Ibaluwa ya Pauli kwe
Iwanu wa Efeso
Ichilongole
Ibaluwa ya Pauli kwa Waefeso tsayandikighwa hamwe na ibaluwa kwa Wakolosai mna ghumwaka ghwa sitini kulawa Yesu helekighwe. Imunu iyandike tsaketambula ka mtumighwa Pauli (1:1). Iwasomi wengi wotoghola ka Pauli iye yandike ibaluwa ya Waefeso hata ka ibaluwa ino yahela ndamso tsake mwenyegho ka pfaili ibaluwa ya Wakolosai. Kwa kutenda apfo tsaibamighwa itsunguluke mne ghamakanisa ighali mne ghumji aghwo. Pfipfila Pauli kolonga hang'ali yakwandika ibaluwa ino, tsakakala mwigheletsa (3:1, 4:1, na 6:20). Pauli tsakamwing'a Tukiko ibaluwa ino hang'ali yowangila iwanu wa Kanisa lya Efeso (6:21-22).
Ghumji ghwa Efeso tsaghukala mkulu ghwa utawala wa Waroma. Ghumji ghwa Efeso tsaghumanyika kwa ing'anda ya kutamanila iitsengighwe amwo na iikighwe wakifu kwa mulungu pinga wa Chigiliki ighukemighwe Atemi (Gham 19:23-31). Kanisa lye iwanu wa Efeso mwanduso tsalikala na ngupfu lekeni hambele liwa kuchugho. (Ughu 2:1-7)
Hanu ha mwanduso mne ibaluwa ya Waefeso Pauli kolonga Imulungu pfawasaghule iwanu wake na kuwakombola kubitila Yesu Kiristu. Kolilinga likanisa ne lukuli, Kiristu ka litwi, likanisa na ing'anda, na Kiristu ka lukwalambatsa. Hanu ha keli Pauli kowabama iwanu wakale hamwe na Kiristu mne ughima wawo.
Ighali mno
Mna isula ya 1:1-2 Pauli ketambula na kuwalamsa Waefeso
Kiristu na iwanu we likanisa (1:3-3:21)
Kuya Pauli kakwandika iwanu Wakiristu pfawobamighwa kuwa (4:1-6:20).
1
Ndamso
1 Nene Pauli, mtumighwa wa Yesu Kiristu ka Imulungu pfayanoghelighwe.
Nowandikilani mwemwe iwanu we Imulungu imkala Efeso, imtogholighwa ghendo mne ukwilunga na Kiristu Yesu,
2 Nomlombelani kwe Imulungu Aba wetu na Imtwatsa wetu Yesu Kiristu yawatendele uluso na yamwikeni tseghamba.
Imulungu katusaghula kubitila Kiristu
3 Yatunyighwe Imulungu, Aba we Imtwatsa wetu Yesu Kiristu. Kwaapfila kwa kwilunga na Kiristu, katubaliki kwa kutwing'a fwaida tsa Ghumuhe Mwenzeluka kulawa kulanga. 4 Apfo hata ng'ana isi ilumbighwe bae, Imulungu tsakatusaghula twetwe tuwe iwanu wake kwa kwilunga na Kiristu, ili tuwe wahenzeluka itulihela nzambi hambele hake. Kwaajili ya unoghelo wake, 5 ng'ana iisi ilumbighwe Imulungu tsakalamla na katusaghula tughwe wanaghe kubitila Yesu Kiristu. Apfo pfipfo pfayanoghelighwe na pfayabamile. 6 Lelo tumtunye Imulungu kwaajili ya uluso wake mkulu watwing'ile hela kubitila Imwanaghe iyamnoghele! 7 Mana kwa idamu ya Kiristu twetwe twoghombolighwa, twoleghusighwa nzambi tsetu. Apfi pfipfo pfauli ukulu wa uluso wake, 8 watwing'ile bwelele kwa nzewele na ukumanya kwake kwose. 9 Imulungu tsakatughubulila mbuli yake iipfisike iyabamile kuitenda. Tsakanoghelighwa na kalamla kuitenda mbuli ayo kubitila Kiristu. 10 Agho ghatsotendeka hachitsopfika chipindi chayekile Imulungu, Kiristu katsotawala ipfinu pfose ipfili kulanga na ipfili muisi.
11 Ipfinu pfose pfotendeka ka Imulungu pfayobama, Imulungu katusaghula twetwe tuwe wanu wake kwa kwilunga na Kiristu ka pfayabamile, tsakalamula pfino ng'ana iisi ilumbighwe. 12 Imulungu katenda pfino ili twetwe itulongole kumlolela Kiristu, tuutunye ukulu we Imulungu.
13 Namwe pfipfila tsamuhulika usenga wa kweli, iyo Imbuli Inoghile iimghalilani ukombotsi, mumtoghola Kiristu, naye Imulungu kwa kulangusa ka mwemwe mwa wanu wake, kwa kwilunga na Kiristu kamwikeni chitango kwa kumwing'eni Ghumuhe Mwenzeluka ka pfayalongile ghumwande. 14 Ghumuhe ayo katsotenda ghendo tughabokele aghala ghose Imulungu ighayawalongele iwanu wake, na chinu chino chotulangusa ka Imulungu katsowakombola iwanu wake. Leka tuutunye ukulu wake!
Pauli pfayawalombele Waefeso
15 Apfo kulawa hanihulike pfamumtoghola Imtwatsa Yesu na pfamuwanoghela iwanu wose we Imulungu, 16 silekile bae kumlongela Imulungu mighede kwaajili yenu. Hanilomba simsemwani bae, 17 noghendelela kumlomba Aba wa utunitso, Imulungu we Imtwatsa wetu Yesu Kiristu, yamwing'eni Ghumuhe wake iyatsowatenda muwe na inzewele na kumghubulilani ili mdahe kummanya Imulungu pfinoghile. 18 Nomlomba Imulungu apfughule imimoyo yenu mbokele ghumwanga ili mdahe kulimanya alila lolelo lyawakemeleni na utunitso mkulu wa aghala ghayawekele iwanu wake, 19 mmanye ingupfu yake pfaili ng'ulu kuna twetwe itumtoghola. Ingupfu ayo iisang'ana mghati mwetu yeghala ne ingupfu ila ng'ulu, 20 iyamtsilihulile nayo Kiristu na kumwika akale lubali lwake lwa kujilo hanu ha ukulu ako kulanga. 21 Ako Kiristu ka mkulu kubita chila undewa na chila uwetso na chila ingupfu na watawala, na chila taghwa ilihulighwa mne isi ino na mne isi iikutsa. 22 Imulungu kamwing'a uwetso mne pfinu pfose, kuya keng'ighwa iwanu wose we Imulungu ili yawe litwi lye ipfinu pfose. 23 Iwanu we Imulungu iwo lukuli lwa Kiristu, na iwanu we Imulungu iwo ukutimila kwake yuyo iyotimitsa ghose chila hanu.