8
Jalbu nyubun dingkaranji wunan.
1 Jesus, nyulu wuburrbu Olivemunbu dungan. 2 Warngku nyubun, yalibalaku nyulu Jew-warrandamunbu churchmunbu dungan baja. Jana bama wubul murumarin nyungundu. Nyulu bundan, jananin binal-bungan baja. 3 Jana, Pharisee-warrangka, teacher-teacherangka Jew-warrandamunku lawmunku, jana jalbu wundin. Nyulu jalbu dingkaranji wunan, nyungu dunyu kari. Jana jalbu dindarra janay-manin. 4 Jana yalaman Jesusanda, “Teacher, yanyu jalbu nganjin warrmba-bungan dingkaranji, dunyu kari nyungu. 5 Mosesangka law ngujakura ngadiku dajin. Nyulu yalaku kabanba balkan,
‘Yurra manyarr warrmba-bungal dingkaranji yinduynji, yurra nyungunin yarkinkaku kuni kuljibu.’
Yundu wanyu balkal jalbunku?” 6 Jana yinyamundu kukubu Jesus baban, nyungunin catch-im-bunganka. Jana nyungundu trouble dajinka. Nyulu Jesus badaman, marabu writeim-bungan bubungu.
7 Jana nyungundu babajin baja, babajin baja. Nyulu dakan, yalaman, “Yurrandamun nyubun buyun-buyun kari, nyulungurr kulji yilba jalbundu.” 8 Nyulu bundan baja, badaman baja, bubungu marabu writeim-bungan baja. 9 Jana maja-majangka yinya kuku nyajin, jana nyubun-nyubunku yinyamun dungarin, milkabu baykal-baykan janandamunku buyun-buyunku. Jana murru-kadarin. Yinyaynka jana maja-majangarr binga-bingangarr jakalba dungarin, yindu-yinduynju jananin wukurrin. Juma Jesus bula jalbu bularrku yinyaymbaku. 10 Jesus dakan baja, jalbundu babajin, “Jana wanjabu? Kuda wubulku dungarin? Kuda jana yununin kari nyuyal baja?” 11 Jalbungku yalaman, “Bama yamba-karida.” Jesusangka yalaman, “Ngayu yalarrku yunun kari nyuyal. Yundu dungayda, kari buyun-dama baja.”
Jesus yala light, bamanda milbinka.
12 Jana maja-maja dungarin, Jesusangka bamanda balkan baja. Nyulu wawu bama binalmanka nyulukuda Godundumun. Yinyaynka nyulu nyungunkuku balkan. Nyulu yalaman, “Ngayu yala light bamanka yiringkurrku. Jana bamangka nganya wukurril, jana kari nguwul-nguwulbu dungari. Ngayu baral balbal jananga, jana dayirr-dayirrbuku dungari. Ngayu jananga wawu dayirr-bungal.” 13 Jana Pharisee-warrangka nyungundu yalaman, “Yundu yununkuku balkal-balkalkuda. Yinyaynka nganjin yunu kuku kari nyajilkuda, kari believeim-bungalkuda.”
14 Jesusangka jananda yalaman, “Ngayu ngaykunkuku balkal, yamba ngayu manubajabuku balkal. Ngayu binal ngayu wanjamun kadan, ngayu binal ngayu wanjabu dungay. Yinyaynka ngayku kuku manubaja. Yurra binal kari ngayu wanjamun kadan, ngayu wanjabu dungay baja. 15 Yurra bama ngalkalba nyajil, nyungunin nyuyanka. Yurra binal kari nyunguwunku dukurrku. Ngayu bama kari nyuyal. 16 Ngayu bama nyuyanyaku, ngayu mumbarku binalmanyaku, manubajaku. Ngayu ngayurrku kari nyuyal. Kari. Ngalin, ngayu, ngayku nganjan, ngalin nyuyal. Nganjanangka nganya yungan. Yinyaynka ngayu kari wadu-wadubuku nyuyal. 17 Yurranga ngujakura law yalaku: ‘Kaki yurra courtcase haveim-bungal, nyubunyimba bamanga kuku nguba kari manubaja. Yamba bamangka jambulinja kuku nyubun balkal, yinya kuku manubaja.’ 18 Ngayu, ngaykuwundu nganjanangka, ngalin ngaykunkuku balkal. Ngalin jambulku. Nganjanangka nganya yungan.” 19 Jana Jesusanda babajin, “Yunu nganjan wanjabu?” Jesusangka kari answerim-bungan, nyulu yalaman, “Yurra ngalinyanka binal kari, ngaykunku, ngaykuwunku nganjananka. Kaki yurra ngaykunku binal, yurra ngaykuwunku nganjananka yalarrku binal.” 20 Jesusangka yinya kuku balkan, binal-bunganya churchmunbu yalbaymba. Nyulu yinyay janjanan roommunbu yulalji moneyji offeringmunji. Jana nyungunin kari karrban jailba nandanka, time kariku kadanya nyungunin karrbanka.
Jesusangka yalaman, “Yurra murruji dungay yinyaymba ngayu dungay.”
21 Jesusangka jananda yalaman baja, “Juma ngayu dungayarrku. Ngayu dungay, yurra nganya nubil. Yurra malajiku wulari, buyun-buyunku. Yurra can't kadari yinyaymba ngayu dungay.” 22 Jana Jew-warrangka jana-karrajiku yalaman, “Yinya kuku wanyu? Nyulu yalaman, ‘Yurra can't kadari yinyaymba ngayu dungay.’ Nyulu nguba yarkinkaku nyuluku kuniji.”
23 Jesusangka yalaman, “Yurra bubuku, bada-badaka, ngayu wangkar-wangkariynka. Yurra bubumun yalamun kadarin. Ngayu bubumun yalamun kari kadan. 24 Ngayu bama juran-bunganka, yamba yurra ngayku kuku kari believeim-bungal. Yinyaynka ngayu yurranda yalaman, ‘Yurra malajiku wulari, buyun-buyunku.’ Kaki yurra ngayku kuku believeim-bungal, yurra kari wulari.”
25 Jana babajin, “Yundu wanju?” Jesusangka jananin kari answerim-bungan, yamba nyulu yalaman, “Jakalbaku ngayu yurranda balkan wanju ngayu. Ngayu yinyakuda bama. 26 Ngayu junjuy-junjuy wubul balkanka buyun-buyunku yurrawunku. Ngayu yurranin judgeim-bungal buyun-buyunku. Ngaykuwundu nganjanangka nganya yungan bamanda balkanka. Ngayu nyunguku kuku balkal, nyungu kuku manubajakuda.”
27 Jana maja-maja binal kari nyulu Nganjananka Godunku balkan-balkan. 28 Jesusangka jananda yalamanda, “Yurra juma nganya jukungu walngkan-damal. Yinyamun yurra binalkuda ngaykunku. Yinyamun yurra binal ngayu kuku kari balkan ngaykuwunduku junkurrdu. Ngayu balkal yala ngaykuwundu nganjanangka nganya binal-bungan. Yinyamun yurra binal ngayu yinya dingkar Godundumun. 29 Nganjanangka ngaykuwundu nganya yungan. Nyulu wuljaljiku ngaykunjikuda. Ngayu nyungu kuku wuljaljiku wukurril. Yinyaynka nyulu nganya kari bajaku bawal.”
30 Nyulu yinya kuku balkan-balkal, bama wubul nyungundu mambarrijin.
Kanbal free-bala, kanbal slave-warra.
31 Jesusangka yalaman Jew-warranda nyungundu mambarrijinya, “Kaki yurra nganya wukurril and ngayku kuku kari bawal, yurra ngaykukuda bama. 32 Yurra kukuku manubajaka binalmalkuda. Yinyangka kukubu manubajabu yurranin free-bala-bungalkuda buyun-buyunmun. Yinyamun yurra kari kajaji baja.” 33 Jana maja-maja binal kari yinyaynka kukuku kajajinka. Jana yalaman, “Nganjin Abrahamandamunku. Nganjin slave-warra kari, kari bajaku kajajin. Yundu wanyurrinku yalaman, ‘Yurra kari kajaji baja’?”
34 Jesusangka yalaman, “Ngayu manubajabuku balkal. Kaki bamangka buyun-damal, buyun-buyundu nyungunin kajal. Nyulu yala Dubumu slave. 35 Majangka bama slave buy-im-bungal, yinya slave kari kangkalmal majamu. Nyulu slave bajaku, kangkal kari. Yamba majamu kangkal balkaji, nyulu majamu kangkal wuljaljiku, kangkal bajaku. 36 Ngayu kangkal Nganjanamu. Buyun-buyundu yurranin kajan. Ngayu yurranin free-bungal buyun-buyunmun, yinyamun yurra freekuda, kari kajaji baja. 37 Yurra Abrahamandamunku kadarin. Ngayu yinyaynka binal. Yamba yurra nganya yarkinkaku kuninka, yurra nganya kuku kari believeim-bunganya. 38 Ngayku kuku Nganjanandamun. Nyulu ngaykundu kuku dajin. Yurra yalarrku yurrandamunbu nganjananda milka-janan. Yurra balkal yala nyulu balkan.”
39 Jana maja-maja binal kari nganjananka wanjunku nyulu balkal-balkan. Jana yalaman, “Nganjin Abrahamandamunku.” Jesusangka yalaman, “Yurra Abrahamamu kangkal-kangkalmanyaku, yurra balkanyaku yala nyuluku balkan. 40 Ngayu kuku manubaja manin Godundumun. Ngayu yinya kuku balkan yurranda. Yamba yinyaynka yurra nganya yarkinkaku kuninka. Abrahamangka yala kari balkan. 41 Yurra balkal yala yurrandamundu nganjanangka.” Jana yalaman, “God, nyuluku nganjinanga nganjan. Nganjin nyungukuda kangkal-kangkalkuda.”
42 Jesusangka jananda yalaman, “God kari yurranga nganjan. Nyulu yurranga nganjanmanyaku, yurra ngaykunku wawu jirraymanyaku, ngayu nyungundumun kadanya. Ngayu ngayuku kari kadan. Nyulu nganya yungan. 43 Yurra wanyurrinku ngayku kuku kari nyajil? Yurra wawu kari nyajinka. 44 Dubu, nyulukuda yurranga nganjan. Yurra nyungunin wukurrinka, nyungundu milka-jananka. Nyulu dambunji jakalbaku. Nyulu jurril-baka, manubaja kari bajaku. Nyungu kuku manubaja kari, jurril. Kaki bamangka nyungun wukurril, jana yalarrku jurril-baka, kari manubajabuku balkal. 45 Ngayu manubajabuku balkal, yinyaynka yurra ngaykundu kari milka-janay, kari believeim-bungal. 46 Yurra nganya kari malaji-bungal buyun-buyunku. Ngayu manubajabuku balkan. Yurra wanyurrinku nganya kuku kari believeim-bungal? 47 Bama Godumu, nyulu Godundumunbu kukungu milka-janay. Yurra yala kari. Yurra Godumu kari. Yinyaynka yurra nyungu kuku kari nyajil, kari milka-janay.”
Jesus bula Abraham.
48 Jana Jew-warrangka nyungundu yalaman, “Nganjin manubajabuku balkan yundu bubuku Samariamunku. Yundu dubunji.”
49 Jesusangka yalaman, “Ngayu dubunji kari. Ngayu ngaykuwunbu nganjananda milka-janay. Yamba yurra ngaykunku wawu kari. Yinyaynka yurra wadu-wadu balkal-balkan, ‘Yundu dubunji.’ 50 Ngayu kari bulmbuymalmal. Kari. God nyuluku wawu bama ngaykundu milka-jananka. Nyuluku milbil wanju malaji buyun-buyunku. 51 Ngayu manubajabuku balkal. Bamangka ngayku kuku wukurril and kuku nyajil, nyulu kari bajaku wulay.”
52 Jana Jew-warrangka yalaman, “Nganjin binalda yundu dubunji. Yundu yalaman, ‘Bamangka ngayku kuku wukurril, nyulu kari wulay.’ Yamba jana, Abraham, prophet-prophet, jana wularinda. 53 Ngadiku Abraham wulan. Yundu jirray kari Abrahamanka. Jana prophet-prophet yalarrku wulankuda. Ya, wanyu! Yundu yunduku yalbay kari.”
54 Jesusangka yalaman, “Ngayu kari bulmbuymalmal. Kaki ngayu bulmbuymalmal, ngayu wumbabuku kuku balkal. Ngaykuwundu nganjanangka nganya jirray-bungal. Yamba yurra balkal-balkan nyuluku yurranga God. 55 Yurra ngaykuwunku nganjananka binal kari bajaku. Yamba ngayu nyungunku binal. Kaki ngayu balkal ngayu nyungunku binal kari, ngayu yala yurra, jurrilmalmal. Kari. Ngayu nyungunku binalkuda. Ngayu yalarrku nyungu kuku wukurril. 56 Ngadiku yurranga nganjan Abraham, nyulu binalman ngayu bubungu kadanka. Nyulu nyajin nganya kadanya, nyulu wawurr-wawurrmanijinkuda.”
57 Jana Jew-warrangka nyungundu yalaman, “Yundu ngujakuramun kari. Yundu kariku 50-years old. Yundu kari bajaku Abraham nyajin.” 58 Jesusangka yalaman, “Ngayu manubajabuku balkal. Abraham balkajinjiku, ngayu juranku bundandan.”
59 Jana yinya kuku nyajin, jana kulji manin, nyungun kuljibu yarkinkaku kuninka. Yamba Jesus ngakijin, jana nyungun kari nyajin baja. Nyulu Jew-warramu church bawankuda, dungankuda.