5
యేసు మెట్టయ్ ఉపీర్ కెర్లి బోదన
(లూకా 6:20-23)
1 యేసు జేఁవ్ ఒగ్గర్‍జిన్ పట్టి అయ్‍లసక దెక కెర, ఏక్ మెట్టయ్ వెగ వెసితికయ్, జోచ సిస్సుల్ జోతె జెతికయ్ 2 జో చోండి పుటవ జేఁవ్ ఎత్కిజిన్‍క బోదన కెరుక దెర్లన్.
3 “అమ్ ఆత్మతె ఎద్గరె తొక్కిచ సుదల్ మెన కో చిననుల గే, జోవయింక చెంగిలి. కిచ్చొక మెలె, దస మాన్సుల్‍కయ్ పరలోకుమ్‍చి రాజిమ్‍తె వాట తయెదె.
4 “దుకుమ్ సేడ్తసక చెంగిలి, కిచ్చొక మెలె, దేముడు జోవయింక బురియవెదె.
5 “సొంత గవురుమ్ నే ఉచరంతసక చెంగిలి. కిచ్చొక మెలె, * 5:5 ‘ఆకర్‍క’ మెలె, ఈంజ లోకుమ్ నొవర్ జతి రితి ప్రబు మార్సుప కెర్లి పొదిక.జేఁవ్ ఈంజ బూలోకుమ్‍తె ఏలుప కెరుల.
6 “చూ తాన్ గెతె ఎదక మాన్సుల్ కీసి అన్నిమ్‍క పితిస్‍క ఆస జవుల గే, దస్సి, పున్నిమ్ ఇండుక కో ఎక్కి ఆస జవుల గే, జోవయింక చెంగిలి. కిచ్చొక మెలె, దేముడు జోవయింక పున్నిమ్ దా సర్దసంతోసుమ్ కెరెదె.
7 “మాన్సుల్‍క కన్కారుమ్ దెకితసక చెంగిలి. కిచ్చొక మెలె, దేముడు జోవయింక కన్కారుమ్ దెకెదె.
8 “పెట్టి సుద్ది తతసక చెంగిలి. కిచ్చొక మెలె, జేఁవ్ దేముడుక దెకుల.
9 “కోపుమ్ జలసక కో సేంతుమ్ కెర్తస జవుల గే, జోవయింక చెంగిలి. కిచ్చొక మెలె, దేముడుచ పుత్తర్సులు, మెన జోవయింక సంగుక జయెదె.”
10 “సత్తిమ్ ఇండితి రిసొ కో అన్నె మాన్సుల్‍చి అత్తి అల్లర్‍లు సిచ్చలు సేడుల గే, జోవయింక చెంగిలి. కిచ్చొక మెలె, దస మాన్సుల్‍కయ్ పరలోకుమ్‍చి రాజిమ్‍తె వాట తయెదె.”
11 “తుమ్ అంచ మాన్సుల్ జలి రిసొ తుమ్‍క మాన్సుల్ ఆరిక దూసుప కెర్లెగిన, అల్లర్ కెర్లెగిన, ఎత్కి రగల్ అబద్దుమ్ సంగిలెగిన, తుమ్‍క చెంగిలి. 12 జేఁవ్ దస్సి కెర్లె కి, సర్దసంతోసుమ్ తెన్ తా. కిచ్చొక మెలె, పరలోకుమ్‍తె తుమ్‍క వెల్లి బవుమానుమ్ దొర్కు జయెదె. పూర్గుమ్ కి, దేముడుచ కబుర్లు సంగిల మాన్సుల్ కి జేఁవ్ దస అల్లర్ కెర్ల.”
లోన్‍క చి ఉజిడిక టాలి
(మార్కు 9:50; 4:21; లూకా 14:34-35; 8:16)
13 “తుమ్ ఈంజ లోకుమ్‍క లోన్‍చి రితి జస్తె. గని జాగర్త తెన్ తా, లోన్‍చి కారు గెలెగిన, జా లోన్ కీసి అన్నె కారు జయెదె? అన్నె కిచ్చొక కి కామ్‍క నే జయె. ఎత్కి వెంట గెలుక జయెదె. దస్సి వెంట గెలెగిన, మాన్సుల్ సుఁదుక జయెదె.”
14 “తుమ్ ఈంజ లోకుమ్‍క ఉజిడి జా అస్సుస్. ఏక్ పట్నుమ్ మెట్టచి ఉప్పిరి తిలెగిన, జా పట్నుమ్‍క లుంకడుక నెంజె. 15 దస్సి, మాన్సుల్ దీవు లంబడ తిలెగిన, జా దీవుక నాడి గట్ర డంకితి నాయ్, గని దీవు కంబుమ్‍తె టీఁవుల, చి జా గెరి తిలస ఎత్కిక జా ఉజిడి కామ్‍క జెయెదె. 16 తుమ్‍చి తెన్ కి దస్సి తంక అస్సె. తుమ్ చెంగిల్ బుద్ది ఇండితిసి మాన్సుల్ దెక, పరలోకుమ్ తిలొ అబ్బొది జలొ దేముడుక గవురుమ్ దెతు మెన, తుమ్‍చి పెట్టి తిలి ఉజిడి మాన్సుల్‍చి ముక్మె లగితి రితి తుమ్ ఇండ.”
పూర్గుమ్ దిల ఆగ్నల్‍చి రిసొ యేసు సంగిలి బోదన
17 “మోసే పూర్గుమ్‍చొచి అత్తి దేముడు రెగ్డయ్‍ల ఆగ్నల్ జలెకు, పూర్గుల్‍చి అత్తి సంగిల దేముడుచ కబుర్లు జలెకు, పెట గెలుక ఆఁవ్ అయ్‍లయ్ మెన తుమ్ ఉచర నాయ్. జా ఎత్కి నెరవెర్సుప కెరుకయ్ ఆఁవ్ అయ్‍లయ్, గని పెట గెలుక మెన తుమ్ ఉచర నాయ్. 18 కిచ్చొక మెలె, తుమ్‍క ఆఁవ్ కిచ్చొ కచితుమ్ సంగితసి మెలె, ఆగాసుమ్ బుఁయి పాడ్ జా గెతె ఎదక, మోసే పూర్గుమ్‍చొచి అత్తి రెగిడ్లిసి దేముడుచ † 5:18 తెలుగు బైబిల్‍తె ధర్మశాస్త్రమ్ మెలె, మోసేచి అత్తి దేముడు రగ్డయ్‍లి ఆగ్నల్ మెన అమ్ జానుమ్. ఈంజ కొడొ ఎత్కి బైబిల్‍తె అగేచి పాఁచ్ పుస్తకుమ్‍తె రెగ్డయ్ జా అస్సె. ఈంజ దెకవుక మెన కుపియ బాసతె నొయి ప్రమానుమ్‍తె మోసే పూర్గుమ్‍చొచి అత్తి రెగిడ్లి దేముడుచ ఆగ్నల్ మెన రగ్డవ అస్సె.ఆగ్నల్‍చి కొడొ పూర్తి నెరవెర్సుప జతె ఎదక, జేఁవ్‍తె ఎక్కి కోడు కి ఎక్కి కామ కి పిట్టె నాయ్. 19 జాచి రిసొ, ఈంజ ఆగ్నల్ రితి కెర్తిస్‍క కో విలువ దెకితి నాయ్ గే, చి విలువ నే దెకితి రితి అన్నె మాన్సుల్‍క సికడుల గే, పరలోకుమ్‍చి రాజిమ్‍తె జో దాకు జవుల. గని కో జేఁవ్ కొడొ రితి నిదానుమ్ కెర, దస్సి నిదానుమ్ కెరుక అన్నె మాన్సుల్‍క సికడుల గే, జెఁవ్వి పరలోకుమ్‍చి రాజిమ్‍తె గవురుమ్ జవుల. 20 తుమ్‍క ఆఁవ్ కిచ్చొ మెంతసి మెలె, మోసే తెన్ దేముడు దిలి ఆగ్నల్ సికడ్తస చి పరిసయ్యుల్, కెర్తి కంట తుమ్ పున్నిమ్ ఇండిలెకయ్ నెంజిలె, తుమ్ కచితుమ్ పరలోకుమ్‍చి రాజిమ్‍తె బెదుస్ నాయ్.”
నీతిచి రిసొ యేసు సంగిలి బోదన
21 ‘నరు అత్య కెర నాయ్. నరు అత్య కో కెర్లె, సిచ్చ జంక అస్సె’ మెన పూర్గుమ్‍చక సంగిలిసి తుమ్ సూన్‍తసు. 22 ఆఁవ్, జలె, తుమ్‍క అన్నె కిచ్చొ సంగితసి మెలె, కక్క జలెకు కో జలెకు కోపుమ్ జలె, జో కోపుమ్ జలొ సిచ్చ జతి తప్పు కెర అస్సె, కో జలెకు అన్నెక్లొక నిస్కారుమ్ సంగిలె, వెల్లి సబచి అత్తిచి సిచ్చ జతి తప్పు కెర అస్సె. కో జలెకు అన్నెక్లొక ‘తుయి గడ్సు’ మెలి ఎదిలి కోడు సంగిలె, వెల్లి ఆగిచి గొయిచి సిచ్చ జతి తప్పు కెర అస్సె. 23 జలె, తుమ్‍చితె కో గే కిచ్చొగె అర్పితుమ్ దెంక మొదొల్ కెర తిలె జవుస్, ఈంజొ మాన్సు కిచ్చొగె కెర్లిస్‍చి రిసొ అన్నెక్లొ ఇనాచి ఉప్పిరి కోపుమ్ తెన్ అస్సె మెన ఈంజొ ఏదస్ట కెర్లెగిన, 24 ఈంజొ అర్పితుమ్ దెతిసి బలి దెతి టాన్‍తె నే దెతె, పాసి ముల దా కెర, తొలితొ గెచ్చ, జో అన్నెక్లొ తెన్ సేంతుమ్ కెరన, అన్నె జా కెర, ఇన్నెచి అర్పితుమ్ ఈంజొ దెవుసు.
25 “తుమ్‍చితె ఎక్కిలొక కో గే నేరిమ్ వయడ తిలెగిన, తుమ్ బెద గెతె తా తీర్పు కెర్తి గెరి నే పాఁవితె అగ్గె, జో నేరిమ్ వయడ్తొ మాన్సు తెన్, నేరిమ్ జలొసొ బేగి సేంతుమ్ జంక అస్సె. నెంజిలె నేరిమ్ వయడ్తొసొ తుమ్‍క తీర్పు కెర్తొసొతె సొర్ప కెర్లె, జో తీర్పు కెర్తొసొ తుమ్‍క జమాన్లుచి అత్తి సొర్ప కెర్లె, జో జమాన్లు తుమ్‍క జేల్‍తె గల దెయెదె. 26 దస్సి, తుమ్‍క ఆఁవ్ కిచ్చొ కచితుమ్ సంగితసి మెలె, తుమ్‍చితె కో సిచ్చ జవుల గే, ఆకర్‍చి కాసు ఎద కి పూర్తి తీర్సుప కెర్తె ఎదక, తుమ్‍క ములుక నెంజె.”
లంజెచి రిసొచి తీర్పు
27 “పడ్తొ ‘తుమ్ లంజెకమొ కెర నాయ్’ మెన సంగిలి కోడు తుమ్ అగ్గె తెంతొ సూన అస్సుస్. 28 గని ఆఁవ్ తుమ్‍క సంగితిసి కిచ్చొ మెలె, ఏక్ తేర్‍బోదక దస్సి దెకుక కి కో దెకెదె గే, ఎక్కి దెకిలి రిసొ, జోచి మెన్సుతె జా తెన్ లంజె కెర అస్సె.”
29 “జలె, తుమ్‍చితె కచి గే ఉజిల్ అంకి జవుస్ జోక పాపుమ్ కెరవ తిలెగిన, పాపుమ్ నే కెర్తి రిసొ, జో జా అంకి కడ వెంట గెలి రితి జవుస్. జోవయించ ఆఁగ్‍తె తత్తస ఎత్కి తెన్ ఒండొయి మాన్సు వెల్లి ఆగి గొయ్‍తె గలి జతి కంట, జోచి ఆఁగ్‍తె తత్తసతె ఎక్కి జవుస్ పిట్ట గెలి రితి జలె, జోక చెంగిలి. 30 దస్సి, తుమ్‍చితె ఎక్కిలొచొ ఉజిల్ ఆతు జవుస్ జోక పాపుమ్ కెరవ తిలెగిన, జా దీసి తెంతొ అన్నె దస్సి పాపుమ్ నే కెర్తి రిసొ, జో ఆతు కండ గెలి రితి జా, జోచి తెంతొ వెంట గెలి రితి జవుస్. కిచ్చొక మెలె, జోచ ఆఁగ్‍తె తిల వాటల్ ఎత్కి తెన్ ఒండొయి మాన్సు వెల్లి ఆగి గొయ్‍తె గలి జతి కంట, జోచ ఆఁగ్‍తె తత్తస ఎక్కి ఆతు పిట్ట గెలి రితి జలె, జోక చెంగిలి.”
పెండ్లి జా ములవులి జలసచి రిసొచి తీర్పు
31 ‘కో జలెకు జోచి తేర్సిక ముల దెయెదె గే, జో జాక ముల దెంక మెన ఏక్ కాగ్తుమ్ రెగ్డ దెంక అస్సె’ మెన పూర్గుమ్ తెంతొ సంగిలి కోడు అస్సె. 32 గని ఆఁవ్ తుమ్‍క కిచ్చొ మెన సంగితిసి మెలె, జా తేర్సి లంజె జలిస్‍క పిట్టవ, కో జలెకు తేర్సిక ముల దెయెదె గే, జొయ్యి జాక లంజె కెర్తయ్. అన్నె, మున్సుస్ ముల దిలి తేర్‍బోదక పెండ్లి జతొసొ కో జలెకు, లంజె జతయ్.
అప్పిడ్తిస్‍చి రిసొచి తీర్పు
(మత్త 19:9; మార్కు 10:11-12; లూకా 16:18)
33 “అన్నె, ‘ఆరిక అప్పుడుక నాయ్, గని కిచ్చొ జవుస్ కెర్తి రిసొ కో గే ప్రమానుమ్ తిలెగిన, ‡ 5:33 ‘ప్రబు’ మెలె కి, ‘దేముడు’ మెలె కి, ‘పరలోకుమ్‍చొ రానొ జలొ ప్రబు’ మెలె కి, ఎక్కిలొచి రిసొ సంగితయ్. జేఁవ్ తిన్ని ఎక్కిలొక తిన్ని నవ్వొ జయెదె.ప్రబుక సత్తిమ్ కెర్తి రిసొ జో మాన్సు జో సంగిలిసి జర్గు కెరుక అస్సె’ మెన పూర్గుల్‍క సంగిలి కోడు తుమ్ సూన అస్సుస్. 34 గని ఆఁవ్ తుమ్‍క సంగితిసి కిచ్చొ మెలె, ఎద్గరె ఒట్టు గలన్‍క నాయ్. ‘పరలోకుమ్ సాచి’ మెన జవుస్ ఒట్టు గల నాయ్. కిచ్చొక మెలె, జా § 5:34 ‘ప్రబు’ మెలె కి, ‘దేముడు’ మెలె కి, ‘పరలోకుమ్‍చొ రానొ జలొ ప్రబు’ మెలె కి, ఎక్కిలొచి రిసొ సంగితయ్. జేఁవ్ తిన్ని ఎక్కిలొక తిన్ని నవ్వొ జయెదె.ఎత్కి అదికారుమ్ తిలొ దేముడుచి సిజాసనుమ్. 35 ‘బుఁయ్‍చి సాచి’ మెన జవుస్, ఒట్టు గలన్‍క నాయ్. కిచ్చొక మెలె, జా దేముడు సుఁదితి పొద్రొ. అన్నె, ‘యెరూసలేమ్ పట్నుమ్ సాచి’ మెన జవుస్, ఒట్టు గలన్‍క నాయ్. కిచ్చొక మెలె, * 5:35 ‘ప్రబు’ మెలె కి, ‘ఎత్కి అదికారుమ్ తిలొ దేముడు’ మెలె కి, ‘పరలోకుమ్‍చొ రానొ జలొ ప్రబు’ మెలె కి, ఎక్కిలొచి రిసొ సంగితయ్. జేఁవ్ తిన్ని ఎక్కిలొక తిన్ని నవ్వొ జయెదె.జా పరలోకుమ్‍చొ రానొ జలొ దేముడుచి గుడిక నిసాన్ల పట్నుమ్. 36 అన్నె, ‘బోడిచి ఒటు జవుస్’ మెననుక నాయ్. కిచ్చొక మెలె, ఎక్కి సెండి వాడొ కి నీడి జతి రితి జలెకు, చొక్కిల్ జతి రితి జలెకు మార్సుప కెరుక తూమ్ నెతుర్సు. 37 జలె, తుమ్ ‘ఎఁ ఎఁ’ మెనుక అస్సె మెలెగిన, ‘ఎఁ ఎఁ’ మెన. తుమ్ ‘నాయ్’ మెనుక అస్సె మెలెగిన, ఎక్కి ‘నాయ్’ మెన. ఇన్నెక జీన్‍తిస్ సయ్‍తాన్ తెంతొయ్ జతయి.”
అల్లర్ కెర్తిస్‍చి రిసొచి తీర్పు
(లూకా 6:29-30)
38 ‘ఏక్ మాన్సుచి అంకి జవుస్ అన్నెక్లొ కోపుమ్‌క కడ్లెగిన, జో కడ్లొసొచి అంకి కి జో అంకి గెలొ మాన్సు గెచ్చ కడుక అస్సె. అన్నె, ఏక్ మాన్సుచొ దాంతు అన్నెక్లొ పెట బగయ్‍లెగిన, ఈంజొ కి జోచి దాంతు పెట బగవ గెలుక అస్సె’ మెన పూర్గుమ్ సంగిలి కోడు తుమ్ సూన అస్సుస్. 39 జలె, ఆఁవ్ తుమ్‍క కిచ్చొ సంగితిసి మెలె, తుమ్‍క అల్లర్ కెర్లొసొక తుమ్ అల్లర్ కెర్క నాయ్. మూర్కుడు జవుస్ తుమ్‍చితె ఎక్కిలొక ఉజిల్ గలి జవుస్ పెట్లెగిన, దెబ్బ కయ్‍లొసొ తుక్లె తా, జోచి డెబ్రి గలి కి జో అన్నెక్లొ అన్నె పెటితి రితి, జోచి పక్క పస్లవుక అస్సె.
40 “అన్నె దస్సి, తుమ్‍చితె ఎక్కిలొక కో జలెకు తీర్పు కెర్తి గేర్‍తె కడన, ఇనెతె సొక్క నఙిలె, ఈంజొ ఇనాచి కోటు కి దా గెల్సు. 41 కో జలెకు తుమ్‍చితె ఎక్కిలొక ‘ఏక్ మయిలు దూరి బెద జె’ మెన బలవంతుమ్ కెర్లెగిన, జో తెన్ ఈంజొ దొన్ని మయిలు దూరి బెద గెస్సు. 42 కో జలెకు తుమ్‍చితె ఎక్కిలొతె కిచ్చొ జవుస్ నఙిలె, దెంక. అన్నె, కో జలెకు తుమ్‍చితె ఎక్కిలొతె బదుల్ నఙిలె, తుక నే దెయింద్ మెనుక నాయ్, దెంకయి.”
విరోదుమ్ సుదల్‍క ప్రేమ కెర్తిస్‍చి రిసొచి తీర్పు
(లూకా 6:27-28,32-36)
43 “అన్నె, ‘తుమ్‍చి తెన్ బెదితసక ప్రేమ కెర’ మెన, ‘తుమ్‍క విరోదుమ్ జలసచి ఉప్పిరి విరోదుమ్ తెన్ తా’ మెన సంగిలిసి సూన అస్సుస్. 44 గని ఆఁవ్ తుమ్‍క సంగితిసి కిచ్చొ మెలె, తుమ్‍క విరోదుమ్ జలసక ప్రేమ కెర. తుమ్‍క అల్లర్ కెర్తసచి రిసొ ‘చెంగిల్ జతు’ మెన ప్రార్దన కెర్తె తా. 45 తుమ్ ఇసి కెర్లెగిన, తుమ్‍చొ పరలోకుమ్‍తె తిలొ దేముడు జలొ అబ్బొస్‍చ పుత్తర్లు జలదు మెన డీసెదె. కిచ్చొక మెలె, గార్ సుదల్‍క కి చెంగిల్ సుదల్‍క కి రోజుక జో పొద్దు బార్ కెర్తయ్. సత్తిమ్ ఇండితసచి రిసొ కి, పాపుమ్ ఇండితసచి రిసొ కి పాని పెటయ్‍తయ్. 46 ఎక్కి తుమ్‍క ప్రేమ కెర్తసకయ్ తుమ్ ప్రేమ కెర్లెగిన, తుమ్‍క కిచ్చొ పున్నిమ్ జా? † 5:46 ‘సిస్తు’ మెలె, జా దేసిమ్‍క ఆక్రమించుప కెర్లి రోమ్ దేసిమ్‍చి ప్రబుతుమ్‍చి వాట డబ్బుల్. జా ప్రబుతుమ్‍చి నావ్ తెన్ పన్ను నఙితసక యూదుల్ నిస్కారుమ్ దెకుల.సిస్తు నఙితస కి దస్సి కెరుల. 47 ఎక్కి తుమ్‍చ సొంత మాన్సుల్‍క ముద్దు కెర్లె, గని వేర మాన్సుల్‍క నాయ్ మెలె, మాములుమ్ మాన్సుల్ కెర్తిసిచి కంట జా కిచ్చొ జీన్లిసి! దేముడుక నేన్ల మాన్సులి దస్సి కెరుల. 48 తుమ్, జలె, సూన. పరలోకుమ్ తిలొ అబ్బొసి జలొ దేముడు కీసి ప్రేమక పూర్తి అస్సె గే, తుమ్ కి దస్సి ప్రేమక పూర్తి జా తంక అస్సె.”
*5:5 5:5 ‘ఆకర్‍క’ మెలె, ఈంజ లోకుమ్ నొవర్ జతి రితి ప్రబు మార్సుప కెర్లి పొదిక.
†5:18 5:18 తెలుగు బైబిల్‍తె ధర్మశాస్త్రమ్ మెలె, మోసేచి అత్తి దేముడు రగ్డయ్‍లి ఆగ్నల్ మెన అమ్ జానుమ్. ఈంజ కొడొ ఎత్కి బైబిల్‍తె అగేచి పాఁచ్ పుస్తకుమ్‍తె రెగ్డయ్ జా అస్సె. ఈంజ దెకవుక మెన కుపియ బాసతె నొయి ప్రమానుమ్‍తె మోసే పూర్గుమ్‍చొచి అత్తి రెగిడ్లి దేముడుచ ఆగ్నల్ మెన రగ్డవ అస్సె.
‡5:33 5:33 ‘ప్రబు’ మెలె కి, ‘దేముడు’ మెలె కి, ‘పరలోకుమ్‍చొ రానొ జలొ ప్రబు’ మెలె కి, ఎక్కిలొచి రిసొ సంగితయ్. జేఁవ్ తిన్ని ఎక్కిలొక తిన్ని నవ్వొ జయెదె.
§5:34 5:34 ‘ప్రబు’ మెలె కి, ‘దేముడు’ మెలె కి, ‘పరలోకుమ్‍చొ రానొ జలొ ప్రబు’ మెలె కి, ఎక్కిలొచి రిసొ సంగితయ్. జేఁవ్ తిన్ని ఎక్కిలొక తిన్ని నవ్వొ జయెదె.
*5:35 5:35 ‘ప్రబు’ మెలె కి, ‘ఎత్కి అదికారుమ్ తిలొ దేముడు’ మెలె కి, ‘పరలోకుమ్‍చొ రానొ జలొ ప్రబు’ మెలె కి, ఎక్కిలొచి రిసొ సంగితయ్. జేఁవ్ తిన్ని ఎక్కిలొక తిన్ని నవ్వొ జయెదె.
†5:46 5:46 ‘సిస్తు’ మెలె, జా దేసిమ్‍క ఆక్రమించుప కెర్లి రోమ్ దేసిమ్‍చి ప్రబుతుమ్‍చి వాట డబ్బుల్. జా ప్రబుతుమ్‍చి నావ్ తెన్ పన్ను నఙితసక యూదుల్ నిస్కారుమ్ దెకుల.