1 Ndɔ káre bè, lokɨ Jeju njiyə mḛḛ ndɔr gemḛ-je-tɨ kdɔ kində gangɨ ndɔ taakoo-tɨ lə jipɨ-je lé, ɓo ra njéndó né-je liə, adɨ ꞌpuy dɔ gemḛ dꞌuso taá-taá* 12:1 Det 23:26. 2 Lokɨ Parisi-je dꞌoo-dé lé, ꞌpa kɨ̀ Jeju ꞌpanè: «ꞌOo, njéndó né-je lə-i ꞌra né kɨ́ to tó-é al kadɨ dow ra ndɔ taakoo-tɨ.† 12:2 Tḛt 34:21» 3 Ngà Jeju ilə-dé-tɨ panè: «Né kɨ́ ndɔkɨ Dabidɨ ra kaglo-tɨ liə, lokɨ ɓo ra-dé dḛ kɨ̀ dow-je liə lé, se sə̰i ꞌndói ta-é mḛḛ mbete-tɨ kɨ́ aa njay ooi ya al wa? 4 Dabidɨ andɨ mḛḛ kəykubɨ-tɨ lə Lubə, dḛ kɨ̀ dow-je liə, dꞌuso mbə̀ kɨ́ dow-je dꞌadɨ Lubə kadkare-tɨ. To mbə̀ kɨ́ sɔbɨ dɔ-é kadɨ uso al rəm, sɔbɨ dɔ dow-je liə kadɨ dꞌuso al rəm, ngà njégugné-je lə Lubə ya par ɓá sɔbɨ dɔ-dé‡ 12:4 1Sa 21:2-7; Mbl 24:9. 5 Ngà njégugné-je lə Lubə ya kɨ́ ꞌra kullə mḛḛ kəy kubɨ-tɨ lə Lubə kɨ̀ ndɔ taakoo, adɨ ꞌtəl ndɔ taakoo né kɨ́ kare-tɨ, ya dow gangta dɔ-dé-tɨ al kinlé, sə̰i ꞌndói ta-é mḛḛ ndukun-tɨ ooi ya al wa§ 12:5 Kni 28:9; Mbl 24:8-9? 6 Beɓa adɨ mꞌidə-si, né kɨ́ boy itə kəy lə Lubə ya tò nè ngá! 7  † 12:7 Mat 9:13ꞌNdàngɨ mḛḛ mbete-tɨ kɨ́ aa njay ꞌpanè: “Ma̰ Lubə lé, koo kəmtondoo ɓá mꞌndigɨ, ɓɨ məsɨ da̰-je kɨ́ kadɨ-m kin al.” Lé tokɨ ꞌgəi mḛḛ ta kin majɨ lé, sə̰i a gangi ta dɔ dow-je-tɨ kɨ́ ta goto dɔ-dé-tɨ kin bè al* 12:7 Oje 6:6. 8 Kdɔ Ngon lə dow ɓá to ꞌɓa ndɔ taakoo lé.»

9 Jeju ḭ lo-é-tɨ kinlé ɔw mḛḛ kəykəwna̰-tɨ lə jipɨ-je. 10 Ə dingəm káre kɨ́ ji-é oy mburukɨ isɨ mḛḛ kəy-tɨ lé nɔ̰ɔ̰. Rəmə Parisi-je kɨ́ dꞌisɨ nɔ̰ɔ̰ ꞌsangɨ rəbɨ kilə ta dɔ Jeju-tɨ adɨ ꞌdəjɨ-é ꞌpanè: «Ndɔ taakoo-tɨ lé, to tó-é kadɨ dow adɨ lapiya njèmɔ̰y əse to tó-é al wa?» 11  † 12:11 Luk 14:5Ngà Jeju ilə-dé-tɨ panè: «Ná̰ dan-si-tɨ ɓá ɔw kɨ̀ batɨ káre-rè, ɓá batɨ-é usɨ bole ndɔ taakoo-tɨ ya à kɔr-é tḛḛ siə ndaa-tɨ al wa? 12 Ngà dow lé, itə batɨ nja n̰a̰-n̰a̰! Adɨ to tó-é kadɨ dow ra majɨ ndɔ taakoo-tɨ.» 13 Ngá ɓá Jeju təl idə dingəm kɨ́ njèjikoy lé panè: «ꞌSurə ji-i.» Lokɨ ḛ surə ji-é lé ya rəmə, ji-é lé təl tò majɨ titɨ-na̰ kɨ̀ ḛ kɨ́ káre. 14 Parisi-je kɨ́ dꞌa̰ lo-é-tɨ lé, ꞌtḛḛ dꞌɔw dꞌɔjɨ-na̰ ta dɔ kəm rəbɨ-tɨ kɨ́ kadɨ nꞌtɔli-né Jeju.

15 Ngà lokɨ Jeju gə ta kɔjɨ lə Parisi-je lé, ḛ tḛḛ ɔw lo kɨ́ rangɨ-tɨ. Dow-je kɨ́ ꞌtò nduy-nduy ya dꞌun go-é, adɨ ḛ adɨ lapiya njémɔ̰y-je lay tɔ. 16 Ngà ḛ ndəjɨ-dé kadɨ dꞌadɨ dow gə kɨ́ to nꞌḛ̀ Jeju al. 17 Bè kdɔ kadɨ ta kɨ́ njèpata kɨ́ ta Lubə-tɨ, Ejay pa kin, ra-né né. Lubə panè:

22 Dow-je ꞌree kɨ̀ dingəm káre kɨ́ ndil kɨ́ majɨ al ra-é adɨ kəm-é tɔ rəm, pa ta al rəm, adɨ Jeju adɨ-é pa ta rəm, oo lo rəm. 23 Né kinlé ɔr ndil kosɨ dow-je n̰a̰, adɨ ꞌdəjɨ ta ꞌpanè: «Kay! Dow kin to Ngonka Dabidɨ lé ya al wa?» 24  † 12:24 Mat 9:34; 10:25Ngà lokɨ Parisi-je dꞌoo ta kin rəmə, ꞌpanè: «Ḛ kinlé isɨ tubə ndil-je kɨ́ majɨ al kɨ̀ tɔ́gɨ lə Beljebul, kɨ́ to ꞌboy lə ndil-je kɨ́ majɨ al.» 25 Beɓa Jeju gə gɨr ta kɨ́ mḛḛ-dé-tɨ gɔw adɨ idə-dé panè: «Kɔ̰ɓe kɨ́ rá-rá ya ɓá dow-je kɨ́ mḛḛ-é-tɨ ꞌgangɨ-na̰ dꞌɔsɨ-na̰ kɨ̀ ta lé, à təl ndubəɓe rəm, ɓá ɓebo əse kəy kɨ́ rá-rá ya dow-je kɨ́ mḛḛ-é-tɨ ꞌgangɨ-na̰ dꞌɔsɨ-na̰ kɨ̀ ta kàrè, dowbé-je dꞌa kisɨ gərərə al rəm. 26 Bè ya tɔ, kinə Sata̰ ya tubə dow-je lə Sata̰ rəmə, to ḛ ya gángɨ rɔ-é dana̰. Bè kinlé, kɔ̰ɓe liə à ka̰ lo ka̰-é-tɨ gərərə ban wa? 27 Ə kinə to tɔ́gɨ lə Beljebul ɓá mꞌisɨ mꞌtubə-né ndil-je kɨ́ majɨ al, ngà dow-je lə-si ə dꞌisɨ ꞌtubə-dé kɨ̀ tɔ́gɨ lə ná̰ ngá wa? Kullə ra dow-je lə-si ya ilə ta dɔ-si-tɨ! 28 Ngà kinə to tɔ́gɨ lə Ndil Lubə tɔ ɓá mꞌisɨ mꞌtubə-né ndil-je kɨ́ majɨ al rəmə, to kɔ̰ɓe lə Lubə ya ngá ə́ ree tḛḛ rɔ-si-tɨ tin.

29 «Kinə dow uwə njètɔ́gɨ tɔ́-é njim-njim al lé, dowbé à ra ban ɓá à kur mḛḛ kəy-tɨ lə njètɔ́gɨ kin, kdɔ kəə nékingə-é wa? À tɔ́-é njim-njim ɓəy ɓá à kɔw mḛḛ kəy-tɨ kdɔ kəə nékingə-é. 30  † 12:30 Mar 9:40Dow kɨ́ ore kàdɨ̀-m al lé, to njèkɔsɨ-m kɨ̀ ta ə dow kɨ́ kəw sə-m né kɨ natɨ al kàrè, to njèsane né kɔgɨ tɔ.»

31 «Beɓa mꞌidə-si tokɨ, majal-je lay kɨ́ dow isɨ ra, əse takɔbɨ-je lay kɨ́ dow isɨ pa lé, à tokɨ kin̰ə go-é kɔgɨ kadɨ-é, ngà ta kɔbɨ kɨ́ dow pa kɨ̀ Ndil Lubə lé, à tokɨ kin̰ə go-é kɔgɨ kadɨ-é al ya sar. 32  † 12:32 Luk 12:10Dow kɨ́ rá-rá kɨ́ pa ta kɨ́ majɨ al dɔ Ngon lə dow-tɨ lé, à tokɨ kin̰ə go-é kɔgɨ kadɨ-é, ngà dow ya kɨ́ pa ta kɔbɨ kɨ̀ Ndil kɨ́ aa njay lé, à tokɨ kin̰ə go-é kɔgɨ kadɨ-é dɔkaglo-tɨ kɨ́ ɓone kin al rəm, bore al rəm, ya sartagangɨ.»

33  † 12:33 Mat 7:20; Luk 6:44«Kinə kagɨ majɨ lé, kandɨ-é à majɨ tɔ, ngà kinə kagɨ majɨ al lé, kandɨ-é kàrè à majɨ al ya tɔ. Kdɔ kandɨ kagɨ ɓá dow à gə-né kagɨ. 34  † 12:34 a Mat 3:7; 23:33; Luk 3:7; b Mat 15:18; Luk 6:45Sə̰i kɨ́ mḛḛ-si ndul titɨ-na̰ kɨ̀ mḛḛ li pii-je bè kanlé! Sə̰i a pai ta kɨ́ majɨ ndɔ káre tɔ ɓan wa? Kdɔ né-je kɨ́ mən̰ə̰-na̰ mḛḛ dow-tɨ ya ɓá tḛḛ ta-é-tɨ adɨ-é pa. 35 Dow kɨ́ majɨ lé, né-je kɨ́ majɨ-majɨ kɨ́ uwə mḛḛ-é kinlé ya ɓá à tḛḛ-né. Ə dow kɨ́ majɨ al kàrè né-je kɨ́ majɨ al majɨ al kɨ́ uwə mḛḛ-é kinlé ya à tḛḛ-né tɔ. 36 Mꞌa kidə-si, ngan ta-je kɨ́ mḛḛ wəy kare lay kɨ́ isɨ tḛḛ ta dow-je-tɨ kinlé, dꞌa kɔr go-é lay ndɔ gangta-tɨ. 37 Kdɔtalə ta kɨ́ ta-i-tɨ ɓá ꞌa kɔr-né ta dɔ-i-tɨ rəm, ɓá ta kɨ́ ta-i-tɨ ya ta à kuwə-i-né rəm tɔ.»

38  † 12:38 Mat 16:1; Mar 8:11; Luk 11:16Dow-je kɨ́ dan-tɨ-je kɨ́ ꞌto njéndó dow-je ndukun, kɨ̀ Parisi-je kɨ́ ná̰-je dꞌun ta dꞌidə Jeju ꞌpanè: «Njèndó dow-je né, jꞌndigɨ kadɨ ꞌra nékɔjɨ káre adɨ jꞌoo.» 39  † 12:39 Mat 16:4; Mar 8:12Ngà Jeju ilə-dé-tɨ panè: «Dow-je kɨ́ ngɔsnè kɨ́ ꞌto njémḛḛndul-je, kɨ̀ njétəl rɔ-dé go ndu Lubə-tɨ al-je, ꞌdəjɨ kadɨ dꞌoo nékɔjɨ! Ngà dow à ra nékɔjɨ kɨ́ rangɨ kadɨ-dé al ngá; ḛ kɨ́ ndɔkɨ tḛḛ dɔ Jonasɨ-tɨ kɨ́ to njèpata kɨ́ ta Lubə-tɨ kin ya asɨ. 40 Titɨ kɨ́ ndɔkɨ Jonasɨ ra-né ndɔ mutə mḛḛ kanjɨ-tɨ kɨ́ boy kinlé† 12:40 Jon 2:1, Ngon lə dow kàrè à ra ndɔ mutə gin nangɨ-tɨ tɔ. 41 Ndɔ gangta-tɨ lé, dow-je kɨ́ Ninibɨ dꞌa ka̰ takəm dow-je-tɨ kɨ́ ngɔsnè kin kdɔ kilə ta dɔ-dé-tɨ. Kdɔ dow-je kɨ́ Ninibɨ lé, lokɨ dꞌoo mbḛ kilə lə Jonasɨ rəmə, ꞌtusɨ panjiyə-dé-je kɨ́ majɨ al dꞌin̰ə kɔgɨ‡ 12:41 Jon 3:4-9. Ngá kɨ́ ngɔsnè-tɨ kinlé, dow kɨ́ itə Jonasɨ n̰a̰ ya a̰ nè! 42 Bè ya tɔ, ndɔ gangta-tɨ lé, ngar kɨ́ dené kɨ́ go lo-tɨ kɨ́ bəə, à ka̰ takəm dow-je-tɨ kɨ́ ngɔsnè kin kdɔ kilə ta dɔ-dé-tɨ. Kdɔ ndɔkɨ ḛ ḭ sɔ̰y dɔnangɨ-tɨ nṵ ya ree oo gosta-je lə Salomɔ̰§ 12:42 1Ng 10:1-10. Ngà kɨ́ ngɔsnè-tɨ kinlé, dow kɨ́ itə Salomɔ̰ n̰a̰ ya a̰ nè.»

43 «Lokɨ ndil kɨ́ majɨ al tḛḛ mḛḛ dow-tɨ, ɔw ilə kɨ̀ diləlo kɨ́ tutɨ sangɨ lo kɨ́ kadɨ nꞌisɨ-tɨ nꞌtaa koo ya ngà, ḛ ingə al lé, 44 ḛ panè: “Kəy lə-m kɨ́ mꞌisɨ-tɨ ɓá mꞌtḛḛ lé, mꞌa təl kɔw-tɨ gogɨ.” Lokɨ təl ɔw gogɨ rəmə, oo kɨ́ mḛḛ kəy lé tò kare ə tokɨ kɔy ndətɨ-ndətɨ rəm, ɓá né-je kɨ́ mḛḛ-é-tɨ tokɨ kɔsɨ njɔl-njɔl rəm. 45 Beɓa ḛ ɔsɨ təl ɔw sangɨ ndil-je kɨ́ rangɨ siri kɨ́ mḛḛ-dé ndul itə-é ɓəy ɓá ree sə-dé adɨ dꞌandɨ mḛḛ kəy-tɨ lé ə dꞌadɨ to lokisɨ-dé. Gangɨ-é-tɨ kɨ́ gogɨ nè kinlé, kisɨ lə dowbé kin majɨ al n̰a̰ itə kɨ́ kete lé ɓəy. Ə ꞌlə dow-je kɨ́ majɨ al kɨ́ ngɔsnè kanlé kàrè, à tò bè ya tɔ.»

46 Lokɨ Jeju a̰ pa ta kɨ̀ kosɨ dow-je ya ɓəy rəmə, kɔ̰-é, kɨ̀ ngankɔ̰-é ꞌree dꞌa̰ ta-é-tɨ ə ꞌsangɨ kadɨ dꞌingə-é ꞌpa siə ta. 47 Ngá ɓá dow madɨ idə-é panè: «Yən, kɔ̰-i, kɨ̀ ngankɔ̰-i-je dꞌa̰ ndaa-tɨ nɔ̰ɔ̰, ə́ ꞌsangɨ kadɨ ꞌpa sə-i ta.» 48 Ngà Jeju təl ilə-é-tɨ panè: «Ná̰-je ɓá ꞌto kɔ̰-m-je kɨ̀ ngankɔ̰-m-je wa?» 49 Beɓa Jeju ulə ji-é dɔ njéndó né-je-tɨ liə ɓá panè: «Yən, kɔ̰-m-je kɨ̀ ngankɔ̰-m-je ɓá dꞌisɨ tin. 50 Kdɔ dow kɨ́ ra né kɨ́ mḛḛ Bɔbɨ-m kɨ́ dɔra̰-tɨ ndigɨ kin ɓá to ngonkɔ̰-m, əse kɔ̰nan-m, əse to kɔ̰-m.»