Yaara ti ni fuun ti pelisaga sɛwɛ ŋa pe yinri
ZHENƐSI
Sɛwɛ wi nawa sɛnrɛ
Bibulu wi sɛwɛ koŋgbanŋa poo yinri «Zhenɛsi», ko kɔrɔ wo yɛn pelisaga, katugu wi yɛn na para dunruya yaara ti pelisaga wogo ko na, naa sɛnweele poro naa Izirayɛli tara woolo pe pelisaga wogo ko na.
Zhenɛsi sɛwɛ wi yɛn ma kɔn ma yiri kɔnsaga shyɛn. Wi kɔnsaga koŋgbanŋga, mbege lɛ wi go nuŋgba sa gbɔn go kɛ ma yiri nuŋgba (1–11) ko yɛn na para yɛgɛ ŋga na we mbe ya mbe dunruya ŋa we yɛn ma cɛn laga wi ni wi jɛn, konaa sɛnwee wì yiri se yeri? Sɛnweele poro naa Yɛnŋɛlɛ sɔgɔwɔ konaa sɛnweele poro naa pe yɛɛ sɔgɔwɔ pi yɛn mɛlɛ? Kapege konaa kunwɔ pi ni tì ye laga dunruya wi ni mɛlɛ? Zhenɛsi sɛwɛ wi kɔnsaga koŋgbanŋga ŋga ko yɛn na yɔn sogowo kaan ki yewige ŋga fuun ki yewe yɛɛn ki wogo ki na: Yɛnŋɛlɛ lo làa dunruya wo naa tara ti da, naa naŋa wo naa jɛlɛ wi ni (1–2); ɛɛn fɔ, pàa puŋgo Yɛnŋɛlɛ li na, a lì si kunwɔ wa pe na pa daŋga yɛn (3); ko puŋgo na, a sɛnweele pe tipewe pi nɛɛ seregi na kee, fɔ a Yɛnŋɛlɛ lì ka saa ki kɔn maga tɛgɛ mbe tara ti tɔngɔ, ndɛɛ Nowe wo naa wi go woolo pe ni poro làa shɔ, katugu Nowe wìla pye ma sin li yɛgɛ na (4–9); naa leele pàa kaa na siin na lege naa, a Yɛnŋɛlɛ lì si pe sɛnrɛ ti piri ma pe gbɔn ma pe jaraga wa laga ŋga pe yinri Babɛli ki sanŋgazo wi kansaga (11). Ki kagala ŋgele ke pyesanga lere se ya mboo jɛn mbe wali wi na.
Sɛwɛ wi kɔnsaga shyɛn wogo, mbege lɛ go kɛ ma yiri shyɛn sa gbɔn go nafa shyɛn ma yiri kɛ (12–50) ko yɛn naga yɛgɛ yuun we kan paa yɛgɛ ŋga na Yɛnŋɛlɛ lì pan mbe sɛnwee piile pe shɔ pe kapere ti ni, ma Izirayɛli woolo pe tɛlɛye koŋgbanmbala pe yeri li tunŋgo ki na. Ki koŋgbanŋga Abirahamu naa wi pinambyɔ Izaki (12–25). Abirahamu wìla taga Yɛnŋɛlɛ li na, na nuru li yeri. Wi kala li yɛn yɛgɛ nagawa we na fɔ sanga pyew. Ki shyɛn wogo Abirahamu wi pishyɛnwoo Zhakɔbu (25.19–37.1), wo la se pinambyɔ kɛ ma yiri shyɛn. Yɛnŋɛlɛ làa Zhakɔbu wi mɛgɛ ki kanŋga naa yinri Izirayɛli. Zhakɔbu wi pinambyɔ Zhozɛfu (37.2–50.26) wo sɛnrɛ ti yɛn na yuun ma wɛ laga sɛwɛ wi kɔnsaga shyɛn wogo ŋga ki ni. Zhozɛfu wi to seyɛɛnlɛ pàa wi pɛrɛ kulo, a pè kari wi ni wa Ezhipiti tara. A wì kaa pye legbɔɔ wa. A wì si kaa ti a wi to Zhakɔbu, naa wi to seyɛɛnlɛ sanmbala poro naa pe go woolo pe ni, pè pan ma cɛn wa Ezhipiti tara, ma shɔ fuŋgo gbɔgɔ ka kɛɛ.
Mbe sɛnrɛ ti go kaw, Zhenɛsi sɛwɛ wi yɛn naga nari we na fɔ Yɛnŋɛlɛ lì naayeri wo naa tara ti da. Li yɛn na jaa sɛnwee wila nuru li yeri, wi taga li na, wila li gbogo paa Abirahamu wi yɛn. Kì pye ma, a Yɛnŋɛlɛ lì si yɔn finliwɛ le Abirahamu wi ni, ma yɔn fɔlɔ kɔn mbe duwaw tara woolo pe ni fuun pe na wo fanŋga na (12.3). Yɛnŋɛlɛ lìgi yɔn fɔlɔ li yɔn fili, naa làa Zhezu Kirisi wi torogo, a wì pan ma ku mbe sɛnwee wi shɔ we. Zhezu Kirisi wi yɛn Abirahamu wi setirige pyɔ.
Sɛwɛ wi yɛn ma kɔɔnlɔ yɛgɛ ŋga na
Yɛnŋɛlɛ làa yereŋge konaa sɛnweele pe da 1–2
Kapege konaa jɔlɔgɔ tìla ye laga dunruya wi ni 3.1-24
Maga lɛ Adama na ma saa ki wa Nowe na 4–5
Nowe konaa tɔnŋgbɔɔ pi panga ye 6–9
Tara na cɛngɛlɛ ko naa Babɛli sanŋgazo titɔnlɔwɔ wi kala 10–11
Izirayɛli woolo pe tɛlɛye wele: Abirahamu, naa Izaki konaa Zhakɔbu 12–35
Ezawu setirige piile wele 36.1-43
Zhozɛfu naa wi sefɛnnɛ nambala 37–50
YEREŊGE KONAA SƐNWEE PIILE PE DAKALA
1
1–2
Dunruya wi dakala li na
1 Fafafa, wa dunruya wi lɛsaga, Yɛnŋɛlɛ làa naayeri wo naa tara ti da. 2 Tara ti sila pye ma yala, tìla pye waga. Diwi wìla pye tɔnŋgbɔɔ tijuguwo pi go na. Yɛnŋɛlɛ li Yinnɛ† 1.2: Ŋga kì yo fɔ Yɛnŋɛlɛ li Yinnɛ, Eburuye sɛnrɛ ti ni ki mbe ya logo fun fɔ Yɛnŋɛlɛ li wɔnwɔn. làa pye na tigile tɔnmɔ pi go na. 3 A Yɛnŋɛlɛ lì sho fɔ: «Yanwa pi pan!» A yanwa pì si pan† 1.3: 2 Korɛn 4.6. 4 A Yɛnŋɛlɛ lì si yanwa pi yan pi yɛn ma yɔn. A lì si yanwa po naa diwi wi ni ti laga ti yɛɛ na. 5 A Yɛnŋɛlɛ lì si yanwa pi yeri: Pilige, ma diwi wi yeri: Yembinɛ. A yɔnlɔkɔgɔ si gbɔn, a pinliwɛ fun pì gbɔn. A ko si pye pilige koŋgbanŋga.
6 A Yɛnŋɛlɛ lì sho fɔ: «Fogo mbe ye tɔnmɔ pi sɔgɔwɔ, kuu kɔn shyɛn pi lali pi yɛɛ ni.» 7 Kì kaa pye ma, a Yɛnŋɛlɛ lì si fogo le tɔnmɔ pi sɔgɔwɔ, ma tɔnmɔ pa yaga wa go na, ma pa yaga nɔgɔna. A kì si pye ma. 8 A Yɛnŋɛlɛ lì si ko fogo ko yeri: Naayeri. A yɔnlɔkɔgɔ si gbɔn, a pinliwɛ fun pì gbɔn. A ko si pye pilige shyɛn wogo† 1.6-8: 2 Pyɛ 3.5.
9 A Yɛnŋɛlɛ lì sho naa fɔ: «Naayeri wi nɔgɔna tɔnmɔ pi gbogolo laga nuŋgba, lawaga mbe yiri.» A kì si pye ma. 10 A Yɛnŋɛlɛ lì si ko lawaga ko yeri «tara», mɛɛ tɔnmɔ mba pì gbogolo pi yɛɛ na po yeri «kɔgɔje». A Yɛnŋɛlɛ lì sigi yan fɔ ki yɛn ma yɔn. 11 Kona, a lì sho fɔ: «Yan mbe fi wa tara ti na naa yarilire ni, konaa tire nda ti yɛn pire sɛworo ti ni mbe yala ti cɛngɛlɛ ke ni. Tige pire ti gbagboro ti pye wa ti nawa mbe yala ti cɛngɛlɛ ke ni.» A kì si pye ma. 12 A yan kì si fi wa tara ti na naa yarilire ni ma yala ti cɛngɛlɛ ke ni, naa tire nda ti yɛn pire sɛworo ti ni. A tire pire tì si gbagboro le wa ti nawa ma yala ti cɛngɛlɛ ke ni. A Yɛnŋɛlɛ lì sigi yan fɔ ki yɛn ma yɔn. 13 A Yɔnlɔkɔgɔ si gbɔn. A pinliwɛ fun pì gbɔn. A ko si pye pilige taanri wogo.
14 A Yɛnŋɛlɛ lì sho fɔ: «Yanwa yirigeyaara mbe pye wa naayeri, tila pilige ko naa yembinɛ li ni ti kɔɔn ti yɛɛ na. Ti pye paa kacɛn yɛn mbaa wagati, naa piliye konaa yɛgɛlɛ ke yɛgɛ nari. 15 Ti pye yanwa yirigeyaara wa naayeri, mbaa yanwa yinrigi laga tara ti na.» A kì si pye ma. 16 Kì pye ma, a Yɛnŋɛlɛ lì si yanwa yirigeyaara shyɛn gbegele, a kà wɛ ka na. A lì si gbegbeŋge ki tɛgɛ pilige ki go na, ko ki yɛn yɔnlɔ ye, mɛɛ jɛgɛ ki tɛgɛ yembinɛ li go na, ko ki yɛn yeŋge ye; mɛɛ wɔnŋgɔlɔ ke gbegele fun. 17 A lì siri tɛgɛtɛgɛ wa naayeri tila yanwa yinrigi laga tara ti na; 18 konaa ti cɛn pilige naa yembinɛ li ni ti go na, mbaa yanwa po naa diwi wi ni ti kɔɔn ti yɛɛ na. A Yɛnŋɛlɛ lì sigi yan fɔ ki yɛn ma yɔn. 19 A yɔnlɔkɔgɔ si gbɔn, a pinliwɛ fun pì gbɔn. A ko si pye pilige tijɛrɛ wogo.
20 A Yɛnŋɛlɛ lì sho naa fɔ: «Yaara nda yinwege na, ti lɛgɛrɛ mbe pye wa tɔnmɔ pi ni. Sannjɛrɛ mbe yiri tila yinrigi sire na wa naayeri, tara ti go na.» 21 A Yɛnŋɛlɛ lì si kɔgɔje nawa yaritugbɔɔrɔ ti da, konaa yaara nda fuun ti yɛn yinwege na, na waa na mari wa tɔnmɔ pi ni ti ni. A tì lɛgɛ wa tɔnmɔ pi ni fɔ jɛŋgɛ, ma yala ti cɛngɛlɛ ke ni. A lì sannjɛrɛ ti cɛngɛlɛ ke ni fuun ke da. A lì sigi yan fɔ ki yɛn ma yɔn. 22 A Yɛnŋɛlɛ lì si duwaw ti na, ma siri pye fɔ: «Ye se, ye lɛgɛ, ye kɔgɔje tɔnmɔ pi yin; sannjɛrɛ fun ti se, ti lɛgɛ laga tara ti na.» 23 A yɔnlɔkɔgɔ si gbɔn, a pinliwɛ fun pì gbɔn. A ko si pye pilige kaŋgurugo wogo.
24 A Yɛnŋɛlɛ li sho naa fɔ: «Tara ti pan yaara nda ti yɛn yinwege na ti ni mbe yala ti cɛngɛlɛ ke ni, yaayoro to naa yaŋgala jɛgɛlɛ jɛgɛlɛ ŋgele ke maa fulolo tara ti na, konaa woŋgaala pe cɛnlɛ pyew li ni.» A ko si pye ma. 25 A Yɛnŋɛlɛ lì si woŋgaala pe gbegele ma yala pe cɛngɛlɛ ke ni, naa yaayoro ti ni ma yala ti cɛngɛlɛ ke ni, naa yaŋgala jɛgɛlɛ jɛgɛlɛ ŋgele fuun ke maa fulolo tara ti na ke ni ma yala ke cɛngɛlɛ ke ni. A Yɛnŋɛlɛ lì sigi yan fɔ ki yɛn ma yɔn. 26 A Yɛnŋɛlɛ lì sho fɔ: «Ye ti we lere gbelege wi pye we yanlɛɛ, wi yiri we kɔrɔgɔ, wi cɛn ŋgbanra nda wa tɔnmɔ pi ni ti go na, naa naayeri sannjɛrɛ, naa yaayoro, naa tara to naa yaŋgala jɛgɛlɛ jɛgɛlɛ ŋgele ke maa fulolo tara ti na ti go na† 1.26: 1 Korɛn 11.7.»
27 A Yɛnŋɛlɛ lì si lere wi da, a wì pye li yanlɛɛ,
a lì suu da, a wì yiri li kɔrɔgɔ.
A lì si pe da naŋa naa jɛlɛ† 1.27: Mati 19.4; Maki 10.6.
28 Kona, a Yɛnŋɛlɛ lì si duwaw pe na mɛɛ pe pye fɔ: «Ye se, ye lɛgɛ, ye tara ti yin, ye cɛn ti go na. Ye cɛn ŋgbanra nda wa tɔnmɔ pi ni ti go na, naa naayeri sannjɛrɛ to naa yaara nda fuun ti yɛn yinwege na, na yanri tara ti na ti go na† 1.27-28: Zhenɛ 5.1-2.» 29 A Yɛnŋɛlɛ lì sho fɔ: «Ye wele! Yarilire nda fuun ti yɛn laga tara ti na konaa tire nda fuun ti maa pire sɛni ma pye gbagboro ni, mìri kan ye yeri ti pye ye yaakara. 30 Woŋgaala mbele fuun pe yɛn laga tara ti na, naa naayeri sannjɛrɛ ti ni fuun, naa yaara nda fuun ti maa yanri tara ti na, ko kɔrɔ wo yɛn yaraga ŋga fuun ki maa wɔɔn, mì yantipirige ki kan ti yeri ki pye ti yaakara.» A ko si pye ma.
31 Yaara nda fuun Yɛnŋɛlɛ làa gbelege, a lì siri wele mari yan ti yɛn ma yɔn fɔ jɛŋgɛ. A yɔnlɔkɔgɔ si gbɔn, a pinliwɛ fun pì gbɔn. A ko si pye pilige kɔgɔlɔni wogo.