³ ñí¹ jáun².

32 Jáun² jmɨ́¹ cá¹chó²¹ Má²réi³ ñí¹ zenh¹ Jesús né³, ca³di³jñí³² ñí¹ hó²¹ñí¹ tsú², hi³ ca³juáh³ la³ lá²:

―Tɨ³², sá¹jmɨ́¹ hi³ ñíh³ hnú² ñí¹ lá² dúh¹, tiá² jmɨ́¹ jun¹ yáh³ renh² jná¹³.

33 Jmɨ́¹ ca³jɨ́e³ Jesús hi³ ca³hó³ Má²réi³ la³ má²quionh³ tsá² judíos tsá² ca³cha³táunh¹ hí³ quionh³ tsú², jáun² ca³hi³ cúh² tsɨ́³, hi³ ca³ja³ siáh³ mií³ tsɨ́³, 34 hi³ jáun² ca³ngáɨ³ dí² ñí¹con² tsú² la³ lá²:

―¿Ha³ jinh¹ ca³ñí¹hón²¹ náh² tsú²?

Hi³ jáun² tsá² tionh² hí³ ca³juáh³:

―Tɨ³², sá¹nɨ́² ña³² ñá²jɨe³.

35 Jmɨ́¹ lɨ²¹ jáun² né³, Jesús ca³sunh³ jmáɨ². 36 Hi³ jáun² jmɨ́¹jáun² ca³juáh³ tsá² hí¹tsá²táunh¹ hí³ la³ lá²:

―Jɨe³ né³, ¡cónh³ bíh¹ tiá² jmɨ́¹ la³ hnio³ dí² hla¹ Lá¹!

37 Ma³ jan² tsá² hí³ ca³juáh³ siáh³:

―Já² tsá² nɨ́² yáh³ ca³jmú³ hi³ ca³jnia³ mɨ́¹ñí¹ tsá² jmɨ́¹ ten³ hí³, ¿tiá¹ hi³ jmɨ́¹ la³ lɨ́¹³ jmu³ tsú² ca³lá² quioh²¹ hla¹ Lá¹, hi³ jáun² tiá² jmɨ́¹ jún³?

38 Jmɨ́¹jáun² ca³hi³ siáh³ cúh² tsɨ́³ Jesús, hi³ jáun² ca³ja³janh³² ho³ tá²hón³². Tá²hón³² jáun² dá² jmɨ́¹ lɨ́³ cáun² tá²hláu² bíh¹, hi³ jáun² jmɨ́¹ dí¹jnáɨ²³ cá² máɨ³ quɨ́n¹ ñí¹ lɨ́³ ho³. 39 Jáun² Jesús ca³juáh³ siáh³ la³ lá²:

―Quin³² náh² quɨ́n¹ nɨ́².

Jmɨ́¹jáun² ca³juáh³ mɨ́¹ Marta raɨnh²¹ hla¹ la³ lá²:

―Tɨ³², já² má²hlah³ bíh¹ má²ja³², quí¹ má²quiún³ jmáɨ¹ máh³ jun³ tsú².

40 Tɨ³la³ Jesús né³ ca³juáh³ la³ lá²:

―¿Tiá¹ má²lɨ́²juáh³² jná¹³ dúh¹, hi³ nɨ́¹juáh³ táunh²³ hnú² ta²¹, lɨ́¹³ bíh¹ jɨeh²¹ nú² pí³ quioh²¹ Dió³²?

41 Hi³ jáun² jmɨ́¹ lɨ²¹ jáun², ca³quin³ bíh¹ tsú² quɨ́n¹ jáun². Jmɨ́¹jáun² ca³ziauh³ Jesús ñí¹ tɨ³ chi³cuú², hi³ ca³juáh³:

―Tia²¹, tiá¹hmah¹ hnú² quí¹hliá² má²lɨ́²niéih² hnú² jáɨ¹³ quion²¹ jná¹³. 42 Ño¹ bíh¹ jná¹³ hi³ cun³ tiú²nio² bíh¹ naɨh³² hnú² jë² jná¹³, tɨ³la³ dí¹juanh³² jná¹³ la³ lá² cun³ñí¹ hi³ ca³tɨn¹ tsá² tionh² lá² bíh¹, hi³ jáun² lɨ́¹³ tónh³² tsú² ta²¹ hi³ hnú² bíh¹ ca³ze² jná¹³.

43 Hi³ jáun² jmɨ́¹ má²lɨ́²juáh³ tsú² la³ nɨ́² né³, ca³hléh³ tiá³, hi³ ca³juáh³:

―¡Náu² Lá¹, cua³han² ñí¹ nɨ́²!

44 Hi³ jáun² tsá² jmɨ́¹ má²jún¹ hí³ né³, cua³han³ bíh¹ ta³ ná¹tsáɨh³ hmɨh³² cuá² ta³, hi³ jáun² ñí¹ tsú² jmɨ́¹ tsáɨh³ siáh³ cáun² hmɨh³². Jáun² ca³záɨh³ Jesús tsá² tionh² hí³:

―Jen¹ tsú² hi³ jáun² cuɨ́¹ chánh¹³.

45 Jmɨ́¹jáun² juóun³² lɨ́n³² bíh¹ tsá² judíos tsá² jmɨ́¹ quionh³ hí³ Má²réi³ ca³tanh² ta²¹ Jesús jmɨ́¹ ca³jɨ́e³ la³ cun³ hi³ má²lɨ́²jmú³ jáun² Jesús. 46 Tɨ³la³ ma³ jan² tsá² hí³ má¹ná¹, ñí¹con² tsá² *fariseos bíh¹ ja³taunh²¹, hi³ ca³ñí¹choh¹ dí² tsú² la³ cun³ hi³ má²lɨ́²jmú³ jáun² Jesús. 47 Jmɨ́¹jáun² ca³cuú² ca³ngɨh³² tsá² fariseos quionh³ tsá² ná¹lɨ́n³ mi³jmú³, la³ má²quionh³ tsá² ná¹ho² ta²¹, hi³ ca³juónh³ la³ lá²:

―¿He³ dá² lánh³ jmú¹³ dí² juáh¹³? Quí¹ jlánh¹ ma³ hliáun³ li²¹ hi³ lɨ́³ hua³jueh³² jmu² tsá²ñuh² hí³. 48 Nɨ́¹juáh³ cáun² lɨ́¹ neh²¹ la³ nɨ́² bíh¹ dí², jáun² la³jɨ́n³² bíh¹ tsáu² taunh¹³ ta²¹ quioh²¹ tsú², hi³ jáun² tsá²tan²¹ tsá² *romanos né³, ja³táunh¹ hi³ ja³tsunh¹ cuáh³² chín¹ quiú¹³ dí², hi³ ja³ma³quí² ma³tsau² tsú² siáh³ jɨ³lá² dí².

49 Tɨ³la³ jan² tsá² hí³, tsá² jmáɨ² Caifás, tsá² jmɨ́¹ lɨ́n³ mí²tsá² hɨ́en¹ jmáɨ¹ jáun² ca³juáh³ la³ lá²:

―Hí¹ cáun² yáh³ tiá² hi³ ñíh¹ hnoh², 50 hi³ sa³jun³ canh³² bí¹ náh² hua³hí¹³, hi³ tɨ³ quien² bíh¹ jún³ jan² tsáu² cha¹³ jɨ³lɨn² tsáu² la³ cónh³ bíh¹ hi³ hiá¹ tsau¹³ dí² jɨ³lá².

51 Tɨ³la³ Caifás má¹ná¹, tiá² ca³juáh³ yáh³ la³ nɨ́² cun³ñí¹ hi³ cháunh²³ chí¹ hnga²; la³ nɨ́² dá² ca³juáh³ tsú² quí¹ cun³ñí¹ hi³ hí³ jmɨ́¹ lɨ́n³ mí²tsá² hɨ́en¹ jmáɨ¹ jáun² bíh¹, hi³ jáun² bíh¹ ca³hléh³ tsú² jáɨ¹³ hi³ ca³cué³ jáun² Dió³² hñu³ tsɨ́³, hi³ Jesús bíh¹ ca³tɨn¹ jún³ cha¹³ la³jɨ́n³² tsá² judíos. 52 Hi³ jun³juáh¹³ jmáh³la³ hi³ ca³tɨn¹ tsá² hí³ yáh³, quí¹ ja³bí¹ la³ jáun² lɨ́¹³ chan³ tsú² cu³lɨ²¹ jon² Dió³² bíh¹, tsá² lɨ́¹ má²tiú¹ má²hán¹ tɨ³ hlá² tɨ³ nɨ́² tá¹ cáun² hngá¹máh³. 53 Hi³ jáun² dá² la³ cun³ jmɨ́¹jáun² bíh¹ ca³ma³cú¹ ma³ren²¹ tsá² judíos tsá² ná¹ñí¹ jáɨ¹³ hi³ jngɨh³ Jesús.

54 Cun³ñí¹ hi³ jáun² bíh¹ tiú²uú² cáun² lɨ́¹ jmɨ́¹ ngɨ³² Jesús chú¹jan¹ ja¹ tsá² zian² hué¹³ Judea, hi³ jáun² cua³han³ bíh¹ dí² cú²jueh³² hué¹³ Judea, hi³ ngau³ tɨ³ ñí¹ má²janh² hué³² quiéin², já¹ juú² jmáɨ² Efraín. Ñí¹ jáun² bíh¹ ca³ta³cua¹³ tsú² quionh³ tsá² haɨn²¹ hí³ tɨ³ con².

55 Pih²¹ jmáɨ¹ bíh¹ jéi³²í¹ jmɨ́¹ hniáuh²¹ hi³ tɨ²¹ *Jmɨ́¹hɨ́en¹ quioh²¹ tsá² judíos; hi³ jáun² né³, juóun³² lɨ́n³² tsá² zian² ca³la³ jɨ́³² juú² míh¹ juú² siún¹ ja³tú¹ já¹lɨn³ tɨ³ já¹ juú² Jerusalén hi³ ja³ma³tí³² la³ cun³ hi³ ná¹ngɨ²³, hi³ má²jɨn² tsú² jáun² ñeh² bíh¹ hi³ tɨ²¹ Jmɨ́¹hɨ́en¹. 56 Tá¹la³ jmáɨ¹ jáun² né³ ca³quí² ca³hnah² tsá² hí³ Jesús, hi³ jáun² tá¹la³ tiáunh¹ dí² hñu³ cuáh³² chín¹ né³, ngaɨh³² dí² tsá²ján² tsá²ján², hi³ juáh³ la³ lá²:

―¿He³ lánh³ lɨ́n²³ hnoh²? ¿Hí¹ já³² tsú² jmáɨ¹ juáh¹³?

57 Hi³ tsá² fariseos né³, la³ má²quionh³ tsá² ná¹lɨ́n³ mi³jmú³ jmɨ́¹ má²ca³jmú³ héih³² hi³ hniáuh³² chá³² lɨ³ua³ jan² tsáu² nɨ́¹juáh³ hin² má²ca³lɨ³ ñi³² ha³ jinh¹ cuá³ Jesús, hi³ jáun² tsa³quian³ dí² hi³ tson³.