21
Pɔ̌l ǎrɔ̀ŋ Yerúsalɛm
1 Bɛsɛ́ nɛ Pɔ̌l sɛ́rɔ́ bǒbatí nkwɔ́ Ɛ́fɛsɔs. Achwi ápɔ́kɔ bhɛsɛ́ sɛ́pé sɛrɔk téé sɛ́gháká ndǔ ɛtɔk ɛnɛ nnyɛ́n nɛkabhɛ ɛnɛ bábhɨ̀ŋɨ bɛ Kós. Nɛ́yí nɔkɔ sɛ́rɔ́k sɛ́chwɔ́p Ródes. Sɛ́fú nɔ́kɔ́ árɛ́ sɛ́rɔ́k sɛ́gháka Patara. 2 Arɛ́ sɛ́ghɔ́ áchwi áchák anɛ́ árɔ̀ŋ atú Foníshia. Sɛ́chwé sɛ́ré rɔ́ŋ. 3 Sɛ́gháká nɔ́kɔ́ nɛbhʉɛt anɛ sɛ́ghɔ̀ Sáyprɔs, sɛ́rɔ́ yɛ Sáyprɔs ɛbhe awɔ́ghɔ, sɛ́fʉɛ́t bɛ́rɔ́ŋ ndǔ mmɨk Síria. Sɛ́rɔ́k sɛ́chwɔ́p Táya, nɛbhʉɛt anɛ bábhɔ́ŋɔ́ nyaka bɛ́fɛ́rɛ batu. 4 Sɛ́fú amɛm áchwí sɛ́kó sɛ́rɔ́k ɛtɔk. Sɛ́ghɔ́ mpay bakoŋo Yesu arɛ, sɛ́chɔ́kɔ nɛ bhɔ́ ndǔ manywɔp tándrámɔt. Ɛfóŋó Bɛdyɛrɛ akʉ bɔ baghati Pɔ̌l bɛ ákɛ́mɔ bɛrɔŋ Yerúsalɛm. 5 Kɛ ndǔ ngwɛnti mpok anɛ sɛchɔkɔ nɛ bhɔ, sɛrɔ bhɔ bɛrɔŋ. Bɔ́ mankɛm, baghɔrɛ́ nɛ babhakanɛm nɛ bɔ bárɔ́k bɛ́tɨk bhɛsɛ́ kpát bágháka angɔkɔnyɛ́n. Bɛsɛ́ mankɛm sɛtɛp manɛ́n amɨk sɛ́nɨkmʉɛt, sɛ́káka batɨ. 6 Sɛ́rɔ́k yɛ sɛ́chwé amɛm áchwí, bɔ bápɛtnsɛm bɛkɛt ɛbhap.
7 Sɛ́rɔ́ yɛ Táya, áchwí ápɔ́kɔ bhɛsɛ kpát sɛ́gháka Tolemays. Sɛ́rɔ áchwí sɛ́kó ɛtɔk sɛ́káka bakoŋo Yesu abhɛn bachi arɛ, nɛ sɛbhak nɛ bhɔ́ ndǔ nywɔp nɛmɔt. 8 Nɛ́yí nɔ́kɔ́, sɛrɔ, sɛrɔk Seséria. Ngati Ɛyɔŋ Mandɛm amɔt abhak arɛ́ anɛ aka nnyɛ́n bɛ Fílip. Abhak mmu amɔt ndǔ nkwɔ́ bo batí tándrámɔt abhɛn báyábhɛ́ nyaka Yerúsalɛm bɛ mánkwak nɔkɔ bǒnto. Sɛ́rɔ́k sɛchɔkɔ ɛkɛt ɛyi. 9 Fílip abhɔ́ŋ bɔ̌baghɔsɔ́ŋ batí ánwi. Bɔ́ kɛbháy manɛm. Mandɛm áchyɛ́ nyaka bhɔ akap bɛrɛm mɛnyɨŋ ɛbhɛ́n yí afyɛ́ bɔ́ antɨ. 10 Ɛnɛ́ sɛ́náŋ sɛ́chí arɛ ndu mpǎy manywɔp, ndɛmɛkɛpɨ̌ntɨ Mandɛm amɔt anɛ aka nnyɛ́n bɛ Ágábɔs afú atú Judɛ́ya atwɔ arɛ́. 11 Atwɔ́ ntá yɛsɛ asɔt mgbat anɛ Pɔ̌l agwɔ́t amɔ nɛ bɛkak ɛbhi yímbɔŋ arɛm bɛ, Ɛfóŋó Bɛdyɛrɛ arɛm bɛ, “Ɛnyunɛ́ kɛ̌ bo Israɛl bágwɔt chɔŋ mmu anɛ ábhɔ́ŋɔ́ mgbat anɛ awu Yerúsalɛm mámfyɛ yi amɔ bo abhɛn bápu bo Israɛl.” 12 Sɛ́ghókó nɔ́kɔ́ ndak wu, bɛsɛ́ bho sɛ́kɔ̀ nyaka nɛ yi nɛ bǒnkwɔ abhɛn bachi Seséria sɛ́nɨ́k Pɔ̌l mmʉɛt bɛ́ ákɛ́rɔŋ Yerúsalɛm. 13 Kɛ Pɔ̌l akɛmɛ chi bɛ, “Ndaká yí bǎdì ɛnyunɛ? Bǎyɛ̀m ntɨ ɛna amɛm! Mɛnká bɛ mámfyɛ mɛ ɛkɛrɛ́kɛnɔŋ, nɛ yɛ̌ chí nɛwú nká bɛgu ɛ̌ti Yesu Acha.” 14 Nɛ ndu sɛ́bhɨ́kɨ́ kwáy bɛkʉ yi anjibhiri ntɨ̌ ɛni, sɛ́rɔ, sɛ́rɛm bɛ, “Ɛ́mbák mbɔ ɛnyǔ mbɔŋ Mandɛm Acha áyàŋ.”
15 Manywɔp ayɔ áfʉ́ɛ́rɛ́ nɔ́kɔ́, sɛ́tóŋti mɛnyɨŋ ɛbhɛsɛ, sɛ́fá sɛbho bɛrɔŋ Yerúsalɛm. 16 Mbɔk bakoŋo Yesu abhɛn Seséria barɔk nɛ bhɛsɛ́ básɔ́t bhɛsɛ́ ɛkɛt Násɔn mmǔ Sáyprɔs anɛ sɛ́bhɔ́ŋɔ́ nyaka bɛ́chɔ́kɔ ɛkɛt ɛyi. Násɔn áchi nyaka mmu amɔt anɛ áyámbɨ bɛbhak nkoŋo Yesu.
Pɔ̌l arɔk bɛghɔ Jems
17 Mpok sɛ́chwɔ́bhɛ́ Yerúsalɛm batɨ bǒnkwɔ abhɛn bachi árɛ́ básɔ́t bhɛsɛ nɛ maŋák. 18 Nɛ́yí nɔkɔ Pɔ̌l asɔt bhɛsɛ́ sɛ́rɔk bɛghɔ Jems. Bǒbati bǒnkwɔ bachak abhɛn Yerúsalɛm mankɛm bábhák arɛ. 19 Pɔ̌l akaka bhɔ́ aghati bhɔ́ yɛ̌ntɨkɨ ɛnyɨŋ ɛnɛ Mandɛm ákʉ́ nɛ́ntɨ bo abhɛn bápú bo Israɛl mpok yí ákʉ̀ bɛtɨk Mandɛm nɛntɨ nap. 20 Bághókó nɔ́kɔ́ mɛnyɨŋ ɛbhɛn yi arɛmɛ báchyɛ bakak ntá Mandɛm. Barɛm yɛ ntá Pɔ̌l bɛ, “Manɔ́, wɔmbɔ̌ŋ ɔghɔ ndǔ bɛyǎ nká bo Israɛl mánókó Yesu, nɛ bábhʉɛt bɛfyɛ bɛtaŋ ndu bɛbhʉɛrɛ bɛbhé Moses sayri. 21 Bo Israɛl abhɛn fá Yerúsalɛm bárɛm bɛ́ ɔ̌kɔ̀ ɔ́ngati nɔkɔ bo Israɛl mankɛm abhɛn báchí amɛm bɛtɔk bɛchak bɛ mámfɛ́rɛ́ ntí ndǔ bɛbhé Moses nɛ bɛ mándɔ bɛ́syɛ́p bɔ̌bhap, nɛ bɛ mándɔ́ bɛ́kóŋo bɛpɨŋ ɛbhɛn bachǐmbɨ bhap. 22 Chɔŋ sɛ́nkʉ yɛ ná? Bɔ bábhɔŋ chɔŋ bɛghok bɛ wɔ ɔtwɔ! 23 Ɔ́bhɔ̌ŋ yɛ bɛkʉ chi ɛnyɨŋ ɛnɛ sɛ́ghàti wɔ. Bǒ bati anwi mányiɛ mgbá nɛ Mandɛm. 24 Dɔ́k yɛ nɛ bhɔ amɛm ɛkɛrákap bɛ mǎnsó bɛsí nɛ Mandɛm, bɛtɔŋ bɛ nku yap amay. Wɔmbɔ̌ŋ chyɛ̌ nkáp anɛ bɔ bábhɔ́ŋɔ́ bɛchyɛ kɛ mǎmu bati yap. Chɔŋ ɛyɔ ɛ́nkʉ yɛ̌ntɨkɨ mmu andɨŋɨ bɛ́ mɛnyɨŋ ɛbhɛn bárɛ̀m ɛ̌ti yɛ bɛ́pú tɛtɛp, nɛ bɛ́ ɔ̌bhʉ̀rɛ bɛbhé Moses. 25 Mbák chi bakoŋo Yesu abhɛn bápú bo Israɛl, sɛ́to bɔ bɛkáti ndu bɛ́gháti bhɔ́ bɛ́ bákɛ́ nyiɛ́ yɛ̌nyɨŋ ɛnɛ báchyɛ́ ntá mandɛm nsé mbɔ akap. Nɛ bɛ́ bábhɨ́kɨ́ bhɔŋ mɛ́nyiɛ́ manoŋ nɛ nnya anɛ manoŋ ami ábhɨ́kɨ́ rɔŋ amɨk, nɛ bɛ́ bǎkɛ́ fyɛ amɔ ndǔ barak ɛpúsí.”
26 Nɛ́yí nɔ́kɔ́, Pɔ̌l asɔt yɛ bǒbhɔ batí anwi, bɔ́ mankɛm básó bɛsí nɛ Mandɛm. Arɔk yɛ amɛm ɛkɛrákap Mandɛm bɛkʉ bǒ batí mándɨ́ŋɨ kpoŋoroŋ nywɔp ɛnɛn nɛsǒ-bɛsí ɛnap nɛ Mandɛm nɛ́may, kɛ mánchyɛ akap ɛ̌ti yɛ̌ntɨkɨ mmu wap ndǔ nkwɔ bho bati anwi.
Bákɛ́m Pɔ̌l amɛm ɛkɛrákap Mandɛm
27 Manywɔp tándrámɔt anɛ Pɔ̌l afyɛ́ árɔ́p nɔ́kɔ́ kɛkwɔt mɛmay, mbɔk bo Israɛl abhɛn bafu atú Esia bághɔ́ Pɔ̌l amɛm ɛkɛrákap Mandɛm. Mányɨ́kɨ́si batɨ̌ bo bɛ mánkɛ́m Pɔ̌l, nɛ bákɛ́m yi, * Ɛ́ghaka nyaka manywɔp tándrámɔt kɛ mmu anɛ ányú nku nɛ Mandɛm amu ntí ndu bɛ́só bɛsí nɛ Mandɛm. 28 mámbɨk nɔkɔ bɛ, “Bo Israɛl, kwak ka bhɛsɛ́! Ghɔ́ ká mmu anɛ ákɔ̀ antɔŋ nɔkɔ bɛbɛ́ptí mɛnyɨŋ ɛ̌ti bo bhɛsɛ́ nɛ bɛbhé Moses nɛ ɛ̌ti ɛkɛrákap Mandɛm ɛnɛ. Akʉ kpát nɛ́nɛ asɔt bǒ abhɛn bápú bo Israɛl achwe fá amɛm ɛkɛrákap ɛnɛ nɛ bhɔ. Anyɔ̌p Ɛkɛt Mandɛm nɛ ɛ́pɛt ɛpu ɛkɛrɛ́ bɛdyɛrɛ!” 29 Bárɛ̀m nyaka ɛnyuyɔ mbɔnyunɛ mǎnáŋ nyaka bághɔ̌ Pɔ̌l nɛ Trofimɔs mmu Ɛ́fɛsɔs, amɛm ɛtɔk. Ɛkʉ basɔt bɛ Pɔ̌l achwe amɛm ɛkɛrákap nɛ yi.
30 Ɛbyɔk ɛ́kwɛ́n yɛ ɛtɔk ɛnkɛm nɛ bo babho bɛjɛt mándɔkɔ nɔkɔ ndǔ ɛkɛrákap. Bákɛ́m Pɔ̌l baya gbaka gbaka gbaka báfú nɛ yi batɨŋ batiɛp babhǐnywɔp ɛkɛrákap. 31 Nɛ ndu báyàŋ bɛway Pɔ̌l, ɛyɔŋ ɛ́rɔ́k ntá mǔngo batɛmɛ́ nɛnu Rom bɛ, ɛbyɔk ɛ́kwɛn amɛm ɛtɔk Yerúsalɛm ɛnkɛm. 32 Tɛ́mté wu, asɔt batɛmɛ́ nɛnu nɛ mbɔk bǒbati bhap básɛ́p barɔk arɛ. Bo bághɔ́ nɔ́kɔ́ yí ndǔ átwɔ̀ nɛ batɛmɛ́ nɛnu, bábhɔ́t bɛdɛn Pɔ̌l. 33 Mǔngo batɛmɛ́ nɛnu akɛ́m yi nɛ achyɛ ɛyɔŋ bɛ́ mámfé yi nɛ ngɛm ɛpay. Abhɛ́p bhɔ bɛ, “Mmǔ-nɛ chi agha? Akʉ yi?” 34 Bǒbhɔ bábho bɛbɨk mandɛm nɔkɔ mɛnyɨŋ kɛkuri kɛkuri ɛnyu ɛnɛ́ mbɔk bárɛ̀m ɛyap ɛnyu, báchák mándɛm nɔkɔ ɛyap. Ɛbyɔk ɛyɔ ɛ́kʉ mǔngo batɛmɛ́ nɛnu kɛ́kɛm ntí nɛ nnɛt ndǔ ndak anɛ áfákárí. Aghati bǒbhi bɛ́ mansɔt Pɔ̌l mandɔk mamfyɛ amɛm ɛbhǎ batɛmɛ́ nɛnu. 35 Ágháká nɔ́kɔ́ ndu nkɔ́k anɛ bɛ́chwe anywɔ́p, batɛmɛ́ nɛnu bápɔ́kɔ yi ndǔ bághɔ́ bɛ́ bɛyǎ bo abhɛn bachi arɛ babho bɛ́twɔ nɛ baraká bɛtaŋ. 36 Bɛyǎ bǒbhɔ báre koŋo yi mándɛm nɔkɔ bɛ, “Wáy ka yi!”
Pɔ̌l ǎtaŋa mmʉɛt bɛsí ɛká bho
37 Ndu ɛ́rɔ́bhɛ́ kɛ́kwɔ́t bɛ batɛmɛ́ nɛnu manchwe amɛm ɛbha, Pɔ̌l abhɛ́p mǔngo wu bɛ, “Ɛ́tá, chɔŋ ɔ́nka bɛ́ ngátí wɔ, ndak-a?” Mǔngo wu aghok nɔkɔ ndǔ yi árɛ̀m chi Grik, abhɛ́p yi bɛ, “Ɔrɨ́ŋɨ́ ɛyɔŋɔ́ Grik-ɛ? 38 Pú wɔ́ ɔ́chí mmu Íjip? Pú wɔ kɛ ɔkʉ bo bágʉɛ́bhɛ́ ɛsɔŋɔri ɛtɔk nɛ ɔkʉ bawǎy bho nka ɛnwi bárɔ́k nɛ wɔ amɛm baso?” 39 Pɔ̌l akɛmɛ yi bɛ, “Puyɛ̌ mɛ. Nchí mmu Israɛl, mmɔ̌ ɛtɔk Tásɔs, ɛtɔk ɛgho ɛnɛ ɛbhɔŋɔ mɛnwɔp atú Silísha. Nnɨkmʉɛt, chyɛ mɛ ɛpok ndɛm kɛpɨ ntá bo abhɛn.” 40 Mǔngo wu akaa. Pɔ̌l ate yɛ ndǔ nkɔ́k anɛ bɛchwe anywɔ́p asá awɔ amfay bɛ bo mánkwɛn kpák. Bákwɛ́n nɔ́kɔ́ kpák, abho yɛ bɛrɛm kɛpɨ nɛ bhɔ ndǔ Híbru, ɛyɔŋɔ́tɔk ɛyap.
*21:27 Ɛ́ghaka nyaka manywɔp tándrámɔt kɛ mmu anɛ ányú nku nɛ Mandɛm amu ntí ndu bɛ́só bɛsí nɛ Mandɛm.