1 Ne mig-insaan si Istiban te Labew ne Talagpanubad diye te timplu, “Malehet seini se imbayung dan?”

2  Hin 12:1. Ne migtabak si Istiban, “Me suled ku wey me anggam ku! Pammineg kew keddiey! Ka Manama ne subla ne mabantug wey maresen, migpakita te kaapuan ta ne si Abraham te diye pad sikandin mig-ugpe te Misuputamya, te ware pad sikandin mig-ugpe diye te Haran. 3 Migkahi ka Manama diye te kandin, ‘Engkeri nu ka inged nu wey ka me karumaan nu, wey hendiye ka te inged ne igpapitew ku keykew.’ 4  Hin 11:31; Hin 12:4. Ne puun dutu, mig-awe e si Abraham diye te Kaldiya wey diyad e mig-ugpe te Haran. Pegpatey te amey rin, impaalin e man-e sikandin te Manama te seini ne inged ne in-ugpaan niyu kuntee. 5  Hin 12:7; 13:15; 15:18; 17:8. Ware sikandin behayi te Manama te tane kayi, minsan eleg de ubag ne egkariekan din. Piru insaaran sikandin te Manama ne igbehey kandin ka seeye ne tane wey egkakandin e wey te me kabuhalan din. Te seeye ne timpu, ware pad anak ni Abraham. 6  Hin 15:13-14. Seini ka ingkahi te Manama diye te kandin, ‘Ka me kabuhalan nu, diye eg-ugpe te lein ne nasud wey egkeuripen sikandan diye, wey egpaantusen sikandan seled te hep-at ne gatus (400) ne leg-un. 7  Iks 3:12. Piru eglegparan ku ka nasud ne eg-uripen kandan, ne egkataman egmangawe e sikandan te seeye ne inged wey egsimba keddiey kayi te seini ne inged.’ 8  Hin 17:10-14; Hin 21:2-4; Hin 25:26; Hin 29:31–35:18. Ne migbehey ka Manama te kasabutan diye ki Abraham pinaahi te pegtuli isip palinneu. Ne puun dutu, intulian din e ka anak din ne si Isaak te nawaluwan pad ka miglesut. Nakapabulus ka sika ne eggimuwen te peglesut ni Hakub te anak ni Isaak, wey diye te sapulu wey daruwa (12) ne me anak ni Hakub ne sika se mabantug ne me kaapuan ta.

9  Hin 37:11; Hin 37:28; Hin 39:2,21. “Ne ka mabantug ne me kaapuan ta ne me anak ni Hakub, neimma te hari ran ne si Husi, purisu imbelegye dan e eyew eg-uripenen diye te Ihiptu. Piru indumaan sikandin te Manama, 10  Hin 41:39-41. wey inluwas puun te langun ne me keyirapan din. Te timpu ne mig-atubang si Husi te Hari te Ihiptu, inlapihan sikandin te Manama wey imbehayan te katuenan. Ne puun due, innimu sikandin te Hari ne pangulu te nasud wey te pamilya te Hari. 11  Hin 42:1-2. Nataman, due migginguma ne bitil diye te intiru ne Ihiptu wey diye te Kanaan. Amana neyirapi ka me etew wey warad egkakeen te me kabuybuyahan ta. 12 Pegkarineg ni Hakub ne due egkakeen diye te Ihiptu, impeendiye din e ka me kabuybuyahan ta. Seeye ka an-anayan ne peggendiye dan. 13  Hin 45:1; Hin 45:16. Te igkarangeb e ne peggendiye dan te Ihiptu, henduen pad ipeila ni Husi ka pegkeetew rin diye te me suled din. Ne dutu, neilaan e te Hari te Ihiptu ka pamilya ni Husi. 14  Hin 45:9-10,17-18; Hin 46:27 (LXX). Ne puun due, impeuyanan ni Husi si Hakub, ka amey rin, te lalag ne diye egpeugpaa te Ihiptu duma te me suled din. Me pitu ne pulu wey lalimma (75) sikandan langun. 15  Hin 46:1-7; Hin 49:33. Purisu nangendiyad e ensi Hakub te Ihiptu wey diyad e migpatey sikandin wey ka me kabuybuyahan ta. 16  Hin 23:3-16; 33:19; 50:7-13; Huswi 24:32. Diye ded uyana ka me lawa ran te Sikim wey diye ilebeng te lebenganan ne imbeli ni Abraham diye te me anak ni Hamur.”

17  Iks 1:7-8. Ne migpabulus si Istiban ka migkahi, “Ne hengkayi te mahaan e egtumana te Manama ka insaad din ki Abraham, hutuk pad ne migmasalig ka keet-etawan ta diye te Ihiptu. 18 Ne due nakasubal ne Hari diye te Ihiptu ne ware nekeila ki Husi. 19  Iks 1:10-11; Iks 1:22. Inlimbungan din ka keet-etawan ta wey indeeg-deeg ka me kabuybuyahan ta su impehes sikandan ne egpalihawangen te baley ka me anak dan ne dereisek pad eyew egpamatey. 20  Iks 2:2. Te seeye ne timpu, neetew si Muwisis ka ingkatelesi te Manama. Me tatelu ne bulan sikandin ka natanggu diye te kandan ne ugpaan. 21  Iks 2:3-10. Ne hengkayi te in-engkeran e sikandin diye te lihawangan, ingkuwe e sikandin te anak te Hari te Ihiptu ne malitan wey in-anak-anak e. 22 Napanulu si Muwisis te langun ne katuenan te me Ihiptuhanen, wey neyimu sikandin ne mabantug pinaahi te peglalag din wey te himu rin.

23  Iks 2:11-15. “Te hep-at ne pulu (40) ka idad ni Muwisis, nakasuman-suman sikandin ne egpanumbaley diye te me karumaan din ne me kabuhalan ni Israil. 24 Te pegkakita rin ne due sabeka kandan ne inlampesan te Ihiptuhanen, migpangabangan din e, ne migsulian din ka Ihiptuhanen wey innimatayan din e. 25 (Kahiyen ni Muwisis ne egpakasabut ka me karumaan din ne eggamiten sikandin te Manama te pegluwas kandan, piru ware bes sikandan nakasabut.) 26 Te igkarangeb ne aldew, due nakita rin ne daruwa ne etew ne me kabuhalan ni Israil ne migpeehetey, wey mig-el-elehan din sikandan te eggusey. Migkahi sikandin, ‘Me suled ku, mania te egpeunayey kew egpeehetey se tahasuled de?’ 27 Piru sika se etew ne miglampes te duma rin, ingkeyis din si Muwisis te migkahi, ‘Hentew-a ka innimu keykew ne pangulu wey talaggukum kanami? 28 Eggimatayan a nikeykew iling te peggimatey nu te Ihiptuhanen gabii?’ 29  Iks 18:3-4. Pegkarineg dutu ni Muwisis, migpallahuy e sikandin peendiye te inged ne Midiyan. Ne diyad sikandin mig-ugpe wey diyad e sikandin nakaasawa wey nakaanak te daruwa ne lukes.

30  Iks 3:1-10. “Te peglihad te hep-at ne pulu (40) ne leg-un, due panalihan ne migpakita ki Muwisis diye te sapinit ne egkalegleg. Diye seeye te mammara ne inged ne kene egkeugpaan ne diye seeye te Bubungan te Sinay. 31 Neinu-inu si Muwisis te pegkakita rin dutu, purisu migdani-rani e sikandin diye te sapinit ka egtengteng ke nekey seeye. Piru nakarineg sikandin te laheng te Magbebaye ne Manama ne miggenendue, 32 ‘Sikeddiey ka Manama te me kabuybuyahan nu, ka Manama ni Abraham, ni Isaak, wey ni Hakub.’ Ne dutu migkelkel e si Muwisis wey naaldek ne egpitew. 33 Ne migkahiyan sikandin te Magbebaye ne Manama, ‘Luunga nu ka sandal nu su matulus ka tane ne insesasindehan nu. 34 Nakita ku iya ne amana egkabaybayari ka keet-etawan ku diye te Ihiptu wey narineg ku ka pegpangananey ran. Ne migpamaneug ad e kayi eyew te pegluwas kandan. Purisu, hendini ke naa su igpeuyan ku sikeykew diye te Ihiptu.’

35  Iks 2:14. “Seini ka Muwisis ne insamsamilian te me kabuhalan ni Israil te miggenendue, ‘Hentew-a ka migtuhut ne sikeykew ka egkeyimu ne pangulu wey talaggukum kanami?’ Si Muwisis ka impeuyan te Manama ne egkeyimu ne pangulu wey manluluwas, wey imbulihan sikandin te panalihan ne nakita rin diye te sapinit ne nalegleg. 36  Iks 7:3; Iks 14:21; Num 14:33. Sikandin ka migpangulu kandan te mig-awe diye te Ihiptu, wey due me kein-inuwan wey me palinneu ne innimu rin diye te Ihiptu wey diye te Malalab ne Dahat. Miggimu man-e sikandin te iling due seled te hep-at ne pulu (40) ne leg-un diye te mammara ne inged ne kene egkeugpaan. 37  Diy 18:15,18. Sika ne Muwisis ka migkahi diye te kabuhalan ni Israil, ‘Egpeuyanan kew te Manama te prupita iling te pegpeuyan din keddi. Ne sabeka sikandin ne kabuhalan niyu.’ 38  Iks 19:1–20:17; Diy 5:1-33. Si Muwisis ka migduma te me kabuhalan ni Israil ne nalibulung diye te mammara ne inged ne kene egkeugpaan. Diye sikandin duma te kabuybuyahan ta wey te panalihan ne migpakiglalag kandin diye te Bubungan te Sinay, seeye se nakarawat sikandin te lalag te Manama ne igpabehey kanta.”

39 “Piru nekewukum ka me kabuybuyahan ta ne kene egtuman kandin, purisu imbalahad dan sikandin wey egkeupian e perem sikandan ne eglibed diye te Ihiptu. 40  Iks 32:1. Seeye naa, migkahiyan dan si Aarun, ‘Himuwi key nikeykew te me diyus-diyus ne iyan eggun-a kanta su ware ki nakataha ke nekey-e ka neyitabu diye te ki Muwisis ne in-uyan kanta ligkat te Ihiptu.’ 41  Iks 32:2-6. Ne puun dutu, miggimu e sikandan te diyus-diyus ne egpekeiling te nati te baka. Ne impanubaran nikandan seeye wey migsahakeen sikandan te pegpeila ne nahale sikandan te innimu ran. 42  Amu 5:25-27 (LXX). Piru in-engkeran sikandan te Manama wey imbalahad sikandan ne egsimba te me bituen diye te langit, sumale te insulat te baseen te me prupita,

44  Iks 25:9,40. “Diye te mammara ne inged ne kene egkeugpaan, due balungbalung te me kabuybuyahan ta ne palinneu te due diye te kandan ka Manama. Innimu ni Muwisis seini se balungbalung sumale te impakita kandin te Manama ne egpeilingan. 45  San 3:14-17. Nataman, te si Huswi e ka migpangulu te me kabuybuyahan ta te peg-ahew ran te me nasud ne impaawe te Manama, ka me kabuybuyahan tad e degma ka mig-uyan te sika ne balungbalung. Ne duen pad ka balungbalung taman te miggingume e si Dabid. 46  2Sam 7:1-16; 1Kru 17:1-14. Ne ingkeupii te Manama si Dabid, wey mighangyu sikandin te Manama ne egpes-ek te ugpaan para te Manama ni Hakub. 47  1Har 6:1-38; 2Kru 3:1-17. Piru si Sulumun ka nakapapes-ek te ugpaan para te Manama.

48 “Piru ka Amana ne Mabantug ne Manama, kene eg-ugpe te ugpaan ne impes-ek te etew, su sumale te ingkahi te me prupita,

51  Isa 63:10. “Amana ne makehal ka me ulu niyu wey ka me pusung niyu, wey kene kew egpammineg te lalag te Manama! Ne nekeiling kew te me kabuybuyahan niyu! Ne layun kew eg-apul te Panisingan te Manama! 52 Ware prupita ne ware baybayari te me kabuybuyahan niyu. Innimatayan dan seeye se migpaney-paney migpataha meyitenged te pegginguma te Suluhuanen ne Matareng, sika se inliputan niyu wey innimatayan. 53 Sikaniyu ka nakarawat te Balaud ne imbehey te me panalihan, piru ware niyu seini tumana!”

54 Pegkarineg dutu te me pangulu te me Hudiyu, amana sikandan nabelu ki Istiban wey nakapangngahat te pegkabelu dan. 55 Piru si Istiban ne napenu te Panisingan te Manama, migleng-ag sikandin te langit wey nakita rin ka katelesan te Manama wey nakita rin degma si Hisus ne migsasindeg diye te igkakawanan* Sumale te tuluuwen te me Hudiyu, ka talahuren de ne etew ka egpakapinnuu diye te igkakawanan te mabantug ne etew. te Manama. 56 Ne migkahi sikandin, “Pitew kew! Nakita ku ka langit ne nalukatan e, ne ka Anak te Etew diye migsasindeg te igkakawanan te Manama!”

57 Piru migpanguleyi sikandan ne migsesagpeng te talinga ran, wey miglegse sikandan ka migpallahuy ne egsukeung kandin. 58 Ne inggehanuy e sikandin diye te lihawangan te siyudad wey imbebatu e. Ne inggaat te me talagpamalehet meyitenged ki Istiban ka me kumbale dan diye te lukes ne kene pad amana ne mayansan ne si Saulu. 59 Taheed te egbebatuwen dan si Istiban, mig-ampu e sikandin ne miggenendue, “Magbebaye ne si Hisus, dawata nu ka panisingan ku!” 60 Ne migpanimbuel sikandin wey migbalbalukan ne migkahi, “Magbebaye, kene nu sikandan pakasalaa te innimu ran!” Pegkapenga rin te miglalag dutu, nabigtawan e sikandin.