Balʉwa nɨnɔ Pɔlɔ akpikilya ndɨ
Tito
Lɨkpʉmʉka la mambwa
Balʉwa nɨnɔ Pɔlɔ akpikilya ndɨ Tito nɨmʉ. Tito kɛgʉ ndɨ ɨyɨ Muyuda abɛ Pɔlɔ, luki limoti, apʉna ndɨ ɨyɨ kaɓɨɓya Yeso, na ɓakpakyanaga ndɨ na Pɔlɔ ɓongbinga ɓasɨ kagya ligubo lo Mongoni Manza. Balʉwa yi nɨmʉ atakanya ndɨ Tito ko uzu wa Kɛlɛtɨ. Pɔlɔ asa ndɨ kʉ ɓɛyɔ kyɛ ʉpʉnagɨ ɓambanzʉ nɨɓɔ ɓʉmamalya ɓatʉ ɓi nɨɓɔ ɓaɓɨnɨkyana Yeso. Akwanana ndɨ gɔnɨ kauwonisilo ɓatʉ ɓi nɨɓɔ ɓɛyɔ ɓokwononi mino kaiko luga kaɓʉ, na ɓɛyɔ ɓokwononi mino kakpokyoniso ɔɓɨlɨ kaɓʉ. Ʉtʉmbʉlyaga ndɨ gɔnɨ ɓɛyɔ ɓokwononi mino kaʉpá ɓambɔkʉ-mbɔkʉ, ikanɨ ɓomiki, ikanɨ ɓosunzu mʉtʉʉ, na ɓɛyɔ ɔɓɨlɨ ka ɓatʉ nɨɓɔ ɓokwononi kaʉmamalya ɓatʉ nɨɓɔ baɨlya okwononi mino kaiko.
Yɨgbananaga ya kɨtaɓʉ yi nɨyɨ:
Yuuso, na malʉmba 1:1-4
Ɓɛyɔ ɓokwononi mino kaʉpá ɓangama ka ɓatʉ nɨɓɔ ɓabaɨlya mʉtʉʉ 1:5-16
Ɓɛyɔ ɓokwononi mino kaʉpá ɓatʉ nɨɓɔ ɓabaɨlya mʉtʉʉ 2:1–3:11
Yuuso ya muliɓo 3:12-15
1
Yuuso
Ɨmɨ Pɔlɔ nɨnɔ na mʉgya-ligubo ko Kunzi na atʉtʉmbwa ka Yeso-Kilisito nɔ nakpiki balʉwa yi nɨmʉ. Kunzi ɛtɨka ndɨ ka ɓatʉ nɨɓɔ ʉpʉnaga ndɨ ɓɛ ɓaɓɨnɨkyanɨ na kyɛ numibisi lɨngʉnʉ iba ɓiki ɓatʉ ɓongbingbili ko misa kakɨ. Kʉwa wa gʉwa, ɓiko na mʉtamanagɨ ma ɔɓɨlɨ wa ɓɛnzɛ na ɓɛnzɛ. Kunzi nɨnɔ kaɓɨkyagɨgʉ ɓɔngɔ, atiwonyogoni ndɨ ɔɓɨlɨ yi nɨnɔ kambwa kagya makpʉmʉka masɨ. Nɨyɔ ngbinga ɨtʉlyana kʉwa, Kunzi Muhukuso kusu umibisa ndɨ ɓambanzʉ lɨkpʉmʉka kakɨ. Epóku ndɨ mongoni mi nɨmɔ, ɛkpamya kʉwa ɓɛ naɓɨkyagɨ.
Nukpikilyi ɨwɛ Tito balʉwa yi nɨmʉ, mikamɨ walɨngʉnʉ nɨnɔ ta na ɨwɛ luki limoti ka baya. Ɨzɨyɔ na mazɨyɔ ko Kunzi Baba na Yeso-Kilisito Muhukuso kusu iki pa imoti na ɨwɛ.
Tito akaumomosa ɓambɔkʉ-mbɔkʉ ɓa kanisa ka Kɨlɛtɛ
Nusi ɓi ko uzu wa Kɨlɛtɛ komosisyo ɓopisi ɓaya mogubo nɨɓayɔ osikoni ɓi, kaumomoso ɓambɔkʉ-mbɔkʉ ɓa makanisa ka ɓagʉɗʉ ɓasɨ, mʉɗɔngɔnɨ ɓɛyɔ ɨmɨ mombukwana-dakɨ nʉpí ɓi mino mʉtʉʉ. Mbɔkʉ-mbɔkʉ wa kanisa kokwononigʉ kaiko na ɓɛɓɔ. Okwononi kaiko na muko ɓemoti aka. Ɓomikakɨ ɓokwononi kaiko ɓakilisito, nɨ ɓakɛgʉ na yɨgya yanyɛ ikanɨ mʉ mapʉ. A ɓɛyɔ, mʉtʉ wa kamalya kanisa kokwononigʉ kaiko na ɓɛɓɔ, kyɛ a zamʉ nɨnɔ andaga makpʉmʉka ko Kunzi. Kokwononigʉ kaiko mʉtʉ wa lɨmbɛngɨ lidingi, ikanɨ wa lɨmbɛngɨ likuɗu, ikanɨ wa lɨbʉma, ikanɨ nɨnɔ mʉsaana na ɓambanzʉ, ikanɨ mʉtʉ yi nɨnɔ akakɨsa kangamɨkana ko pisi yanyɛ. Luki limoti, okwononi iki mʉtʉ yi nɨnɔ a wakɨtʉlya kaʉtɨlya ɓobiko na nɨnɔ apaga ɓʉnza. Okwononi iki mʉtʉ wa yimibo, wongbingbili, wotu na nɨnɔ kɛgʉ lɨmbɛngɨ ɓikpo. Okwononi igwinonogo ɓingbufu ka Lɨkpʉmʉka ko Kunzi nɨlɔ la lɨngʉnʉ, kaɓyɛnɛnɛ na mʉtʉʉ nɨmɔ ɓawonisila ndɨ. Kʉwa wa, akwanana kaʉtɨwa ɓambanzʉ ko pisi ya lɨngʉnʉ, na kaʉkɨtaga nɨɓɔ ɓiko kakɨsa koyikoso lɨkpʉmʉka kakɨ.
10 A ɓɛyɔ, a na ɓatʉ ɓa mʉ mapʉ ɓudingi, ɓipuuu luga ka Ɓayuda nɨɓɔ ɓoɓinikyononi. Liguba kaɓʉ nɨ yɨnzɨnzɨnya aka na kaʉɓɔɓɔ ɓɛngɛnɨ. 11 Okwononi kaudokisa ɓatʉ ɓi nɨɓɔ kyɛ ɓapanzaga ɓandaɓʉ ɓayasɨ na mʉtʉʉ manyɛ, ɓanakɨsa ɨɓʉ kangamɨkana no pisi yanyɛ. 12 Ɓemoti ka ɓogyalandʉ kaɓʉ nɨnɔ a gɔnɨ Mʉkɛlɛtɛ, aɓɨkya ndɨ ɓɛ: «Ɓakɛlɛtɛ ɓa masyɛ masɨ ɓatʉ ɓa ɓɔngɔ, ɓanyama ɓʉɗɨya, ɓakapagɨgʉ ligubo na mambɛngɨ usomikononi no nzoyi ya malɨlɨ ɓikpo.» 13 Mʉtʉmbʉlagɨ mi nɨma a ma lɨngʉnʉ. Kinili, okwononi kauyoyiso yapʉ, iba ɓiki na baya yo ngbingbili. 14 Kʉwa wa gʉ wa, ɓasa kaɓyɛ ɓomongoni ɓaya kʉɓɔɓɔkʉ ka Ɓayuda, na mʉtʉʉ ka ɓatʉ ɓi nɨɓɔ ɓosonononi ndɨ na lɨkpʉmʉka la lɨngʉnʉ. 15 Makpʉmʉka masɨ a manzanza ka ɓatʉ nɨɓɔ ɓa ɓanza ko misa ko Kunzi. Luki limoti, kɛgʉ no luki gʉtʉgʉ limoti aka nɨlɔ ikaga lanza ka ɓatʉ nɨɓɔ ɓanyɛ ko misa ko Kunzi, na nɨɓɔ ɓakanaɓinikyonigʉ. A ɓɛyɔ, yimibo na mambɛngɨ kaɓʉ ikaga ka ɓʉnyɛ aka. 16 Ɓɨbɨbaga ɓɛ ɓamibatʉ Kunzi, luki limoti, yɨgya kaɓʉ a di. Ɓa ɓatʉ nɨɓɔ ɓakʉpagɨgʉ, ɓa na mʉ mapʉ na ɓakakwananagɨgʉ kagya ligubo lanza gʉtʉgʉ limoti aka.