1 Gbü gara ra, fü wü Yesu ayia agbü Kaparanama, alï gbü *zabu, akö ngu kpa etangu *Galïlaya. 2 Fü mere bi wü kpara ayia afa nganga na, angü wüh wu wü mere kpeke ngü ka talara, de te engu ngbü emere, da eküwa wü mürü keke di ne. 3 Te wü Yesu kö ngu la tete na, fü ewü alï kpa füh gümba de wü kpara ka-ye. Fü Yesu angbü kötö, akpo da erï ewü. 4 Ngü la ngbü ta emere te-ye gbamari ede mere sïkpï ka wü Yïsarayele, de ïrï ye *Pasïka ne.

5 Fü Yesu afü jia ye, aceka mere bi wü kpara, te ewü koro ngbü edede na, da eje ngü gögömö na ne. Fü cïnga ewü ayia arï tete, angü wüh ngbü eyi fa sü. Fü ah ayia afü te-ye, amala ngü fü *Fïlïpo, gü ba dene, “Fïlïpo deyï, ye ceka la mere bi wü kpara ne. Ani ena amaka mere bi zü-e, teka ato fü wü kpara ne, neh kaye?” 6 Ah mala ngü la fü Fïlïpo bala, teka are fïngangü kaka di, angü Yesu wu ngü ka-ye, de te engu ena amere ne, kpo. 7 Fü Fïlïpo alügü ngü, gü ba, “Ni wu de. Wü kpara ne sibi fa sü. Te mü mere tima teka re biringbö, fü mü aza jiase la, anü ase ambata di la, ah tï de wü kpara la nda kpah de.”* 6:7 Jiase la ta denarïya 200. Angü ta gbü wü re la, te mü mere tima teka sïkpï biringbö, wüh ena ato denarïya biri fü mü.

8 Fü Anderïya, enga ni ye Petero,† 6:8 Anderïya kpah de gara kpara esüka wü kpara ka Yesu nzükpa de füh ye ꞌbasu ne. ayia amala ngü fü Yesu, 9 gü ba dene, “Gara mbarase ladü sene, de ambata esaka ye ngbee ꞌburuve, bete si ꞌbasu. Mba enga e cüküꞌdaye de bala, ta de e te ena atï fü mere bi wü kpara de bala?” Yesu gü ba, “Wü koro di ekoro.”

10 Züka fu-gü ta ladü gbü sü la, fula fula bala. Fü Yesu amala ngü fü wü kpara ka-ye, gü ba, “Wü mala fü wü kpara la, de wüh ngbü kötö füh fu-gü la.” Fü wü kpara la ayia angbü kötö. Wüh baka wü kpara kutu ꞌburuve (5,000). 11 Fü Yesu aza ambata la, adu agbo nga ïrï Me tekaka. Fü ah ayia ato esaka wü kpara ka-ye la. Fü ewü akpo da egafa fü mere bi wü kpara la. Fü ambata la atï te nga wü kpara la ꞌburu kpini. Fü Yesu aza wü si ꞌbasu la, ato fü ewü kpah bala. Fü wü kpara la azü e la, asika di.

12 Te wüh zü e la, sika di, fü Yesu amala ngü fü wü kpara ka-ye, gü ba, “Wü nü, wü ro du e la, angü ah ena asiti.” 13 Fü ewü aro du e la, abiti gbü wü kuwu, asi ba e nzükpa de füh ye ꞌbasu. Dela ta bü mba ambata ꞌburuve bete si ꞌbasu, te wü kpara la zü, ce dudu ne.

14 Te wü kpara la wu mere kpeke ngü ka talara te Yesu mere la, fü ewü ayia afï, gü ba, “Komoko la, ah zu de *mürü dofo, ta te wüh ba ngü kaka gbü *Ngari Me gügü, gü ba, ‘Me ena atima engu füh kotö ne.’ ” 15 Fü ewü angbü efï ngü la, gü ba dene, “Te komoko la ena adi ta miri gbü nzö ani la, ah ena areke afa sü.” Gara ewü gü ba, “Te ah bala la, ah le de ani reke te-ani, agü gü, teka aliki wü *Rüma, te ewü ngbü gbü nzö ani ne. Fü ani aza Yesu, ao miri ka-ani tete.” Te Yesu wu ngü la bala, ngü la tï gbü jijia na nda de. Fü ah ayia ka-ye bü zïrrrï, adürü esüka ewü, anü alï angbü ka-ye kpa füh mere rüvü kpikpi ye.

16-17 Etamurago, o Yesu di la fï kpa füh rüvü kpala, fü wü kpara kaka-na ayia adu kpa esa gö, era ngu, alï gbü *zabu ka-wü, edu agbü Kaparanama, baka te Yesu mala fü ewü. Fü biti ayia amaka ewü, fï da enü nü. 18 Fü mere wege akoro, angbü efe ngu. Fü ngu angbü ekada de ewü. 19 Fü ewü anü de zabu, akoro kpa etü ngu, nengete.‡ 6:19 Wüh nü baka miles bata, anga kilometere ꞌburuve, fü ewü akoro etü ngu la. Wüh te efü jia wü bane de, gbo! te kpara te ngbü enü kpaka ewü, de lö ye füh ngu. Fü ngü la angbü gbü jia ewü ba sirimbi. Fü cürü ayia arï te-wü. 20 Te kpara la koro gbamari, fü ewü awu, gü ba, ah de Yesu. Fü Yesu amala ngü fü ewü, gü ba, “Yi kpe cürü de, ah ka-ye de-ra.” 21 Fü maguma ewü ayia agu. Fü Yesu ayia alï kpaka ewü agbü zabu. Wüh te enü mba ꞌdongoni bane de, wüh koro eyi edere ngolo, gbü sü te ewü le akoro tete na ne.

22 Te kpï seke, wü kpara te Yesu to zü-e fü ewü ne, wüh ka-wü fï bü ladü gbü sü la. Fü ewü akpo da egïrï Yesu. Angü baka esikine la, *zabu ka-ye ta sela ngbee biringbö. Baka te wü *kpara ka Yesu lï nü sü ne, Yesu nü de ewü nda de. Wüh wu eyi, gara kaje te Yesu ena adu akö ngu tete na kpah ma. Fü ewü afï, gü ba, te ah bala la, Yesu ka-ye fï la bü ladü sela. 23-24 Fü ewü akpo da egïrï engu ma. Fü ewü afü jia wü, awu bi wü gara zabu te yia kpa etangu agbü Tiberïya, da ekoro sela. Fü ewü ayia alï gbügbü, anü agbü Kaparanama, teka agïrï Yesu kpala.

25 Fü ewü anü akoro kpa etangu agbü Kaparanama. Fü ewü anü amaka Yesu kpa *esambü ka biti-te. Fü ewü ayi-tata na, gü ba, “Mere kpara, ani gïrï ye kpa etangu kpane ma, angü ye koro kpakine neh elaye?” 26 Yesu gü ba, “Yi ngbü egïrï ra, neh teka ne? Yi ngbü egïrï ra ne bü teka ambata, te ma to fü yi esikine, te yi sika di ne? Yi le kpah de ma to gara fü ani? Fïngangü ka-yi fï bü teka e-mazü? Ah le de yi fï nga kpeke ngü te ma ngbü emere ne, teka fü yi awu sisi na mbi mbi mbi. 27 E-mazü ena aküwa yi fï mere badi? Aꞌa. Ah tï aküwa yi fï mere badi nda de. Gara züka e-mazü ladü esaka ra sene, te ena aküwa yi fï mere badi. Ah le de yi o fïngangü ka-yi eküte ra, angü ma tï eyi aküwa yi me-ra. Wüba tima ra teka ngü la.”

28 Wüh gü ba, “Mere kpara, ani ena amere neh baye, fü ngü ka-ani areke gbü jia Me?” 29 Yesu gü ba, “Züka ngü te Me ngbü ele, ah le de yi to maguma yi fere, angü Me tima ra me-ye.” 30 Wüh gü ba, “Te ah bala la, de ye gü la tamu wazi ye fü ani. Te ye ngbü eto zü-e fü ani gbü wü sïkpï ꞌburu la, ani ena awu, gü ba, Me tima ye me-ye fanü. Te di bala, ani ena alala gbü nga ye. 31 Angü Me tima ta *Müse fü wü kundu ani, te ewü ngbü ejiji agbü gü ne. Fü Müse angbü eto e-mazü fü ewü, te ngbü ekoro agbü kpï ne, te nga wü sïkpï ꞌburu, ba e te wüh ba ta gbü *Ngari Me.§ 6:31 Mü ena amaka ngü la gbü buku ka Gogo ka wü Yïsarayele 16:4-36, bete Ci ka wü Davidi 78:24. Fü ewü angbü ezü e la te nga mere bi wü re, baka wü re teke ꞌbasu. Ye tï eyi amere kpah bala? Angü nda-ye, ye to zü-e fü ani bü ngbee du biringbö.”

32 Yesu gü ba, “Ngü te ma emala fü yi ne, ah de zu ngü. E-mazü ta te Wüba to fü wü kundu nih esaka Müse ne, ah to teka areke bü küte ewü kükürü. Gara züka e-mazü ladü, te Wüba ngbü ele ato fü yi enatikine. 33 Angü e-mazü la koro agbü kpï, teka aküwa wü kpara füh kotö ne fï mere badi.” 34 Wüh gü ba, “Wayi, mere kpara, ah le de ye di eto zü-e la fü ani, gbü wü sïkpï ꞌburu, fü ani adi ezü.” 35 Yesu gü ba, “E-mazü te ena aküwa wü kpara fï badi ne, ah ka-ye de-ra. Mene kpara te ena ato maguma ye fere, tala tï amere engu tïne de. Gümü ngu tï amere engu tïne kpah de. 36 Ma mala ta ngü la fü yi eyi gügü, gü ba, yi wu ra eyi cu de jia yi, amba yi le ato maguma yi fere nda-yi de. 37 Kükürü de, angü Me ngbü eto wü kpara ka-ra fere me-ye. Mene wü kpara te Wüba ngbü efe, teka fü ewü ato maguma wü fere ne, ma ena angbü eza ewü de tadu. Ma tï aliki ewü de. 38 Angü dela si-ngü te ma yia tete agbü kpï, koro füh kotö sene, teka amere ne. Angü Wüba tima ra me-ye. Ma koro teka amere ngü ka-ra de. 39 Dene ngü te Me ngbü ele de ma mere füh kotö ne. Ah le de ma di eceka kpï sidi nga wü kpara, te engu to esaka ra ne, angü süka ewü ena adürü. Ah ngbü ele kpah de ma zükü ewü gbü kpi, te gara, gbü *adu sïkpï. 40 Angü Wüba Me ngbü ele de wü kpara ka-ra, te ewü ngbü eo jia wü eküte ra, da eto maguma wü fere ne, küwa aküwa fï mere badi, angü ma ena azükü ewü gbü kpi, gbü adu sïkpï.”

41 Te wü kpara la je ngü te Yesu mala, gü ba, ni de e-mazü te koro agbü kpï ne, fü ewü angbü emala ngü gbü ngingiri ngü, 42 gü ba, “Komoko la mala töndö ngü de bala, neh baye baye? Engu gü ba, ni de neh da? Engu de Yesu, ye *Yüsefa ne, de? Te ani wu wö ye na ake ni ye na, kpah bü kpo ne. Fü engu agü ba, ‘Ni koro agbü kpï?’ ”

43 Yesu gü ba, “Yi ce la ngü ka yïkï ka-yi la ace, de yi da güje yi te ngü te ma emala ne. 44 Te Wüba gü tamu ngü ka-ra emaguma kpara nda de la, ngü la ena adi gbü jijia ba töndö ngü fanü. Angü kpara tï afü te-ye, akoro kpara ka-ra de tete-ye, nda de. Ah le de Wüba o ngü la emamaguma me-ye, fü engu akoro kpara ka-ra. Fü ra adu azükü engu te gara, gbü adu sïkpï. 45 Angü wü *mürü dofo ba ta ngü la eyi gbü *Ngari Me, gü ba, ‘Me ena angbü erï wü kpara ka-ye ꞌburu me-ye.’ Te mü ngbü eje si-ngü, de te Wüba ngbü erï mü di ne, mü ena ato maguma mü fere fanü. 46 Kpara biringbö füh kotö ne, te wu Me de jia ye, ladü? Aꞌa, ah nda ma. ꞌDuwa de-ra, ma wu engu me-ra, angü ma koro kpakaka na me-ra.

47 Ngü te ma ngbü emala fü yi ne, ah de zu ngü. Te mü to maguma mü eyi fere la, mü küwa eyi fï badi. 48 Angü ma de e-mazü te ma ngbü eküwa wü kpara me-ra. 49 Wü kundu nih, ta te Me to e-mazü fü ewü esaka Müse ne, wüh dene fï ladü? Wüh kpi nza ka-wü eyi ꞌburu. 50 Amba mene e-mazü te koro agbü kpï ne, ah de e-mazü te ena aküwa kpara fanü fanü. Te kpara zü e-mazü engu la, ah tï akpi de. 51 Ah ena aküwa fï mere badi. E-mazü engu te koro agbü kpï ne, ah de-ra. Ah de küte ra, te ma ena ato teka aküwa wü kpara füh kotö ne.”

52 Fü wü kpara la akpo da ega yïkï esüka wü, gü ba, “Angü komoko ne ena ato küte ye fü ani azü, neh baye baye?” 53 Yesu gü ba, “Ngü te ma ngbü emala fü yi ne, ah de zu ngü. Ah le fü yi azü küte ra, da enzö *ngüte ra, fü yi aküwa. Angü te yi mere bala de, yi küwa kpah de. 54 Mene kpara te ngbü ezü küte ra, da enzö ngüte ra, ah küwa eyi fï mere badi. Kpah bala, ma ena aküwa engu gbü kpi, gbü *adu sïkpï te ena akoro. 55 Küte ra de züka e-mazü te ena ato *küküwa fï mere badi. Kpah bala, ngüte ra kpah de züka e. Te mü nzö la, ah ena ato tadu emaguma mü, te tï anza de. 56 Te mü ngbü ezü küte ra, da enzö ngüte ra la, nih ena angbü tundu ake nih ma ba wü vüngüte. Fü nih angbü gbü mürü fï mere badi. 57 Wüba te tima ra ne, ah de kpeke mürü wazi. Ma maka wazi la kpah eyi esakaka. Kpah bala, mene kpara te ena azü küte ra, ah ena amaka kpah wazi la esaka ra, fü ah aküwa fï mere badi.

58 Dela ngü te ma mala fü yi, teka e-mazü te koro agbü kpï ne. Ah baka nda wü kundu nih, ta te ewü zü de kpala ne, nda de. Angü wüh kpi ka-wü nza eyi ꞌburu. Mene kpara te ena azü e-mazü ne, ah ena aküwa fï mere badi!”

59 Dela ngü ta te Yesu mala, da erï wü kpara kpa *esambü ka biti-te, agbü Kaparanama.

60 Te wüh je ngü te Yesu mala de bala, fü gara wü kpara esüka wü *kpara kaka la, ayia amala ngü, gü ba, “Mene ngü dela kpekpeke. Ani le aje mene ngü de bala nda-ani de.” 61 Te Yesu wu fïngangü ka-ewü bala, fü ah amala ngü fü ewü, gü ba, “Ngü ka-ra siti gbü jia yi bü gügü bala? Yi le eyi ace ra tïtïne? Te ah bala, ah mbi, yi nü enü. Gara ngü te ma ena amala fü yi nda ma, angü nzö yi kpekpeke. 62 Amba te yi ena awu ra, te ma ena ayia ago agbü kpï la, ngü la tï arï gbü nzö yi nda kpah de? 63 Yi kpe cürü teka ngü te ma mala fü yi teka küte ra ne? Ah le de yi je si-ngü la mbi mbi mbi. Angü, te yi ena aje ta si-ngü la eyi la, ngü la ena aküwa yi fï mere badi. Yi ce ngü ka cürü asidi, angü yi ena akpi. 64 Ah le de yi to maguma yi fere, angü ma wu kpo, gü ba, wü gara yi ladü te ewü to maguma wü fere la de.”

Yesu mala bala kükürü de, angü ah wu ngü te di emaguma wü kpara la ꞌburu kpo. Ah wu mene ewü, te ewü to maguma wü fü ye de ne kpo. Ah wu mene kpara te ena agü tamu ni, fü wü vügü ne, kpah kpo. 65 Fü ah adu kpah amala gara ngü fü wü kpara ka-ye, gü ba, “Dela si-ngü te ma mala fü yi, gü ba, ‘Kpara tï afü te-ye, akoro kpara ka-ra de tete-ye, nda de. Ah le de Wüba o ngü la emamaguma me-ye, fü engu akoro kpara ka-ra.’ ”

66 Te wü kpara la je ngü te Yesu mala la, fü wü kpara ayia abaya, ace engu. Wüh du ndoro gbü nganga na nda-wü tïne de. Wüh ce bü duu wü *mürü tima kaka, nzükpa de füh ye ꞌbasu ne. 67 Fü Yesu adu amala ngü fü wü kpara ka-ye, nzükpa de füh-ye ꞌbasu la, gü ba, “Yi le kpah eyi ace ra, anü gbü nga wü kpara la?” 68-69 Fü Sïmüna Petero adu alügü ngü fefe, gü ba, “Mere kpara, a wu eyi, gü ba, mü zu de Ye Me, te koro agbü kpï. A ngbü da eje züka ngü ka Me gömö mü, de te mü ngbü emala fü a ne. Teka ngü ka-mü la, a ena aküwa fï mere badi. Gara kpara, te ena arï a baka mü, ladü? Angü a ena ayia, anü nda-a ne, gbü nga da?” 70-71 Yesu gü ba, “Ngü te mü mala la, ah de züka ngü.” Fü ah adu afü te-ye, afï nga *Yuda Keriyota,* 6:70-71 Ïrï wö ye Yuda Keriyota, ta de Sïmüna. te ena ato ye fü kpi ne, gü ba, “Akoo! Ma fe yi ta nzükpa de füh ye ꞌbasu, ba wü züka kpara ka-ra. Amba gara kpara esüka yi du fü te-ye eyi vügü ka-ra tete?”