BÚKÙ TÀ TƗ́DHƗ́//RU YÌZO DHƗ ÀDHYA TÀ ꞌÒLE DHƗ Ɨ 19

Pólò tsa Èfésò na

1 Àpólò dré tá adréràꞌa Kòrítò na dhɨ ꞌá dhɨ, Pólò dré láti dòzo lavúzó bvò kòngo ró Àsɨ́yà àdhya ꞌásè, lɨ̀le tsàle Èfésò na. Kònàle dhɨ, dré Yésu nɨ kaꞌìbhá àruka kɨ kisúzó gò, 2 lizízóá àyɨ tí dhɨ: «Mɨ̀ dré Yésu nɨ kaꞌìzo dhɨ, mɨ̀ kisú Tɨrɨ́ Lólo ꞌí?» Dɨ ɨ̀ logó drá dhɨ: «Kóko, mà yi tá ko tàle dhɨ, Tɨrɨ́ Lólo be dhɨ.» 3 Pólò gò lizíá dhɨ: «Kàdré kònɨ̀nɨ dhɨ, mɨ̀ do dɨ bàtísimò ángùdhi kòdhya?» Ɨ̀ logó dhɨ: «Bàtísimò Yòwánɨ̀ àdhya ꞌɨ.» 4 Dɨ Pólò tà àyɨ dré dhɨ: «Yòwánɨ̀ fè tá bàtísimò móndɨ́ ɨ dré, tadházóá dhɨ, ɨ̀ ladzá àyɨ kɨ togó dre. Dɨ adré tá tàá àyɨ dré dhɨ, ɨ̀ kòkaꞌì dhya adrélépi tá adhélé ɨ́ bvó dhɨ kòdhya. Dhya nda Yésu ꞌɨ.» 5 Ɨ̀ kòyi kúlí nda dre dhɨ, ɨ̀ dré ngàzo bàtísimò do Mírì Yésu nɨ rú sè. 6 Dɨ Pólò dré drɨ́gá bhàzo àyɨ dri gò, Tɨrɨ́ Lólo dré asízó àyɨ kɨ asó gò, ɨ̀ dré kɨdhózó adrélé ti twátwa kɨ ta, adrézó tà longó pròfétà kya tɨ́nɨ. 7 Àgo nda ɨ tá ànyɨ́ànyɨ mudrí-drì-rì.

8 Àmvolásà dhɨ, Pólò dré lɨ̀zo Yúdà ànzɨ kɨ lɨ̀sámbò dzó na gò, kɨdhólé adrélé Gìká nɨ kúlí ta tirì àko. Dré Gìká nɨ Òpɨ̀ nɨ tà tadházó móndyá kònàle dhɨ ɨ dré mbǎ na, adrézó àyɨ kɨ togó asé, ɨ̀ kòkaꞌìró be dhɨ bvó. 9 Dɨ, àyɨ kɨ àruka ɨ̀ dré àyɨ kɨ togó ꞌòzo tombálé, kúlí nda kɨ gàzo gò, ɨ̀ dré kɨdhózó adrélé tà ta kònzɨ Mírì nɨ láti nɨ tà rú móndyá títí ɨ kandrá. Dɨ Pólò dré àyɨ kɨ tayɨ́zó. Dré móndyá kaꞌìbhá dhɨ kɨ drìzo lɨ̀zo àyɨ ɨ́be Tìránò nɨ dzó adrézó móndɨ́ kɨ tadhá dhɨ na gò, dré adrézó Gìká nɨ tà ta àyɨ dré kìtú àlo àlo títí ɨ sè. 10 Dré ꞌòzoá kònɨ̀nɨ kóná rì gò, móndyá títí Yúdà ànzɨ ró ɨ̀ndɨ̀ súrú twá ro bvò Àsɨ́yà àdhya lé dhɨ ɨ̀ dré Mírì nɨ kúlí yìzo.

11 Gìká adré tá rìnyí fe Pólò dré adrézó tà kàdrɨ̀ lɨ́ndrɨ́ga ró nòle rè ko dhɨ kɨ ꞌo. 12 À adré tá ndɨ̀ndɨ̀ kɨ́tá twátwa dré tá tabèle dhɨ kɨ do lɨ̀zo bhàá dràbhá ɨ rú gò, ɨ̀ dré adrézó adrɨ́lé àyɨ kɨ drà ɨ lésè. Tɨrɨ́ kònzɨ ɨ̀ adré tá kpà topfòle àyɨ kɨ àruka ɨ lésè.

Sèkévà nɨ ànzɨàgo ɨ̀ tabhì tɨrɨ́ kònzɨ dròle

13 Yúdà ànzɨ àruka ɨ̀ adré tá tatsílé àrà twátwa ɨ ꞌásè, adrélé tɨrɨ́ kònzɨ kɨ drobe topfòle móndɨ́ ɨ lésè. Gò ɨ̀ dré kɨdhózó adrélé tà nda nɨ tabhì ꞌòle Mírì Yésu nɨ rú sè, adrézó tàá tɨrɨ́ kònzɨ ɨ dré dhɨ: «Má adré tàá àmɨ dri Yésu Pólò dré adrézó tà nɨ nɨ longó dhɨ nɨ rú sè dhɨ, mɨ̀ pfò!» 14 Dɨ Yúdà ànzɨ kɨ kòwánà kàdrɨ̀ àlo rú be Sèkévà dhɨ nɨ ànzɨàgo nzi-drì-rì dhɨ ɨ̀ adré tá kpà ꞌòá kònɨ̀nɨ. 15 Kìtú àlo dhɨ, ɨ̀ tà tá kònɨ̀nɨ gò, tɨrɨ́ kònzɨ nda dré logózó àyɨ dré dhɨ: «Má nì Yésu be. Má nì kpà Pólò àdhi ꞌɨ ya dhɨ be. Dɨ, àmɨ àmɨkya àdhibhá ꞌɨ?» 16 Dɨ agó tɨrɨ́ kònzɨ nda dré tá adrézó lána dhɨ dré dhèzo àyɨ dri, àyɨ títí dhɨ kɨ rìnyí lavú gò, àyɨ kɨ tswàzo tà tàndɨ ró. Gò ɨ̀ dré lapázó dzó nda lésè bvólɨ́lɨ́ ro ɨ̀ndɨ̀ làzɨ́ be bǐ àyɨ rúsè.

17 Móndyá títí Yúdà ànzɨ ró ɨ̀ndɨ̀ súrú twá ro Èfésò le dhɨ ɨ̀ kòyi tà nda dre dhɨ, tirì dré àyɨ kɨ ꞌòzo gò, ɨ̀ dré adrézó Mírì Yésu nɨ rú nɨ lɨndrɨ̀ bha. 18 Dɨ móndɨ́ bǐ Yésu nɨ kaꞌìbhá dhɨ ɨ̀ adré tá alɨ̀le tà kònzɨ ɨ̀ dré ꞌòle dhɨ kɨ ta ngádra ꞌá móndyá títí ɨ kandrá. 19 Àyɨ kɨ àruka adrébhá tá làndrí ndribhá ro dhɨ ɨ̀ adré tá àyɨ kɨ búkù làndrí àdhya kɨ adó alɨ̀zo zàá móndyá títí ɨ kandrá. Búkù ɨ̀ dré zàle nda kɨ làgɨ́ tá ànyɨ́ànyɨ làfa lòꞌwa ngùlù-nyadhɨ-rì-drì-mudrí.* 20 Dɨ ásà dhɨ, Mírì nɨ kúlí adré tá laꞌúlé akódhɨ nɨ rìnyí sè, adrélé lɨ̀le drìdrì.

21 Tà nda ɨ̀ kòꞌo ru títí dre dhɨ, Pólò dré nòzoá dhɨ, dóro nɨ ɨ́ dré lavúlé bvò Màkèdònɨ́yà àdhya ꞌásè ɨ̀ndɨ̀ Àkáyà àdhya ꞌásè, lɨ̀le Yèrúsalémà na dhɨ. Tà tá dhɨ: «Má kòlɨ̀ tsàle kònàle dre dhɨ, adré kpà lèá dhɨ, má kòlɨ̀ Rómà na.» 22 Dɨ dré áyɨ àzíàmu rì, Tìmòtéyò ɨ Èrástò be dhɨ kɨ mùzo lɨ̀le ɨ́ kandrána Màkèdònɨ́yà na gò, dré ɨ́na adrézó Àsɨ́yà na lókyá tsà sè.

Èfésòbhá kɨ lɨgɨma Pólò ɨ rú dhɨ

23 Lókyá nda sè dhɨ, tà dré abɨ́zó nyɨ̌nyɨ Èfésò na Mírì nɨ láti nɨ tà sè. 24 Agó àlo rú be Dèmètrɨ́yò adrélépi tá ngá di àrezá sè dhɨ tá kònàle be. Akódhɨ nda ɨ àzízɨ̌ nɨ ɨ́be dhɨ ɨ̀ adré tá gìká tòko ró rú be Àrètémì dhɨ nɨ dzó nzɨ̌ tsàtsà dhɨ kɨ ledé àrezá sè, adrézó làfa kisú ásà bǐ.† 25 Dɨ akódhɨ dré ngàzo áyɨ àzízɨ̌ nda kɨ kɨmó túmä́ní móndɨ́ àruka adrébhá tá ngá ledé àyɨ tɨ́nɨ dhɨ ɨ́be gò, tàzoá àyɨ dré dhɨ: «Áma arúpi ɨ, mɨ̀ nì tàle dhɨ, mà adré làfa kisú bǐ àzí kòdhɨ sè dhɨ be. 26 Dɨ mɨ̀ nò ɨ̀ndɨ̀ mɨ̀ yi tàle dhɨ, Pólò kòdhɨ se móndɨ́ zyandre kònwa Èfésò ꞌa ɨ̀ndɨ̀ bvò wä́yi Àsɨ́yà àdhya lé dhɨ kɨ togó lɨtɨ́lé dre. Adré ɨ́na tàá dhɨ, gìká lɨ́ndrɨ́ móndɨ́ ɨ̀ dré adrélé ledélé àyɨ kɨ drɨ́gá sè dhɨ ɨ, gìká tàndɨ ꞌɨ ko. 27 Dɨ tà nda kɨtswá ngbà ꞌí àma kɨ àzí nɨ rú kɨzá kòdhya ko. A nɨ kókpà kɨtswá àma kɨ gìká tòkó gú, Àrètémì nɨ tépelò nɨ rú kɨzá gò, akódhɨ nɨ lɨndrɨ̀ móndyá títí Àsɨ́yà ꞌásè ɨ̀ndɨ̀ bvò wä́yi ꞌásè dhɨ ɨ̀ dré adrélé bhàle dhɨ nɨ tɨngázó!»

28 Dɨ ɨ̀ kòyi tà nda dre dhɨ, àyɨ kɨ togó dré aswázó tà tàndɨ ró gò, ɨ̀ dré ngàzo adrélé tetrélé adrézó loyóá dhɨ: «Àrètémì Èfésòbhá kya kàdrɨ̀ lavúlé!» 29 Gí ko, tà dré abɨ́zó nyɨ̌nyɨ bhàandre nda ꞌá. Dɨ móndɨ́ zyandre dhɨ ɨ̀ dré Pólò nɨ atsíàmu, Gáyò ɨ Àrìstàrúkò be angábhá Màkèdònɨ́yà lésè dhɨ kɨ rùzo gò, ɨ̀ dré ru wùzo lɨ̀le àyɨ ɨ́be àrà kàdrɨ̀ adrézó ru kɨmó dhɨ na. 30 Pólò adré tá ɨ́na lèá pfòle móndyá zyandre nda ɨ kandrá. Dɨ, móndyá kaꞌìbhá dhɨ ɨ̀ dré àyɨkya kaꞌìzoá ko. 31 Ndɨ̀ndɨ̀ dhya kàdrɨ̀kàdrɨ̀ Àsɨ́yà drìle dhɨ kɨ àruka adrébhá tá Pólò nɨ arúpi ró dhɨ, ɨ̀ dré kúlí mùzo akódhɨ nɨ ti lizí, kòpfòró móndyá zyandre nda ɨ kandrá ko.

32 Móndyá zyandre ru kɨmóbhá nda kɨ drì abɨ́ dre nyɨ̌nyɨ. Àyɨ kɨ àruka ɨ̀ adré tá tetrélé, adrézó tà àlo ta. Àruka nɨ ɨ̀ adré tá kó tà àzya ta. Àyɨ bǐ dhɨ ɨ̀ nì tá ngalè ɨ̀ kɨmó tá ru àdho tà sè ya dhɨ ko. 33 Yúdà ànzɨ ɨ̀ dré agó àlo rú be Àlɨ̀gɨ̀zándrè dhɨ nɨ ꞌòzo pfòle móndyá zyandre ɨ kandrá, kòngɨró tà nda nɨ àndu be dhɨ bvó. Dɨ akódhɨ dré drɨ́gá bhàzo kuru àyɨ kɨ kúlí kɨkɨ́zó, ɨ́ kòkɨtswáró áyɨ tàrá ga àyɨ kandrá. 34 Dɨ, ɨ̀ kònì akódhɨ Yúdà mvá ꞌɨ dhɨ dre dhɨ, ɨ̀ dré ngàzo adrélé tetrélé kúlí àlo sè ànyɨ́ànyɨ sáà rì, adrézó loyóá dhɨ: «Àrètémì Èfésòbhá kya kàdrɨ̀ lavúlé!»

35 Kùdù ro dhɨ, dhya bhàle adrélé bhàandre nda nɨ tà tɨsɨ̀ dhɨ dré ngàzo móndyá zyandre nda kɨ kúlí kɨkɨ́ gò, tàzoá àyɨ dré dhɨ: «Àmɨ Èfésòbhá nɨ ɨ, móndyá títí dhɨ ɨ̀ nì tàle dhɨ, à bhà bhàandre Èfésò àdhya adrélé gìká gú, Àrètémì nɨ tépelò lɨkɨ́, akódhɨ nɨ lɨ́ndrɨ́ adhélépi bhù lésè dhɨ ɨ́be dhɨ be. 36 Dhya àlo kɨtswá tà kòdhɨ nɨ kayí bwà ko. Ásà dhɨ, adré lèá dhɨ, mɨ̀ kàdré kɨ́rɨ, ɨ̀ndɨ̀ mɨ̀ kòꞌo tà wàyá ro ko. 37 Mɨ̀ adrì àgo kònɨ ɨ kònwa, tákò ɨ̀ lodhá àyɨkya àma kɨ gìká tòkó ko, ɨ̀ topá kpà ngá akódhɨ nɨ tépelò ɨ lésè ko. 38 Dɨ Dèmètrɨ́yò ɨ àzízɨ̌ nɨ ɨ́be dhɨ ɨ̀ kàdré tà ɨ́be tàle móndɨ́ ɨ rú dhɨ, àrà adrézó tàbvó ta dhɨ ɨ be, ɨ̀ndɨ̀ tàbvó tabhá ɨ be. Adré dɨ lèá dhɨ, ɨ̀ kòlɨ̀ tà ta móndɨ́ ɨ rú kònàle. 39 Mɨ̀ kàdré tà àzya ɨ́be lizílé dhɨ, à nɨ kpà tà nda kɨ yi àrà adrézó tà kɨ bvó lanzɨ́ àma kɨ tòlɨ́ sè dhɨ na. 40 Tàko ko, tayɨ́ ngbà ꞌí tsà, à dré àma kɨ asíkìzo móndɨ́ kɨ lɨgɨma ándrò kònɨ̀dhɨ nɨ tà sè. À kòlizí àma dhɨ, mà kɨtswá tà àlo ta tà wàyá ꞌòle ándrò kònɨ̀dhɨ nɨ àndu ngɨ̀zo dhɨ bwà ko.» Dɨ kòtà tà nda ɨ dre dhɨ, dré móndyá zyandre ru kɨmóbhá nda kɨ ꞌòzo ayɨ́lé.

*19:19 19:19 «Làfa lòꞌwa ngùlù-nyadhɨ-rì-drì-mudrí» (50.000) kònɨ ɨ tá làfa adrélé fèle móndɨ́ ngùlù-nyadhɨ-rì-drì-mudrí dhɨ ɨ dré àzí ꞌòle kìtú àlo sè dhɨ tí dhɨ ꞌɨ.

†19:24 19:24 «Àrètémì» kònɨ̀dhɨ, Gìríkì kɨ gìká kɨ àlo tòko ró, ɨ̀ dré adrézó mì bha vélána, kòfèró àyɨ dré ànzɨ dhɨ ꞌɨ. Ɨ̀ adré tá akódhɨ nɨ lɨndrɨ̀ bha dzó nzɨ̌ tsàtsà ledélé àrezá sè dhɨ ɨ sè.