8
Ɓëewë në húmú ñéerúu a Yéesú rë
Filoon fi baaha, Yéesú saañce na wër filiɓ ginna ɓéeɓ, na waare Uni Nebi Nguur ki Koope. Ɓani taalibe yi sabboo a ana ya daa húmú ñéerúu a ɓeleɓɓi ɗi húmú líkíɗté wë yébítëh, ƴee ri paƴce jérrí wë. Tii yi wa daa wa ƴeh : Mari fi ɓëy Makdalaa bee líkɗú yébítëh paana ra, Saan ɓeleɓ Kusaa fa iña faam Erot tíkú ya⁠ˈ⁠a ra, Susaan a i ɓeleɓ caak kay. Ɓeleɓɓi ƴaa ɓéeɓ ɓeyu alalli wa, na habruu Yéesú a taalibe yi.
Anili feeyya maduy ra
(Saame Maccëe 13.1-9 ; Marka 4.1-9)
Ɓëewë húmú ɗúhúu gin-taah ya ɓéeɓ na ayu Yéesú në. Ɓëewë na ɓaatuu caak, ɗi yampe na won wa léehí beh : « ⁠ ⁠Lahte ɓëyí húmú koloh sohi meeyi. Ɗi hom hasli tisoh ka, lahte peppi keente ɓúk waala, kotta ñeete sun, ƴakka ayute, tanute wa ɓéeɓ. Lahte ƴi keen feey fi laha⁠ˈ la⁠ˈ. Paala⁠ˈ wa ra, bi síit feey fa, wa yíppée tam. Lahte ƴi keen tígí paala⁠ˈ ñobitaan, wa pëeltúté, ñobitaan fa hampe wa, wa tampe. Lahte ƴi keen feey fi looɓpe. Wa paalte, talla kolohte, ɗúhíɗté íl, laaɓpe níi laaɓ* 8.8 laaɓpe níi laaɓ :Di gerek, bíníyú ɗeh : tal fi tal ɓéeɓ límpé pep tíméer (100)..⁠ ⁠» Yéesú ɓaatte won wa tih : « ⁠ ⁠Ɓëyí lah nuf kelaa, kelaan na⁠ ⁠!⁠ ⁠»
Yi tah Yéesú na ñeya⁠ˈ léeh ?
(Saame Maccëe 13.10-17 ; Marka 4.10-12)
Filoon fi baaha, taalibe yi meelute ri yee faha⁠ˈ won léehë rë. 10 Ɗi won wa tih : « ⁠ ⁠Ɗon, kúmpë yí Nguur ki Koope teeɓu ɗon, ndaa yii won mi ɓëewí kayya ɓéeɓ teya⁠ˈ léeh, nda wa yeele raa, wa ëlíh në, te wa kelee raa, wa yíih yee na wonu ra. 8.10 Saame Isayii 6.9
Iti fi anili feeyya maduy ra
(Saame Maccëe 13.18-23 ; Marka 4.13-20)
11 « ⁠ ⁠Léehí baa faha⁠ˈ woni yii beh : tisoh ka daa Unni Koope. 12 Ɓúk waala keen tisoh ka ra daa wa ɓëewë yéŋké biti keluu wa Unni Koope ra, Seytaane yíppée ac pahte wa keeññi wa, toñeh wa ay gémé Koope, wa múc. 13 Feey fa laha⁠ˈ la⁠ˈ ra daa ɓëewë yéŋké biti keluu wa Unna ra, wa yípútée wëe tah a sos-keeñ ; ndaa Unna yípëy níil keeññi wa. Wa topuun waa ham guuttii baaha : misike waa na rek, wa koluun daaha yeris ngémë. 14 Feey fa na paal ñobitaan ra daa ɓëewë yéŋké biti keluu wa Unna ra, tíl tílë níi sohle yi ëldúnë, alal a neɓ pes hampe wa tahte níi kaah púlëy waa na. 15 Feey fi looba daa ɓëewë yéŋké biti keluu wa Unna ra, wa tahuute wa ya⁠ˈ ana, habuute wa a keeñi naa⁠ˈ⁠te, wa pokuute na níi wa ɗúhrúté njiriñ ra.⁠ ⁠»
Léehí lampaa
(Saame Marka 4.21-25)
16 Yéesú ɓaatte won tih : « ⁠ ⁠Ow na këɗɗéh lampa líh if sun, mbée ɓek ri fëgërëh tigal. Ɗaaha neh⁠ ⁠! Lampa líkúu líkëe, ɓëyí haal, ot kotti na. 17 Yii ɗapu ɓéeɓ ay yúhú, yii laku ɓéeɓ ay olu. 18 Yúhí ɗee na síkírúu ron Unni Koope ra⁠ ⁠! Ɓëyí ham yee yeru ri ra a ya⁠ˈ ana ay ɓaatu. Ɓëyí pagay yii baaha raa nék, yii ƴutuuda haba⁠ˈ ri biti ɗi lahte ri ra sah ay naafu 8.18 ɓëyí pagay yii baaha raa nék, yii ƴutuuda haba⁠ˈ ri biti ɗi lahte ri ra sah ay naafu :Ɓëe⁠ˈ pagay yii baaha ra, daa ri ɓëe⁠ˈ habay unna keloh ri ra, ɗi húl fayu raa, ɗi ay ñak ɓéeɓ..⁠ ⁠»
Ɓëy faam i Yéesú
(Saame Maccëe 12.46-50 ; Marka 3.31-35)
19 Koy-yaayyi Yéesú a yaafi wa ayu ɗii na koon, ndaa caagi ɓëewë tahte wa míníh lah ɗii na. 20 Tígí daaha, lahte ɓëyí won ɗi tih : « ⁠ ⁠Yaafu a koy-yaayyu ínú ëssín, na meeluu ro.⁠ ⁠» 21 Ndaa Yéesú won ɓëewë ɓéeɓ tih : « ⁠ ⁠Yaaso⁠ˈ a koy-yaayyi so⁠ˈ daa ɓëewë në síkírúu Unni Koope, te ñeye na ra.⁠ ⁠»
Yéesú luk ngilaaw doole
(Saame Maccëe 8.23-27 ; Marka 4.35-41)
22 Lahte bis, Yéesú a taalibe yi haalute gaal, ɗi won wa tih : « ⁠ ⁠Yen saañ ɓúk laaha hatni bín.⁠ ⁠» Wa koluute na suu. 23 Wa homu húusí laaha, Yéesú fanohte na nee⁠ˈ. Hom homo níi ngilaaw gaan yíppée laɓ laaha ; mulaa na maannda⁠ˈ líifrí gaala, lool daɓpe wa. 24 Taalibe ya lahute Yéesú në tígí daaha, na fogu yúunúté rí wonu ri tih : « ⁠ ⁠Yen ee suu húlé rë Ɓahaa⁠ ⁠!⁠ ⁠» Yéesú kolohte, digiɗte uni túuƴcé ngilaaw ma a mboowaanna héddëh. Deyi baa ɓéeɓ hente tiɗ. 25 Ɗi won taalibe ya tígí daaha tih : « ⁠ ⁠Ngémën tasa⁠ˈ⁠te ee⁠ ⁠!⁠ ⁠» Wa tíitú tíitë níi ñéerë⁠ˈ⁠té a éem, wa na meelantuu hanndal ki wa tih : « ⁠ ⁠Ɓëyí bee mën ɗí ow ɓal níi ɗi túuƴ ngilaaw ma a mulii laaha héddëh rëe sah, wa ñee woni ?⁠ ⁠»
Yéesú luk yébítëh doole
(Saame Maccëe 8.28-34 ; Marka 5.1-20)
26 Húusúu wë laaha ra, Yéesú a taalibe yi teeruu deyi Gerasaa, ɓúgí yíníi laaha jaannda⁠ˈ Galile ra. 27 Kot Yéesú na lah feey, ow ƴaal di ɓëy gina, bi yébítëh caak na ham ri, téebílëhté rí. Hente yii maañce, ɗi na ɓekeeh búuɓ, na homeh faam. Ɗi dék hacaayin.
28 Ola⁠ˈ ɓëe⁠ˈ Yéesú rë, ɗi yeɗɗohte kotta ɗaañnjohte won tih : « ⁠ ⁠Ɗo fi Yéesú Koy Koope fa sunaa-sun, fu faha⁠ˈ paŋi so⁠ˈ yih ? Daa mi na ɗaŋ ɗo ri, ngana torohal so⁠ˈ⁠ ⁠!⁠ ⁠» 29 Biti Yéesú ee lík yébítëh fë ɗii na ra daa tah ri won yii bah. Yébítëh fë haba⁠ˈ⁠te ɓëe⁠ˈ waal caak. Ya⁠ˈ ya a kotta pokalsuu tiiŋ kaa⁠ˈ ri fús koon raa, faraah ri korsa⁠ˈ wa, yébítëh fë yeñ ri luufin. 30 Yéesú meelte ri won ɗi tih : « ⁠ ⁠Daa fu hínú ɗíh ?⁠ ⁠» Ɗi tahte won tih : « ⁠ ⁠Mi hínú Dúukël.⁠ ⁠» Biti yébítëh caak daa húmú ɗii na daa tah ri won yii bah. 31 Yébítëh yë na anuu ɗaŋ Yéesú biti ri ɓan waa bet ngaara mi nuŋa.
32 Ɗeef lahte yubi mbaam-túgëllí caakute na píisúu ñam araal daŋa hatni baaha. Yébítëh yë na ɗagu Yéesú nda wa mínú haal mbaammi ƴaaha na raa. Yéesú onte wa ri. 33 Yébítëh yë yípútée yeris ɓëe⁠ˈ, haalute mbaamma na. Yuba yíppée yeɗɗoh yëellëen kí daŋa, mbaamma ɓéeɓ soruute laaha, húlúté.
34 Oluu níirëh yí mbaamma yee lah ra, wa heguute suute gin-taahin a ginna luufa, na ɓíllú yee lah ra. 35 Ɓëewë koluute olsohi yee na wonuu ra. Lahuu wa hëbís Yéesú rë, wa ɗeefu ɓëe⁠ˈ yébítëh yë húmú habu ri ra ɓekohte búuɓ, tookke hëbís Yéesú ñéerë⁠ˈ⁠té a sago fi. Wa yípútée tíit. 36 Ɓëewë maasuu ra ɓíllúté wë ɗee paƴuu ɓëe⁠ˈ yébítëh yë húmú habu ri ra.
37 Tíidí misiga tahte ɓëy Gerasaa ɓéeɓ ɗagute Yéesú ɗúh gin wa saañ. Ɗi yeeltee haalaat gaala tígí daaha na faha⁠ˈ saañ.
38 Ɓëe⁠ˈ yébítëh yë yeris ri ra ɗaŋke Yéesú nda wa mínú ñéerë⁠ˈ rëe. Yéesú tahray ri, ndaa won ri tih : 39 « ⁠ ⁠Nimile faam, fu ɓílíɗ iña pagiɗ ro Koope ra ɓéeɓ.⁠ ⁠» Tígí daaha, ɓëe⁠ˈ ñeete filiɓ gina na ɓílíɗ iña pagiɗ ɗi Yéesú rë ɓéeɓ.
Yéesú luk jér a húl doole
(Saame Maccëe 9.18-26 ; Marka 5.21-43)
40 Nimila⁠ˈ Yéesú rë, dúukëlí ɓëewë téebílëhté rí. Wa ɓéeɓ húmú sehu ri. 41 Lahte ɓëyí hínú Yayrus, njíidí tígë na ɗaguu yëwúɗɗë Koope ra, acce wahtii baaha, yeɗɗohte kotti Yéesú, na ɗaŋ ri ac faami, 42 ndah ri hela⁠ˈ koy ki ɓelii na ŋaatoh. Ɗi laha⁠ˈ koy ki yíníi baa kut, bi waɗti lahaa kíil sabboo a kíil ana. Yéesú hom saaña, dúukëlí ɓëewë darute ri.
43 Ɗeef lahte ɓelii húmú në, hente kíil sabboo a kíil ana yi ri yúfë⁠ˈ ñif. Ɗi túmpé iña laha⁠ˈ ri ra ɓéeɓ faammi paƴoh ya, ndaa ri píyëy yoofaa. 44 Ɗi ñeya⁠ˈ⁠te Yéesú filoon, leɓpe nuf búubí, yíppée wah kotta-kotta. 45 Yéesú meela⁠ˈ⁠te won tih : « ⁠ ⁠Daa leɓ soo na ?⁠ ⁠» Taasuu ɓëewë ɓéeɓ rë, Peer won ri tih : « ⁠ ⁠Ɓahaa⁠ ⁠! Fu olay biti ɓëewë ɓéeɓ ee yejantuu ra, na baɓuu ɗoo na hatinna ɓéeɓ ë ?⁠ ⁠» 46 Ndaa Yéesú won tih : « ⁠ ⁠Ow leɓpe soo na : mi yéŋké biti lahte yii kolohte faan so⁠ˈ.⁠ ⁠» 47 Ola⁠ˈ ɓelaa biti yee paŋ ri ra yúhúté rë, ɗi acce, yeɗɗohte kotti Yéesú faana ɓéeɓ na saak. Ɗi ɓílíɗté fíi ɓëewë ɓéeɓ yee tah ri leɓ Yéesú në rë a ɗee waha⁠ˈ ri kotta-kotta ra. 48 Yéesú won ɗi tih : « ⁠ ⁠Yaa ow, ngémú tahte fu wahte. Fu mín saañ a jaamma.⁠ ⁠»
49 Yéesú hom wona, lahte ɓëyí kola⁠ˈ faam Yayrus acce, won kélfíi tih : « ⁠ ⁠Sohlaay fu mokle Yëeddëhë ; koohu húlté⁠ ⁠!⁠ ⁠» 50 Kela⁠ˈ Yéesú wona ra, ɗi won Yayrus tih : « ⁠ ⁠Ngana néekíñë⁠ˈ. Fu laakira⁠ˈ gém kut, koohu ay koloh.⁠ ⁠»
51 Laha⁠ˈ Yéesú faam fa ra, ɗi tahay biti ow kay haal a ri, henay Peer, Saŋ, Saak, boffi kúkëyë a yaafa. 52 Húlí kúkëyë tahte ɓëewë ɓéeɓ na fogu na hawuu. Yéesú won tígí daaha tih : « ⁠ ⁠Ngënë fëgí : kúkëyë húlëy, ɗi nee⁠ˈ nee⁠ˈ⁠o rek.⁠ ⁠» 53 Ɓëewë yabute na ƴenu ri, ndah wa yúhúté biti kúkëyë húlté kaah. 54 Ndaa Yéesú hampe ya⁠ˈ kúkëyë, ɓéyíɗté uni won ɗi tih : « ⁠ ⁠Kolee, kúkëy ɓeleɓ⁠ ⁠!⁠ ⁠» 55 Kúkëyë yíppée koloh. Yéesú nahte wa yeri ñam. 56 Boffi kúkëyë a yaafa éemúté níi éem, ndaa Yéesú kadda⁠ˈ⁠te wa ɓílíɗ yee lah ra.

*8:8 8.8 laaɓpe níi laaɓ :Di gerek, bíníyú ɗeh : tal fi tal ɓéeɓ límpé pep tíméer (100).

8:10 8.10 Saame Isayii 6.9

8:18 8.18 ɓëyí pagay yii baaha raa nék, yii ƴutuuda haba⁠ˈ ri biti ɗi lahte ri ra sah ay naafu :Ɓëe⁠ˈ pagay yii baaha ra, daa ri ɓëe⁠ˈ habay unna keloh ri ra, ɗi húl fayu raa, ɗi ay ñak ɓéeɓ.