11
Popai goro pai pwapwicîri
Mataio 6.9–13, 7.7–11
1 Na jè tòotù, â é pwapwicîri na jè ére wà Iésu. Â gée na càùé, â wà pwi jè ârapàara tèpa *câmu kêe, âna é ina têe pâ: «Pwi Ukai, gà pacâmuribà goro pwapwicîri, ba é wàrapwiri wà *Ioane Pwi a piupwaa tà tèpa câmu kêe.»
Pwi Caa kâbà…
2 É tòpi têe pâ: «Wàéni cè pai pwapwicîri kàwà:
“Pwi Caa kâbà,
Wâdé naa papwicîri ê neegà.
Wâdé naa coo ê Mwaciri'gà.
3 Gà naa tâbà cè utimuru cèna pâribà diri na pâ tòotù.
4 Gà pwanauri pâ èpà kâbà, pwacèwii na bà pwanauri tàra ê pâ èpà na rà pwa tâbà.
Gà cibwaa panuâbà naa na tacai.”»
Ucina goro pai pwapwicîri
5-6 Wà Iésu, âna [é pacâmuri mwara tèpa câmu kêe goro ê pai pwapwicîri] â é ina tàra ê ucina bèeni: «Guwà jèe niimiri cai ni: É tèepaa me wà pwi jè âboro naa jaagà, na po nabibiu kâra ne. Â ticè utimuru wâ pwârawâ'gà. Â gà itàa naa jaa pwi jè béegà, â gà ilari jiié ê âracié poloa.
7 «Êco na é jèe puu wà pwini, â câé caa còobé naa googà, â é po ina boo co pâ: “Naaô! Bà jèe cau puu ma tèpa nari èpo kôo. Â jèe kiiri i goropwârawâ, â tàutôo dàra còobé!”»
8 [Â é ina wà Iésu pâ]: «Pwiri o câé caa pitu tâgà gée goo na é pwi béegà. Êco na ée mwa pitu tâgà, [wiàna gà tà cùu taaci. Â] gée goo pai pidàpwicâarigà ma wàrakee'gà* Wàrakee (é, wàrakeke)—Insistance, obstination., â ée mwa naa tâgà ê pwina nümagà goo.
Guwà ilari jii Caa â o naa tàwà
9 «Êkaa na go ina tàwà pâ: Wâdé na guwà nye tà ilari taaci [jii wà Pwiduée] ba ée mwa naa tàwà. Â guwà nye tà mudàra taaci, ba guwà o mwa pâmari. Â guwà nye tà cùu taaci ê goropwârawâ, ba o mwa tàpiri tàwà. 10 Üu, ba wà pwina é ilari, âna o naa têe. Â wà pwina é mudàra, âna é pâmari. Â wà pwina é cùu ê goropwârawâ, âna o tàpiri têe.
11 «{Â o wàilàapà nawà, na o naa cè atü târa cè èpo kêe, wiàna é ilari jiié cè poloa?} O wàilàapà na o naa cè dòèa, târa cè èpo kêe, wiàna é ilari cè ârawéà? 12 Â o wàilàapà na o naa têe cè wàramiida† Wàramiida—Grec: Keecii (scorpion). wiàna é ilari cè narija? 13 Ba wâguwà, tèpa âboro èpà, âna guwà tâmogòori naa ê pwina wâdé tà tèpa nari èpo kàwà. Â wà Pwiduée Caa kàwà nidò napwéretòotù, na é wâdé, âna ée mwa naa, [naa goro piticèmuru naa goo] ê Nyuâaê Pwicîri, tà tàpé na rà ilari jiié.»
É cicara Caatana ma tèpa duée
Mataio 12.22–30,43–45; Maréko 3.22–27
14 Na jè tòotù, â wà Iésu, âna é tü târa ê duée gée goo pwi âboro na é kûukû. Ûna é còobé i duée, â é nye tùra kaa i pwi a kûukû. Â rà pò gooé diri pâ âboro na rà tâa wê.
15 Mataio 9.34, 10.25Êco na wà pàra tàpé gée goorà, âna rà ina pâ: «É tü târa ê pâ duée goro ê pàtàma *Caatana‡ Caatana—Grec: Béelzébul. Côo mwara Caatana naa na Neeremuru (Vocabulaire) naa pwâadàra tii., pwi ukai kà tèpa duée!»
16 Mataio 12.38Wà pàra tàpé, âna nümarà na rà pitü tûâ têe. Â rà ina têe pâ: «Paari tâbà ê *câmu kâra pàtàma Pwiduée na wâgoogà.» [Ba nümarà na rà paari pâ câé caa wakè goro pàtàma Pwiduée.]
Go wakè goro pàtàma Pwiduée
17  é tâmogòori auniimiri kàra wà Iésu.  é ina tàra pâ: «Wiàna é ipaa dèe côwâ ê jè mwaciri, â o tédidirié§ Tédidiri—Casser en morceaux. Grec:  o mwa tûu naa gòrà ê pâ wâ kêe.. 18 Wiàna é ipaa dèe côwâ wà Caatana, â o wànau târa cè pai cimwü wàra ê mwaciri kêe?! Guwà ina pâ, go tü târa pâ duée goro ê pàtàma Caatana. 19 Êco na, wiàna wàrapwiri, â wàilàapà, na naa tà tèpa béewà ê pàtàmee, ma rà tü târa pâ duée? Bwa! Ê pwina rà pwa, âna paari tàwà pâ guwà tàgére pitanami naa gooò. 20 Ba wâgo, âna go tü târa pâ duée, goro ê pàtàma Pwiduée.  wiàna wàrapwiri, â [jè cau côo bwàti pâ] é jèe mara tòpò ê Mwaciri kêe naa jaawà!
21 «Â guwà jèe niimiri cai ni: Wà pwi âboro na pwa nii kêe, âna pwa gò ma da kêe, â o pâri ma é wéaari ê wâ kêe ma neemuruê. 22 Kolosé 2.15Â càcaa wâgotêe, ba é pûra naa goo pâ neemuru paa kêe. Êco na, wiàna é me nau ipaa dèe pwi jè âboro na dau pwa nii kêe, â ée piétò jiié. Â ée mwa popa jiié diri pâ neemuru paa kêe, bau diri pâ muru na tâa na wâ kêe.
23 Luka 9.50«Guwà têre, wà pwina câé caa wâjaao, âna é cicarao. Â wà pwina câé caa pitu tôo ma bu panaimari, âna é tédidiri.»
Pai pâra ma wâjué kà tèpa duée
24 «[Guwà têre cai ni]: Wiàna pwa duée, goo pwi jè âboro; â wiàna é còobé gée gooé, â gona é pâ naapà? É paé ma me, na pâ ére na aupiticia. Ba é mudàra cè ére cèna é tâa wê. Êco na câé caa pâmari. Â é niimiri pâ, ‘Go wâjué pâ côwâ, naa na i pwârawâ kôo.’
25 «Â é wâjué, â é pâmari i wâ, âna nye po baléri bwàti, ma pitòimiri bwàti. 26 Â é wâjué nau mudàra tèpa 7 duée bée, na rà dau èpà jiié. Â rà tò nau pitâa na i wâ. Â wà pwi âboro-bà, âna é mwa dau èpà kaa jii béaa!»
Pàra pai tòpi kà Iésu târa pâ âboro
Mataio 12.38–42
27 Luka 1.28,42,48Ûna é gére tùra wà Iésu, â é nye tomara too kaa tô jè ilàri—tô jè ârapàara tèpa âboro na rà tàmaari Iésu. Â é ina pâ: «Cidòri nyuâa tô ilàri na é pitàmarigà, ma pa-digà!»
28 Â é tòpi wà Iésu pâ: «Cidòri nyuâa tàpé na rà têre ê popai kà Pwiduée, ma pitêre dàra!»
Cibwaa mudàra cè jè câmu kêe
29 Mataio 16.4Wâru tèpa âboro na rà pâmari wà Iésu, [ba na rà tàmaariê] â rà tapoo igabiarà naa gooé.
 é ina tàra mwara pâ: «Wà tèpa âboro nabà, âna rà dau èpà, ba [càra caa pitêre dà wà Pwiduée. Â] rà ciburà ilari jiié cè câmu kâra pàtàmee. O nye ticè câmu na rà mwa caa côo mwara, jii i pwi ia é tèepaa tà *péroféta Iona* Iona—Péroféta na pàara biu, âna ia âracié tòotù ma âracié ne kêe, nanaara i ârawéà (Mataio 12.40). Ucina goo pai tâa na aubà kà Iésu, béaa kâra pai wâro côwâ kêe.. 30 Ba wàépwiri ê câmu kêe tà tèpa âboro wâ Ninive [pâ, nye wà Pwiduée na ia é cùrué pâdarirà].  wàrapwiri [ê pwina o tèepaa tôo] *Pwina naîri âboro, na o câmu tà tèpa âboro nabà.»
31-32 1 Rois 10.1–10 Jonas 3.5–10«Wà tèpa âboro wâ Ninive, âna rà têre ê pupûra kà péroféta Iona, â rà nye pinünüma ma pitòotéri ê càrarà. Â guwà côo, é wâni, pwi jè âboro na é dau piwéna jii Iona. Â o tèepaa ê Tòotù na ée mwa pitèi tèpa âboro na wà Pwiduée. Â, na tòotù-bà, âna wà tàpé Ninive, âna rà o cimadò na arawà, wâguwà tèpa âboro nabàni, â rà o piciapwâ goowà. [Ba tàutàwà na guwà têre.]
«Â guwà jèe niimiri cai wà tô ilàri ukai naa napô Saba† Naa napô Saba—Grec: Du sud. na pàara biu, âna ia é me gée napô kêe na dau wâiti, ba na é têre pwâratùra kà ukai *Solomona na tâbawêe goro autâmogòori kêe. Â guwà côo, é tà wâni jaawà pwi jè âboro na é dau piwéna jii Solomona. Â, na Tòotù na ée mwa pitèi ê pâ âboro na, wà Pwiduée, â wà tô ilàri ukai-bà, âna ée mwa cimadò na arawà, wâguwà tèpa âboro nabà, â ée mwa piciapwâ goowà. [Ba tàutàwà na guwà pinünüma ma guwà biiwà!]»
Guwà wâro na pwéelaa
Mataio 5.15, 6.22–23
33 Maréko 4.21; Luka 8.16«Câjè caa nuri ê wâra ânye, ma jè cajipi goro ê jè cio, é wâpà wiàna jè naapwàniri naa na jè ére! Bwa! Jè nye tòpò dòiti, ba na rà o côo bwàti wà tàpé na rà tò naa wâ. 34 Guwà têre, ê âraporomeejè, âna ê pwéelaa kâra naiijè. Â wiàna nye wâdé ê âraporomeejè, â diri ê naiijè, âna é tâa na pwéelaa. Â wiàna èpà ê âraporomeejè, â diri ê naiijè, âna é tâa na bàutê. 35 Guwà ipwacôoco, ba péa ê pwéelaa naa wâgoowà, âna é péa pâra nau bàutê. 36 Wiàna é tâa googà ê pwéelaa, â o ticè jè ére gée googà cèna o tâa na bàutê. Ba é pwacèwii ê ânye na é èùrugà goro ê pwéelaa kêe.»
É patêre tèpa Farasaio wà Iésu
Mataio 23.1–36; Maréko 12.38–40
37 É tubanabwé ê pupûra bèepwiri wà Iésu. Â é me wà pwi jè *Farasaio, â é todà Iésu, ba na rà pi-ija na pwârawâ kêe [ma wà tèpa Farasaio bée]. Â rà tèepaa naa pwârawâ, â rà tâaboo naa goro taapà. 38 Â wà Iésu, âna câé caa nuwa ê du îê béaa kâra ê pai ija [wàra naa na nyamanya kà tèpa *Juif]. Â é pò wà pwi Farasaio [â càcaa wâdé têe].
39 Â é ina têe wà Pwi Ukai Iésu pâ: «Wâguwà tèpa Farasaio, âna guwà nuwa bwàti gòroigé kâra wârado ma ngapò. Êco na ê pwâranümawà, âna nye po wâbé kaa goro ê pwina èpà, â guwà tèpa iau ma pwa kûu! 40 Guwà tèpa imwüru! Ba gona câguwà caa tâmogòori pâ, wà Pwiduée na é pwa ê gòrocàùru ngapò, âna nye wàé kaa mwara, na é pwa ê nanaara ngapò? 41 Wâdé na guwà naa tà tàpé na ticè kàra ê pwina tâa na pâ ngapò ma wârado kàwà. Ba na wàrapwiri, â o po pwéelaa bwàti ê du îwà bau ê pwâranümawà!»
42 «Guwà naa tà Pwiduée ji caapwi gée goro 10, gée goro pâ jèpa arapwüru‡ Gée goro pâ jèpa arapwüru—Napéaati naa na grec pâ: Menthe ma rue ma diri pàra doromuru.. [Â nye wâdé.] Guwà ipwacôoco, làpé! Ba câguwà caa pâra wiâra [ê pwina piâjimuru naa na ê *Naèà]—ê pai tòimiri tèpa âboro, ma pai meaarirà wiâra ê câbawâdé kà Pwiduée§ Ê pai tòimiri…wiâra ê câbawâdé kà Pwiduée—Grec: Ê tàrù ma pimeaari kà Pwiduée. Ê tàrù (justice), âna, na jè pitòimirijè ma pacoo ê napârajè tà pàra tàpé, ma naa tàra ê pwina wâdé.. Wâdé na guwà pacoo diri pâ pwiibà, na maina, bau diri ê nyi nari naèà na kîri.
43 «O dau maina wârimuru kàwà, wâguwà tèpa Farasaio! Ba guwà nye mudàra ê pâ autâa na tâa béaa, na pâ *wâra pitapitiri. Â dau wâdé tàwà, na rà nye pwabwàcu tàwà, ma pwamainawà, na ara diri tèpa âboro.
44 «Guwà pwacèwii ê pâ bwàmu na càcaa tòimiri* Bwàmu na càcaa tòimiri—é, Bwàmu na câjè caa côoê.. Ba, na jè pâra naa gò, â câjè caa tâmogòori pâ jè gére pâra gò cè bwàmu.»
45 Wà pwi jè *dotée goro ê Naèà, âna [é têre ê popai kà Iésu bèepwiri, goo wà tèpa Farasaio. Â] é ina têe pâ: «Pwi Ukai, na gà ina pwiri, â gà pi-inabà ba èpà mwara, wàibà tèpa dotée goro ê Naèà!»
46 Â é tòpi têe pâ: «Ipaiwà naa goowà mwara! Guwà ipwacôowà, co tèpa dotée goro ê Naèà! Ba o dau maina mwara ê wârimuru kàwà. Ba pâ pitûâ kàwà, âna pwacèwii pâ nakake na dau tòina, na guwà nama rà kakeri wà tèpa âboro. Â tàutàwà na guwà tu naa goo, goro ji caapwi mangadaîwà!
47-48 «Üu! O dau maina wârimuru kàwà. Ba wà tèpa jojoorowà, âna rà pòtàmwara tèpa péroféta [kà Pwiduée]. Â nabàni, âna guwà bari ê bwàmu kà tàpé na rà pòtàmwararà! Â, na wàrapwiri, â guwà paari pâ, guwà wâgoo ê pwina rà pwa wà tèpa nyimuwà ma upàwà! 49 Ba wàéni ê pwina é ina goowà wà Pwiduée, wà Pwina é tâmogòori diri: “Go o mwa panuâ pâ tàwà tèpa péroféta kôo, ma tèpa *apostolo kôo. Â guwà o tubaèpà tàra, tiagoo na guwà o tétàmwara pàra tàpé.”
50 «Â ée mwa pitèiwà wà Pwiduée, goro ê pai pòtàmwara diri tèpa péroféta kêe, gée na autapoo goro gòropuu— 51 tapoo naa goo Abéla, tiagoo Zakaria† Zakaria—Pwi bénabwé âboro gée goo tàpé na pòtàmwararà naa na Aamwari Béaa (l'Ancien Testament)., pwina naî Barakie. Ba wàé na ia rà pòtàmwereê, naa nabibiu kâra i aupwa *ârapwaailò, ma i ére na dau pwicîri! Â go ina tàwà pâ: O wâguwà, tèpa âboro nabà, na o pitèiwà goo‡ É ina wà Iésu pâ, ipaiwà naa goorà, ba rà o jèe pòtàmwereê, âna é pwi péroféta mwara.!
52 «Wâguwà tèpa dotée goro ê Naèà, âna napârawà ma guwà tàpiri tà tèpa âboro ê autâmogòorimuru naa na *Tii Pwicîri. Êco na guwà naapwàniri jiirৠNapârawà ma guwà tàpiri… Grec: Guwà patâjii ê kii târa autâmogòorimuru.! Tàutàwà na guwà tò naa na *Mwaciri kà Pwiduée.  guwà pacoo pàra tàpé, na nümarà na rà tò naa na. Êkaa na go ina tàwà pâ: O dau maina wârimuru kàwà!»
53 [É tubanabwé ê pwina é ina wà Iésu, â] é còobé gée na wâ [kà i pwi Farasaio]. Â rà nye dau putàmu kaa, wà tèpa Farasaio ma wà tèpa dotée goro ê Naèà. Â tapoo gée goo ê pwi pàara-bà, âna rà ciburà tacaié, ba na rà têre cè pwina é ina. 54 Ba rà bu naigé ma rà pitòtié gée goro cè pai mwa tòpi kêe.
*11:8 Wàrakee (é, wàrakeke)—Insistance, obstination.
†11:12 Wàramiida—Grec: Keecii (scorpion).
11:15 Mataio 9.34, 10.25
‡11:15 Caatana—Grec: Béelzébul. Côo mwara Caatana naa na Neeremuru (Vocabulaire) naa pwâadàra tii.
11:16 Mataio 12.38
§11:17 Tédidiri—Casser en morceaux. Grec: Â o mwa tûu naa gòrà ê pâ wâ kêe.
11:22 Kolosé 2.15
11:23 Luka 9.50
11:27 Luka 1.28,42,48
11:29 Mataio 16.4
*11:29 Iona—Péroféta na pàara biu, âna ia âracié tòotù ma âracié ne kêe, nanaara i ârawéà (Mataio 12.40). Ucina goo pai tâa na aubà kà Iésu, béaa kâra pai wâro côwâ kêe.
11:31-32 1 Rois 10.1–10
11:31-32 Jonas 3.5–10
†11:31-32 Naa napô Saba—Grec: Du sud.
11:33 Maréko 4.21; Luka 8.16
‡11:42 Gée goro pâ jèpa arapwüru—Napéaati naa na grec pâ: Menthe ma rue ma diri pàra doromuru.
§11:42 Ê pai tòimiri…wiâra ê câbawâdé kà Pwiduée—Grec: Ê tàrù ma pimeaari kà Pwiduée. Ê tàrù (justice), âna, na jè pitòimirijè ma pacoo ê napârajè tà pàra tàpé, ma naa tàra ê pwina wâdé.
*11:44 Bwàmu na càcaa tòimiri—é, Bwàmu na câjè caa côoê.
†11:51 Zakaria—Pwi bénabwé âboro gée goo tàpé na pòtàmwararà naa na Aamwari Béaa (l'Ancien Testament).
‡11:51 É ina wà Iésu pâ, ipaiwà naa goorà, ba rà o jèe pòtàmwereê, âna é pwi péroféta mwara.
§11:52 Napârawà ma guwà tàpiri… Grec: Guwà patâjii ê kii târa autâmogòorimuru.