6
Ñayii ka iyo ñuu maa Jesús ma chi masu nde ka kandija i ya
(Mt 13:53‑58; Lc 4:16‑30)
1 Te ni ndee Jesús ma ñuu yukan, te kuan no'o ya ñuu nuu ni yo iyo ya ma, te tee ka ndikin ya ma, kuan koo de ji'in ya.
2 Nuu ni kenda kivi ni tatnuni Su'si ma ja ma jin satniñu ñayii ma, ni keja'a ya káxtnu'u ya ini veñu'u luluu ma tnu'u ya ma nuu ñayii ma. Te ka iyo kua'a xeen ñayii, te ka niniso'o ndaka i tnu'u ká'an Jesús ma, te ni ka sa'vi‑nka ini i, te ka jikan‑tnu'u tna'a i:
―¿Ndenu ni kutu'va suchi ya'a ndaka ja ká'an i a? ¿Ndenu ni kutu'va i ndaka tnu'u ndichi ká'an i a ji'in milagru sa'a i a?
3 ¿Masu suchi ya'a kúu carpinteru sa'ya María ma? ¿Te masu ñani i ka kuu Santiago ma, José ma, Judas ma, ji'in Simón ma? ¿Te masu ya'a ka iyo tna ku'va i a ne'un ndaka o a? ―ka kuu ñayii ma ka ka'an i.
Te ni ka ndakiti ini i ja ká'an ya ma.
4 Kovaa jiña'a Jesús ma:
―Ni‑ka'nu ñuu ñayivi a chi ka chiñu'u i in tee ndákaxtnu'u tnu'u ni wa'a Su'si ma, kovaa ñuu maa de ma, ji'in ne'un tna'a de ma, ji'in ne'un ñayii ve'e de ma, masu na nde ka chiñu'u i de, te sukan ka sa'a ña'a ni vitna ―kúu ya jiña'a ya.
5 Ñatuu ni kuu sa'a ya milagru, yika‑ni ja jaku‑ni ñayii ka ku'u ma, ni kuu ni sonee ya nda'a ya siki i ma, te ni ka nduva'a i.
6 Te ni sa'vi‑nka ini maa ya ja ñayii yukan, masu nde ka kandija i ya ma.
Ni tetniñu Jesús ma tee ka ndikin ya ma, ja na jin kaxtnu'u de tnu'u vii tnu'u va'a Su'si ma
(Mt 10:5‑15; Lc 9:1‑6)
Jesús ma chi ni ndakonduu ya ndaka ñuu kuechi ka iyo yatni ma, káxtnu'u ya.
7 Ni kana ya ndi‑uxi uu tee ka ndikin ya ma, te ni tetniñu ya ndi‑uu ndi‑uu de ja jin koo de jin kaxtnu'u de tnu'u maa ya ma. Te ni wa'a ya tnu'u ndee tnu'u ndatnu naxe jin tatnuni de nuu tachi ma.
8 Te ni tatnuni ya ja masu nawa jin kinda'a de jin koo de ma, yika‑ni ja in yutnu jin kituu de‑ni. Má jin kinda'a de in bolsa, ni a jin kaa de ma, ni a xu'un,
9 yika‑ni ja ndijan de ma jin ki'i de, kovaa má jin kinda'a de sa'ma ja jin ndaxsama de maa de ma.
10 Te jiña'a ya:
―Nú ni ka kivi koo ni in ve'e, te jin kendoo ni yukan onde jin nde koo ni ñuu yukan.
11 Te nú ñatuu ka kachi ñayii ka iyo in ñuu ma ja jin koniniso'o i tnu'u ka ka'an ni ma, te jin nde koo ni yukan, te jin skoyo ni ñuyaka ja'a ni ma, sukan‑va'a ñayii yukan, jín kona'a i ja jâ ni ka xtu'va ni i ―kúu ya jiña'a ya.
12 Te ni ka ke koo tee ka ndikin ya ma kuan koo de ka kaxtnu'u de nuu ndaka ñayii ma ja na jin ndakani jín ndaka'vi ini i, te jín xndoo i ja u'vi ka sa'a i ma, te jín ndandikin i Su'si ma.
13 Suni ni ka kene'e kua'a de tachi ini anua ñayii ma, te ni ka yo chi'i de i aceite, te sukan ni ka yo nduva'a kua'a ñayii ma.
Sukan ni ka ja'ni i Juan tee ni yo skuandute ñayii ma
(Mt 14:1‑12; Lc 9:7‑9)
14 Te tee kúu rey Herodes ma, ni jiniso'o de ja ka ka'an ñayii ma ja kuu Jesús ma, chi vaa ni‑ka'nu ñuu ñayivi ma ni ka jiniso'o ndaka i ja va'a ni yo sa'a Jesús ma. Te ni jiniso'o de ja ka ka'an i:
―Jesús ma chi Juan tee ni yo skuandute ñayii ma kúu de, te jâ ni ndateku de. Chukan kúu ja sa'a de milagru.
15 Te in jichi‑ka ñayii ma, ka ka'an i:
―Tee nani Elías ma, tee ni yo ndakaxtnu'u tnu'u ni yo wa'a Su'si ma kúu de.
Suni in jichi‑ka tna'a i ma, ka ka'an i:
―Xi saa in tee ni ka yo ndakaxtnu'u tnu'u ni yo wa'a Su'si ma sukan ni ka yo kuu tee ni ki koo xi'na‑ka ma kúu de ―ka kuu i ka ka'an i.
16 Kovaa Herodes ma, nuu ni jiniso'o de sukan ka ka'an i ma, te ká'an de:
―¡Nú tee ya'a kúu Juan ma! Te vitna ja maa o ni tatnuni ja jin ka'nde i xini de ma, te vitna, ¡nú ni ndateku de! ―kúu de ká'an de.
17 Vaa ja kuechi ña'a nani Herodías ma, te ni tetniñu Herodes ma ja jin tnii i Juan ma, te ni tatnuni de ja jin ku'ni va'a i de te jín chinee i de vekaa ma. Te ña'a nani Herodías ma chi ñasi'i tee kúu Felipe ñani tee kúu Herodes ma kúu ña, kovaa tee kúu Herodes ma, ni ndakueka de ña.
18 Te Juan ma, ni yo jiña'a de Herodes ma:
―Masu kuu kondeka ni ña'a jiña, chi vaa ñasi'i ñani ni ma kúu ña, vaa téku de ma ―ni yo kuu de ni yo jiña'a de.
19 Te ña'a kúu Herodías ma, ni ndakiti xeen ini ña nuu Juan ma, te ni yo kuni ña ja na kûu Juan ma. Kovaa ñatuu nde kundee ña,
20 chi vaa Herodes ma, ni yo yu'u de, vaa ni yo jini de ja Juan ma chi in tee ñatuu na ja u'vi sa'a kúu de, te sa'a de ja va'a ja ndaa. Te ni yo jito de tee ma, te ni yo niniso'o de ja ni yo ka'an Juan ma. Kovaa ñatuu ni yo ni'i ini de nawa sa'a de, yika‑ni ja ni yo kusii ini de ni yo niniso'o de ja ni yo ka'an Juan ma.
21 Te Herodes ma, ni sa'a de in viko ja ni ndi'i de kuiya, te ni wa'a de ja ni ka jaa ñayii ka satniñu ve'e de ma, ji'in ñayii ka ndanuu‑ka ñuu Galilea ma. Te ni jani ini ña'a kúu Herodías ma ja kivi yukan ko kuu kivi kûu Juan ma.
22 Te sasi'i Herodías ma, ni kivi i nuu ka jaa de xita ma, te ni jitaja'a i, te ni ka jatna ini xeen Herodes ma ji'in ndaka ñayii ka nukoo ka jaa xita ji'in de ma sukan ni jitaja'a i ma. Te ni jiña'a rey ma nuu suchi si'i yukan:
―Kakan nawa kúni ro, te taa ri ―kúu de jiña'a de.
23 Te ni ndaka'an de in uu jichi ja ma ndakani ini de ja kua'a de nawa na kakan i ma. Visi na kakan i sava ñuu nuu tátnuni de ma chi kua'a de i.
24 Te ni kee i ni jan kakan‑tnu'u i si'i i ma:
―¿Nawa kakan sa? ―kúu i jiña'a i.
Te ni ndakone'e ña:
―Kakan xini Juan tee skuandute ñayii ma ―kúu ña jiña'a ña.
25 Te suchi si'i ma, jinu i ni ndivi i nuu iyo rey ma, te jiña'a i:
―Kúni sa vitnañu'ni ja taa ni xini Juan tee skuandute ñayii ma in nuu ko'o ―kúu i jiña'a i.
26 Te rey ma chi ni kuxii xeen ini de, kovaa jâ ni ka'an de nuu ndaka ñayii ka nukoo ji'in de ma ja ma ndakani ini de, te ñatuu ni kuu kuña'a de i ja ma kua'a de ja jikan i ma.
27 Chukan kúu ja ni tetniñu yachi de in soldado, te ni tatnuni de nuu tee ma ja na ka'nde de xini Juan ma.
28 Te ni ja'an soldado ma vekaa ma, te ni ja'nde de xini Juan ma, te ñunee i in nuu ko'o kua'an ji'in de, te ni wa'a de suchi si'i ma. Te suchi yukan chi ni ndakua'a i si'i i ma.
29 Nuu ni ka jini tee ka ndikin Juan ma, te ni ka ndake'en de ñunde'yu Juan ma, te ni jan koo de ni ka chu'u de.
Ni sa'a Jesús ma ja ni ndukua'a xtatila ma ji'in tiaka ma, te ni kanda ja ni ka jaa u'un mil tee
(Mt 14:13‑21; Lc 9:10‑17; Jn 6:1‑14)
30 Sani te tee ni tetniñu Jesús ma, ni ka ndatna'a de ji'in ya ma, te ni ka ndakani de ndaka ja ni ka sa'a de ji'in ja ni ka kaxtnu'u de nuu ñayii ma.
31 Jesús ma, jiña'a ya:
―Ne'e koo ni, te jín koo o jín ndatatu o vala in nuu kuu jin koo‑ni maa o ―kúu ya jiña'a ya.
Chi vaa kuan koo ve koo ñayii ma ka kuu i, te ni ñatuu kúu jin ni'i de tiempu ja jin kaa de xita.
32 Chukan kúu ja Jesús ma ji'in tee ni tetniñu ya ma, kuan koo de ji'in ya in nuu barcu in nuu kuu jin koo‑ni maa de ji'in ya.
33 Kovaa kua'a ñayii ni ka jini ja kuan koo de ji'in ya ma, te ni ka ndakuni i ja kuan koo de ji'in Jesús ma. Te sani te ndaka ñayii ndaka ñuu ma, ka jinu i kuan koo i ichi kua'an ya ma, te xinañu'u‑ka i ni ka kenda koo.
34 Ja ni nuu Jesús ma nuu barcu ma, te ni jini ya kua'a xeen ñayii ma, te ni kunda'vi ini ya i, chi vaa sukan ka kuu ndikachi kiti ñatuu na tee jito ña'a, sukan ka kuu i. Te ni keja'a ya kua'a ja káxtnu'u ya.
35 Kovaa nuu ve kukuee‑ka ma, te tee ka ndikin ya ma, ni ka jan tu'va de ya, te ka jiña'a de:
―Jâ ve kukuee, te nuu ka iyo o ya chi in nuu masu nawa iyo kuiti kúu.
36 Ndakuan‑ta'vi ni nuu ñayii a, sukan‑va'a jín koo i ichi yu'u ñuu a, na jin kuaan i ja jin kaa i ―ka kuu de ka jiña'a de.
37 Kovaa Jesús ma, ni ndakone'e ya:
―Jin kua'a maa ni ja jin kaa i ―kúu ya jiña'a ya.
Te ni ka ndakone'e de:
―¿Kúni ni ja jin koo sa jin kuaan sa uu cientu denario xtatila, sukan‑va'a jin kua'a o ja jin kaa i? ―ka kuu de ka jiña'a de.
38 Jesús ma, jiña'a ya:
―¿Na saa xtatila ka neva'a ni? Kuán koo ni kuán koto ni ―kúu ya jiña'a ya.
Te nuu ni ka jini de ma, te ka jiña'a de:
―U'un xtatila ji'in uu‑ni tiaka iyo ―ka kuu de ka jiña'a de.
39 Sani te ni tatnuni ya ja jin kunukoo tutu jaku jaku ñayii ma nuu yi'i ma.
40 Te ni ka jinkoo tutu cientu cientu ñayii ma ji'in uu xiko uxi (50), uu xiko uxi (50) ñayii ma.
41 Sani te ni ke'en Jesús ma u'un xtatila ma ji'in uu tiaka ma, te ni ndonenuu ya ichi andivi ma, te ni ndakuan‑ta'vi ya nuu Su'si ma ja iyo ja jin kaa de ma, te ni ta'vi ya xtatila ma. Sani te ni wa'a ya tee ka ndikin ya ma, sukan‑va'a jin kua'a de ja jin kaa ñayii ma. Te ni sakuechi ya nduu tiaka ma, te ni wa'a ya ja jin kaa ndaka ñayii ma.
42 Ndaka ñayii ma, ni ka jaa i onde ni ka ndutu chii i ma.
43 Te su'va ni ndoo‑ka, te ni ka ndachitu uxi uu‑ka chika ta'vi xtatila ma ji'in tiaka ma.
44 Te ñayii ni ka jaa ma chi u'un mil tee ma ni yo kuu.
Jesús ma, ni jika ya nuu ndute mar ma
(Mt 14:22‑27; Jn 6:16‑21)
45 Nuu ni jinu ma, te ni sa'a Jesús ma ja tee ka ndikin ya ma, ja jin nda koo de nuu barcu ma, sukan‑va'a xi'na‑ka jin ya'a de nuu ndute ma ichi ñuu Betsaida ma, sana ki'in ya nani ndakuan‑ta'vi ya nuu ñayii ma.
46 Te nuu ni jinu ni ndakuan‑ta'vi ya nuu ñayii ma, te kua'an ya ichi yuku ma ja ndatnu'u ya ji'in Yuva ya Su'si ma.
47 Te nuu ni kunee ma, te barcu ma chi yika sava‑ni nuu ndute ma kuan no'o tnu. Te Jesús ma, ni kendoo maa in‑ni ya nuu ñu'ú ma.
48 Te ni jini ya ja ndendee tee ka yinda'a yutnu ka xtanuu de ndute ma, vaa yi'i kajin ma, te su'va vee i ichi kuan nu koo de ma. Nuu ve ndii ma, te Jesús ma, jika ya kua'an ya nuu ndute ma ichi nuu ka iyo de ma, te ni sa'a ya ja ni ya'a ndita ya.
49 Kovaa nuu ni ka jini de ya ja jika ya nuu ndute ma, te ni ka jani ini de ja in ñi'na kúu, te ni ka kayu'u de,
50 chi vaa ndaka de ni ka jini, te ni ka yu'u de. Kovaa sani te ni ka'an ya te jiña'a ya:
―Jin koneva'a ni tnu'u ndee tnu'u ndatnu chi maa sa kúu, te má jin koyu'u ni ―kúu ya jiña'a ya.
51 Sani te ni kaa ya nuu barcu ma, te ni ndukuee kajin yi'i ma, te ni ka sa'vi‑nka ini de,
52 chi vaa ñatuu jin jaku'ni‑ka ini de milagru ni sa'a ya ji'in xtatila ma, chi vaa ka iyo nee‑ka janitnuni de ma.
Jesús ma, ni ndasava'a ya ñayii ka ku'u ja ka iyo i ñuu Genesaret ma
(Mt 14:34‑36)
53 Ni ka ya'a de ji'in ya nuu ndute ma, te ni ka kenda koo de ñuu Genesaret ma, te ni ka ju'ni de barcu de ma yu'u ndute ma.
54 Nuu ni ka nu koo de ji'in ya nuu barcu ma, te ni ka ndakuni ñayii ma Jesús ma.
55 Te ka jinu ndaka ñayii ñuu yukan kuan koo i ndenu ni ka jiniso'o i ja iyo Jesús ma, te ka yinda'a i jito nuu ka yoxtnee ñayii ka ku'u ma.
56 Ndeva'a‑ni nuu ni yo kivi ya ini ñuu kuechi ma, xi ini ñuu na'nu ma, xi yuku ma, ni ka yo jakin‑tuu i ñayii ka ku'u ma ichi kua'an ya ma. Te ni ka yo jikan‑ta'vi i nuu ya ja na kua'a ya tnu'u ja na jin kaki'i ñayii ka ku'u ma yu'u sa'ma ndii ya ma. Te ndaka ñayii ni ka yo kaki'i yu'u sa'ma ndii ya ma chi ni ka yo nduva'a i.