1 Jeju ḭ lo-é-tɨ kinlé ɔw ɓekojɨ-é-tɨ gogɨ. Njéndó né-je liə dꞌɔw siə natɨ. 2 Lokɨ ndɔ taakoo lə jipɨ-je asɨ lé, Jeju ndó dow-je né mḛḛ kəykəwna̰-tɨ lə jipɨ-je. Dow-je n̰a̰ ya kɨ́ dꞌoo néndó liə lé, néndó liə ɔr ndil-dé adɨ ꞌpanè: Kay! Dow kinlé ḭ kɨ̀ né-je kinlé rá wa? Gosɨ kinlé ingə rá wa? Ə ḛ ra ban ɓá ra-né nékɔjɨ-je kɨ́ bè kinlé wa? 3 Ḛ ya ɓá to kɔdɨ kijə kagɨ kɨ́ ngon lə Mari lé al wa? Ngankɔ̰-é-je ya ꞌto Jakɨ, kɨ̀ Jojɛsɨ, kɨ̀ Jude, kɨ̀ Simɔ̰-je, ə kɔ̰nan-é-je ya dꞌisɨ dan-ji-tɨ nè tin al wa? Né-je kin ya ra adɨ Jeju təl jigɨ nɔ̰̀-dé-tɨ ɔgɨ-dé kadɨ dꞌadɨ-é mḛḛ-dé. 4  † 6:4 Ja̰ 4:44Beɓa Jeju pa sə-dé panè: «Njèpata kɨ́ ta Lubə-tɨ lé, dow-je kɨ́ mḛḛ ɓekojɨ-é-tɨ, kɨ̀ dan nojɨ-é-je-tɨ, kɨ̀ mḛḛ kəy-tɨ liə ya par dꞌa nədɨ-é.» 5 Gin-é kin ɓá nékɔjɨ káre ya kàrè Jeju asɨ ra-né ɓekojɨ-é-tɨ al. Njémɔ̰y-je kɨ́ dan-tɨ-je ya par ɓá ḛ ində ji-é dɔ-dé-tɨ adɨ dꞌingə lapiya. 6 Mḛḛnga̰ lə-dé ra adɨ ta igɨ Jeju səl. Beɓa Jeju ɔw nganɓe-je-tɨ kɨ́ dɔ lo-tɨ nɔ̰ɔ̰ ndó dow-je né.

7 Jeju ɓa njékɔwkulə-je liə kɨ́ dɔgɨ gidɨ-é joo ə ulə-dé joo-joo ə adɨ-dé tɔ́gɨ dɔ ndil-je-tɨ kɨ́ majɨ al. 8 Ḛ ndəjɨ-dé panè: Lokɨ isi ɔwi lé, uni né kɔw mba ji-si-tɨ al, salangɨ ya par ə́ uni. Uni mbə̀ al rəm, uni mbu kɔw mba al rəm, ɓá iləi là posɨ-si-tɨ al rəm tɔ. 9 Ngà idə-dé panè: «Uləi saba nja-si-tɨ, ə uləi kubɨ dɔ-na̰-tɨ joo al.» 10 Jeju idə-dé ɓəy panè: Mḛḛ kəy kɨ́ ɔwi-tɨ lé, mḛḛ kəy-é kin ya isi-tɨ sar kadɨ ḭi-né. 11  † 6:11 Knj 13:51† 6:11 Luk 10:4-11Ə kinə dꞌuwə-si kɨ rɔ-dé-tɨ al rəm, dꞌoo ta lə-si al rəm, ɓá isi ꞌtḛḛi mḛḛ ɓe-é-tɨ kinlé rəmə, ꞌgəki kodɨ kɨ́ nja-si-tɨ kɔgɨ kadɨ tɔjɨ kɨ́ ta tò dɔ-dé-tɨ. 12 Beɓa dḛ dꞌɔw dꞌilə mbḛ kdɔ kadɨ dow-je dꞌin̰ə panjiyə-dé-je kɨ́ majɨ al kɔgɨ. 13  † 6:13 Jak 5:14Dḛ ꞌtubə ndil-je kɨ́ majɨ al n̰a̰ ya dɔ dow-je-tɨ kɔgɨ rəm, ɓá njémɔ̰y-je n̰a̰ ya dꞌur ubɨ dɔ-dé-tɨ adɨ dꞌingə lapiya rəm tɔ.

14  † 6:14 Mat 16:14; Mar 8:28; Luk 9:19Ngar Erodɨ oo poy Jeju; kdɔtalə ri-é ɓa mbing adɨ dow-je ꞌpanè: «To Ja̰ kɨ́ njèra dow-je batḛm kɨ́ ndɔkɨ oy lé ɓá tɔsɨ ndəl ində lo tḛḛ, ɓá ɔw-né kɨ̀ tɔ́gɨ ra-né nékɔjɨ-je kinlé.» 15 Dḛ kɨ́ dan-tɨ-je ꞌpanè: «To Eli* 6:15 Eli kinlé to káre dan njépata-je kɨ́ ta Lubə-tɨ kɨ́ low.», dḛ kɨ́ ná̰-je ꞌpanè: «To kɨ́ káre dan njépata-je-tɨ kɨ́ ta Lubə-tɨ kɨ́ kete.» 16 Ngà lokɨ Erodɨ oo ta kinlé, ḛ panè: «To Ja̰ kɨ́ njéra dow-je batḛm kɨ́ ndɔkɨ mꞌadɨ ꞌgangɨ dɔ-é lé ɓá təl tɔsɨ ndəl ində lo tḛḛ.» 17  † 6:17 Luk 3:19,20Kdɔ ndɔkɨ Erodɨ ya adɨ dꞌuwə Ja̰ ꞌdɔɔ-é kɨ̀ kullə gindingɨ, dꞌilə-é dangay-tɨ, kdɔtalə Erodɨ dḛ kɨ̀ Pilipɨ ꞌto ngankɔ̰-na̰-je, ya rəmə Erodɨ təl taa Erodiadɨ, kɨ́ ne Pilipɨ, 18 ɓá Ja̰ idə-é panè: «Taa kɨ́ ꞌtaa Erodiadɨ kɨ́ ne ngonkɔ̰-i kinlé to tó-é al.» 19 Wɔngɨ ra Erodiadɨ n̰a̰ adɨ sangɨ rəbɨ tɔl-é, ngà ingə rəbɨ-é al, 20 kdɔ Erodɨ ɓəl Ja̰, kdɔtalə ḛ gə kɨ́ Ja̰ lé to dow kɨ́ njururu rəm, aa njay rəm adɨ ḛ ngəm-é. Lokɨ ḛ oo ta-je kɨ́ Ja̰ pa pa lé mḛḛ-é uwə-é kɨ̀ ta n̰a̰; bè ya kàrè ta-je liə nəl-é koo. 21 Ngà ndɔ madɨ, Erodiadɨ ingə kəm lo kɨ́ majɨ ndɔ ra na̰y kojɨ Erodɨ-tɨ. Ndɔ-é-tɨ kinlé Erodɨ ra nékuso ɓa-né dow-je kɨ́ boy-boy kɨ́ njékisɨ dɔ ɓe-tɨ, kɨ̀ ꞌboy lə Asgar-je rəm, kɨ̀ dow-je kɨ́ ri-dé ɓa dɔnangɨ Galile-tɨ rəm. 22 Ngon lə Erodiadɨ kɨ́ dené andɨ kəy go-dé-tɨ ə ndam adɨ nəl Erodɨ n̰a̰ rəm, nəl dow-je kɨ́ ꞌɓa-dé lo nékuso-tɨ lé n̰a̰ rəm tɔ. Beɓa ngar idə ngon kɨ́ dené lé panè: Né kɨ́ mḛḛ-i ndigɨ ya ꞌdəjɨ-m, ə mꞌa kadɨ-i. 23 Ngar un mindɨ-é panè: «Mꞌubɨ rɔ-m madɨ-i kadɨ ri-ri ya kɨ́ i dəjɨ-m lé, mꞌa kadɨ-i. Lé to dəbɨ kɔ̰ɓe lə-m ya kàrè mꞌa kadɨ-i.» 24 Beɓa ngon kɨ́ dené lé tḛḛ ɔw dəjɨ kɔ̰-é panè: «Ri ɓá kadɨ mꞌdəjɨ ngar lé wa?» Kɔ̰-é idə-é panè: «ꞌDəjɨ dɔ Ja̰ kɨ́ njèra dow-je batḛm.» 25 Tajinatɨ nè ya ngon kɨ́ dené lé, təl ɔw rɔ Ngar-tɨ panè: «Mꞌndigɨ kadɨ lo kɨ́ nè-tɨ kin ya ꞌilə dɔ Ja̰ kɨ́ njèra dow-je batḛm mḛḛ supra-tɨ adɨ-m.» 26 Rɔ ngar nəl-é al, ya ngà ḛ asɨ kɔgɨ-é al, kdɔ kubɨ kɨ́ ḛ ubɨ rɔ-é rəm, kdɔ takəm kosɨ dow-je kɨ́ ꞌɓa-dé lo nékuso-tɨ lé rəm tɔ. 27 Tajinatɨ nè ya ngar un ndu adɨ asgar káre kadɨ ɔw ree kɨ̀ dɔ Ja̰ kɨ́ njèra dow-je batḛm lé. 28 Beɓa asgar lé ɔw kəy dangay-tɨ, ɔw gangɨ dɔ Ja̰ ilə mḛḛ supra-tɨ ree-né adɨ ngon kɨ́ dené lé ə ḛ ɔw-né adɨ kɔ̰-é tɔ. 29 Lokɨ njéndó né-je lə Ja̰ dꞌoo poy-é lé, dḛ ꞌree dꞌun nin-é dꞌɔw ꞌdubɨ.

30 Njékɔwkulə-je lə Jeju ꞌtəl ree rɔ-é-tɨ dꞌɔr-é poy né-je lay kɨ́ dḛ ꞌra rəm, né-je lay kɨ́ dḛ ꞌndó dow-je lé rəm tɔ. 31 Lo-é-tɨ kinlé kosɨ dow-je kɨ́ dꞌɔw rəm, ꞌtəl rəm lé dꞌɔgɨ Jeju kɨ̀ njékɔwkulə-je liə lo kuso né. Beɓa Jeju idə njékɔwkulə-je panè: «Adɨ jꞌɔri rɔ-ji ngərəngɨ kdɔ kadɨ sə̰i kàrè ꞌtaai koo sḛ tɔ.» 32 Beɓa dḛ dꞌal mḛḛ tò-tɨ kdɔ kadɨ dꞌɔw dꞌisɨ diləlo-tɨ ngərəngɨ. 33 Bè ya kàrè, kosɨ dow-je kɨ́ dꞌoo-dé lo kɔw-tɨ ə ꞌgə-dé lé, dꞌḭ kɨ̀ ɓebo-je kɨ́ gay-gay dꞌa̰y kɨ̀ nja-dé dꞌɔw kete nɔ̰̀-dé-tɨ lo-tɨ kɨ́ dꞌisɨ dꞌɔw-tɨ lé. 34  † 6:34 Mat 9:36Lokɨ Jeju ur nangɨ mḛḛ tò-tɨ rəmə, oo kosɨ dow-je kɨ́ ꞌtò nduy-nduy ə ta ɔ̰̀ mḛḛ-é kdɔ ta lə-dé, kdɔ ꞌto kɨ́ batɨ-je kɨ́ njèkul-dé goto bè. Ḛ ndó-dé né-je n̰a̰ lo-é-tɨ kinlé. 35 Lokɨ kàdɨ̀ ɔw kɨ dɔ kur-tɨ lé, njéndó né-je liə ꞌree rɔ-é-tɨ dꞌidə-é ꞌpanè: «Kàdɨ̀ ɔw kɨ dɔ kur-tɨ ngá rəm, ɓá lo kin kàrè to diləlo rəm; 36 ə́n ə́ ꞌɔsɨ-dé adɨ dꞌɔw kɨ kəylo-je-tɨ, kɨ̀ nganɓe-je kɨ́ dɔ lo-tɨ nè kdɔ kadɨ ꞌndogɨ né dꞌuso.» 37 Jeju təl idə-dé panè: «Sə̰i ya adi-dé né dꞌuso.» Ngà njékɔwkulə-je ꞌtəl dəjɨ-é ꞌpanè: «Kadɨ jꞌɔw jꞌndogɨ mbə̀ kəm là kullə kɨ́ ndɔ ɓujoo jꞌree-né jꞌadɨ dꞌuso wa?» 38 Beɓa ḛ təl dəjɨ-dé panè: «Mbə̀ kandangɨ ɓá tò ji-si-tɨ wa? Ɔwi ꞌgɔ̰i ooi.» Lokɨ dꞌɔw dꞌoo lé, ꞌree dꞌidə-é ꞌpanè: «Jꞌɔw kɨ̀ mbə̀ mḭ kɨ̀ kanjɨ joo.» 39 Ngá ɓá ḛ un ndu adɨ-dé panè: «Uwəi dow-je kɨ̀ kutɨ-é kutɨ-é adi-dé dꞌisɨ dɔ wale-tɨ kɨ́ mbəl.» 40 Dow-je dꞌisɨ kɨ̀ bar-é bar-é, dꞌuwə-na̰ ɓu-je kɨ̀ kɔrmḭ-je. 41 Jeju ɔy mbə̀ kɨ́ mḭ kɨ̀ kanjɨ kɨ́ joo lé, un kəm-é kɨ taá dɔra̰-tɨ, ra oiyo Lubə. Go-tɨ, ḛ gangɨ mbə̀ lé dana̰, təl-né adɨ njéndó né-je kdɔ kadɨ ꞌləbɨ dow-je. Ḛ təl gángɨ kanjɨ kɨ́ joo lé kdɔ dow-je lay tɔ. 42 Dow-je lay ya dꞌuso né ꞌndan ndə̰́-ndə̰́. 43 Dɔdum mbə̀ kɨ̀ dɔdum kanjɨ lé nà̰y adɨ njéndó né-je dꞌɔy rusɨ kàrè dɔgɨ gidɨ-é joo. 44 Dow-je kɨ́ dꞌuso mbə̀ kinlé, dingəm-je ꞌra ɓudɔgɨ lo mḭ.

45 Go-tɨ rəmə, tajinatɨ nè ya Jeju ɔsɨ njéndó né-je liə adɨ dꞌal mḛḛ tò-tɨ kdɔ kadɨ dꞌɔw kete nɔ̰̀-é-tɨ gidɨ babo-tɨ kəl ɓebo-tɨ kɨ́ Betsayda ə ḛ a̰ nangɨ a̰ ɔsɨ kosɨ dow-je kadɨ ꞌtəl. 46 Lokɨ ḛ in̰ə kosɨ dow-je lé rəmə, ḛ ɔw al dɔ mbal-tɨ, kdɔ pa ta kɨ̀ Lubə. 47 Lokɨ ndɔ ree il rəmə, tò a̰ dan babo-tɨ dana̰; ngà Jeju a̰ kɨ̀ kár-é nangɨ. 48 Rəmə un kəm-é oo-né njéndó né-je liə kɨ́ dꞌingə kɔ̰̀ n̰a̰ lo nəl tò-tɨ, kdɔtalə yə́l tilə kəm-dé. Taginlo-tɨ ngá ɓá Jeju njiyə dɔ man babo-tɨ ɔw kɨ rɔ-dé-tɨ ə ḛ ndigɨ kində ta-dé gangɨ. 49 Lokɨ dꞌoo-é ɔw njiyə dɔ man-tɨ rəmə, dḛ ꞌgɨr ꞌpanè to «ꞌmə̰́ dow!» Adɨ ꞌnɔ̰ mbitɨ-mbitɨ. 50 Kdɔtalə dḛ lay ya dꞌoo-é adɨ ɓəl ində bandɨ-dé gangɨ, rəmə tajinatɨ nè ya Jeju pa sə-dé panè: «Adi mḛḛ-si usɨ nangɨ, to ma̰ ɓəy ə́ ꞌɓəli al.» 51 Go-tɨ, ḛ al isɨ sə-dé mḛḛ tò-tɨ rəmə gin yə́l lé gangɨ ɗəsɨ, adɨ ɔr ndil-dé n̰a̰. 52 Kdɔtalə nékɔjɨ kɨ́ sɔbɨ dɔ mbə̀ kɨ́ Jeju ra lé kəm-dé tḛḛ dɔ-tɨ al, kdɔ mḛḛnga̰ lə-dé.

53 Lokɨ dꞌində babo ꞌgangɨ ꞌtḛḛ dɔnangɨ Jenejarɛtɨ-tɨ rəmə, dꞌur nangɨ ꞌtɔ́ tò lə-dé ngangɨ ba-tɨ. 54 Lokɨ dꞌḭ mḛḛ tò-tɨ ꞌrusɨ nangɨ rəmə, kalangɨ bè ya dow-je dꞌoo Jeju ꞌgə-é, 55 adɨ dꞌa̰y dꞌɔw mḛḛ ɓe-je-tɨ kɨ́ go lo-je-tɨ kɨ́ tin kin lay ya dꞌotɨ njémɔ̰y-je mḛḛ tuwə-je-tɨ lə-dé ꞌree sə-dé lo-tɨ kɨ́ dꞌoo kɨ́ Jeju isɨ-tɨ. 56 Lo-je lay kɨ́ Jeju ɔw-tɨ, nganɓe-je, kɨ̀ ɓebo-je, kɨ̀ ta ndɔr-je-tɨ lé, ꞌree kɨ̀ njémɔ̰y-je pandanglo-je-tɨ, ə ꞌra ndoo ta-é-tɨ kdɔ kadɨ adɨ njémɔ̰y-je lé dꞌɔdɨ takubɨ liə ya par. Rəmə dḛ lay kɨ́ dꞌɔdɨ takubɨ liə lé dꞌingə lapiya ya tɔ.