26
Ɓangama ɓakagya dikiɗi kamwisiso Yeso
(Malɨkɔ 14:1-2; Luka 22:1-2; Yuani 11:45-53)
1 Ngbingo yi nɨnɔ Yeso ama ndɨ mina kapá mʉtɨwɨ mi nɨmɔ masɨ, ʉɓɨkya ɓaɓɨɓya kakɨ ɓɛ: 2 «Makaiba ɓɛ yɨnga wa Pasɨka ika ɓanʉ kumbusa wa masyɛ maɓa. Ɓasʉtatʉ Mika-Mʉmbanzʉ kyɛ ɓabangɨlagɨ ka mʉsalaba.»
3 Kʉwa wa, ɓokumu-kumu na ɓambɔkʉ-mbɔkʉ ka Ɓayuda ɓamʉmʉkana ndɨ ka ndaɓʉ ko kumu-kumu ɓɛyɔ ka Kayafa. 4 Ɓagya ndɨ dikiɗi kagwisiso Yeso ɓɨpɛlɛ na kamwisiso. 5 Luki limoti, ɓa ndɨ kaɓɨkya ɓɛ: «Takagwinitɔgʉ ko ngbinga wa yɨnga, kyɛ ɓambanzʉ ɓakovikimonogoni.»
Muka ɓemoti akpozyini Yeso na malazi ka mʉ
(Malɨkɔ 14:3-9; Yuani 12:1-8)
6 Ngbingo yi nɨnɔ Yeso a ndɨ mina ka Betania, ogulya ndɨ ka ndaɓʉ ka Simoni nɨnɔ a ndɨ keɓu-keɓu. 7 Muko ɓemoti akpuɗoku ndɨ. Muko yi nɨnɔ a ndɨ na malazi ma lɨgabʉ lapʉ kʉgbɛ ko supa nɨnɔ ɓagya ndɨ na lɨtalʉ la alibati. Ngbingo yi nɨnɔ Yeso a ndɨ mino kalyalya, muko yi nɨnɔ akpazyaga ndɨ na malazi mi nɨmɔ ka mʉ. 8 Nɨyɔ ɓaɓɨɓya kakɨ ɓɨna ɓɛyɔ, ʉtʉla. Ɓaɓɨkya ɓɛ: «Ko bulya ɨkɨ yɔ akapʉta mino malazi ɓɛyɔ? 9 Ɓakwanano ɓi kagaba ka lɨgabʉ lapʉ kʉgbɛ na kaʉpá ɓatʉ ɓa yangya ɓuyi ɓi!»
10 Yeso andʉnga ndɨ yɨkpʉkpʉmʉkya kaɓʉ, umuusa kʉwa ɓɛ: «Ko bulya ɨkɨ yɔ mo mino kaɨkpʉkpʉmʉkya kʉgʉ ka muko yi nɨmʉ? Nɨlɔ egyilyi, a yanza! 11 A ɓɛyɔ, mika ndɛkɛ pa imoti na ɓatʉ ɓa yangya masyɛ masɨ. Luki limoti, ɨmɨ, takikigʉ ndɛkɛ pa imoti na iɓunu aka. 12 Ngbingo yi nɨnɔ ekpozyi mino na malazi nɨma ka nzʉyɨ, akeɓungusyogo ko bulya lɨsyɛ nɨlɔ ɓelumba ɓanʉ mino. 13 A lɨngʉnʉ, nakamʉɓɨkya ambɛ: ɓapa ɓayasɨ kʉ ɓaɓɨkyaga ndɛkɛ mino Mongoni Manza mi nɨma ka ɔɓɨlɨ wasɨ, ɓatamanaga ndɛkɛ nɨlɔ muko yi nɨmʉna ogyi, ɓanatʉmbʉlaga yi.»
Yuda Isikalioti oɓingisyini kagaba Yeso
(Malɨkɔ 14:10-11; Luka 22:3-6)
14 Kʉwa wa, Yuda Isikalioti, ɓemoti luga ka ɓatʉtʉmbwa tɛkɛɓɛ na ɓaɓa, ɨnda ndɨ ka ɓokumu-kumu. 15 Umuusa ndɨ ɓɛ: «Nakamʉgabɨlya, mɛpá ɨkɨ?» Kʉwa wa, ɓapá ɓambuma ɓayo ɓuyi ɓatɛkɛɓɛ ɓasaa. 16 Katʉkya ko ngbingo yi nɨnɔ, Yuda apʉnga kʉwa ndɨ kakɨsa pisi kaʉgabɨlya Yeso.
Yeso akalya Pasɨka na ɓaɓɨɓya kakɨ
(Malɨkɔ 14:12-26; Luka 22:7-23; Yuani 13:21-30; 1 Ɓakolito 11:23-25)
17 Ka lɨsyɛ la mambwa la yɨnga wa Mukati mokofulu, ɓaɓɨɓya ka Yeso ɓakpuɗoku ndɨ, ɓamuusa ɓɛ: «Wakapa ɓɛ tuɓungusilyogiku malɨlɨ ma Pasɨka yanɨ?»
18 Usikisya ndɨ ɓɛ: «Windoni ka gʉɗʉ, * 26:18 Gʉɗʉ yi nɨnɔ nɨ Yelusalɛma. ka alʉkʉ ɓemoti ɓɛnɛ. Maɓikyoku ɓɛ: Muwonisilo akaɓɨkya ɓɛ: ‹Ngbingo kamɨ a kʉwa ɓuwobi. Nakalya Pasɨka kʉ kakʉ pa imoti na ɓaɓɨɓya kamɨ.›» 19 Ɓaɓɨɓya ɓagya ndɨ mʉɗɔngɔnɨ ɓɛyɔ Yeso ʉkpamya ndɨ mino, ɓamba kʉwa ndɨ malɨlɨ ma Pasɨka kʉ ɓɛyɔ.
20 Nɨyɔ ɓʉgɔgɔ ogwo, Yeso ika ndɨ kalyalya pa imoti na ɓatʉtʉmbwa tɛkɛɓɛ na ɓaɓa. 21 Ngbingo nɨnɔ ɓa ndɨ mino kalyalya, aɓɨkya ɓɛ: «A lɨngʉnʉ, nakamʉɓɨkya ambɛ, ɓemoti kunu ɛgabatʉ.» 22 Ɓatʉtʉmbwa ɓalya ndɨ kumbu, ɓapʉnga kamuusogo yɨkaka-yɨkaka ɓɛ: «Mombukwono-dosu! Ɨmɨ?»
23 Yeso osikisya ɓɛ: «Mʉtʉ yi nɨnɔ akamakyaga kʉɓɔkʉkɔ ka sanɨ pa imoti na ɨmɨ nɔ ɛgaba ɓanʉ. 24 Mika-mʉmbanzʉ akokwa mʉɗɔngɔnɨ ɓɛyɔ ikpikaga ndɨ mino ko bulya kakɨ. Luki limoti, kumbu yidingi ka mʉtʉ yi nɨnɔ akagaba yi! Ika gʉtʉgʉ ndɨ ɓɨnza kʉgbɛ nɨ kɨɓukutigʉ!»
25 Kʉwa wa, Yuda nɨnɔ a ndɨ kagaba, amuusa ɓɛ: «Muwonisilo! Ɨmɨ?» Yeso asikisya ndɨ ɓɛ: «Woɓikyi nɨ ɨwɛ!»
26 Ngbingo yi nɨnɔ ɓa ndɨ mino kalyalya, Yeso ava ndɨ mukati. Kumbuso kabibisa Kunzi, oɓunonogo, ʉpága ɓaɓɨɓya kakɨ. Ʉɓɨkya kʉwa ndɨ ɓɛ: «Voni, malya, a nzʉyɨ kamɨ.» 27 Kʉwa wa, ava ndɨ kɔpɔ, kumbuso kabibiso Kunzi, ʉpá. Ʉɓɨkya ndɨ ɓɛ: «Mwoni iɓunu ɓasɨ! 28 A ɓɛyɔ, nɨyɨna a ɓangʉ kamɨ. Ɓangʉ ya agʉmɛ ko Kunzi. Oɗukonaga ndɛkɛ ko bulya ka ɓatʉ ɓudingi na ko bulya mʉpɨlya ma ɓʉnyɛ. 29 Nakamʉɓɨkya ambɛ, nakamwigʉ ndɛkɛ ɓata vinya wa muzabibu, kadwɛ ka lɨsyɛ nɨlɔ namwo ndɛkɛ mino nɨnɔ wambɨya pa imoti na iɓunu ɓasɨ ka ɓʉngama ka Baba.»
30 Kʉwa wa, ɓɨmbɨla ndɨ lɨmbʉ libibisa Kunzi. † 26:30 Ɓayuda, ngbingo yi nɨnɔ ɓamaga ndɨ mino kalya malɨlɨ ma Pasɨka, ɓɨmbɨlaga ndɨ Mambʉ 113-118 na 136. Kumbuso yi, ɓopupa ndɨ wa, ɓaga ka Ngʉpa ya Mizeituni.
Yeso oɓikyini ɓɛ Pɛtɛlɛ amanganyatʉ
(Malɨkɔ 14:27-31; Luka 22:31-34; Yuani 13:36-38)
31 Kʉwa wa, Yeso ʉɓɨkya ndɨ ɓaɓɨɓya kakɨ ɓɛ: «No biti ya lɨsyɛ li nɨlɨ, iɓunu ɓasɨ mɛmanganyatʉ. A ɓɛyɔ, ikpikaga ndɨ ɓɛ:
‹Namwɔ ndɛkɛ muɓuɓulyo ka ɓakɔndɔlɔ.
Na ambaza kaɓʉ omisikana ɓingbwi.› 26:31 Wanda ka Zakalia 13:7.
32 Luki limoti, kumbuso ɨmɨ kopupo ka mbʉkʉ, metokonyoku ndɛkɛ ka Galilaya.»
33 Kʉwa wa, Pɛtɛlɛ aɓɨkya ndɨ ɓɛ: «Gʉtʉgʉ ɓɛngɛnɨ ɓasɨ ɓakuginyo, luki limoti, ɨmɨ nakʉmanganyɨgʉ ndɛkɛ!»
34 Yeso asikisya ndɨ ɓɛ: «A lɨngʉnʉ, nakaʉɓɨkya ambɛ, no biti ya lɨsyɛ li nɨlɨ, kambwa kɔkʉ kaalɨka, wika nɨ wemongonyini nganga yɨsaa.»
35 Pɛtɛlɛ asikisya ndɨ ɓɛ: «Gʉtʉgʉ kiko ɓɛ tokwi pa imoti, nakʉmanganyɨgʉ ndɛkɛ!» Ɓaɓɨɓya ɓagɔgɔ ɓasɨ ɓaɓɨkya ndɨ ɓɛgɛyɔ.
Yeso akalʉmba ko tiko ya Gɛtɛsɛmanɨ
(Malɨkɔ 14:32-42; Luka 2:39-46)
36 Kʉwa wa, Yeso na ɓaɓɨɓya kakɨ ɓosila ndɨ ka Gɛtɛsɛmanɨ. Ngbingo yi nɨnɔ ɓadwɛ ndɨ mino, ʉɓɨkya ɓɛ: «Wikonononi wanʉ ko ngbingo yi nɨnɔ na mbɛyɨ mino kaɨnda kalʉmba kʉ.» 37 Kumbuso yi, ɓaga ndɨ na Pɛtɛlɛ na ɓomika Zɛbɛdayɔ ɓaɓa. Yeso apʉnga ndɨ kalya kumbu, otuma na kʉɓangakʉ ɓɨɗɛ.
38 Kʉwa wa, ʉɓɨkya ndɨ ɓɛ: «Nakalya kumbu kʉgbɛ ɓuwobi kokwo. Wikoni wanʉ, mika ɓuɓisi aka pa imoti na ɨmɨ.»
39 Kumbuso yi, isisila ndɨ kambwa yɨkɛɗɛ, ogwo mokpukpu. Apʉnga kalʉmba ɓɛ: «Babooo! Kika nɨ akwananatʉ, ikiɗisyanɔ ɓaka kɔpɔ wa yigyogyiso yi nɨmʉ! Gʉtʉgʉ ɓɛyɔ, kikonitɔgʉ sɨpananɨsɔ kamɨ. Luki limoti, iki nɨsɔ kakʉ aka.»
40 Kumbuso yi, Yeso igoku ndɨ wa ʉsa ndɨ mina ɓaɓɨɓya kakɨ, ʉtakanya kʉwa ndɨ ka ɓatɔtɔ. Amuusa ndɨ Pɛtɛlɛ ɓɛ: «Wakokwononigʉ kaika muɓisi pa imoti na ɨmɨ gʉtʉgʉ ka saa-imoti aka? 41 Wikoni ɓuɓisi, manalʉmba, kyɛ makogulyonitɔgʉ ka kʉɓɔɓɔkʉ! Lɨmbɛngɨ a na mʉsasa kagya ɓʉnza, luki limoti, nzʉyɨ a na ɓʉpɔ.»
42 Yeso ʉkɨɗa ndɨ ka nganga ya yɨɓa, alʉmba ɓɛ: «Babooo! Kika nɨ kokwononigʉ ɓi ɓɛ kɔpɔ wa yigyogyiso yi nɨmʉ akɨɗɨ nɨ nakamwɨgʉ, sɨpananɨsɔ kakʉ igyonosi nɛkɨ!»
43 Ngbingo yi nɨnɔ igoku ndɨ mino ɓuwobi na ɓaɓɨɓya kakɨ, ʉtakanya ɓata ɓʉlalana aka kyɛ tɔtɔ a ndɨ nɨ ubeɗulini. 44 Kʉwa wa, Yeso ʉsa ndɨ ɓata, ɨnda kalʉmba ka nganga ya yɨsaa. Malʉmba mi a ndɨ mʉɗɔngɔnɨ abɛ nɨmɔ ma mambwa aka.
45 Kumbuso yi, igoku ndɨ kʉ ɓaɓɨɓya ɓa ndɨ mino, ʉɓɨkya ɓɛ: «Ambɛ, ma asɨ ka ɓatɔtɔ aka na kaimumbiso? Ngbingo itulyonini! Ɓiko kasʉta Mika-mʉmbanzʉ ka maɓɔkʉ ka ɓatʉ ɓanyɛ. 46 Zuzukoni, togoni! Winoni, mʉtʉ yi nɨnɔ akɛgaba, osiliniku!»
Ɓagwini Yeso
(Malɨkɔ 14:43-50; Luka 22:47-53; Yuani 18:3-12)
47 Ngbingo yi nɨnɔ Yeso a mbɛyɨ ndɨ mina kanzɨna aka nɔ, ɓemoti luga ka ɓaɓɨɓya kakɨ tɛkɛɓɛ na ɓaɓa nɨnɔ ina ndɨ ɓɛ Yuda opuponoku. A ndɨ pa imoti na ambaza mudingi ka ɓambanzʉ. Ɓatʉ ɓi nɨɓɔ ɓa ndɨ na ɓadʉkpa na ɓɛngbɨngɨlɨ. Ɓokumu-kumu na ɓambɔkʉ-mbɔkʉ ka Ɓayuda ɓɔ ɓutikoku ndɨ. 48 Yuda nɨnɔ a ndɨ nɨ agobini Yeso, a ndɨ nɨ uɓikyini kambwa aka ɓɛyɔ agyo mino, ʉɓɨkya ɓɛ: «Alʉkʉ nɨnɔ napututo, iba ɨyɨ nɨnɔ. Mugwini!»
49 Yuda akpuɗoku ndɨ Yeso ɓɨgala-gala, amuusa ɓɛ: «Muwonisilo! wanodokuuu!» Apututa kʉwa.
50 Ɨyɨ asikisya ndɨ ɓɛ: «Wai! Gyanɔ nɨlɔ woduku kagya.» Kʉwa wa, ɓatʉ ɓi nɨɓɔ ɓisisiloku ndɨ, ɓagwi.
51 Ɓemoti ka ɓaɓɨɓya ka Yeso anyɔ ndɨ dʉkpa kakɨ, ayipa mʉgya-ligubo ko kumu-kumu, akɔ kutiliko.
52 Luki limoti, Yeso aɓɨkya ndɨ ɓɛ: «Wigisa dʉkpa kakʉ ka pa yi! A ɓɛyɔ, mʉtʉ wasɨ nɨnɔ abʉmanaga na dʉkpa, okwa ndɛkɛ dʉkpa gɔnɨ. 53 Ambɛ, wakɛgʉ kaiba ɓɛ nakwanana kakʉnga Baba kesingyo? Wa aka wa, etikilyoku kakɨtaga ɓambaza tɛkɛɓɛ na ɓaɓa ka ɓamalaika.‡ 26:53 Ɓambaza tɛkɛɓɛ na ɓaɓa a ndɨ banda ɓasʉda mʉɗɔngɔnɨ abɛ ɓɛlɔfʉ ɓatɛkɛɓɛ maɗɨya na ɨka na ɓaɓa. 54 Luki limoti, kutikoku ɓamalaika ɓɛyɔ, Moɓiso Motu akwanana kaɨtʉlyana lɨkɨ? A ɓɛyɔ, Moɓiso mi nɨmɔ akaɓɨkya ɓɛ masɨ okwononi kaigyonasa ɓɛyɔ aka yɔ.»
55 Kʉwa wa, Yeso aɓɨkya ndɨ ɓambaza nɔ ɓɛ: «Moduku kegwi na ɓadʉkpa na ɓɛngbɨngɨlɨ abɛ nakika mʉtʉ wo kuɓakʉ? Nikaga ndɨ pa imoti na iɓunu masyɛ masɨ wakiko ka Ndaɓʉ ko Kunzi nɨ nanapá mʉtʉʉ, makegwigʉ ndɨ. 56 Luki limoti, masɨ nɨmana akaigyonosa kyɛ ɨtʉlyanɨ ɓɛyɔ ɓogyalandʉ ɓokpikaga ndɨ mino.»
Kʉwa wa, ɓaɓɨɓya ɓasɨ ɓasa ndɨ Yeso, ɓogwa mbangʉ.
Yeso akasamba ka Basa-Yidingi ka ɓangama ka Ɓayuda
(Malɨkɔ 14:53-65; Luka 22:54-55, 63-71; Yuani 18:13-14, 19-24)
57 Ɓambanzʉ nɨɓɔ ɓagwi ndɨ Yeso, ɓaga na ɨyɨ ka Kayafa nɨnɔ a ndɨ kumu-kumu. Ɓowonisilo ɓa mʉtʉʉ na ɓambɔkʉ-mbɔkʉ ɓa ndɨ ɓʉmʉmʉkana kʉ ɓɛyɔ. 58 Pɛtɛlɛ a ndɨ kaɓyɨɓya Yeso mina ɓyɨ kadwɛ kʉ kwa kʉ ka ndaɓʉ ko kumu-kumu. Ogulya ndɨ ka pa yangba, ikoku pa imoti na ɓazamʉ kaɨna ɓɛyɔ isilyoku mino.
59 Ɓokumu-kumu na ɓangama ɓagɔgɔ ɓasɨ ɓa Basa-Yidingi ɓa ndɨ kaʉkɨsa ɓadɛmʉ ɓa ɓɔngɔ, kyɛ ɓinisoni no pisi kamwisiso Yeso. 60 Luki limoti, ɓakɨnagʉ ndɨ, gʉtʉgʉ ɓɛyɔ ɓatʉ ɓudingi ɓodogoku ndɨ mino kaɓʉkʉlyaga ɓɔngɔ.
Ka muliɓo, ɓatʉ ɓaɓa ɓodoku ndɨ kaɓɨkya ɓɛ: 61 «Mʉtʉ yi nɨmʉ aɓɨkya ndɨ ɓɛ: ‹Nakwanana kapanza Ndaɓʉ ko Kunzi, kopika ɓata kumbusa wa masyɛ masaa.›»
62 Kʉwa wa, kumu-kumu amaga ndɨ, amuusa Yeso ɓɛ: «Ambɛ, wakɛgʉ kosikisyo? Wakaɓɨkya ɓʉ ka ɓangbanga nɨɓana ɓambanzʉ ɓakaʉpɨ́lyaga ɓa?» 63 Luki limoti, Yeso adaka ndɨ ɓiwo.
Kumu-kumu aɓɨkya ɓata ndɨ ɓɛ: «Nakaumuuso ko lino ko Kunzi nɨnɔ a na ɔɓɨlɨ, tɨɓɨkya pisi ka silika, ɨwɛ nɨ Kilisito, Miko Kunzi?»
64 Yeso asikisya ndɨ ɓɛ: «Ɨwɛ mombukwana-dakɨ woɓikyini! Luki limoti, nakamʉɓɨkya ambɛ katʉkya mbɨya wanʉ, mamɨnatʉ Mika-mʉmbanzʉ wakiko ka kumbanzɨkanɨkɔ ko Kunzi nɨnɔ wo Ngu. Na mamɨnatʉ ndɛkɛ gɔnɨ nɨ anodoku ka ɓɛkʉɓa kʉgʉ wa lɨsyɛ.»
65 Kʉwa wa, kumu-kumu yi nɨnɔ ɨnʉaga ndɨ ɓotu. Aɓɨkya ɓɛ: «Atumbwini Kunzi! Takɛgʉ ɓata na nzoyi ya ɓadɛmʉ. Mapʉnya kaʉkana ɓɛyɔ atumbwi mino. 66 Makaɓɨkya ɓʉ?» Ɓasikisya ndɨ ɓɛ: «Okwononi ɓamwɨ!»
67 Kʉwa wa, ɓaɓakyaga ndɨ Yeso na ɓotikito ko miso, ɓayipaga ɓangwasɨ. Ɓagɔgɔ ɓayipaga ndɨ ɓangwasɨ, 68 ɓanaɓɨkya ɓɛ: «Kilisito! Ndʉnga pisi ka ɓugyalandʉ! Tɨɓɨkya, wanɨ nɔ uipi?»
Pɛtɛlɛ amongonyini Yeso
(Malɨkɔ 14:66-72; Luka 22:56-62; Yuani 18:15-18, 25-27)
69 Ko ngbingo yi nɨnɔ, Pɛtɛlɛ a ndɨ ɨyɨ wakiko kunzi ka pa yangba. Kʉwa wa, mʉgya-ligubo ɓemoti mʉsɨka yi akpuɗoku ndɨ, aɓɨkya ɓɛ: «Ɨwɛ, watʉ ndɨ gɔnɨ pa imoti na Yeso mʉtʉ wa Galilaya.» 70 Luki limoti, Pɛtɛlɛ anganya ndɨ kambwa ka ɓatʉ ɓasɨ ɓɛ: «Ɨmɨ, nakibigʉ nɨlɔ wakapa kaɓɨkya.»
71 Kumbuso yi, isisila ndɨ miso ya mupumi ma pa yangba. Mʉgya-ligubo mʉsɨka yi wagɔgɔ amɨna ndɨ, ʉɓɨkya ɓatʉ nɨɓɔ ɓa ndɨ wa ɓɛ: «Mʉtʉ yi nɨmʉna a ndɨ pa imoti na Yeso mʉtʉ wa Nazalɛtɨ.» 72 Pɛtɛlɛ anganya ɓata ndɨ, akɔ silika ɓɛ: «Ɨmɨ, nakamibigʉ mʉtʉ yi nɨmʉ!»
73 Kumbusa yɨkɛɗɛ, ɓatʉ nɨɓɔ ɓa ndɨ wa ɓakpuɗoku ndɨ Pɛtɛlɛ, ɓaɓɨkya ɓɛ: «A ɓɛyɔ, wa gɔnɨ ɓemoti kaɓʉ. Gʉtʉgʉ mʉnzɨna kakʉ aka akowonisilo ɓɨnza ɓɛ wa Mugalilaya!» 74 Pɛtɛlɛ akɔ ndɨ silika, aɓɨkya ɓɛ: «Nigyogyisi! Kika nɨ nakaɓɨkya ɓɔngɔ. Nakamibigʉ alʉkʉ yi nɨmʉ!» Wa aka wa, kɔkʉ alɨka ndɨ.
75 Pɛtɛlɛ atamana mʉnzɨna nɨmɔ Yeso aɓɨkya ndɨ ɓɛ: «Kambwa kɔkʉ kaalɨka, wika nɨ wemongonyini nganga yɨsaa.» Kʉwa wa, opupa ndɨ kunzi, apʉnga ndɨ kagama no kumbu kʉgbɛ.