ZHEZU WI KUNWƆ NAA WI
YƐNMƐ MA YIRI WA KUNWƆ
PI NI
YƐNMƐ MA YIRI WA KUNWƆ
PI NI
22
22–24
Pàa yɔn le Zhezu wi na
(Mati 26.1-5; Maki 14.1-2; Zhan 11.45-53)
1 Leve fu buru fɛti, wo ŋa pe maa yinri Paki, wo wìla pye na yɔngɔ. 2 A saraga wɔfɛnnɛ teele poro naa lasiri sɛwɛ jɛnfɛnnɛ pe ni, pe nɛɛ pyewe jaa mbe Zhezu wi gbo; katugu pàa pye na fyɛ janwa wi yɛgɛ.
Zhudasi wìla gbɛgɛlɛ ma yala
mbe Zhezu wi le
Zhufuye teele pe kɛɛ
mbe Zhezu wi le
Zhufuye teele pe kɛɛ
(Mati 26.14-16; Maki 14.10-11)
3 Ki sanga wi ni, Zhudasi ŋa pàa pye na yinri Izikariyɔti, Sɔtanla wì si ye wi ni. Wo fun wìla pye fɔrɔgɔfɛnnɛ pe kɛ ma yiri shyɛn wa. 4 A Zhudasi wì si kari ma saa saraga wɔfɛnnɛ teele poro naa shɛrigo gbɔgɔ welefɛnnɛ teele pe yan. Wi mbaa ya mbe Zhezu wi le pe kɛɛ yɛgɛ ŋga na, a pèri yo mari ta pe yɛɛ yeri. 5 A kì si tanla pe ni fɔ jɛŋgɛ. A pè yo ma fili ki na ma yo pe yaa penjara kan wi yeri. 6 A Zhudasi wì si yɛnlɛ ki na, nɛɛ pyelɔmɔ jɛmbɛ jaa mbe Zhezu wi le pe kɛɛ, janwa wiga ka pye ki jɛnwɛ.
Paki fɛti liwɛn
(Mati 26.17-30; Maki 14.12-26; Zhan 13.21-30; 1 Korɛn 11.23-25)
7 Leve fu buru fɛti wi pilige ko kìla gbɔn, ko pilige koyi pe mbaa Paki fɛti simbaala pe gbo† 22.7: Ɛki 12.14-20. 8 A Zhezu wì si Pyɛri naa Zhan pe tun ma pe pye fɔ: «Ye kari ye sa Paki fɛti yaakara ti sɔgɔ we kan.» 9 A pè suu pye fɔ: «Maa jaa we sari sɔgɔ se yeri?» 10 A Zhezu wì si pe yɔn sogo ma yo fɔ: «Ye wele, ye yesaga wa ca, ye yaa fili naŋa wa ni, tɔnmɔ cɔgɔ ni wi go na. Ye taga wi puŋgo na. Wiga sa ye go ŋga ni, ye ye wa ki go ki ni! 11 Ye si gofɔ wi pye fɔ: ‹We Nagafɔ wì yo wo naa wi fɔrɔgɔfɛnnɛ pe ni, pe yaa Paki fɛti liwɛn pi li yumbyɔ ŋa ni, wi yɛn se yeri?› 12 Pa ki naŋa wi yaa sanŋgazo yumbyɔ gbeŋɛ wa naga ye na. Pòo gbegele ma yaara ti tɛgɛ wa we kan. Ye Paki fɛti yaakara ti sɔgɔ wama.»
13 A pè si kari, mɛɛ saa ki yan paa yɛgɛ ŋga na Zhezu wìla ki yo ma pe kan we. A pè si Paki fɛti yaakara ti sɔgɔ.
14 Naa lisanga wìla kaa gbɔn, a Zhezu wì si saa cɛn na nii wo naa wi pitunmbolo pe ni. 15 A wì si pe pye fɔ: «Ki Paki fɛti liwɛn mba, mìla pye naga jaa wi jate, mboo li ye ni, sanni mbe sa jɔlɔ. 16 Katugu mila ki yuun ye kan, ki Paki fɛti liwɛn mba mi se pa li naa, fɔ sa gbɔn pi kɔrɔ wi sa pye wuu yɛɛ yɔn fili wa Yɛnŋɛlɛ li wunluwɔ pi ni.»
17 Kona, a wì si wɔjɛnnɛ li lɛ. Naa wìla kaa Yɛnŋɛlɛ li shari, a wì sho fɔ: «Yoo shɔ yoo yɛɛlɛ ye yɛɛ na. 18 Mila ki yuun ye kan, mbe wɔ nala wo ni, mi se ɛrɛzɛn pire tɔnmɔ pa wɔ ye ni naa, fɔ sa gbɔn Yɛnŋɛlɛ li wunluwɔ pi panmbilige ki na.»
19 Ko puŋgo na, a wì si buru lɛ. Naa wìla kaa Yɛnŋɛlɛ li shari, a wì suu kɔɔnlɔ kɔɔnlɔ maa kan pe yeri, mɛɛ pe pye fɔ: «Ŋa yɛɛn wo wi yɛn na wire re† 22.19: Ki laga ŋga, pele maa ki jate ma yo buru wi yɛn ma taanla Zhezu wi wire to ni, nda ti yaa kan saraga we; pele maa ki jate ma yo buru wìla kanŋga ma pye Zhezu wi wire jate to.. Tì kan ye kala na. Yaa ki wogo ŋga ki piin yaa nawa tuun na na† 22.19: Zhan 6.51.»
20 Naa pàa kaa li ma kɔ, a Zhezu wì si wɔjɛnnɛ li lɛ naa fun, ma li kan pe yeri, mɛɛ pe pye fɔ: «Ki wɔjɛnnɛ na yɛɛn lo li yɛn Yɛnŋɛlɛ li yɔn finliwɛ fɔnmbɔ we, ki yɔn finliwɛ pì le na kasanwa po ni, po mba pì wo ye kala na. 21 Ɛɛn fɔ, ye wele, lere ŋa wila na nii na mbɛnfɛnnɛ pe kɛɛ wi yɛn laga na nii na ni. 22 Kaselege yi, Lere wi Pinambyɔ wi yaa ku paa yɛgɛ ŋga na Yɛnŋɛlɛ làa ki kɔn maga tɛgɛ we. Ɛɛn fɔ, lere ŋa wila wi nii wi mbɛnfɛnnɛ pe kɛɛ, jɔlɔgɔ yɛn ki fɔ wi wogo.» 23 A fɔrɔgɔfɛnnɛ pè sigi lɛ nɛɛ pe yɛɛ yewe na yuun fɔ: «Ŋga ambɔ wi yaa ta mbe ko kala na lo pye we ni?»
Wiwiin wi yɛn legbɔɔ ma wɛ
24 Kona, a fɔrɔgɔfɛnnɛ pe nɛɛ kendige woo pe yɛɛ ni ŋgbanga mbe ta mbe ŋa wi yɛn legbɔɔ pe pe ni fuun na wi jɛn. 25 A Zhezu wì si pe pye fɔ: «Tara woolo pe wunlumbolo pe ma cɛn pe woolo pe go na. Pe fanŋga fɛnnɛ pe maa leele pe ŋgbanga ma yo paa pe yinri ‹Kajɛŋgɛ pyefɛnnɛ.› 26 Ɛɛn fɔ, yoro sɔgɔwɔ po si daga mbe pye ma. Ŋa wi yɛn ye ni fuun legbɔɔ, wi daga mboo yɛɛ pye paa lepile yɛn. Ŋa wi yɛn ye go na, wi daga mboo yɛɛ pye paa ye ni fuun tunmbyee yɛn. 27 Wiwiin wi yɛn legbɔɔ wo? Ŋa wì cɛn na nii wowi lee, nakoma ŋa wila paan naa yaakara ti kaan wi yeri wowi? Ŋa wì cɛn na nii, mì yo wowi. Ma si yala, muu yɛn ye sɔgɔwɔ paa ye tunmbyee yɛn. 28 Yoro yè koro ma taga na na wa kaŋgbanra nda tìlan ta ti ni. 29 Ki kala na, na To Yɛnŋɛlɛ lìlan tɛgɛ wunluwɔ pi na yɛgɛ ŋga na, pa mi yaa ye tɛgɛ pi na ma fun. 30 Ye yaa ka li, mbe wɔ na ni ja wa na wunluwɔ pi ni. Ye yaa ka cɛn wunluwɔ jɔnrɔ ta na mbe kiti kɔn Izirayɛli cɛngɛlɛ kɛ ma yiri shyɛn ke na.»
Zhezu wìla yo
Pyɛri yaa ka je wi na
Pyɛri yaa ka je wi na
(Mati 26.31-35; Maki 14.27-31; Zhan 13.36-38)
31 Kona, a we Fɔ Zhezu wì sho fɔ: «Simɔ, Simɔ, ta nuru! Sɔtanla wìgi yɛnri mbe ye fɛ paa yɛgɛ ŋga na pe ma shɔlɔ fɛ ma ke pyɔ wi wɔ sigire ti ni we. 32 Ɛɛn fɔ, mì Yɛnŋɛlɛ li yɛnri ma kan, jaŋgo ma tagawa piga ka kɔ. Na maga si ka sɔngɔrɔ mbe pan na kɔrɔgɔ, maa fanŋga kaan ma sefɛnnɛ pe yeri.»
33 A Simɔ wì suu pye fɔ: «We Fɔ, mì cɛn ki cɛnwɛ mbe pinlɛ mbe ye ma ni wa kaso, konaa mbe pinlɛ mbe ku ma ni.»
34 A Zhezu wì suu pye fɔ: «Simɔ Pyɛri, mila ki yuun ma kan fɔ nala sanni ŋgopɔlɔ wi sa gbele, ma yaa ki yo mbege filige mbe sa ta yosaga taanri mbe yo mɛɛ na jɛn.»
Penjara, naa kasha, konaa tokobi
35 Kona, a Zhezu wì si pe pye naa fɔ: «Na mìla ye tun, a yè kari kɛwara, penjara leyaraga fu, kasha fu, naa sawira† 22.35: Luki 9.3 fu, yaraga kà la ye la le?» A pè sho fɔ: «Ayoo.»
36 A wì si pe pye fɔ: «Ɛɛn fɔ koni, penjara leyaraga ka pye ŋa yeri, wi daga mbege lɛ. Kasha ka pye ŋa yeri, wi daga mbege lɛ fun. Tokobi woro ŋa yeri, wi daga mboo derigbɔgɔ ki pɛrɛ mbe wa lɔ. 37 Katugu mila ki yuun ye kan, fɔ sɛnrɛ nda tì yɔnlɔgɔ wa Yɛnŋɛlɛ sɛnrɛ sɛwɛ wi ni na kanŋgɔlɔ ma yo fɔ: ‹Pòo jate kapere pyefɛnnɛ wo wa,›† 22.37: Eza 53.12 ti daga mberi yɛɛ yɔn fili. Kaselege yi, sɛnrɛ nda fuun tì yɔnlɔgɔ na kanŋgɔlɔ, ti yaa ti yɛɛ yɔn fili.»
38 A wi fɔrɔgɔfɛnnɛ pè sho fɔ: «We Fɔ, wele, tokobi shyɛn ŋa!» A wì si pe yɔn sogo ma yo fɔ: «Ɛɛn, kì yala ma.»
Zhezu wìla yɛnri
wa Oliviye tire yanwiga ki na
wa Oliviye tire yanwiga ki na
(Mati 26.36-46; Maki 14.32-42)
39 A Zhezu wì si yiri wa go, mɛɛ kari wa Oliviye tire yanwiga ki na, paa yɛgɛ ŋga na wìla pye naga piin faa we. A wi fɔrɔgɔfɛnnɛ pè si taga wi na. 40 Naa pàa ka saa gbɔn wa, a wì si pe pye fɔ: «Ye bala yaa Yɛnŋɛlɛ li yɛnri, jaŋgo yaga ka ye wamawelewe mbe kapege pye.»
41 A wì si yiri le pe tanla mɛɛ kari yɛgɛ jɛnri, paa lere ma kaa fuŋgɔrɔgɔ wa ki fogo ki ma pye yɛgɛ ŋga na we. A wì si kanŋguuro kan ma Yɛnŋɛlɛ li yɛnri ma yo fɔ: 42 «Na To Yɛnŋɛlɛ, na kaa pye maa ki jaa, ki jɔlɔgɔ ŋga ki lali na ni. Ɛɛn fɔ, mi woro nala nandanwa kala lo jaa, fɔ mboro wolo lo.»
43 [Kona, a mɛrɛgɛ wà si yiri wa yɛnŋɛlɛ na ma pan maa yɛɛ naga wi na, mɛɛ fanŋga le wi ni. 44 A lawɔrɔ si pan Zhezu wi yeri. A wì si ka taga wi Yɛnŋɛlɛ yɛnrɛwɛ pi na naa. Kona, a kafugo ki nɛɛ wi wuun ma kanŋga paa kasanwa† 22.43-44: Vɛrise 43 mbe gbɔn 44 pe woro sɛwɛɛlɛ pele ni. yɛn na sɔɔlɔ le tara.]
45 Naa wìla kaa Yɛnŋɛlɛ li yɛnri, a wì si yiri, mɛɛ sɔngɔrɔ wa wi fɔrɔgɔfɛnnɛ pe tanla, mɛɛ saa pe ta paa wɔnlɔ yɛsanga ki kala na. 46 A wì si pe pye fɔ: «Yaa wɔnlɔ jate! Ye yiri yaa yɛnri, jaŋgo yaga ka ye wamawelewe mbe kapege pye.»
Pàa Zhezu wi yigi
(Mati 26.47-56; Maki 14.43-49; Zhan 18.3-11)
47 Ma Zhezu wi ta wìla pye na para bere, a janwa wà si gbɔn wa wi na. Zhudasi ŋa wìla pye fɔrɔgɔfɛnnɛ pe kɛ ma yiri shyɛn wa, wo wìla keli pe yɛgɛ. A wì si fulo Zhezu wi tanla mbe magala wi ni mboo shari. 48 A Zhezu wì suu pye fɔ: «Zhudasi, mà pan mbe magala Lere wi Pinambyɔ wi ni mboo shari, mbe ta mboo le kɛɛ wi le?»
49 Ŋga ki mbaa pye Zhezu wi na, naa wi pinlɛyɛɛnlɛ pàa kaa ki yan, a pè suu yewe ma yo fɔ: «We Fɔ, waa gbɔɔn we tokobiye pe ni le?» 50 Pe ni, a nuŋgba si saraga wɔfɛnnɛ to wi tunmbyee wi kalige nuŋgbolo li gbɔn ma li laga. 51 Ɛɛn fɔ, a Zhezu wì si pe pye fɔ: «Yege yaga ma.»
A wì si jiri ki naŋa wi nuŋgbolo li na, ma suu sagala. 52 A Zhezu wì sigi yo saraga wɔfɛnnɛ teele, naa shɛrigo gbɔgɔ welefɛnnɛ teele konaa tara ti lelɛɛlɛ pe kan fɔ: «Yè pan na kɔrɔgɔ tokobiye naa kanŋgirɛ ni, mbe pan mbanla yigi ndɛɛ beŋganri pyefɔ wi mi kɛ? 53 Pilige pyew mìla pye ye ni wa shɛrigo gbɔgɔ, ye sila silan yigi! Ɛɛn fɔ, ye sanga wowi ŋa wì gbɔn yɛɛn. Ko sanga wo wi yɛn wɔwɔ fanŋga ki woo.»
Pyɛri wila je Zhezu wi na
(Mati 26.57-58,69-75; Maki 14.53-54,66-72; Zhan 18.12-18,25-27)
54 Kona, a pè si Zhezu wi yigi, mɛɛ kari wi ni wa saraga wɔfɛnnɛ to wi go. Pyɛri wìla taga Zhezu wi na, ma lali wi ni. 55 Pàa kasɔn gbɛri wa saraga wɔfɛnnɛ to wi laga nandogomɔ, ma cɛn maga maga. A Pyɛri wì si saa cɛn wa ko leele poro ni. 56 A tunmbyee jɛlɛ wà suu yan wì cɛn le kasɔn ki tanla, ma suu yɛngɛlɛ ke kan wi na naa wele, ma sho fɔ: «Ki naŋa ŋa, wìla pye wi ni fun!»
57 Ɛɛn fɔ, a Pyɛri wì si je ma yo fɔ: «Jɛlɛpyɔ, mi sigi naŋa ŋa wi jɛn.»
58 Sanni jɛnri naa, a lere wà si Pyɛri wi yan, ma sho fɔ: «Mboro fun ki leele wo wawi mboro!» A Pyɛri wi sigi naŋa wi pye fɔ: «Wo wa ma mi!»
59 Naa lɛri nuŋgba si la kaa toro, a wà sigi yo naa maga filige ŋgbanga fɔ: «Kaselege ko na, ki naŋa ŋa, wìla pye wa wi ni fun, katugu Galile tara fɛnnɛ woo wi.»
60 A Pyɛri wì sho fɔ: «Sɛnrɛ nda maa yuun yɛrɛ, mi woro nari nuru.»
Le ki yɔngɔlɔ nuŋgba ke ni, maa ta wìla pye na para bere, a ŋgopɔlɔ wì si gbele. 61 A we Fɔ wì si kanŋga, mɛɛ wi yɛngɛlɛ ke kan Pyɛri wi na naa wele. We Fɔ wìla Pyɛri wi yɛri sɛnrɛ nda ni, a wì si nawa to ti na, fɔ: «Nala sanni ŋgopɔlɔ wi sa gbele, ma yaa ki yo mbege filige mbe sa ta yosaga taanri mbe yo mɛɛ na jɛn† 22.61: Luki 22.34.» 62 A Pyɛri wì si yiri wa funwa na, ma gbele fɔ jɛŋgɛ.
Leele pàa Zhezu wi tɛgɛlɛ,
maa gbɔn
maa gbɔn
(Mati 26.67-68; Maki 14.65)
63 Zhezu wìla pye nambala mbele kɛɛ, poro la pye na tɛgɛ wi na, naa gbɔɔn. 64 Pàa wi yɛgɛ ki fo mbɔlɔ ni, nɛɛ wi yewe na yuun fɔ: «Yɛnŋɛlɛ li yɔn sɛnrɛ ti yo, ma gbɔnfɔ wi mɛgɛ ki naga we na.»
65 Pàa pye na sɛnpere ta yɛgɛ yuun wi na naa lɛgɛrɛ.
Pàa kiti kɔn Zhezu wi na
wa kiti kɔnfɛnnɛ ŋgbelege
ki yɛgɛ sɔgɔwɔ
wa kiti kɔnfɛnnɛ ŋgbelege
ki yɛgɛ sɔgɔwɔ
(Mati 26.59-66; Maki 14.55-64; Zhan 18.19-24)
66 Naa laga kìla kaa laga, a tara ti lelɛɛlɛ, naa saraga wɔfɛnnɛ teele pe ni, konaa lasiri sɛwɛ jɛnfɛnnɛ pe ni, pè si pe yɛɛ gbogolo, mɛɛ pan Zhezu wi ni wa pe kiti kɔnfɛnnɛ ŋgbelege ki yɛgɛ sɔgɔwɔ. 67 A pè suu yewe ma yo fɔ: «Na kaa pye Kirisi wowi mboro, ki yo we kan!»
A Zhezu wì si pe yɔn sogo ma yo fɔ: «Ali na mi kaga yo ye kan, ye se taga ki na. 68 Na mi ka si ye yewe, ye sanla yɔn sogo. 69 Ɛɛn fɔ, mbege lɛ nala wo na, Lere wi Pinambyɔ wi yaa cɛn wa Yɛnŋɛlɛ na yafɔ li kalige kɛɛ ki na.»† 22.69: Dani 7.13; Yuuro 110.1
70 Kona, a pe ni fuun pè sho fɔ: «Ki cɛn ma yɛn Yɛnŋɛlɛ li Pinambyɔ kɛ?»
A Zhezu wì si pe yɔn sogo ma yo fɔ: «Yège yo, wowi mi we.»
71 Kona, a pè sho fɔ: «We woro na sɛrɛfɔ jaa naa. Wèri logo wo jate wi yɔn.»
†22:7 22.7: Ɛki 12.14-20
†22:19 22.19: Ki laga ŋga, pele maa ki jate ma yo buru wi yɛn ma taanla Zhezu wi wire to ni, nda ti yaa kan saraga we; pele maa ki jate ma yo buru wìla kanŋga ma pye Zhezu wi wire jate to.
†22:19 22.19: Zhan 6.51
†22:35 22.35: Luki 9.3
†22:37 22.37: Eza 53.12
†22:44 22.43-44: Vɛrise 43 mbe gbɔn 44 pe woro sɛwɛɛlɛ pele ni.
†22:61 22.61: Luki 22.34
†22:69 22.69: Dani 7.13; Yuuro 110.1