BÚKÙ TÀ TƗ́DHƗ́//RU YÌZO DHƗ ÀDHYA LÚKÀ 19

Yésu ɨ Zàkáyò be dhɨ

1 Yésu dré fɨ̀zo Yèríkò na gò adrélé lavúlé bhàandre nda ꞌásè. 2 Dɨ agó àlo rú be Zàkáyò, adrélépi mèdáyɨ̀ lagɨ́bhá kɨ kàdrɨ̀ ro ɨ̀ndɨ̀ ngá líyí ro dhɨ tá kpà bhàandre nda na be. 3 Akódhɨ nda adré tá lèá nòle ngalè Yésu àdhi ꞌɨ ya dhɨ. Dɨ, móndɨ́ zyandre dhɨ kɨ tà sè dhɨ, kɨtswá tá ɨ́na nòá bwà ko, dré tá mbàle tàli dhɨ sè. 4 Gò dré ràzo drìdrì mbàle fa rú be sìkòmórò dhɨ drìna, kɨtswálé Yésu nɨ no dhɨ bvó. Tàko ko, akódhɨ nda adré tá ꞌòle lavúlé láti nda ꞌásè. 5 Yésu kàtsá àrà nda ꞌá dre dhɨ, dré mì tɨngázó Zàkáyò nɨ no gò, tàzoá drá dhɨ: «Zàkáyò, mɨ́ así mbèlè. Àngyá ko, adré lèá dhɨ, má kàyí ándrò mɨ́ bhàna.» 6 Dɨ Zàkáyò dré asízó mbèlè gò, dré Yésu nɨ kaꞌìzo dòle ɨ́ bhàna arɨ́ sè.

7 Móndyá títí tà nda nɨ nobhá dhɨ ɨ̀ adré tá Yésu nɨ ndrɨ, adrézó tàá dhɨ: «Dhya kòdhɨ lɨ̀ ɨ́na fɨ̀le ayílé tàkonzɨ̀ líyí nɨ dzó na!» 8 Dɨ, Zàkáyò dré ngàzo áyɨ totó Mírì kandrá tàá drá dhɨ: «Mírì, mɨ́ nò rè ká! Má nɨ áma ngá títí lanzɨ́lé ꞌa be rì dhɨ kɨ àlo fe lemerèbhá ɨ dré. Kòdhɨ ɨ́be dhɨ, má kòkärí móndɨ́ nɨ làfa túrúpfú sè dhɨ, má nɨ làfa nda nɨ logó drá, àzya nɨ nɨ bhàzo drìá vésè be na.» 9 Dɨ Yésu tà drá dhɨ: «Ándrò, tà tɨdrɨ́zó dhɨ afɨ́ dzó kònɨ̀dhɨ lé dre. Tàko ko, dhya kònɨ̀dhɨ kókpà Àbàrámà nɨ ànzɨ kɨ àlo ꞌɨ. 10 Àngyá ko, Móndɨ́ nɨ Mvá alɨ̀ kɨtswálé móndyá avɨ̀bhá dhɨ kɨ nda, àyɨ kɨ tɨdrɨ́zó dhɨ bvó.»

Pɨ́dhɨ́gó màrábà mudrí dhɨ kɨ tà dri dhɨ

(À kònò kpà Màtáyò 25:14-30)

11 Móndyá zyandre nda ɨ̀ dré tá adréràꞌa Yésu nɨ yi dhɨ ꞌá dhɨ, dré gòzo pɨ́dhɨ́gó àlo dhɨ nɨ pɨ àyɨ dré. Tàko ko, akódhɨ tá ànyɨ Yèrúsalémà làga, ɨ̀ndɨ̀ ɨ̀ adré tá àyɨkya kisùá dhɨ, Gìká nɨ Òpɨ̀ nɨ atsá gbǎ lókyá nda sè. 12 Dɨ tà àyɨ dré dhɨ: «Agó àlo ópɨ́ kɨ súrú lésè dhɨ adré tá ꞌòle lɨ̀le bvò vwàvwà ro dhɨ na, à kòbhàró ɨ adrélé ópɨ́ ro gò, ɨ́ kàgòró adrélé áyɨ òpɨ̀ nya be dhɨ bvó. 13 Dɨ dré áyɨ màrábà mudrí dhɨ kɨ azízó, làfa lòꞌwa mudrí dhɨ kɨ lanzɨ́zó àlo àlo àyɨ drɨ́gásè gò, tàzoá àyɨ dré dhɨ: ‹Mɨ̀ kàdré àzí ꞌo làfa kònɨ̀dhɨ sè adrézó tɨmbàá, tsàle lókyá má dré dra agòzo dhɨ ꞌá.›*

14 Dɨ, móndyá akódhɨ nɨ bvò nda lé dhɨ ɨ̀ adré tá àyɨkya togó kònzɨ bha akódhɨ rú. Gò ɨ̀ dré móndɨ́ mùzo lɨ̀le akódhɨ vésè tàá dhɨ: ‹Mà adré lèá dhɨ, dhya kòdhɨ kònya òpɨ̀ àma dri dhɨ ko.›

15 Dɨ, tágba kònɨ̀nɨ dhɨ, à dré akódhɨ nɨ bhàzo ópɨ́ ro gò, dré agòzo. Dré màrábà mudrí ɨ́ dré tá làfa tayɨ́zó àyɨ drɨ́gá nda kɨ azízó gò, àyɨ kɨ lizízó nìzoá ngalè ɨ̀ tɨmbà tá áyɨ làfa nɨ drì ángopɨ́ ya dhɨ. 16 Dhya drìdrì dhɨ kàtsá dre dhɨ, dré tàzoá dhɨ: ‹Mírì, má ꞌo àzí làfa lòꞌwa mɨ́na sè gò, làfa lòꞌwa mudrí àruka kɨ kisúzó bhàle drìá.› 17 Dɨ ópɨ́ nda tà drá dhɨ: ‹Áma màrábà dóro nɨ, mɨ́ ꞌo dóro! Mɨ́ dré kɨtswálé má dré kaꞌìle tà mvá tsà sè dhɨ sè dhɨ, má nɨ ámɨ bha adrélé bhàandre mudrí dhɨ ɨ drìle.›

18 Gò màrábà nɨ rì dré atsázó tàá dhɨ: ‹Mírì, má ꞌo àzí làfa lòꞌwa mɨ́na sè gò, làfa lòꞌwa nzi àruka kɨ kisúzó bhàle drìá.› 19 Dɨ ópɨ́ nda tà drá dhɨ: ‹Má nɨ ámɨ bha adrélé bhàandre nzi dhɨ ɨ drìle.›

20 Gò màrábà nɨ na dré atsázó tàá dhɨ: ‹Mírì, làfa lòꞌwa mɨ́na kònɨ̀dhɨ. Má zù tá làfa nda tayɨ́lé kɨ́tá na. 21 Má adré tá ámɨ ro, mɨ́ dré adrélé agó tòmbá ꞌɨ dhɨ sè. Mɨ́ adré mɨ́na ngá mɨ́ dré bhàle ko dhɨ kɨ do, adrézó kpà ngá mɨ́ dré kidhílé ko dhɨ kɨ akónà.›

22 Dɨ ópɨ́ nda tà drá dhɨ: ‹Mɨ, màrábà kònzɨ nɨ, má nɨ ámɨ tàbvó ta ámɨ tàndɨ nɨ kúlí sè. Mɨ́ nì tá tàle dhɨ, ma agó tòmbá ꞌɨ dhɨ be. Má adré ngá má dré bhàle ko dhɨ kɨ adó, adrézó ngá má dré kidhílé ko dhɨ kɨ akónà. 23 Mɨ́ bhà dɨ tá làfa mána dzó adrézó làfa ꞌo lendrélé dhɨ na ko àdho tà sè? Kònò má nɨ tá kɨtswá làfa nda nɨ adó àmupi nɨ be.› 24 Gò dré tàzoá móndɨ́ ɨ́ làga dhɨ ɨ dré dhɨ: ‹Mɨ̀ do làfa lòꞌwa kòdhɨ akódhɨ drɨ́gásè, fèle dhya adrélépi ába mudrí dhɨ dré.› 25 Dɨ ɨ̀ tà drá dhɨ: ‹Mírì, akódhɨ nda làfa lòꞌwa ɨ́be mudrí!› 26 Akódhɨ logó àyɨ dré dhɨ: ‹Má adré tàá àmɨ dré dhɨ: Dhya ángùdhi adrélépi ngá ɨ́be dhɨ dré dhɨ, à nɨ akódhɨ nɨ ngá nda kɨ drì tɨmbà. Dɨ, kàdré ɨ́na dhya adrélépi ngá àko dhɨ nɨ tà sè dhɨ, à nɨ ndɨ̀ndɨ̀ ngá mvá tsà dré adrézó ába dhɨ nɨ do drɨ́gásà. 27 Dɨ, kàdré áma kàrɨbhá lèbhá tá má kònya òpɨ̀ àyɨ dri ko nda kɨ tà sè dhɨ, mɨ̀ adrì àyɨ alɨ̀zo àyɨ kɨ tilí todràle má kandrá.›»

Yésu fɨ Yèrúsalémà na ópɨ́ tɨ́nɨ

(À kònò kpà Màtáyò 21:1-11; Márokò 11:1-11; Yòwánɨ̀ 12:12-19)

28 Yésu kòtà tà nda ɨ dre dhɨ, dré gòzo láti do adrézó mbàle Yèrúsalémà na. 29 Kòtsa ànyɨ bhà rú zìle Bètèfágè ɨ̀ndɨ̀ Bètànɨ́yà dhɨ ɨ kandrá, ànyɨ kòngó Òlívè fa kya làga dre dhɨ, dré áyɨ lebèbhá rì dhɨ kɨ mùzo lɨ̀le drìdrì, 30 tàzoá àyɨ dré dhɨ: «Mɨ̀ lɨ̀ bhà àmɨ kandrá kònàdhɨ léna. Mɨ̀ kòfɨ lána dre dhɨ, mɨ̀ nɨ púndà mvá ꞌɨ̀le, à dré dhu rè mbàzo drìá ko dhɨ nɨ kisú. Mɨ̀ atrɨ̀ akódhɨ, alɨ̀zo ába má vélé. 31 Dhya àlo kòlizí àmɨ tí dhɨ: ‹Mɨ̀ adré trɨ̀á àdho tà sè?› ya dhɨ, mɨ̀ kòtà drá dhɨ: ‹Mírì adré lèá nɨ̀.›»

32 Dɨ dhya mùle nda ɨ̀ dré lɨ̀zo tà nda nɨ kisú ngóró Yésu dré tá tàle àyɨ dré dhɨ tɨ́nɨ. 33 Ɨ̀ dré tá adréràꞌa púndà mvá nda nɨ atrɨ̀ dhɨ ꞌá dhɨ, púndà nda nɨ líyí ɨ̀ dré lizízóá àyɨ tí dhɨ: «Mɨ̀ adré púndà mvá kòdhɨ nɨ trɨ àdho tà sè?» 34 Ɨ̀ logó dhɨ: «Mírì adré lèá nɨ̀.» 35 Gò ɨ̀ dré púndà mvá nda nɨ asézó atsázó ába Yésu vélé. Ɨ̀ dré àyɨ kɨ kɨ́tá bhèzo drìá gò, Yésu nɨ ꞌòzo lɨrɨ́lé drìá.

36 Dɨ akódhɨ dré tá adréràꞌa lɨ̀le dhɨ ꞌá dhɨ, móndɨ́ zyandre dhɨ ɨ̀ adré tá àyɨ kɨ kɨ́tá kɨ lasé láti mǐsè, kòlavúró drìásà be dhɨ bvó. 37 Ɨ̀ kòtsa ànyɨ Yèrúsalémà làga láti adrélépi sìle kòngó Òlívè fa kya drìlésè dhɨ ꞌá dre dhɨ, akódhɨ nɨ lebèbhá zyandre títí dhɨ ɨ̀ dré ngàzo adrélé lenzélé lúlúgyá be, adrézó Gìká nɨ rú bha kùle tà títí lɨ́ndrɨ́ga ró ɨ̀ dré nòle dhɨ kɨ tà sè. 38 Ɨ̀ adré tá tàá dhɨ:

«Tà tanɨ kàdré ópɨ́ adrélépi alɨ̀le Mírì nɨ rú sè dhɨ dri!

Tà kɨ̀drɨ́kɨ̀drɨ kàdré bhù na, ɨ̀ndɨ̀ rúku kàdré Gìká kurú na bhù na dhɨ dré!»†

39 Gò Fàrìsáyò àruka móndyá zyandre nda ɨ kòfalé dhɨ ɨ̀ dré tàzoá Yésu dré dhɨ: «Tadhálépi, mɨ́ kòlawà ámɨ lebèbhá nɨ ɨ dri, ɨ̀ kòtayɨ́ró kúlí!» 40 Dɨ Yésu logó dhɨ: «Má adré tàá àmɨ dré dhɨ: Ɨ̀ kòtayɨ́ kúlí dhɨ, kɨ́rà kɨ lúlúgyá ga nɨ̀!»

Yésu ngo Yèrúsalémà nɨ tà sè

41 Yésu kòtsa ànyɨ Yèrúsalémà làga bhàandre nda nɨ no dre dhɨ, dré ngàzo ngòle tà nɨ sè, 42 tàzoá dhɨ: «Á! Yèrúsalémà, kònò mɨ́ kònì tá tà kɨtswálépi tá tà kɨ̀drɨ́kɨ̀drɨ fe mɨ́ dré lókyá ándrò kònɨ̀dhɨ sè dhɨ be dhɨ! Dɨ, nyànomvá dhɨ, tà nda zù ɨ zùzù mɨ́ dré. 43 Tàko ko, lókyá nɨ atsá ámɨ kɨ gò, ámɨ kàrɨbhá ɨ̀ dré ámɨ gàrà kɨ̀zo kúrú, ngá tobhàzo kɨtswázó àdzú bhu mɨ́ rú gò, ɨ̀ dré àdzú bhùzo mɨ́ be ámɨ gàrà títí dhɨ ɨ ꞌásè. 44 Ɨ̀ nɨ àmɨ kɨ bhe kɨnyɨ́lé kìní mi, ámɨ ànzɨ mɨ́ lé dhɨ ɨ́be. Ɨ̀ kɨtswá kɨ́rà kɨ àlo tayɨ́ àzya nɨ dri ko. Àngyá ko, mɨ́ nì tá mɨ́na lókyá Gìká dré alɨ̀zo kɨtswálé ámɨ tɨdrɨ́ dhɨ ko.»

Yésu dro móndyá adrébhá ngá lagɨ́ dhɨ ɨ topfòle tépelò ꞌásè

(À kònò kpà Màtáyò 21:12-17; Márokò 11:15-19; Yòwánɨ̀ 2:13-22)

45 Àmvolásà dhɨ, Yésu dré fɨ̀zo tépelò na gò, dré ngàzo móndyá adrébhá tá ngá lagɨ́ kònàle dhɨ kɨ dro topfòle ꞌásà. 46 Dré tàzoá àyɨ dré dhɨ: «Gìká nɨ Kúlí adré tàá dhɨ: ‹Áma dzó nɨ adré dzó adrézó tà ta má be dhɨ ꞌɨ.› Dɨ, mɨ̀ gò àmɨkya dzó nda nɨ bha adrélé àrà kùgubhá ɨ̀ dré adrézó àyɨ kɨ zu dhɨ ró!»‡

47 Kìtú àlo àlo títí ɨ sè dhɨ, Yésu adré tá tà tadhá tépelò na. Kòwánà kàdrɨ̀ ɨ, tátrɨ́trɨ́ kúlí tadhábhá ɨ tsàle Yúdà ànzɨ kɨ drì kobhá ɨ́be dhɨ, ɨ̀ adré tá láti nda kɨtswázó akódhɨ nɨ pfu dràle. 48 Dɨ, ɨ̀ kɨtswá tá àyɨkya láti kisú bwà ko. Àngyá ko, móndyá títí dhɨ ɨ̀ adré tá akódhɨ nɨ kúlí yi lovó sè.

*19:13 19:13 À adré tá làfa lòꞌwa kònɨ̀dhɨ nɨ rú zi «mínà». Mínà àlo dhɨ tá làfa adrélé fèle móndɨ́ àlo dré àzí ꞌòle mbǎ na sè dhɨ tí dhɨ ꞌɨ.

†19:38 19:38 À kònò Longó ɨ 118:26.

‡19:46 19:46 À kònò Èsáyà 56:7; Yèrèmɨ́yà 7:11.