2
à rikí tã múké ꞌoó ꞌyéŋá ꞌbá ụrụkọ ní ku
1 Má ẹ́drị́pị́ị má ọ́mvụ́pị́ị ꞌbávé Úpí Yẹ́sụ̃ Kúrísítõ ọ́gụ́pị pọ̃wụ̃pọ̃wụ̃ rĩ ẹ̃ꞌyị̃ꞌbá gí rĩ pi, lẽ ĩmi rikí tã múké ꞌoó ꞌyéŋá ꞌbá ụrụkọꞌbée ní, ꞌbá ụrụkọꞌbée gãzú sĩ ꞌdíni ku. 2 ꞌBá ãzi ífí dõ ĩmi ãsámvú gé vũrã ĩmi ní ĩmi úmúzú rĩ gé, úsú dõ ꞌi bõngó ũnyĩ be ni sĩ, ꞌyĩ dõ kátrĩ dábũ rú ni ꞌî drị́ mváŋá gá, ꞌbá ngá ãkó ni ífí dõ kpá ĩmi ãsámvú gé, úsú dõ ꞌi bõngó ị́rị́kọ́ rú ni sĩ, 3 ꞌí ꞌdụ dõ ꞌbá ꞌi úsúpi bõngó ũnyĩ be ni sĩ rĩ vé tã ꞌbãá ãmbúgú, ꞌí ꞌyo dõ ĩri ní, “Mí ímụ́ úrí lúpá múké nõri drị̃gé,” ꞌbo ꞌbá ngá ãkó rĩ, ꞌí ꞌyo dõ ĩri ní, “ꞌÍ mụ pá tuú ꞌdãgá,” dõku “ꞌÍ mụ úrí nyọ̃ọ́kụ́ gé vũgá,” 4 mi dõ ri ꞌbá rĩ pi ũpẽ sụ̃ ꞌdĩri tị́nị, mí adri nyo ꞌbá tã lịị́pi yị̃kị̂ ũnjí sĩ ni kuyé?
5 Má ẹ́drị́pị́ị má ọ́mvụ́pị́ị má ní lẽélẽ rĩ pi, ĩmi yịkí drĩ ma ká, Múngú ũpẽ ꞌbá ngá ãkó ꞌbá vũ drị̃gé rĩ pi ní ndreé ẹ̃zị́ ãkó rĩ pi adrií ẹ̃ꞌyị̃ngárá be ãmbúgú, kộpi ícó fi mãlũngã ĩri ní tã ni ẹzịị́ ꞌbá ꞌi lẽꞌbá lẽlẽ rĩ pi ní rĩ agá rá. 6 ꞌBo ĩmi ri ꞌbá ngá ãkó rĩ pi idede. Ĩmi nị̃kí ꞌyozú kínĩ, ꞌbá ãꞌbú be rĩ pi ꞌbãkí pá ĩmi drị̃gé, kộpi ri ĩzãngã sẽ ĩmi ní ꞌdíni kuyé? Kộpi ĩmi jị mụ pá tu ꞌbá tã lịꞌbá rĩ pi ẹndrẹtị gé nĩ kuyé? 7 ꞌBá ꞌdĩꞌbée adrikí ꞌbá riꞌbá Úpí ĩmi ní ẹ̃ꞌyị̃ị́ rĩ ã rụ́ izaꞌbá rĩ pi kuyé?
8 Ĩmi ị̃njị̃kí dõ tãị́mbị́ agaápi rá ĩ ní sĩí Búkũ Múngú vé rĩ agá ꞌyoópi kínĩ, “Lẽ mî lẽ ꞌbá mî gãrã gá rĩ sụ̃ mí ní mî rụ́ꞌbá lẽé rĩ tị́nị” 2:8 Lẹ̃vị̃tị́kã 19:18 rĩ rá, ĩri lũ kínĩ ĩmi ri tã pịrị ꞌo. 9 ꞌBo ĩmi dõ ri tã múké ꞌo ꞌyéŋá ꞌbá ụrụkọꞌbée ní, ĩri lũ kínĩ, ĩmi ꞌokí tã ũnjí gí, ĩmi ŋõkí tãị́mbị́ rĩ gí.
10 ꞌBá riípi tãị́mbị́ rĩ vé tã ꞌdụụ́pi ngaápi rĩ ŋõ dõ tãị́mbị́ ãlu ni gí, ĩri lũ ꞌyozú kínĩ ŋõ tãị́mbị́ rĩ pi céré gí. 11 Múngú ꞌyoópi, “Lẽ mî ꞌbã ọ̃wụ̃ ku rĩ,” 2:11 Wụ̃ngárá 20:14; Dẽtõrõnómẽ 5:18 ꞌyo kpá kĩnĩ, “Lẽ mî ꞌdị ꞌbá ku.” 2:11 Wụ̃ngárá 20:13; Dẽtõrõnómẽ 5:17 ꞌÍ ꞌo dõ ọ̃wụ̃ kuyé, ꞌbo ꞌí ꞌdị dõ ꞌbá drãá rá, ĩri lũ ꞌyozú kínĩ, ꞌí ŋõ tãị́mbị́ rĩ gí.
12 Tã ĩmi ní átá, ãzini tã ĩmi ní ꞌoó rĩ, lẽ ĩmi nị̃kí ꞌyozú kínĩ, ĩ tãị́mbị́ rĩ áyú ĩmivé tã lịzú, ĩmi drị̃wãlã ị́sụ́ ãní. 13 Ụ́ꞌdụ́ Múngú ní ímụ́zú tã lịzú rĩ gé, ꞌbá ẹ́sị́ ĩdríkídri ꞌbãápi ọ́gụ́pị ní ku rĩ, Múngú ꞌbã kpá ẹ́sị́ ĩdríkídri ĩri ní ku. Múngú kãdõ tã lịị́ ꞌbá rĩ pi drị̃gé, ĩri ẹ́sị́ ĩdríkídri ꞌbã ꞌbá ẹ́sị́ ĩdríkídri ꞌbãꞌbée ĩvé ọ́gụ́pị ní rĩ pi ní rá.
Ẹ̃ꞌyị̃ngárá ãzini tã múké ꞌongárá
14 Má ẹ́drị́pị́ị má ọ́mvụ́pị́ị, ꞌbá rĩ kĩnĩ ꞌi dõ ẹ̃ꞌyị̃ngárá be, ꞌbo ꞌo dõ tã ãzi lũúpi kínĩ ĩri ẹ̃ꞌyị̃ngárá be ni kuyé, tã múké ĩri ní ị́sụ́ ꞌa ni gé ꞌdĩgé rĩ ãꞌdi? Ẹ̃ꞌyị̃ngárá ꞌdĩri nyo ícó ĩri pa rá? 15 Mí ẹ́drị́pị, dõku mí ọ́mvụ́pị ri dõ bõngó ãkó, ãzini ãnyãngã ãkó, 16 ꞌí ꞌyo dõ ĩri ní, “ꞌÍ mụ, lẽ mî mụ múké, ĩgbẽ ã fụ mi ku, mî nya ãnyãngã ẹ́pị́zú ãní ẹ́pị́ẹ̃pị̃,” ꞌbo ꞌí sẽ dõ ĩri ní ngá ĩri ní lẽé rĩ pi kuyé, tã múké mí ní ꞌoó ꞌbá ꞌdĩri ní rĩ ãꞌdi? 17 ꞌBá ẹ̃ꞌyị̃ị́pi gí rĩ ꞌo dõ tã múké ẹ̃ꞌyị̃ngárá rĩ iꞌdazú kuyé, ĩrivé ẹ̃ꞌyị̃ngárá ꞌdĩri ĩri ngá drãápi gí ni.
18 ꞌBo ꞌbá ãzi ri ícó ꞌyo, “ꞌBá ụrụkọꞌbée ẹ̃ꞌyị̃ngárá be, ꞌbá ụrụkọꞌbée ri ẹ̃zị́ nga múké.”
ꞌBo má ní ꞌyozú má kĩnĩ, “ꞌÍ ꞌo dõ tã múké ku, ĩri ícó lũ íngóni ꞌyozú kínĩ mi ẹ̃ꞌyị̃ngárá be? Ma ícó mávé ẹ̃ꞌyị̃ngárá iꞌda mí ní tã múké má ní ꞌoó rĩ sĩ.” 19 Mí kĩnĩ, mí ẹ̃ꞌyị̃ rá Múngú ri ãlu. Ĩri múké! Índrí ũnjí rĩ pi* 2:19 Índrí ũnjí rĩ pi: Índrí ũnjí rĩ pi ándúrú mãlãyíkã Múngú vé ni ꞌbụ̃ gé ꞌdãá, kộpi ŋõkí tãị́mbị́ Múngú vé rĩ, Sãtánã ri kộpivé ãmbúgú. Múngú ídró kộpi ꞌbụ̃ gé ꞌdãásĩ vũgá nõó, kộpi gõkí ufuú índrí ũnjí, kộpi ri ꞌbá rĩ pi ní ĩzãngã sẽ vũ drị̃gé nõgó. ꞌÍ lã Iꞌdangárá 12:7-9. ẹ̃ꞌyị̃kí kpá sụ̃ ꞌdĩri tị́nị, ụ̃rị̃ sĩ, kộpi ri yã ãní yãyã.
20 Mi azakaza rú! Mí nị̃ ꞌyozú kínĩ, ẹ̃ꞌyị̃ngárá mí ní ẹ̃zị́ ni ngaá kuyé rĩ ĩri ẹ̃zị́ ãkó ꞌdíni kuyé? 21 Múngú ãꞌyĩ ꞌbá ẹ́ꞌbị́pị Ãbũrámㆠ2:21 Ãbũrámã: Múngú zị Ãbũrámã ri kĩnĩ, ã ku ívé ꞌbá ꞌbẹ̃tị́ ãsámvú gé rĩ pi, ã ku ívé ãngũ, ã ꞌde mụụ́ ãngũ ãzi úꞌdí ni gé. Ãbũrámã ri ẹ́ꞌbị́pị Yãhụ́dị̃ rĩ pi vé rĩ, tịkí ĩri ílí élĩfũ ãlu mụ̃dụ̃rụ̃lụ̃ ãrõ (1,800) gé, ị́sụ́ tịkí drĩ Yẹ́sụ̃ ri kuyé. ꞌÍ lã Íꞌdóngárá 12-25. ri adrií ꞌbá pịrị ĩri ní ívé mvá Ĩsák㇠2:21 Ĩsákã: Ĩsákã ri mvá Múngú ní ẹzịị́ Ãbũrámã ní rĩ. ꞌÍ lã Íꞌdóngárá 17-35. ri sẽé zãá rọ̃bọ̃ŋọ̃ rú vũrã rọ̃bọ̃ŋọ̃ zãzú rĩ gé rĩ ã tã sĩ. 22 ꞌÍ ndre drĩ ká, Ãbũrámã ẹ̃ꞌyị̃ Múngú ri rá, ãzini ꞌdụ tã Múngú ní lũú ĩri ní rĩ ngaá rá. Tã ĩri ní ꞌoó rĩ lũ ꞌyozú kínĩ, ĩrivé ẹ̃ꞌyị̃ngárá ĩri áda. 23 Tã ĩ ní sĩí Búkũ Múngú vé rĩ agá rĩ nga ꞌi fũú tị ni gé gí, Búkũ Múngú vé rĩ kĩnĩ, “Ãbũrámã ẹ̃ꞌyị̃ Múngú ri rá, Múngú ãꞌyĩ ĩri adrií ꞌbá pịrị ꞌí ẹndrẹtị gé.” 2:23 Íꞌdóngárá 15:6 Gõkí Ãbũrámã ri zịị́ ũndĩ Múngú vé ni. 24 Ĩmi ndrekí drĩ ká, ꞌbâ adri pịrị Múngú ẹndrẹtị gé tã múké ꞌbá ní ꞌoó rĩ sĩ, adri ꞌyéŋá ẹ̃ꞌyị̃ngárá ꞌbávé rĩ sĩ ku.
25 Rábã ri ũkú ọ̃wụ́ rú ni, ĩrivé tã ꞌoó ri Múngú ẹndrẹtị gé pịrị, ãꞌdiãtãsĩyã ĩri ní ꞌbá ãngũ úmíꞌbá rĩ pi ẹ́ꞌyị́ ꞌbãá ívé jó agá, ĩri ní kộpi pẽé mụụ́ lẹ́tị túngú ni gé sĩ rĩ sĩ. 26 Índrí dõ ꞌbá rĩ agá ꞌdãáyo, ꞌbá ꞌdĩri drã gí, ẹ̃ꞌyị̃ngárá ri ngakí dõ ẹ̃zị́ ni ku, ẹ̃ꞌyị̃ngárá ꞌdĩri drã gí.
2:8 2:8 Lẹ̃vị̃tị́kã 19:18
2:11 2:11 Wụ̃ngárá 20:14; Dẽtõrõnómẽ 5:18
2:11 2:11 Wụ̃ngárá 20:13; Dẽtõrõnómẽ 5:17
*2:19 2:19 Índrí ũnjí rĩ pi: Índrí ũnjí rĩ pi ándúrú mãlãyíkã Múngú vé ni ꞌbụ̃ gé ꞌdãá, kộpi ŋõkí tãị́mbị́ Múngú vé rĩ, Sãtánã ri kộpivé ãmbúgú. Múngú ídró kộpi ꞌbụ̃ gé ꞌdãásĩ vũgá nõó, kộpi gõkí ufuú índrí ũnjí, kộpi ri ꞌbá rĩ pi ní ĩzãngã sẽ vũ drị̃gé nõgó. ꞌÍ lã Iꞌdangárá 12:7-9.
†2:21 2:21 Ãbũrámã: Múngú zị Ãbũrámã ri kĩnĩ, ã ku ívé ꞌbá ꞌbẹ̃tị́ ãsámvú gé rĩ pi, ã ku ívé ãngũ, ã ꞌde mụụ́ ãngũ ãzi úꞌdí ni gé. Ãbũrámã ri ẹ́ꞌbị́pị Yãhụ́dị̃ rĩ pi vé rĩ, tịkí ĩri ílí élĩfũ ãlu mụ̃dụ̃rụ̃lụ̃ ãrõ (1,800) gé, ị́sụ́ tịkí drĩ Yẹ́sụ̃ ri kuyé. ꞌÍ lã Íꞌdóngárá 12-25.
‡2:21 2:21 Ĩsákã: Ĩsákã ri mvá Múngú ní ẹzịị́ Ãbũrámã ní rĩ. ꞌÍ lã Íꞌdóngárá 17-35.
2:23 2:23 Íꞌdóngárá 15:6