9
Isa ka a la keladenbailu kelaya
1 Wo kɔ, Isa ka a la keladenba tan ni fila kili. A ka fanka ni sebaaya di ie ma, kosa alu ri jinailu gbɛn ka bɔ mɔɔilu fɛ, ka jankarɔtoilu lakɛndɛya. 2 A ka ie kelaya ko alu ye wa Alla la mansaya ko lase mɔɔilu ma, ka jankarɔtoilu fanan lakɛndɛya. 3 A ka a fɔ ie yɛ ko: «Ai kana dɛmɛn fen si ta taama ɲin dɔ, gbeleke wo, bɔrɔ wo, damunun fen wo, wodi wo, ai kana wo si ta. Hali duruki fila, ai kana wo ta. 4 Ai wa jiya yɔrɔ mɛn dɔ, ai kana bɔ ye. Ai ye to ye fo ai bɔ tuma wa se so wo kɔndɔ. 5 Ni mɔɔilu ka iban ai jiyala, ai ye bɔ ie wara, ka ye gbangban bɔ ai sen ma. Wo ri kɛ sereya ri ye mɔɔilu ma, ko alu ka juu.» 6 Nba, alu bɔra ye ka itaama ka se so siyaman dɔ. Alu ka kibaro ɲuma lase ka jankarɔtoilu lakɛndɛya fan bɛɛ rɔ.
Isa la ko ka Herodi kɔndafili
7 Nba, ko ko kɛni tɛrɛ ye Isa bolo, Mansa Herodi tɛrɛ ye wo kibaro kalama. Wo kibaro ka a kɔndafili kosɛbɛ, baa doilu tɛrɛ ye Isa jatela Yaya le ri. Alu kan ko Yaya ra wuli ka bɔ saya rɔ. 8 Doilu tɛrɛ ye Isa jatela Nabi Eli le ri. Alu kan ko Eli ra na ikɔ tuunni. Doilu tɛrɛ ye Isa jatela nabiɲuma gbɛrɛ ri, bi ma mɛn ban. Alu kan ko wo ra bɔ saya rɔ ka na ikɔ tuunni. 9 Herodi kan ko: «N ka mɔɔ lɔ Yaya kun tɛɛla a la. A ye di wo rɔ? N ye kibaro mɛn sɔrɔnna ɲin, wo tii ye yon de ri wa?» Wo rɔ, a loo tɛrɛ ye Herodi la ka a ɲa la Isa kan.
Isa ka damunun di jama ma
10 Isa la keladenbailu bɔra taama rɔ ka na dantɛɛli kɛ Isa yɛ. Alu tun da ko ko kɛ, alu ka wo bɛɛ fɔ a yɛ. Wo banni, Isa ka ie ta, ko ka wa ɲɔɲɔn diya Betisayida so fan dɔ. 11 Kɔni mɔɔ siyaman kolɔnda ie wa ko rɔ, ka ibori ie kɔ. Isa ka ie bɛɛ ramira koɲuma. A ka Alla la mansaya ko lase ie ma, ka ban ka jankarɔtoilu lakɛndɛya. 12 Alu bɛɛ mɛnda ye fo ka fitiri sudunya. Keladenba tan ni fila wo nara, wo rɔ, ka a fɔ Isa yɛ ko: «An Maari, i ye sila di jama ma. Sa alu ri wa si diya a ni damunun ɲinin yan laminin soilu la, a ni todailu la. I ma a lɔn, an ye waa le rɔ yan? Foyi tɛ yan.» 13 Isa ka ie jabi: «Ai jɛrɛ ye damunun di ie ma.» Keladenbailu ka a fɔ ko: «Buru kala loolu ni jɛɛ fila-pe ye an bolo yan. Nba, i ye a fɛ an ye wa damunun san jama ɲin bɛɛ yɛ wa?» 14 Jama wo ka siya ba le. Cɛ mɛnilu ye a rɔ, woilu jate ri mɔɔ waa loolu bɔ.
Nba, Isa ka a fɔ a la karandenilu yɛ ko: «Ai ye jama lasii mɔɔ biloolu biloolu dɛkuruilu rɔ.» 15 Karandenilu ka jama ladɛn ka ie lasii ten. 16 Wo banni, Isa ka buru kala loolu ni jɛɛ fila ta, ka a ɲa lɔ san ma ka baraka bila Alla yɛ. A ka buru ni jɛɛ rakadikadi ka a di karandenilu ma, ko ka a rafara jama tɛma. 17 Mɔɔ bɛɛ ka damunun kɛ fo ka ie fa. Alu bɛɛ ban mɛn kɛni damununna, karandenilu ka buru ni jɛɛ kunkundun tɔilu ladɛn. Wo kunkundunilu ka seye tan ni fila lafa.
Piyɛri ka mɛn fɔ Isa ma
18 Lon do rɔ, Isa kelen tɛrɛ ye Alla matarala yɔrɔ do rɔ. A la karandenilu tɛrɛ ma jan ale bakɛ. Isa ka ie maɲininka ko: «Mɔɔilu ye n jatela yon di?» 19 Alu ka a jabi: «Doilu kan ko i ye Yaya le ri. Doilu kan ko i ye Nabi Eli le ri. Doilu fanan kan ko nabiɲuma do ra bɔ saya rɔ ka na, bi ma mɛn ban.»
20 A ka ie maɲininka ko: «Ai don? Ai ye n jatela yon di?» Piyɛri ka a jabi: «Alla la Mɔɔ Ɲenematɔmɔnin de ile ri.»
21 Isa ka a fɔ ka a magbɛlɛya ie yɛ ko alu kana wo kuma fɔ mɔɔ si yɛ. 22 A kan ko: «A fɛrɛ tɛ, fo Mɔɔ Dencɛ ye jakankata. Mɔɔbailu ni sarakalasela kuntiilu ni sariya karanmɔɔilu, alu bɛɛ ri iban a rɔ, ka a mira ka a faa. Kɔni a faa tele sawana, a ri lawuli ka bɔ saya rɔ.»
23 A banni wo fɔla a la karandenilu yɛ, a ka a fɔ mɔɔilu bɛɛ yɛ ko: «Ni mɔɔ ye a fɛ ka na n ma, wo ye ban a jɛrɛ rɔ. Lon lon a ye a la gbɔngbɔn jiri ta ka bila n kɔfɛ. 24 Nba, ni mɔɔ mɔɔ ka a si kɔnɔgbɛn a la dunuɲaratɛɛ rɔ, wo tii ti ɲenemayala, kɔni ni mɔɔ mɔɔ bɔnɔra a si rɔ a la dunuɲaratɛɛ rɔ nde la ko rɔ a ri ɲenemaya. 25 A ye di? Ni mɔɔ do ka dunuɲa fen bɛɛ sɔrɔn yan, ka wa bɔnɔ a nin dɔ sini, wo tɔnɔ ye nfen di? 26 Mɛn di maloya ka iban i lɔla n na ko rɔ, a ni n na kuma rɔ, Mɔɔ Dencɛ wa na lon mɛn, a ri maloya wo tii la ko la fanan. Wo lon, a natɔ a la nɔɔrɔ rɔ, a ni a Fa Alla ta, a ni mɛlɛka sɛnimanilu ta. 27 Sika tɛ a rɔ: doilu ye ai tɛma yan, mɛnilu tɛ sa fewu ni alu ma Alla la mansaya yen fɔlɔ.»
Isa fari yɛlɛman ko
28 Wo fɔ tele seyin ɲɔɔn, Isa ka Piyɛri ni Yuhana ni Yakuba ta ka wa Alla matara diya koyinkɛ do kan. 29 Ka Isa to Alla matarala, a ɲakɔrɔ yɛlɛmanda. A la faanin gbɛra fo ka mɛlɛnmɛlɛn iko sanmɛlɛnmɛlɛn. 30 Ikɔrɔkɔrɔ cɛ fila kumara a yɛ mɛn ye Nabi Musa a ni Nabi Eli. Bi tɛrɛ ma cɛ fila wo sa. 31 Alu lɔni tɛrɛ nɔɔrɔ ba rɔ ka Isa baro. Alu barora Isa faa ko kan, a natɔ mɛn dafala Jerusalɛmu. 32 Wo ka a tɛrɛn Piyɛri ni a dafɔɲɔɔnilu ra sunɔɔ. Alu kununda ka Isa nɔɔrɔni yen, a ni cɛ fila wo. 33 Ka sɔrɔn Nabi Musa ni Nabi Eli watɔ le tɛrɛ, Piyɛri ka a fɔ Isa yɛ ko: «Karanmɔɔ, yan bɛnni an ma. An ye to yan. An di gba sawa lɔ, i ta kelen, Nabi Musa ta kelen, a ni Nabi Eli ta kelen.» Piyɛri tɛrɛ ye kumala tuun, kɔni a ma wo kɔrɔ lɔn. 34 Ka Piyɛri to kumala, banda do jiira ka birin ie kun na, ka ie latunun, wo rɔ alu silanda a ɲa ma. 35 Wo tuma, kumakan do bɔra banda rɔ ko: «N Dencɛ le ɲin di, n da mɛn Ɲenematɔmɔn. Bɛɛ ye a tolo malɔ a la.» 36 Kuma banni, karandenilu ma mɔɔ si tɛrɛn ye fo Isa kelen pe. Alu bɛɛ ka imakun wo ko ma. Alu ka mɛn yen, alu ma wo fɔ mɔɔ si yɛ.
Isa ka den jinatɔ do lakɛndɛya
37 Wo duusa gbɛ, Isa ni karanden sawa wo jiira koyinkɛ kɔrɔ tuma mɛn na, mɔɔ siyaman ka Isa labɛn. 38 Nba, cɛ do tora jama wo tɛma ka a kan nabɔ ko: «Karanmɔɔ, n ye i madiyala, i ye n dencɛ dɛmɛn. A kelen pe le n bolo. 39 Jina ye a tɔrɔla. A wa a mira, den di kule ikɔrɔ ye. Jina ri a lajɛrɛjɛrɛ, fo ka a da kanfa ji labɔ. A ti sɔn fewu ka den bila fo a wa ban a sɛɛla kojuuya. 40 N nara ka i la karandenilu madiya ko alu ye jina gbɛn. Alu ma se a la.» 41 Isa ka jabili kɛ ko: «Ai bi mɔɔilu ka juu. Ai tɛ la Alla la muumɛ! N ye to ai tɛma haan waati ɲuman ka ai la lemɛniyabaliya muɲun?» A ka a fɔ cɛ wo yɛ ko: «Na i dencɛ ri yan.» 42 Den ka imadon Isa la waati mɛn na, jina ka den wo labe duu ma, ka a yɛrɛyɛrɛ kojuuya. Isa ka jina makuma ko a ye bɔ den fɛ. Jina bɔra, den kɛndɛyara. Isa ka den naseyi a fa ma. 43 Mɔɔilu bɛɛ kabannakoyara wo rɔ, ko Alla makabani ba le.
Isa ka a la saya ko fɔ ikɔ tuun
Isa tɛrɛ ye ko mɛnilu kɛla, woilu ka ie bɛɛ kabannakoya. Ka alu to wo la, a ka a fɔ a la karandenilu yɛ ko: 44 «Ai ye ai tolo malɔ koɲuma kuma ɲin na. Janfa natɔ donna Mɔɔ Dencɛ ma, sa a ri don mɔɔ juuilu bolo.» 45 Karandenilu ma kuma wo ɲayen. A kɔrɔ dooni tɛrɛ ie ma. Hali alu ma a famun, alu ma sɔn ka Isa ɲininka a kɔrɔ ma ka a masɔrɔn alu silanni kojuuya.
Yon ye ɲɛmɔɔ ri?
46 Wo tuma, sɔsɔli do wulira karandenilu tɛma, ko yon kɛtɔ ɲɛmɔɔ ri ie dɛkuru rɔ? 47 Isa ka ie miriya lɔn. Wo rɔ, a ka dennin do ta ka a lalɔ a tɔrɔfɛ. 48 A ka a fɔ karandenilu yɛ ko: «Mɔɔ mɛn wa dennin ɲin ɲɔɔn damira koɲuma nde kosɔn, wo ra n jɛrɛ ramira. Mɔɔ mɛn wa nde ramira koɲuma, wo ra n kelayaba ramira koɲuma fanan, baa mɛn di sɔn ka a jɛrɛ kɛ dooman mɔɔ ri ai tɛma, wo le ka bon a tɔ bɛɛ ri.»
Mɛn tɛ ie juu ri, wo ye ie ɲiin de ri
49 Isa la karanden mɛn tɔɔ ko Yuhana, wo ka a fɔ ko: «Maari, an ka cɛ do yen, a tɛrɛ ye jinailu gbɛnna ka bɔ mɔɔilu fɛ i tɔɔ rɔ. An ka a fɔ a yɛ ko a ye wo boloka, baa a tɛ an na dɛkuru mɔɔ ri.» 50 Isa ka a fɔ ie yɛ ko: «Ai kana a mabali wo la. Mɔɔ mɛn tɛ i kanma, wo ye i fɛ.»
Samarikailu ka iban Isa rɔ
51 Nba, ka a tɛrɛn a waati tun da sudunya ka ikɔseyi a Fa Alla wara, Isa ka a jusu latɛɛ ko a fɛrɛ tɛ fo a ye wa Jerusalɛmu. 52 A ka keladen doilu lawa a kɔrɔ. Woilu wara don Samari so do la, ka jiya diya ɲinin a yɛ. 53 Kɔni ye mɔɔilu ma sɔn ka Isa jiya, ka a masɔrɔn a watɔ Jerusalɛmu. 54 Wo rɔ Yakuba ni Yuhana ka Isa maɲininka ko: «An tɛ ta lajii ka bɔ san dɔ ka ie janin wa?» 55 Isa ka iyɛlɛman ka ie makuma, ko alu jo tɛ. 56 Alu taminda ye, ka wa so gbɛrɛ ɲinin.
Ka bila Isa kɔ
57 Alu watɔla, mɔɔ do ka a fɔ Isa yɛ ko: «I wa kɛ wala fan fan, n di to i kɔ.» 58 Isa ka a jabi: «Tɔɔn ye sɔyaninilu bolo. Ɲaan ye kɔnɔilu bolo. Kɔni si diya si tɛ Mɔɔ Dencɛ bolo, a ri se ka iɲɔɲɔn yɔrɔ mɛn.»
59 Isa ka a fɔ cɛ gbɛrɛ yɛ ko: «I ye bila n kɔ.» Wo ka a jabi: «Maari, i ye diɲɛ n ye wa n fa suu don fɔlɔ.» 60 Isa ka a fɔ a yɛ ko: «Mɛnilu faani, mɛnilu ma ɲenema bɛrɛ lɔn, i ye a to woilu yɛ ie ɲɔɔn suu don. Ile kɔni ye wa Alla la mansaya ko lase mɔɔilu ma.»
61 Dogbɛrɛ ka a fɔ Isa yɛ ko: «Maari, n ye a fɛ ka bila i kɔ. Kɔni, n ye wa n sara n wara mɔɔilu la fɔlɔ ko an bɛn sɔɔma.» 62 Isa ka a jabi: «Mɔɔ mɛn wa nisi daba mira ka sɛnɛ kɛ damira, ka ban ka to a kɔfɛ mafɛnɛla, wo ti se Alla la mansaya baara nɔɔla.»