12
End apënëtal and ɓëỹan ɓëxeỹax eŋ
1 Ga xucak eŋo, Yesu ga këɓi sëƴali gë ɓapënëtal ɓëlëngw ɓër Ɓëŝëwif ɓën, ko rend: «Mondako ri baxo ala ar gë andëɗa and reseŋ. Ga xece in jeƴ andëɗa and reseŋ aŋ, nac ko gër aparëfac ambëxw and eni karaxënënd omen od reseŋ ok do ri ko ɓëte egaw̃ ed oŝën. And seɓënan këɓi ɓëỹan eni cetërënd gë mëŋ reseŋ in and kë sëg aŋ, ƴe ko kwël ɗamana angol and caw. 2 Amëd and kë sëgëdërand reseŋ aŋ, law̃ënëgu këŋo ariyenin aɓat gër ɓëỹan ɓëjo eno yël oŝet orexëm ol gër er rëw̃ bax gër andëɗa and reseŋ. 3 Ɓarikan ga sëra këno ɓëỹan ɓën, ŝew̃ëra këno xali do ŝëñëta këno taxan. 4 Law̃ënëgu këŋo ariyenin axinëm. Sam ga h̃atëgu ko, fëmëra këno, ŝirëra këno gë oteɓën seɓën këm. Ga w̃aỹ këno, ɓaka ko ɓëte taxan. 5 Law̃ënëgu këŋo ɓëte asasën, law̃ këno. Mondako ɓëtëraw bani ɓëriyenin ɓëranjëm. Ɓarikan, ɓëỹan ɓën rixëra kënëɓi: ɓëjo axëm xali exo tëkwaya; ɓëjo ɓëte alaw̃ momonaw̃. 6 Asëñiw̃ arexëm ar pëlot gër yomb irexëm an fo ɓayi baŋo Axwën andëɗa an. Ata law̃ën këŋo ngwa ga yëla ko mëne ɓëỹan ɓën afëɓ këno fëɓ. 7 Ɓarikan, caw fo ɓayiw baxo ga watëgu këno. Ga w̃acër këni, re ko aɓat: “Yo ajo ex ngëŋ ar kë ɓëteli andëɗa an. Ɗaw̃ënëŋone eɓo ɓayixën andëng aŋ.” 8 Ɓëỹan ɓën ga sëra këno na, law̃ këno, do lap këni eman eŋ wëgërëxe yaɓët kece ir andëɗa and reseŋ in.
9 «Awa mondake yëla kën ko ri axwën andëɗa and reseŋ an? Ax gi ex na nde ata ko ƴow eɓi ɗaw̃ëra ɓëỹan ɓëjo do andëɗa and reseŋ aŋ eɓi teɓënan ɓëŝëxen? 10 Wën elod an pën ex na nde Oñëgw Omënëk od rek: “Ekaỹ ed ŝus bani ɓëɓaƴ el ɓakan këni xali ri këni ekëla ed aciw̃ el✡ 12.10 Calemoñëw̃ 118.22, 23.” 11 Gër Axwën xaniwëk eŋo do gër ɓangës ɓandeɓi eŝaraxik ex.» 12 Ata ga wël këni eŋo, ɓëlëngw ɓër Ɓëŝëwif ɓën këni ŝaland eno tëra Yesu ga fëni këɓi mëne ɓën baɓi rend gë apënëtal aŋo. Ɓarikan ga yëda kënëɓi amëxwër aŋ seɓ këno na, do kwël ŝapër këni.
End ŝagale eŋ
13 Ga xucak eŋo, ɓëlëngw ɓër Ɓëŝëwif ɓën law̃ën kënëɓi Ofariseŋ do gë od Erod eni tëƴi eno yifa Yesu exo yeƴan er këno cëndënaxën. 14 Ga h̃at këni, re këni: «Asëƴali, anang nang këmi mëne wëj ar ɗal hi këƴ. Ŝenene fo këƴëɓi sëƴalind ɓela ɓën end Kaxanu eŋ. Wëj ala aƴo yëdand na, aƴ nëkonënd na noỹo ki ɓaxëtënd. Awa gërëgako, pelëlëɓo ngwa ba aỹap nde ỹapëk ŝagale ir Sesar in. Mi meɗënd nde ba mi teɓ emeɗ el nde?» 15 Ga wata ko Yesu mëne ɓëỹëŋënax ɓër kë laɓayand hi këni, yaka këɓi: «Inew̃a kën ŝaland ene cëndën? Mëlanëgune tan atama and koɗi me nëkon.» 16 Fëxwën këno atama amat. Ga xana ko, Yesu w̃ëka këɓi amëxwër aŋ: «Dëxas ir noỹo wa ex gër atama aŋo?» Yaka këni: «Ir Sesar.» «Do ow̃ac ol cëŋ?» Yaka këni ɓëte: «Orexëm ex!» 17 Aŋo re ko: «Maŝino Sesar er xwën ko in do Kaxanu erexëm in.» Ata ang yaka baxo ak, Ofariseŋ ok do gë od Erod ŝarandëra këɓi xali.
End ekani ed gër ecës eŋ
18 Ata h̃atëgu këni Ɓëŝëwif ɓër kënëɓi w̃acënd Osaduseŋ. Ɓën bax rend mëne ekani ed gër ecës ax gi ex na. Ga sëka këno Yesu, re këni: 19 «Asëƴali, ɓaxëtël apela and ỹëgwën këɓo Moyis aŋ: “Asoŝan ar këŋo seɓëta alindaw̃ gë itox këm an, aɓinëm dëngileŋo asoxari an eno cotënaxën oɓaŝ ar ŝësëk an✡ 12.19 Acariyakinëm 25.5-10.” 20 Xarak, ocambenjar ocongoki ebaxëna aminëmëra. Iỹanar in ỹër ko, ŝës ko. Seɓëta këŋo alindaw̃ oɓaŝ këm. 21 Ata ŝambenjar ixinëm in ɓëteli këŋo asoxari an. Mëŋ ɓëte ŝës ko. Seɓëta këŋo oɓaŝ këm. Mondako fo bax end ŝambenjar isasën eŋ. 22 Ŝësëra këni ɓën ɓëcongëɓëxi ɓën ɗek xali gaɓatak aŋo cotën ex na oɓaŝ asoxari ajo. Ata asoxari an ŝës ko mëŋ ɓëte. 23 Awa yatir ekani ed ɓëŝësëk cëŋ, alindaw̃ ar noỹo w̃a ko hi asoxari ajo gayikako ocambenjar ocongoki oko aỹër ỹër bano?» 24 Ata yaka këɓi Yesu: «Ado wën, eɗif ed lif kën el nde. Aŋun pën ex na nde er rek Oñëgw Omënëk in. Ɓëte an nang ex na panga ind Kaxanu iŋ? 25 Enimin, amëd and këni xanira ɓela gër ecës aŋ, eñër ax bo na. Asoŝan aŋo cala na asoxari, ɓëte asoxari aŋo ñandi na asoŝan. Er këni hi ɓela ɓën ang omeleka od ƴaŋ gër orën fo. 26 End mëne ɓëŝësëk ɓën axani këni xanind gër ecës eŋ, wën an pën ex na nde gër akayëta and ỹëgw ko Moyis er fel baŋo Kaxanu yatir ŝanayaxën baŋo gër acëc and gë xoɗux in? Ax gi ex na nde mondako re baxo: “Wëno ex Kaxanu ar yata këɓi Abëraxam, Isak do gë Yakob an.” 27 Kaxanu, Kaxanu ir ɓëɓëngw exo, mëŋ ani terënd na gë ɓëŝësëk. Ata wën Osaduseŋ ok mbaŋ lif kën gër eŋo.»
End ɓapela ɓanëngw eŋ
28 Aŝalen ar Ɓëŝëwif wëleli baxëna ecampëre elo. Ga wat ko mëne Yesu ŝenene yaka këɓi Osaduseŋ ok, sëka këŋo, w̃ëka ko: «Pelële ngwa gër ɓapela ɓand Moyis, and fe ex anëngw aŋ?» 29 Yesu yaka këŋo: «And rek: “Ɓaxëtël wëj ar enëng end Isërayel an, Kaxanu, Axwën areɓi an, gaɓat fo hi ko Axwën.
30 Ŋanëlo Kaxanu, Axwën areƴ an,
Ɗek gë yomb ireƴ ak, gë enjëw̃ endeƴ ak,
Ɗek gë panga indeƴ ak, gë aniyan andeƴ ak.”
31 «Ɓaxëtël and ɓëtëguk aŋ: “Ɓalindëlexi end ala aŝandax eŋ, ang ki ɓalënd end gaf ireƴ ak.” Ata apela akuca ex na ɓaki ɓaŋo.» 32 Ata re ko aŝalen an: «Asëƴali, ɗal reƴa këƴ mëne Kaxanu iɓat fo ex, iŝëxe ax gi ex na. 33 Ala kala ŋanëlo Kaxanu gë ɗek yomb irexëm ak, gë anjëlan andexëm ak, gë ojaw̃ odexëm ak. Ɓëte ɓalindëlexi end aŝandaw̃ eŋ ang ki ɓalënd end gaf irexëm ak. Edi ed mondako el xucak ɗek ocaɗaxa od momëlën ok do gë ocëxen ok.» 34 Yesu ga wat ko mëne ŝenene yaka baŋo aŝalen an fel këŋo: «Wëj ata ɗam gër owun or Kaxanu hi këƴ.» Ɓarikan elod yatijo, gaɓatak abax yëxw na eŋo mëka ỹeỹ.
End Afexën eŋ
35 Akey amat, Yesu ga këɓi sëƴalira gër Aciw̃ and Kaxanu, w̃ëka këɓi ɓër baŋo ɓaxëtënd ɓën: «Mondake këni rexënënd ɓëŝalen ɓën mëne Afexën an, ejiw̃ ed emun Dafid exo? 36 Xarak, Dafid mëŋ dëŋ are baxo rend, ga ỹëm ko gë Angoc Amënëk aŋ:
“Axwën an fel këŋo Axwën aram an,
ƴow eƴ ñëpa ro gand liw̃ iram,
xali mi korën ɓër ŝus ki ɓën eƴëɓi bëñaxën.”
37 «Nëkoyin mëne Dafid mëŋ dëŋ Axwën këŋo w̃acënd. Mondake cëŋ hi ko ejiw̃?» Ata amëxwër aŋ këno ɓaxëtënd gë onënga fo.
End ɓëŝalen eŋ
38 Yesu ga këɓi sëƴali ɓëte ko rend: «Titinaliyindënëɓi ɓëŝalen ɓën. Monëngan këɓi nënganënd eni ƴexërand gë ɓocuɗ ɓond gëŝëc ɓoŋ, do ɓela ɓën enëɓi cëmarand gër ɓapedëraya. 39 Moŋan h̃an këni ɓañëpara ɓand gër lëngw ɓaŋ lëf gër ɓaciw̃ ɓacaleya do ɓand gër ed kë hi ñambëran ɓaŋ. 40 Ɓën xali gër ɓëciw̃ ɓëndeɓën kënëɓi lexëxënd ɓësoxari ɓëseɓëta seɓëta ɓën. Xarak, ɓën watak cale ind aŝak aŝak iŋ enëɓi cëkwaxënënd ɓela ɓën. Mëŋ ex kiti indeɓën iŋ gë pit fo kë ƴëka.»
End oyël or Kaxanu eŋ
41 Ga ỹëpa ko Yesu ler gër akwëtaya and oyël or Kaxanu, këɓi nëkonënd ɓela ɓën ga këni xwët koɗi in. Wat këɓi ɓër gë napul ɓëranjëm ga këni xwët koɗi ir ɓon. 42 H̃atëgu ko na asoxari axaỹënaxik, aseɓëta-seɓëta. Ata xwët ko ɓëtama ɓëki ɓënd ax tëk bana ado biye iɓat. 43 Ata Yesu w̃ac këɓi ɓësëfan ɓërexëm ɓën do re ko: «Ɗal in këmun felënd, er xwët ko asoxari axaỹënaxik aseɓëta seɓëta ajo gër akwëtaya and oyël in nëmëcak er w̃ëlaraw këni ɗek ɓela ɓëjo in. 44 Gayikwa ɓela ɓëŝëxe ɓën ga ỹëmb këɓi acota w̃ëlaxënëgu këni er xwët këni in, ɓarikan asoxari ajo ɗek acota andexëm aŋ, do gë er ko ƴambënd exo ɗiyaxënënd in w̃ëlagu ko.»