1 Naa kʋaŋ chaaŋ Yisa die dɩ nyɩŋ mi a garɩsɩ Galili gbagɩkpɩɩŋ dieke ba bɩna wasa Tiberisi wo. 2 Die kpɩkpaaŋ die dɩ dɩ wa, dama die ba ye ʋ mamachi tʋnkpɩɩma diekemba ʋ yine wo ta yi yʋagɩtieliŋ dɩ ye gbaamɩŋ wa. 3 Ta Yisa aŋaŋ ʋ kʋaŋandɩɩsɩrɩba die dɩ jʋalɩ kunkogiŋ a kalɩ. 4 Saŋka mi ta Juu vuosi gasɩtɩaŋkʋ dʋʋgaka die gbigiye mɩŋ. 5 Yisa die dɩ kala wa die ʋ keŋ ye kpɩkpaaŋ dɩ kienene ʋ jigiŋ. Die ʋ pɩasɩ Filipi dɩ, “Sɩa tɩ nan ye nyindiike a daa a yɩ vuosi gie mana?” 6 Die ʋ pɩasa naa, dɩ ʋ magɩsɩ Filipi a ye, dama die ʋ wɔŋ sɩba wudieke ʋ bala ʋ yi mɩŋ.

7 Ta Filipi die dɩ yiŋŋi balɩ wa dɩ, “Dɩɩ yi tɩ yaala dɩ tɩ daa paanʋ a yɩ vuosi gie, bʋ ligire nan tɩaŋ salɩma* 6.7 Salɩmbiŋ die yiwo damʋʋmɩŋ tune. ligire bie kɔbɩsɩ-le, ta vuoŋ mana ye ye bɩta.”

8 Ʋ kʋaŋandɩɩsɩrɩba wʋnyɩ ba wasɩna Andurusi ta yi Simoni Piita nɩmbʋa wa die dɩ baarɩ dɩ, 9 “Bʋa wʋnyɩ benne giena a yaa paanʋ golime anʋ aŋaŋ zaasɩbɩsɩ ale. Ama a kaaŋ bɩagɩ a yi vuosi gie mana wɩɩŋ.”

10 Yisa die dɩ balɩ a yɩ ʋ kʋaŋandɩɩsɩrɩba dɩ, “Vaa vuosisi sʋʋŋ kala tɩŋgbaŋ.” Hʋʋbɩsɩ pam die benne mi, ta vuosisi dɩ sʋʋŋ kalɩ tɩŋgbaŋ, ta dembisi die yiwo tuse anʋ mi. 11 Yisa die dɩ nagɩ paanʋ golimehe a bɩrɩ Ŋmɩŋ ta die nagɩ a yɩ ba tɩa tɩa a yɩ vuodiekemba dɩ kala mi wo. Ta die bɩ nagɩ zaasɩbɩsɩsɩ a yi die gbaŋ gbaŋ, ba mana die dɩ dii a tʋgɩ ba yaalɩnana dene. 12 Die ba mana die dɩ dine a chagɩ wa, ʋ balɩ a yɩ ʋ kʋaŋandɩɩsɩrɩba dɩ, “Nɩ vaarɩ nyintɩalɩkaha mana ta da vaa a taaŋ yɔrɩ.” 13 Die wɩa die ba vaarɩ vuosisi dɩ dine paanʋ golime anʋ ta tɩalɩ tɩalɩ wa a suuli kparɩsɩ baŋ aŋaŋ ale.

14 Die vuodiekemba dɩ benne mi ta ye Yisa dɩ yine mamachi wʋkpɩɩka gie wo die dɩ baarɩ dɩ, “Wusie, daa wa seŋ yiwo Ŋmɩŋ naazʋa dieke Mosisi dɩ bala dɩ ʋ nan keŋ dʋnɩa ka gie me wo.” 15 Yisa die dɩ mɩŋŋɩ dɩ ba yie siri dɩ ba keŋ a yigi wo aŋaŋ hagɩrɩŋ a yi wo naaŋ; die wɩa die ʋ bɩ yiŋŋi jʋalɩ ga kunkogiri me a ga bie ʋ nyɩɩna ma.

16 Die jɩŋmɩŋ die dɩ tʋgɩna, ʋ kʋaŋandɩɩsɩrɩba die dɩ sʋʋŋ ga gbagɩkpɩɩrɩ ma, 17 a nagɩ haarɩŋ a garɩsɩ gbagɩkpɩɩrɩ a yiŋŋi gara Kapenɔmi. Yuŋ die dɩ sibe ta Yisa die dɩ ye ka keŋ gʋtɩ ba ma. 18 Saŋka gie bʋlɔgɩsɩkpeŋkpɩɩŋ die dɩ nɩga ta dɔma nyaabʋ. 19 Die Yisa kʋaŋandɩɩsɩrɩba die dɩ dɔŋ a ga sɩba malisi ataa yaa anɩɩsa, ta die keŋ ye Yisa dɩ chʋnnana nyaabʋ sikpeŋ a keŋ gbige haarɩkʋ, ta ŋmaamɩŋ die dɩ yigi be. 20 Yisa die dɩ balɩ ba dɩ, “Nɩ da vaa ŋmaamɩŋ yalla nɩ, dɩ yiwo manɩŋ.” 21 Die ba nagɩ wa aŋaŋ sʋgɩfɩalɩŋ a yi haarɩkʋ ma, ta lele womi ba haarɩkʋ die dɩ ga tʋgɩ gbagɩkpɩɩrɩ nʋaŋ jigidieke chaaŋ die ba ganana wa.

22 Ka tʋnvʋʋsa die kpɩkpaaŋ dieke die dɩ wɩarɩna gbagɩkpɩɩrɩ mi wo chaakʋ die dɩ ye dɩ haarɩ balɩmɩŋ nyɩɩna ma tɩalɩna mi. Die ba sɩba dɩ dienewo Yisa ka juu haarɩkʋ a ga aŋaŋ ʋ kʋaŋandɩɩsɩrɩba, dama die ba gaya mɩŋ ta va wa. 23 Die haarɩsɩ ataŋ die dɩ nyɩŋ Tiberisi a keŋ zie gbagɩkpɩɩrɩ kʋanʋaŋ jigidieke die tɩ Yɔmʋtieŋ dɩ nagɩna paanʋkʋ a bɩrɩ Ŋmɩŋ ta kpɩkpaakʋ dɩ dii wo. 24 Die kpɩkpaakʋ dɩ yene ta Yisa aŋaŋ ʋ kʋaŋandɩɩsɩrɩba wo mi wo, die ba juu haarɩsɩ mi a ga Kapenɔmi a dɩ dɩa yaala Yisa.

25 Die vuosisi die dɩ jʋalɩna a ye Yisa gbagɩkpɩɩrɩ mi chaakʋ, die ba pɩasɩ wa dɩ, “Dɩdagɩrʋ, saŋŋa bɩa fʋ keŋ giena?”

26 Yisa die dɩ yiŋŋi a balɩ ba dɩ, “Wusie maŋ bala nɩ, nɩnɩŋ nɩ dɩ dɩa a yaala mɩŋ da nɩ yene mamachi dagɩtɩ wɩa ama die n yɩna nɩ nyindiike nɩ dii chagɩ wa wɩa. 27 Nɩ da tʋmma tʋʋma nyindiike diekemba dɩ chʋʋsɩnana wɩa, ama nɩ tʋmma tʋʋma nyindiike diekemba dɩ yɩnana vuosi miivoli dieke dɩ wone kpatɩŋ wɩa. Manɩŋ Vuota Bʋa nan yɩ nɩ kanɩŋ nyindiike mi, dama n Chʋa Ŋmɩŋ yɩna mɩŋ kanɩŋ yiko dɩ n yɩma nɩ.”

28 Die wɩa die ba pɩasɩ wa dɩ, “Bɩa tɩ ba tɩ tʋŋ aŋ ka yi Ŋmɩŋ tʋʋma?”

29 Yisa die dɩ yiŋŋi balɩ ba dɩ, “Ŋmɩŋ yaala nɩ yiwo vuodieke ʋ tʋnna wa yada.”

30 Die ba yiŋŋi balɩ dɩ, “Mamachi wʋbɩa fʋ nan yi aŋ tɩ ye ta yi fʋ yada? Bɩa fʋ baa fʋ yi? 31 Tɩ chɔɔŋkʋʋlɩba die dii wo nyindiike dieke ba wasɩnana maana saŋŋa dieke ba benne hagɩrɩ ma, sɩba ba maagɩna Ŋmɩŋ gbaŋkʋ ma die wo dɩ, ‘Ʋ yɩ ba wa nyindiike a nyɩŋ arɩzanna ma dɩ ba dii.’ ”

32 Yisa die dɩ baarɩ dɩ, “Wusie maŋ bala nɩ, daa Mosisi die yɩna nɩ nyindiike a nyɩŋ arɩzanna ma wa, ama dɩ yiwo n Chʋa Nabidie Ŋmɩŋ, wʋnɩŋ ʋ yɩna nɩ wusie nyindiike dieke dɩ nyɩna arɩzanna ma wa. 33 Nyindiike dieke Ŋmɩŋ dɩ yɩnana nɩ wa, yiwo vuodieke dɩ nyɩna arɩzanna a keŋ sʋʋŋ ta yɩa dʋnɩaka gie vuosi miivoli wo.”

34 Die ba baarɩ, “Jakʋʋŋ, yɩma tɩ nyindiike gie daaŋ mana.”

35 Yisa die dɩ balɩ yɩ ba dɩ, “Manɩŋ n yine miivoli nyindiikehe. Vuodieke dɩ kienene n jigiŋ, kɔŋ kaaŋ bɩ yigi wo, ta vuodieke dɩaŋ dɩ yi mɩŋ yada nyanyuule kaaŋ yigi wo. 36 N wɔŋ balɩ nɩ dɩ nɩ ye mɩŋ mɩŋ, ama nɩ ka yi mɩŋ yada. 37 Ama vuodieke nɩŋ mana n Chʋa Ŋmɩŋ dɩ nagɩna yɩ mɩŋ, nan keŋ n jigiŋ a yi mɩŋ yada, ta n kaaŋ yagɩ vuodieke nɩŋ dɩ kienene n jigiŋ. 38 Dama n nyɩŋ wa arɩzanna ma a keŋ sʋʋŋ dɩ n yi Ŋmɩŋ vuodieke dɩ tʋnna mɩŋ dʋŋŋʋ daa manɩŋ n dʋŋŋʋ. 39 Wʋnɩŋ Ŋmɩŋ die dɩ tʋnna mɩŋ wa, ʋ choti yiwo dɩ n daa vaa vuodiekemba ʋ nagɩna yɩ mɩŋ wa wʋnyɩ bɩa, ama a keŋ sʋgɩrɩ ba mana a nyɩŋ kuŋ me dʋnɩa kpatɩŋ daraaŋ. 40 Wudieke n Chʋa dɩ yaalala wʋnna; dɩ vuodiekemba mana dɩ yene ʋ Bʋa wa ta yiwo yada wa, yallɩma miivoli dieke dɩ wone kpatɩŋ; ta n nan daansɩ sʋgɩrɩ ba mana a nyɩŋ kuŋ me dʋnɩa kpatɩŋ daraaŋ.”

41 Die Juu vuosisi die dɩ piili a vʋʋna wɩa, die ʋ bala dɩ, “Manɩŋ n yine nyiindiike dɩ nyɩna arɩzanna ma a keŋ sʋʋŋ wa.” 42 Die ba pɩasa tamba dɩ, “Daa daa wa gie yine Josefu bʋa, Yisa wa? Ta tɩ sɩba ʋ chɔɔŋ aŋaŋ ʋ nuŋ wo? Lalɩa ʋ baarɩ dɩ ʋ nyɩŋ wa arɩzanna ma a keŋ sʋʋŋ?”

43 Yisa die dɩ yiŋŋi balɩ ba dɩ, “Nɩ vaa vʋʋnɩŋ. 44 Vuoŋ kaaŋ bɩagɩ keŋ n jigiŋ, ntaala n Chʋa Ŋmɩŋ vuodieke dɩ tʋnna mɩŋ wa yaa wa keŋ, ta n nan daansɩ sʋgɩrɩ wa a nyɩŋ kuŋ me dʋnɩa kpatɩŋ daraaŋ. 45 Ŋmɩŋ naazʋalɩba die maagɩya Ŋmɩŋ gbaŋkʋ sʋŋ dɩ, ‘Ŋmɩŋ nan dagɩ vuota mana.’ Ta vuodieke mana dɩ wʋnna n Chʋa Ŋmɩŋ ta tuose ʋ wɩaha, wʋnɩŋ ʋ kieŋ wo n jigiŋ. 46 Vuoŋ ye ka ye n Chʋa Ŋmɩŋ, sie manɩŋ vuodieke dɩ nyɩnna ʋ jigiŋ nyɩɩna ma yene wo.

47 “Wusie maŋ bala nɩ, vuodieke dɩ yine mɩŋ yada, wʋnɩŋ ʋ yaa wa miivoli dieke dɩ wone kpatɩŋ. 48 Manɩŋ n yine miivoli nyindiikehe. 49 Nɩ chɔɔŋkʋʋlɩba die dii wo maana hagɩrɩ ma, ama ta die kpi. 50 Ama nyindiike dieke dɩ nyɩnna arɩzanna ma a keŋ sʋʋŋ nɩŋ, vuodieke dɩ dine he kaaŋ kpi. 51 Manɩŋ n yine miivoli nyindiikehe die dɩ nyɩnna arɩzanna ma a keŋ sʋʋŋ wa. Vuodieke dɩ dine nyindiikehe gie, nan dɩ yaa miivoli dieke dɩ wone kpatɩŋ. Nyindiike gie yiwo n nyɩŋgbanɩŋ, kanɩŋ maŋ baa n nagɩ yɩ amʋ tɩŋgbaŋka gie vuosi nan dɩ yaa miivoli.”

52 Wɩɩrɩ gie die dɩ vaa Juu vuosi dɩ piili a nɩga nɩnhagɩrɩŋ ta pɩasa taŋ dɩ, “Lalɩa daa wa gie dɩ baa ʋ yi a yɩ tɩ ʋ nyɩŋgbanɩŋ aŋ tɩ ŋɔbɩ?” 53 Yisa die dɩ balɩ a yɩ ba dɩ, “Wusie maŋ bala nɩ, ntaala nɩ ŋɔbɩ manɩŋ Vuota Bʋa nyɩŋgbanɩŋ ta nyu n zɩmbʋ, nɩ kaaŋ dɩ yaa miivoli nɩ ma. 54 Vuodieke nɩŋ mana dɩ ŋɔbɩna n nyɩŋgbanɩŋ ta nyu n zɩmbʋ yaa wa miivoli dieke dɩ wone kpatɩŋ, ta n nan daansɩ sʋgɩrɩ wa a nyɩŋ kuŋ me dʋnɩa kpatɩŋ daraaŋ. 55 N nyɩŋgbanɩŋ yine wusie nyindiike ta n zɩmbʋ dɩ yi wusie nyiŋnyuuke. 56 Vuodieke dɩ ŋɔbɩna n nyɩŋgbanɩŋ ta nyu n zɩmbʋ bie wo n ma, ta n dɩaŋ maŋ bie ʋ ma.

57 “N Chʋa Ŋmɩŋ vuodieke dɩ sɩna miivoli tʋnna mɩŋ, ta ʋ wɩa maŋ yallɩ miivoli. Die gbaŋ gbaŋ dɩ sɩɩ, vuodieke dɩ ŋɔbɩna n nyɩŋgbaŋka nan dɩ yaa miivoli n wɩa. 58 Manɩŋ n yine nyindiike dieke dɩ nyɩna arɩzanna ma a keŋ wo. Ta vuodieke nɩŋ mana dɩ dine nyindiikehe, nan dɩ bie ʋ mɩsɩ ma yaa gamma haahuu; hanɩŋ nyindiikehe mi ka sɩɩ sɩba nyindiike dieke nɩ chɔɔŋkʋʋlɩba dɩ dine ama ta keŋ kpi wo.”

59 Yisa die balɩ wa naa saŋŋa dieke die ʋ dagɩnana Kapenɔmi Ŋmɩŋ jɩamɩŋ juoku me wo.

60 Yisa kʋaŋandɩɩsɩrɩba pam die dɩ wʋnna ʋ dagɩkʋ gie die ba baarɩ dɩ, “Dagɩkʋ gie faasɩ hagɩrɩ mɩŋ. Mɩnɩa baaŋ bɩagɩ tuoke?”

61 Vuoŋ die ka balɩ Yisa, ama die ʋ mɩŋŋɩ dɩ ʋ kʋaŋandɩɩsɩrɩba vʋʋna wɩa yaa gamma wudieke ʋ bala wa. Die ʋ pɩasɩ ba dɩ, “Wɩɩrɩ gie vaa nɩ yaala nɩ yiŋŋi mɩŋ? 62 Dɩɩ yi nɩ ye manɩŋ Vuota Bʋa dɩ jʋalɩna a gara arɩzanna jigidieke n nyɩnna keŋ wo, lalɩa nɩ baa nɩ yili? 63 Ŋmɩŋ Halɩkasɩka yɩnana vuota miivoli, ama vuota gbaŋ gbaŋ kaaŋ bɩagɩ yi naa. Wʋbalɩkɩ diekemba n bala a yɩ nɩ wa yaa wa Ŋmɩŋ Haalɩŋ dieke dɩ yɩnana vuosi miivoli a kieŋ. 64 Ama nɩ bataŋ ka yi yada.” Yisa die wɔŋ sɩba mɩŋ a nyɩŋ piiliku me vuodiekemba dɩ kana ka baa ba yiwo yada aŋaŋ vuodieke dɩ bala ʋ posi ʋ chɩaŋ. 65 Die ʋ balɩ gʋtɩ dɩ, “Naa wɩa maŋ balɩ nɩ dɩ vuoŋ kaaŋ bɩagɩ a keŋ n jigiŋ ntaala n Chʋa Ŋmɩŋ yɩ wa sieŋ dɩ ʋ keŋ.”

66 Naa wɩa die ʋ dɩdɩɩsɩrɩba pam die dɩ yiŋŋi ta ka bɩ dɩ ʋ kʋaŋ bɩbra. 67 Die wɩa Yisa die dɩ pɩasɩ ʋ kʋaŋandɩɩsɩrɩba baŋ aŋaŋ bale wo dɩ, “Ta nɩ gbaŋ nɩ nan va mɩŋ?”

68 Ta Simoni Piita die dɩ yiŋŋi a balɩ dɩ, “Tɩ Yɔmʋtieŋ, mɩnɩa jigiŋ tɩ baa tɩ ga? Fʋnɩŋ fʋ yalla wʋbalɩka dieke dɩ yɩnana miivoli dieke dɩ wone kpatɩŋ. 69 Ta lele tɩ yi fʋ yada mɩŋ ta sɩba a baarɩ fʋ yine Ŋmɩŋ vuokasɩ wa.”

70 Yisa die dɩ yiŋŋi balɩ ba dɩ, “Nɩnɩŋ vuosi baŋ aŋaŋ bale wa gie, manɩŋ n vʋarɩna nɩ, ama nɩ wʋnyɩ yiwo Sitaani sɩɩtɩ.” 71 Die ʋ bala yaa gamma Judasi vuodieke dɩ yine Simoni Asikaroti bʋa wa wɩa. Wʋnɩŋ ʋ yiwo ʋ kʋaŋandɩɩsɩrɩŋ baŋ aŋaŋ bale wo wʋnyɩ, ta die baa ʋ keŋ posi ʋ chɩaŋ.