27
Kàgà-ndòn dé bɔ̀ kokoô bɔ̀
(Mârk 15:1; Lûk 23:1-2; Jâŋ 18:28-32)
1 Cieé yeé ŋaga baá, bɔ̀ *ŋgàŋ sèmè dé kokoô, mé bɔ̀ kokoô bɔ̀ dé lɔɔ̂ kaga lom aá kàgà-ndòn ye bɔ́ nde né Yeésò wulá. 2 Bɔ́ kaga bú ndɔ, bɔ́ weh nde mé bú ké toò ŋgɔ́mnà *Pilátò.
Cio Júdàs
(Seé b. 1:18-19)
3 27:3-8 Seé b. 1:18-19Júdàs sàrnyé hèllè yeé ke bɔ́ nde aá Yeésò wulá, càŋ tené bú lè, à weh cu cuù mé kàgàlɔ̀ŋ kám yulà tagár hèllè, à haá njií cu mé bɔ̀ ŋgàŋ sèmè dé kokoô, bɔ́ bɔ̀ kokoô bɔ̀ dé lɔɔ̂, 4 ye bɔ́ a: «Mè beè Càŋ kuú aá kèn; mè jɔgɔ yií aá nùà mé sòn fuû lè cio.» Bɔ́ ye bú a: «Dé sâ ju beèh sam, wò kɔ né mé njéh kɔɔ́.» 5 Júdàs su njií kàgàlɔ̀ŋ hèllè doó ké gwà Càŋ koô, à yuo kela; à nde ter segé kuú ndɔ.
6 Bɔ̀ ŋgàŋ sèmè dé kokoô domó sɔm kàgàlɔ̀ŋ hèllè, bɔ́ ye: «*Sóú beèh né yeé yiín, ye bɔ́ té gèh kàgàlɔ̀ŋ bú hên te fer gwà Càŋe kwá, né sòn húɔ̂m.» 7 Jomo sâ, bɔ́ colo sòn, bɔ́ nde ŋge weh ŋueèh nùà mé-sɔɔ̀ déì mé njéh, te bɔ́ furú beh bɔ̀ kìn teèn. 8 Wa hên, bɔ́ ŋueèh sâ “ŋueèh húɔ̂m” yilá den né dé cî. 9 27:9-10 Zach. 11:12-13Sâ dɔɔ́ŋ, bɔɔ́ gi né te yuo faá Jeremî *sòn-Càŋ lé naâ tueé nɔ, ye: «Bɔ́ weh baá kàgàlɔ̀ŋ kám yulà tagár kèn, né keh mé bɔ̀ huaán *Iserálà lé tena kwaá naâ felè seèn, 10 bɔ́ ŋge weh baá ŋueèh nùà mé-sɔɔ̀, faá Nùà Dueè lé tueé naâ nyí nɔ.»
Yeésò ké toò *Pilátò
(Mârk 15:2-5; Lûk 23:3-5; Jâŋ 18:33-38)
11 Yeésò yeé wa ké toò ŋgɔ́mnà, ŋgɔ́mnà bie ye bú a: «Mgbè bɔ̀ *Jûf né wò wa?» Yeésò ye bú a: «Wò dé sâ tueé né kɔɔ́.» 12 Bɔ̀ ŋgàŋ sèmè dé kokoô mé bɔ̀ kokoô bɔ̀ dé lɔɔ̂ yeé baá mé bú sií njií den, à sòn kòmò cú. 13 Te Pilátò nde cu ye mé bú tueé njií, ye bú a: «Bɔ́ né mé wò sií njií den, wò sòn kòmò ŋgwéh wa?» 14 Mé njéh mene, Yeésò bú sòn kòmò cú gùm dɔɔ́ŋ. Dé sâ hiím yɔgɔ́ cu ŋgɔ́mnà mbaá.
Bèh ju felè Yeésò tenâ
(Mârk 15:6-15; Lûk 23:13-25; Jâŋ 18:39–19:16)
15 Sâ te cu *Páskà dɔɔ́ŋ, ŋgɔ́mnà né yeé nùà gwà cibì cén yi njií. Né yeé nuaá mé bɔ̀ lɔɔ́ bɔ̀ gwaán né kɔɔ́, ye yì bú yiì. 16 Yeé baá ménâ, nùà wúlá-feèh déì lé naâ cu sâ gwà cibì ndɔ, yilí seèn lé naâ Yeésò Barabâs. 17 Pilátò bie njií baá-re mé cìlì nùàr, ye bɔ́ a: «Bí gwaán né ye mè yì njí bí neì wa? Yeésò Barabâs wa, Yeésò mé bɔ́ yilá né *Nùà Cɔ̀ŋ wa?» 18 Lòù sam, à lé naá giì kɔɔ́, ye bɔ́ bunó né Yeésò lòù, wa bɔ́ bú ká beè nyî sie haá njií né dé cî.
19 Pilátò yeé baá te ju sâ tétég ménâ, veèh seèn tema keéh njií ye bú a: «Té nùà hên njeré déì mbaá bɔ́, à bèh njèh kɔ́ ŋgwéh. Lan cíbítenè mè ŋene kuú yili mé gèr felè seèn mé vuú.»
20 Sâ bɔ̀ ŋgàŋ sèmè dé kokoô, mé bɔ̀ kokoô bɔ̀ dé lɔɔ̂ né lom bɔ̀ nùàr soób, ye bɔ́ a: «Bí júée Pilátò a: yì kéh bí Barabâs, à wula seér Yeésò ma.» 21 Jomo sâ ŋgɔ́mnà bie njií mé bɔ́, ye bɔ́ a: «Lètenè bɔ̀ fà bɔ̀ hên, bí gwaán né ye: yì njí bí dé heè wa?» Bɔ́ ye bú a: «Yì kéh béh Barabâs!» 22 À den cuù ye bɔ́ a: «Á, dé Yeésò mé bɔ́ yilá né *Nùà Cɔ̀ŋ hên nɔ, mè bɔɔ́ nde né mé bú kei wa?» Bɔ́ dɔɔ́ŋ ye bú a: «Bɔ́ fágá njí bú te toû.» 23 Pilátò ye bɔ́ a: «À veên bɔɔ́ naâ kei wa?» Mé njéh mene, bɔ́ kɔ lom né ké ter lɔgɔ́ njiî, ye bú a: «Bɔ́ fágá njí lòm bú te toû dé fagâ.»
24 27:24 Deut. 21:6-9Pilátò yeé ŋene bèmè baá ŋaá, wa nyí njeré déì bɔ́ kòmò ndé cú, ye bɔ́ kwè há nyí nòmò. Bɔ́ kwe haá njií bú, à yaga sɔm be seèn teèn toò bɔ̀ nùàr doó sâ, ye bɔ́ a: «Njó mò, mè te cio nùà hên yílá ŋgwéh; né ju biì.» 25 Cìlì nùàr gwaán laré doó dɔɔ́ŋ, ye bú a: «Nyea, kwá cio seèn sâ bie seèn béh ménâ; bú a, bíé bílí mé bɔ̀ ŋuna beèh mene, béh né gwaán!» 26 Yeé baá mân, Pilátò yi njií bɔ́ Barabâs hèllè ndɔ. Dé Yeésò, ye bɔ́ tégé bú núr, bɔ́ ndé fágá njí-re bú ké te toû sâ.
Bèh Yeésò selê
(Mârk 15:16-20; Jâŋ 19:2-3)
27 Bɔ̀ sɔ́jì ŋgɔ́mnà weh nde mé Yeésò ké lè bɔ̀gɔ̀ ŋgɔ́mnà, bɔ́ yilá bilí gi bɔ̀ mbaábɔn ndɔ. 28 Bɔ́ huaré sɔm gi bú cɔ̀gɔ̀ yoòr, bɔ́ su seér bú cɔ̀gɔ̀ déì bèlèsé mân. 29 Bɔ́ nde fɔɔ́n wellê bɔ̀ ŋùàgà, bɔ́ beéh faá tàm nɔ, bɔ́ sulí kwaá bú felè, bɔ́ ye né tàm mgbè ma. Bɔ́ kwa haá bú gor beè, à weh sie mé be gaâ. Bɔ́ né doó toò seèn cemmé ndeé, bɔ́ né bú gbêg haá, bɔ́ ye bú a: «Sìè ŋgób, Mgbè bɔ̀ Jûf!» 30 Bɔ́ né bú dèh yoòr kulú njií, bɔ́ né bú mé gor hèllè felè lurú. 31 Bɔ́ yeé selé wulu aá bú, bɔ́ huar sɔm cu bú cɔ̀gɔ̀ hèllè yoòr, bɔ́ su cu bú cɔ̀gɔ̀ dé seèn. Jomo sâ bɔ́ weh nde baá-re mé bú ké bèh sâ, te bɔ́ faga wula bú.
Bèh Yeésò fagâ
(Mârk 15:21-32; Lûk 23:26-43; Jâŋ 19:17-27)
32 Bɔ́ yeé baá yuo kelá, bɔ́ bɔ̀ nùà Sirên déì kwaré, yilí seèn né Simɔ̂ŋ; bɔ́ sie ba haá bú toú mé bɔ́ nde né Yeésò teèn fagá doô, à jɔgɔ sie. 33 Bɔ́ wa beré déì, bɔ́ yilá né bèh sâ Gɔ́lgɔ́tà, sâ tueé né ye: Gebá feèh. 34 27:34 Ps. 69:21Wa ké teèn, bɔ́ haá Yeésò mbè mé ndìèm né teèn jelá hualé den. À yeé naga ke aá, à berɔ́ŋ.
35 27:35 Ps. 22:18Jomo sâ bɔ́ faga njií bú te toû, bɔ́ vu geé weh gi bɔ̀ cɔ̀gɔ̀ seèn mé bèì. 36 Bɔ́ yeé faga gi aá bú, bɔ́ den le teèn, bɔ́ né mɔɔ́m den. 37 Bɔ́ nyagá fagá kwaá njeré déì ké ter felè seèn, te se kwɔ̀m cioò seèn doô, ye: «Nùà hên né Yeésò, Mgbè bɔ̀ Jûf.»
38 Bɔ́ lé naâ Yeésò bɔ̀ yíb bɔ̀ wúlá-feèh déì fà kwarè fagá kwaá ndɔ; dé kàn mé toú seèn, déì te be gaâ, déì te be ŋgoù, Yeésò lètenè. 39 27:39 Ps. 22:7; 109:25Nuaá mé kela doó sâ dɔɔ́ŋ, né feh jilí, né bú teèn selé yií. 40 27:40 Mat. 26:61; Jâŋ 2:19Nùà kàn ye bú a: «Ŋgweéh wò lé ye nyí nde né gwà Càŋ koô tulú sɔm, nyí bú ter me kwaá cu te cieé tagáre wa? Yìlì sɔ̀m-re feh yeè yilì. Mɔ wò né ka Ŋunà Càŋ sâ bɔ̀n, jɔ̀gɔ̀ súágà ke yí te toú sâ ye.»
41 Bɔ̀ ŋgàŋ sèmè dé kokoô bɔ́ bɔ̀ *njí-sóù mé bɔ̀ kokoô bɔ̀ dé lɔɔ̂ né bú gbêg ménâ haá taré ndɔ, ye: 42 «À kɔ cegé né bɔ̀ nùàr yili sɔɔ̀m, à feh dé seèn nùà njèh yìlì sɔ̀m kɔ́ ŋgwéh. Ŋgweéh né Mgbè bɔ̀ *Iserálà bɔ̀ wa? Sâ bú a, súágà-re yí te toú sâ mà, te béh kwaá njií temé yoòr seèn. 43 27:43 Ps. 22:8Ŋgweéh à temé seèn dɔɔ́ŋ kwaá lɔ gi né beè Càŋ mà, wa nyí né Ŋunà Càŋ ndɔ. Sâ béh jɔ̀gɔ̀ ke-re bèh mé Càŋ nde né bú yili sɔm sâ.» 44 Bɔ̀ yíb bɔ̀ mé bɔ́ lé faga kwaá naâ kwarè seèn doô né taré bú ménâ selé keéh ndɔ.
Cio Yeésò
(Mârk 15:33-41; Lûk 23:44-49; Jâŋ 19:28-30)
45 Lou yeé dilí baá, lou cib cu. Cibí yili laré cu ká doó dɔɔ́ŋ, yili sɔɔ́ gùm yɔ̀ŋ loù tagâr. 46 27:46 Ps. 22:1Yeé baá mé lou lɔ̀ŋ tagár, Yeésò sɔm hueh mé terreb, ye: «Elî, Elî, lemá sàbátànî?» Sâ tueé né ye: «Càŋ mò, Càŋ mò, bɔɔ́ né naàn mé wò si lɔ né mè wa?» 47 Bɔ̀ nuaré déì lètenè bɔ̀ɔ́ mé né doó sâ yeé ŋgweé aá ménâ, bɔ́ ye: «À baá *Elî yilá.» 48 27:48 Ps. 69:21Cén déì lètenè bɔɔ̀n nde dula dɔm wellê fùlù, à yií njií te mbè déì tanésé mân, à feéh kwaá te toû, à tiím haá njií mé bú, te à njuar weh. 49 Bɔ̀ déì ye bú a: «Kwá lɔ́ môn, béh jɔ̀gɔ̀ ke ke, kɔ ŋgweé Elî sâ ndeè né waâ, à yili sɔm bú wa?»
50 Yeésò ŋga cu mé terreb, jomo sâ à kuú ndɔ. 51 27:51 Ex. 26:31-33Cu sâ cɔ̀gɔ̀ *gwà Càŋ koô keér geé lèbɔ̂lé, yuoô ké ter, nde ba ké doó. Cɔ̀gɔ̀ sâ né kɔ̀ŋ. Né yeé mɔ̀ ké gwà Càŋ cií leér. Tàbè né jilí, bɔ̀ kweéh né kerré, 52 bɔ̀ sà né komó lɔgɔ́ bele; bɔ̀ dùlà-Càŋ bɔ̀ mé lé naá giì kuú, komó yuo gi cuù dòù. 53 Yeésò yeé komo yuo aá lè cio, bɔ̀ dùlà-Càŋ bɔ̀ mé lé komó yuo giì naâ dòù sâ, yila nde gi ké lètenè lɔɔ́ joloò; bɔ̀ nùàr kókoó mbaá lé naá giì bɔ́ mé njolo ŋené.
54 Kwaá-taâb bɔ̀ Rɔ̂m bɔ̀ mé bɔ̀ sɔ́jì mé lé mɔm deèn naâ Yeésò doô, lé naâ bèh mé tàbè lé jilí naâ sâ ŋené, bɔ́ lé naá giì bɔ̀ njií mé lé bɔɔ́ belé naâ dɔɔ́ŋ ŋené ndɔ. Bɔ́ yeé ŋene aá ménâ, veéh bɔɔ́ lom bɔ́ njèh, bɔ́ ye: «Mé gècên mene nùà hên né ŋunà Càŋ bɔ̀n!»
55 27:55-56 Lûk 8:2-3Ké teèn sâ bɔ̀ véh lé naâ teèn kókoó mbaá, bɔ́ né ké bèh ndɔ́ŋ-ndɔ̀ŋ njebá ke den. Bɔ̀ sâ bɔ̀ lé yuoó naâ ké Galilê, bɔ́ né jomo Yeésò bele ndeé, te bɔ́ gam beh bú. 56 Lé naâ bɔ̀ Marî Magdalâ, bɔ̂ Marî meì Jâk bɔ̂ Josêf, mé meì bɔ̀ ŋunà Jebedê, mé bɔ̀ déì ndɔ.
Bèh Yeésò furû
(Mârk 15:42-47; Lûk 23:50-56; Jâŋ 19:38-42)
57 Lou yeé yuɔm aá, nùà lieê déì waà, à né nùà Arimatê, yilí seèn né Josêf, à lé baá giì mbɔ̀ŋ Yeésò mé feh seèn ndɔ. 58 À nde ké yoòr *Pilátò, à dua bú komó Yeésò. Pilátò ye bɔ́ há bú haà ma. 59 Josêf nde jɔgɔ weh komó Yeésò doô, à vuɔb nyegé bú mé cɔ̀gɔ̀ nyɔ́gɔ̀r feésé mân, 60 à jɔgɔ yií njií bú gè dòù lè sà feésé mân ndɔ. À lé sà sâ kweè naâ kweéh, ye te bɔ́ ndeè furú nyí teèn ma. Jomo sâ à teré ferá kwaá taá koósé mân sònòbɔ̀ ndɔ, à yuo. 61 Sâ Marî Magdalâ bɔ̂ Marî déì né doó, dɔɔ́ŋ lé naá giì njolò bɔɔ̀n.
Sà mɔɔ́m deèn
62 Cieé sóù yeé ŋaga baá, bɔ̀ *ŋgàŋ sèmè dé kokoô mé bɔ̀ *Farisiên nde bilí kwa Pilátò, 63 27:63 Mat. 16:21; 17:23; 20:19; Mk. 8:31; 9:31; 10:33-34; Lûk 9:22; 18:31-33bɔ́ ye bú a: «Dé koô, béh munó ko cu aá kèn, cu mé nùà nyeên doô lé naâ mé njolo, à lé ye: te cieé tagáre nyí nde né dòù komo yuo cuú! 64 Mɔ né mân, sâ témá njí bɔ̀ nùàr ké teèn, bɔ́ nde sà hèllè mɔɔ́m, kɔ baá cieé tagár sâ, sâ ye. Mɔ sam bɔ̀ mbɔ̀ŋ seèn sé nab waà né, bɔ́ ŋuɔb weh komó seèn, te bɔ́ ye bɔ̀ nùàr a, à naâ lè cio komo yuo. Sâ nyeén dé jomò hên nde né dé toò taré yɔgɔ́.» 65 Pilátò ye bɔ́ a: «Bɔ̀ sɔ́jì né teèn. Bí ndé sà hèllè faá né tueé nɔ mɔɔ́m.» 66 Bɔ́ yuo ndɔ, bɔ́ nde baá-re ké teèn ménâ ke nyegé, bɔ́ duagá lieré nyegé gi sòn sà mé taá, ye te njeré déì bɔ́ cú, bɔ́ kwaá lɔ beè bɔ̀ sɔ́jì, te bɔ́ goó den teèn.
27:3 27:3-8 Seé b. 1:18-19
27:9 27:9-10 Zach. 11:12-13
27:24 27:24 Deut. 21:6-9
27:34 27:34 Ps. 69:21
27:35 27:35 Ps. 22:18
27:39 27:39 Ps. 22:7; 109:25
27:40 27:40 Mat. 26:61; Jâŋ 2:19
27:43 27:43 Ps. 22:8
27:46 27:46 Ps. 22:1
27:48 27:48 Ps. 69:21
27:51 27:51 Ex. 26:31-33
27:55 27:55-56 Lûk 8:2-3
27:63 27:63 Mat. 16:21; 17:23; 20:19; Mk. 8:31; 9:31; 10:33-34; Lûk 9:22; 18:31-33